Digitaal

Het Nationaal Groeifonds wordt na vier turbulente jaren opgedoekt, wat betekent dat Nederland de komende twee jaar miljarden minder gaat investeren in tech- en innovatie. Welke impact heeft dat op de Nederlandse techsector? En is dat erg, of heeft Nederland voor de komende jaren voldoende geïnvesteerd? Ben van der Burg en Iwan Verrips zoeken het uit in deze nieuwe aflevering van BNR Digitaal. In het hoofdlijnenakkoord van de vier formerende partijen is opgenomen dat fase vier én vijf van het fonds niet meer worden uitgekeerd, goed voor zo'n 6,8 miljard euro.  Welke impact dat heeft op onze concurrentiepositie wereldwijd, bespreken we met investeerder Martijn Hamann en Stefan Leijnen van het AiNed-programma. AWS European Sovereign Cloud Amazon Web Services heeft grootse plannen voor een Europese soevereine cloud en trekt daar 7,8 miljard dollar voor uit. Alle diensten van AWS moeten vanuit Europa worden geleverd, zodat Europese klanten er zeker van kunnen zijn dat hun data het continent nooit verlaat en helemaal is afgeschermd van de Amerikaanse tak van Amazon. Maar kan de techgigant die beloftes wel waarmaken? We vragen het Merijn Schik, senior manager Public Policy EU bij Amazon Web Services. AI, datacenters en klimaatdoelen Het gebruik van AI kost bergen energie en dat zal de komende jaren alleen maar toenemen. Door de almaar groeiende mogelijkheden lopen de CO2-emissies van grote techbedrijven steeds meer op en raken klimaatdoelen steeds verder uit zicht. Bovendien groeit de behoefte aan rekenkracht en gegevensopslag harder dan we er ruimte voor lijken te kunnen maken. Gaan de klimaatdoelstellingen van grote techbedrijven wel samen met hun plannen om alle applicaties en devices vol te stoppen met energievretende AI? En hoe kunnen we genoeg datacenters bouwen als we nu al tegen de grenzen van onze energievoorziening aanlopen? Dat leggen we voor aan Stijn Grove, managing director bij de Dutch Data Center Association. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoeveel rek zit er nog in de technologie achter de AI-taalmodellen van o.a. Google, OpenAI en Anthropic? Deze koplopers beloven de consument gouden bergen, maar kunnen we dat met het huidige type technologie wel bereiken? Dat is maar de vraag, ontdekken Joe van Burik en Daniël Mol in deze nieuwe aflevering van BNR Digitaal. En ligt de toekosmt van diezelfde taalmodellen bij de 'alleskunners' zoals ChatGPT? Of moeten we het meer zoeken in precisietoepassingen: kleinere modellen die zich specialiseren in één of twee taken. Gebruikers zouden dan uiteindelijk een Zwitsers zakmes vol kleinere taalmodellen kunnen meedragen.  Hoe het zit met de toekomst van deze technologie, hoor je van Cynthia Liem, universitair hoofddocent intelligente systemen aan de TU Delft, en Lucas Meijer, ontwikkelaar van AI-apps zoals Lees Simpel en 'Schrijf even Mee'. Telegram onder Belgisch toezichtBelgië is hoofdverantwoordelijke voor het Europees toezicht op berichtendienst Telegram. Het ietwat ouderwets klinkende Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie is de aangewezen toezichthouder voor een app die regelmatig in verband wordt gebracht met criminele activiteiten. Is België wel opgewassen tegen Telegram? Waarom komt de verantwoordelijkheid juist daar te liggen? En welke middelen geeft de Europese Digital Services Act om Telegram in het gareel te houden?  Dat zijn vragen voor Menno Weij, tech-jurist bij BDO-Legal (Durf)investeren is meer dan alleen winst maken Durfkapitalisten zouden met meer factoren rekening moeten houden dan alleen absolute winst. Dat betoogt onze gast in BNR Digitaal. Andere factoren, zoals het klimaat, maatschappelijk nut of menselijk welzijn zouden ook een rol moeten spelen. Maar is dat een goede strategie voor Europese investeerders? Maakt dat de kloof tussen Europese en Amerikaanse durfkapitalisten niet nóg groter en raakt ons continent dan niet nog verder achterop wat betreft impactvolle techbedrijven? Eva de Mol, durfinvesteerder bij CapitalT en columnist in het FD legt uit waarom Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nog een kleine maand tot de Europese verkiezingen van 6 juni, waarbij Nederlanders kunnen stemmen op hun vertegenwoordigers in het Europees parlement. Waar technologie en digitalisering op nationaal niveau nog weleens willen ondersneeuwen, is het onderwerp voor de Europese verkiezingen een stuk relevanter. En welke rol speelt technologie, zoals AI, in deze (belangrijke) verkiezingen? Dat krijgen Joe van Burik en Daniël Mol te horen in de eerste helft van deze uitzending.   