NRCOnbehaardeApen

Het sociaal contract is een bekende term uit de politieke filosofie, die al in de zeventiende eeuw zijn intrede deed. Maar wat betekent het precies? In deze aflevering duiken Hubert Smeets en Sjoerd de Jong die geschiedenis in. Zij leggen uit waar de term vandaan komt en wat een sociaal contract behelst. En in hoeverre past die term bij wat Pieter Omtzigt voorstaat?Presentatie: Laura WismansGasten: Hubert Smeets & Sjoerd de JongRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

9/11, de kredietcrisis en de pandemie: het waren allemaal gebeurtenissen die samengingen met een opleving van antisemitisme. Ook bij de recente gebeurtenissen in Israël en Gaza worden er wereldwijd Joden bedreigd. Hoe kan het dat Joden in zulke verschillende maatschappijen al tweeduizend jaar te maken krijgen met haat en vervolging? Is er een rode draad die al deze gebeurtenissen met elkaar verbindt? En welke rol speelt complotdenken hierbij?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter & Sjoerd de JongRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het klinkt als een waanzinnige belofte: diepzeemijnbouw. Belangrijke grondstoffen die we nodig hebben voor de groene energietransitie, zou je in de toekomst van de bodem van de oceaan kunnen plukken. Maar veel natuurbeschermers zijn huiverig over deze nieuwe techniek. We weten nauwelijks iets over de diepzee, dus hoe kunnen we de gevolgen dan overzien?Op dit moment is er volop onderzoek gaande en het eerste bedrijf staat te popelen om te starten met commerciële diepzeemijnbouw. Wat weten we nu, en wanneer weten we genoeg?Host: Gemma VenhuizenGasten: Hanneke Chin-a-Fo & Laura WismansRedactie & montage: Jeanne Geerken Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op enkele kilometers onder het aardoppervlak zit warm water, water dat gebruikt kan worden voor het verwarmen van huizen. In Delft is een groot onderzoek gestart om deze milieuvriendelijke energiebron te onderzoeken. Welke belofte brengt aardwarmte? En hoe zit het met de risico's, op onder meer aardbevingen?  Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Laura BergshoefRedactie en montage: Rosa van ToledoHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je komt hem tegen in kinderboeken, stripverhalen, tekenfilms: Reinaert de Vos. Het oorspronkelijke 13e-eeuwse dierenverhaal 'Van den vos Reynaerde' is de bekendste en misschien wel de meest moderne tekst uit de Nederlandse Middeleeuwen. Historici en taalkundigen raken niet uitgepraat over dit complexe gedicht dat vol staat met vileine humor en geniale listen. En over de schrijver bestaat niets dan mysterie. Hoe moeten we deze vos zien? Is hij een sadist of een held van het individualisme?Host: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Thomas de VeenRedactie & montage: Jeanne GeerkenHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wanneer zelfs op Tiktok het Romeinse Rijk viral gaat, weet je dat er in de Verenigde Staten een aloude obsessie is opgelaaid: de spiegeling van het eigen land met de het oude Rome, en dan met name met de val van de Romeinse Republiek. Want met de presidentsverkiezingen van 2024 in het vooruitzicht, dringt deze vergelijking zich steeds meer op  Maar welke historische parallellen zijn er werkelijk tussen de twee republieken te trekken? Waarin verschillen ze van elkaar? En wat zegt deze vergelijking over de toekomst van de Verenigde Staten? Host: Gemma VenhuizenGasten: Bas Blokker en Bart FunnekotterRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Jim Lo Scalzo / EPAHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er ging dit jaar het een en ander mis bij de uitreiking van de Nobelprijs Scheikunde. Uren voor de officiële bekendmaking lekte al uit dat Moungi Bawendi, Louis Brus en Alexei Ekimov de prijs zouden krijgen. Het trio werd bekroond voor de ontdekking en productie van zogeheten quantumdots, deeltjes die zo klein zijn dat hun grootte de eigenschappen bepaalt. Deze quantumdots hebben al vele toepassingen, van qled-beeldschermen tot aan zonnepanelen. Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans & Sander VoormolenRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Fransman Pierre Agostini, de Hongaar Ferenc Krausz en de Française Anne L'Huillier hebben samen de Nobelprijs voor Natuurkunde gewonnen. Ze hebben een manier ontwikkeld om via ultrakorte lichtpulsen de beweging van elektronen te ontrafelen. Die lichtpulsen zijn zo kort dat ze worden uitgedrukt in de kleinste fractie van een seconde: de attoseconde.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Bergshoef & Sander VoormolenRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Hongaarse biochemicus Katalin Karikó en de Amerikaanse immunoloog Drew Weissman winnen dit jaar samen de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde. Zij ontdekten de cruciale aanpassingen aan mrna die de ontwikkeling van mrna-vaccins mogelijk hebben gemaakt. Een fundamenteel nieuwe manier om vaccins te maken, die van grote waarde bleek tijdens de coronapandemie.Eerder maakten wij deze aflevering over rna-vaccins: De winst van corona: sterke RNA-vaccins. Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg & Sander VoormolenRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Pijn die langer dan drie maanden aanhoudt, wordt - ongeacht de oorzaak - gezien als zelfstandige ziekte, onder de noemer chronische chronische pijn. Een complexe aandoening waarbij het zenuwstelsel op verschillende niveaus ontregeld is en pijnstillers vaak niet werken. Wat weten we over de oorzaken en oplossingen? En wat leert chronische pijn ons over de verstrengeling van lichaam en geest?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg & Nienke Beintema Redactie & montage: Jeanne GeerkenHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlShownotes: Boek: Verklein je Pijn van Eugenie de RuiterBoek: The way out van Alan GordanDit artikel van NikiDeze recensie van NienkeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.