Vandaag vieren we in Nederland de bevrijding. Bijna niemand realiseert het zich, maar een paar dagen later, maandag 9 mei, vieren we opnieuw onze vrijheid.
In 1985 besloten de Europese regeringsleiders dat we op 9 mei de Dag van Europa vieren. Precies die datum omdat op 9 mei 1950 de eerste stap werd gezet naar wat we nu kennen als de Europese Unie. In een plechtige verklaring pleitte die dag de Franse minister Robert Schuman voor het onder gezamenlijk beheer plaatsen van de Franse en Duitse productie van kolen en staal. Als Frankrijk en Duitsland, die vaak oorlog tegen elkaar hadden gevoerd, samen de middelen die je daarvoor nodig hebt produceren, zouden ze elkaar nooit meer naar het leven staan. Andere landen konden zich aansluiten en Nederland deed dit meteen.
De Dag van Europa wordt in Brussel een beetje gevierd, maar verder is het alleen in Luxemburg een officiële feestdag. Nog maar een jaar of wat geleden vroegen Europese leiders zich zelfs af of je bij het publiek nog wel kunt aankomen met Europa als waarborg voor vrede. Oké, dat de EU voor economische voorspoed zorgt begrijpt iedereen – maar vrede?
In Nederland vinden de meeste Kamerleden het maar onzin om in de plenaire zaal naast de nationale vlag ook de Europese te zetten. Nederland is een handelsland en de EU zorgt voor vrijhandel. Dat die vlag zoveel meer betekent wil er niet in.
Twee jaar geleden zei toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok dat hij Europa belangrijk vond omdat het wijn, olijven, Franse kaas en Nederlandse snijbloemen betaalbaar maakt voor de gewone Europeaan.
‘De EU moet niet vluchten in grootse visies’, zei hij. Handel, misschien nog een paar andere samenwerkingsprojecten en dat was het dan.
Hoe lui dit denken was, dringt nu pas door. Inmiddels voltrekt zich een omslag. ‘De Europese Unie moet slagvaardiger, economisch sterker, groener en veiliger worden’, schrijft minister Wopke Hoekstra in de Staat van de Unie waarover de Tweede Kamer binnenkort debatteert. Nederland moet daarbij zelfs ‘een leidende rol’ vervullen, zegt Hoekstra. Heel anders dan nog maar twee jaar geleden Stef Blok.
Die kanteling zie je ook in de publieke opinie. Bij diverse opiniepeilers spreken groeiende meerderheden zich uit voor méér Europese samenwerking. De minderheid die uit de EU wil is gekrompen. Anderhalf jaar geleden wilde nog 39 procent eruit, nu 25.
Met zijn oorlog in Oekraïne jaagt Vladimir Poetin dit Europese besef nog verder aan. Niet dat we nu allemaal meteen naast 5 mei ook 9 mei gaan vieren, maar die Europese vlag plaatsen naast de nationale is juist nu een extra krachtig signaal. Want Europa is zoveel meer dan kaas en snijbloemen. Europa is overleven.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
