#6 - Waarom maakt ons licht de insecten dood?

De schade die lichtvervuiling bij allerlei dieren veroorzaakt is enorm. Kamiel Spoelstra doet als ecoloog onderzoek naar die impact van lichtvervuiling en pleit ervoor het licht 's nachts uit te doen. Maak het weer echt donker door straatlantaarns, kassen en dergelijke te dimmen of zelfs uit te zetten. 

Verder onder meer: Synthetische embyo's waar geen sperma of eicel aan te pas komt, fosfaat gevonden op een maan van Saturnus en honden bijten meer als het warm is. 

Bronnen:
* Aankondiging El Niño: https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/analysis_monitoring/enso_advisory/ensodisc.shtml (https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/analysis_monitoring/enso_advisory/ensodisc.shtml)
* Honden bijten vaker bij heet weer: https://www.nature.com/articles/s41598-023-35115-6 (https://www.nature.com/articles/s41598-023-35115-6)
* Stap voorwaarts quantumcomputer:       https://www.nature.com/articles/s41586-023-06096-3 (https://www.nature.com/articles/s41586-023-06096-3)
* Begeleidend commentaar quantumcomputer https://www.nature.com/articles/d41586-023-01884-3 (https://www.nature.com/articles/d41586-023-01884-3)
* Fosfaat ontdekt op maan van Saturnus: https://www.nature.com/articles/s41586-023-05987-9 (https://www.nature.com/articles/s41586-023-05987-9) 
* ChatGPT om hypotheses te genereren voor ecologisch onderzoek: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969723027754 (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969723027754)
* The Guardian over doorbraak synthetische embryo’s: https://www.theguardian.com/science/2023/jun/14/synthetic-human-embryos-created-in-groundbreaking-advance (https://www.theguardian.com/science/2023/jun/14/synthetic-human-embryos-created-in-groundbreaking-advance)
* Israelische preprint synthetische embryo’s: https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2023.06.14.544922v1.full.pdf (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2023.06.14.544922v1.full.pdf)
* Commentaar Israëlische onderzoeker op Brits/Amerikaanse concurrenten synthetische embryo’s: https://www.timesofisrael.com/in-breakthrough-israeli-scientists-say-they-synthesized-human-embryos-from-stem-cells/ (https://www.timesofisrael.com/in-breakthrough-israeli-scientists-say-they-synthesized-human-embryos-from-stem-cells/)
* Artikel Spoelstra over ecologische effecten lichtvervuiling: 10.1126/science.adg3173  (https://podcast.npo.nl/admin/feed/915/feeditem/10.1126/science.adg3173)
* Glimwormen:
https://journals.biologists.com/jeb/article-lookup/doi/10.1242/jeb.245760  (https://journals.biologists.com/jeb/article-lookup/doi/10.1242/jeb.245760)
* Rotterdamse raadsleden willen juist meer straatverlichting: https://www.rijnmond.nl/nieuws/1562122/raadsleden-strijden-voor-meer-straatverlichting-nu-de-donkere-maanden-eraan-komen (https://www.rijnmond.nl/nieuws/1562122/raadsleden-strijden-voor-meer-straatverlichting-nu-de-donkere-maanden-eraan-komen)

Podcast Focus, over onder andere complotdenken:
https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap)

Kennis en Co wordt gemaakt door NTR Wetenschap en de NOS 

Host: Jop de Vrieze
Redactie: Rob Ramaker, Josta Bosma, Bouwe van Straten en Jop de Vrieze
Techniek: Jop de Vrieze, Stijn Goossens 
Eindredactie: Gerda Bosman   

Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)  

Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)