#33 - Met een heliumballon op zoek naar de geheimen van sterrenstof

Volgende week laat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie een ballon op boven de Zuidpool: GUSTO. En niet zomaar een: een uitzonderlijk grote ballon gevuld met helium die gaat opstijgen tot in de stratosfeer. Eronder hangt een telescoop met ook enkele Nederlandse onderdelen. Die telescoop gaat metingen verrichten aan het stof en gas tussen de sterren - het interstellaire medium. Wat is dat en wat valt daarover te leren? Jop de Vrieze en Rob Ramaker vragen het Floris van der Tak, hoogleraar sub-millimeter sterrenkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek (SRON).

Verder onder meer: verrassend bewijs voor het ineenstorten van de West-Antarctische ijskap 100.000 jaar geleden, babbelende ouders leiden tot brabbelende kinderen en een algoritme dat je kans op overlijden berekent.

Bronnen:
* Wetenschappelijke verklaring ster van Bethlehem:
https://inews.co.uk/news/science/explained-science-behind-christmas-112819 (https://inews.co.uk/news/science/explained-science-behind-christmas-112819)
* Babbelende ouders krijgen brabbelender kinderen: https://www.science.org/content/article/kids-chattier-parents-are-more-talkative-may-have-bigger-vocabulary (https://www.science.org/content/article/kids-chattier-parents-are-more-talkative-may-have-bigger-vocabulary)

* Bewijs in het genoom van inktvissen voor ineenstorting West-Antarctische ijsplaat: https://www.science.org/content/article/lost-history-antarctica-revealed-octopus-dna (https://www.science.org/content/article/lost-history-antarctica-revealed-octopus-dna)

* Saturnus' maan heeft basisingrediënten voor leven:
https://www.nature.com/articles/s41550-023-02160-0 (https://www.nature.com/articles/s41550-023-02160-0)
* SRON-website over GUSTO-project:
https://www.sron.nl/gusto/ (https://www.sron.nl/gusto/)

* Model voorspelt kans op overlijden:
https://www.science.org/content/article/algorithm-could-predict-your-health-income-and-chance-premature-death (https://www.science.org/content/article/algorithm-could-predict-your-health-income-and-chance-premature-death)

Kennis en Co wordt gemaakt door NTR Wetenschap en de NOS 

Host: Jop de Vrieze 
Redactie: Rob Ramaker, Josta Bosma, Bouwe van Straten en Jop de Vrieze 
Techniek: Jop de Vrieze, Stijn Goossens
Eindredactie: Gerda Bosman    

Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl%20)
 
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)