De impact van Europa op tech is in ieder geval duidelijk. Kijk maar naar de ‘tech-wetten’, zoals de Digital Services Act (of: DSA), die nu daadwerkelijk impact hebben. En dan moet de AI Act nog volgen. Worden grote techreuzen – en vooral hun platforms – daarmee ook effectief aangepakt? En wat kunnen we verder verwachten vanuit het Europees Parlement, de aankomende vijf jaar? Dat vragen we aan Kim van Sparrentak, europarlementariër namens GroenLinks.    De spotlight op AppleDe spotlights staan weer op Apple! En nu eens niet omdat de iPhone-verkopen tegenvallen of omdat ze niets met AI doen. Want: aan die observaties van de afgelopen zes maanden verandert nu een hoop. En met die ontwikkelingen lijkt Apple ook uit een beursdalletje te klinken. Natuurlijk heeft dat ook te maken met de 110 miljard dollar die Apple uittrekt voor het inkopen van zijn eigen aandelen, maar bijvoorbeeld ook met het feit dat de dip in de smartphonemarkt voorbij lijkt te zijn. Bovendien lijkt Apple steeds meer te gaan inzetten op on-device AI, waarbij de nieuwe iPads (dinsdag aangekondigd) met nieuwe M4-chip een voorschot daarop lijken te nemen. Wat kunnen we van deze techreus verwachten? En waarom doet nou juist top-belegger Warren Buffett aandelen Apple van de hand? 'Beursnerd' Jochem Visser ging voor BNR Digitaal op Zoekopdracht.  Nederlandse (of Europese) techreuzen? Hoe krijgen we nou in Nederland – of, vooruit, Europa – net zo'n techreus als de velen in de VS en in Azië? Daarover spreken we vaker in BNR Digitaal, maar ter gelegenheid van de jaarlijkse EU-Startups Summint in Malta, willen we dat nu eens concreter maken. Want wat is er nu precies allemaal nodig om een échte techreus te kweken? Dat begint natuurlijk bij geld, maar hoe creeëren we in Europa ook een goed klimaat om dit soort bedrijven te laten groeien? Dat vragen we aan Lucien Burm, voorzitter van de Dutch Startup Association. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het TikTok-verbod is een feit! Althans, bij de wet die door de Amerikaanse president Biden getekend is. Maar hoe gaat TikTok dat aanvechten bij de rechter, en hoe kansrijk is die poging? Het belooft een stevig gevecht te worden, waarbij de Chinese app het vermoedelijk op het Eerste amendement van de Grondwet zal gooien: de 'Freedom of Speech'.  Joe van Burik en Ben van der Burg bespreken dat in deze aflevering van BNR Digitaal. Want de Amerikanen winden er geen doekjes om. TikTok is een bedreiging voor de National Security. De vraag is dan nog: wat zijn de uitwegen voor TikTok? Kan TikTok op één of andere manier in handen van ByteDance blijven en zijn leven beteren in de VS? En wie hebben er eigenlijk oren naar zo'n overname?  We vragen het aan Amerika-kenner Raymond Mens en tech-juriste Lisette Meij van Lime Legal. Een maand geen social mediaHoe kan je zélf gezonder omgaan met social media? Daar helpen de initiatiefnemers van MeiSocialVrij je maar al te graag mee. Bijvoorbeeld door er eens een hele maand mee te stoppen. Want stoppen met social media heeft heel veel voordelen en kan, ook in combinatie met werk, makkelijk vol te houden zijn. Jan Bruin is initiatiefnemer van MeiSocialVrij en te gast in deze aflevering.  Open-source in gevaar?De cryptowereld reageerde afgelopen week geschokt op een ingreep van het Amerikaanse Ministerie van Justitie. Bitcoinwallet Samourai werd hardhandig uit de lucht gehaald en diens ontwikkelaars werden gearresteerd. Extra opvallend is dat de diensten van Samourai allemaal open-source waren. Een terrein dat voorheen buiten schot bleef. Nu de houding van justitie lijkt te draaien, maken privacy-activisten en de open-source gemeenschap zich zorgen.  Hoe dat zit, hoor je van zelfstandig Bitcoin-ontwikkelaar Sjors Provoost. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De politiek houdt zich vooral bezig met de korte termijn, mede omdat ze zich binnen vier jaar bewijzen.  En dat is een probleem, want goed beleid dient ook rekening te houden met de toekomst, zeker als we het hebben over politieke beslissingen rond technologie. De Toekomst Kamer, een nieuwe denktank ontsprongen uit de Stichting Toekomstbeeld der Techniek moet daar verandering in brengen en scenario's uitdenken voor die verre toekomst. De combinatie van technologie(kennis) en de lange termijn doet natuurlijk ook denken aan de techkennis in de Tweede Kamer. Die is niet op voldoende niveau en dat levert nog weleens problemen op. Hoe moet dat in de komende regeringsperiode? Welke mogelijkheden moet een Minister van (of voor) Digitale Zaken krijgen? En hoe dragen toekomstscenario's bij aan beter (tech)beleid? Dat vragen we aan Rudy van Belkom, directeur van Stichting Toekomstbeeld der Techniek en initiatiefnemer van De Toekomst Kamer. En Barbara Kathmann, kamerlid namens GroenLinks-PvdA en voorzitter van de Commissie Digitale Zaken.  Uiterst vertrouwelijk, maar dus ook ondoorzichtigSpionage is een ‘hyperobject’. Een niet goed te vangen fenomeen, dat steeds verandert en waar we slechts glimpen van opvangen. Dat staat in het nieuwe boek ‘Uiterst Vertrouwelijk’, over de eerste geheime dienst van ons land. Dat is er sinds deze week - misschien niet héél toevallig tegelijkertijd met het nieuwe jaarverslag van de AIVD. En dat jaarverslag biedt genoeg ruimte voor een gesprek over onze diensten. Want wie, of wat, zien zij als grootste dreiging? En hoe zit het met die nieuwe cyberwet, die diensten meer macht geeft? Bovendien geeft het boek 'Uiterst Vertrouwelijk' een fascinerend inkijkje in het ontstaan van de diensten, zo vlak na de Eerste Wereldoorlog. De Centrale Inlichtingendienst was een reactie op de angst voor een socialistische revolutie. Te gast is Bart Jacobs, hoogleraar Security, Privacy en Identity aan de Radboud Universiteit en mede-auteur van het boek 'Uiterst Vertrouwelijk'. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het gaat niet goed met de internationale gamesindustrie. Er worden nog altijd vele miljarden verdiend, maar vrijwel ieder groot gamebedrijf heeft afscheid moeten nemen van een flink deel van zijn personeel. Wat is er aan de hand? En belangrijker nog, worden Nederlandse gamebedrijven (een industrie die goed is voor zo'n 400 miljoen euro per jaar) ook geraakt? En hoe plaats je 'games' eigenlijk? Is het cultuur, vooral een economisch product of  Joe van Burik en Ben van der Burg krijgen daar een antwoord op, in deze aflevering van BNR Digitaal. Antwoord op die vragen krijgen we van Rami Ismail, onafhankelijk game-maker en bestuurder van de Dutch Game Association. (Meer) innovatie uit de brainportregioIn deze uitzending gaat het aan het begin kort over ASML. Maar de hypermoderne chips (en ook mindere ingewikkelde varianten) zijn nadat ze uit de lithografiemachine rollen nog niet klaar voor gebruik. Ze moeten ook ingepakt worden en de markt voor het 'packagen' van Halfgeleiders is ook vele miljarden groot. FononTech, een bedrijf uit de Brainport regio en voortvloeisel uit TNO, heeft een veelbelovende oplossing om dat inpakken stukken efficiënter te doen. Intel, TSMC en Apple wisten het bedrijf al te vinden. Hoe de oplossing van FononTech werkt en of zij meekunnen in de hypercompetitieve chipwereld, vragen we aan Rob Hendriks, mede-oprichter en CEO van FononTech.  Nieuw leven voor Huawei in Europa?Huawei kwam de afgelopen jaren vooral in het nieuws in de context van geopolitiek. Het Chinese bedrijf bestormde de markt met zijn goede, maar ook betaalbare smartphones en verloor dat marktaandeel weer net zo snel na Amerikaanse sancties. Het bedrijf kan sinds 2019 namelijk niet meer het Android-OS (van Google) afnemen. Inmiddels heeft het bedrijf de hoop op de Europese smartphonemarkt wel opgegeven, maar probeert het met wearables en niet-kritieke 5G-infrastructuur toch weer voet aan de grond te krijgen. Gaat dat lukken? En op welke andere markten richt Huawei zich nog meer? Niels Koloos, redacteur bij BNR, ging op 'Zoekopdracht' en bracht een bezoek aan het Nederlandse kantoor van de Chinese techreus.  Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Digitale zaken (of digitalisering) is nog altijd een brede portefeuille, blijkt uit de huidige werkagenda van demissionair staatsecretaris Alexandra van Huffelen, die daar nu over gaat. Joe van Burik en Ben van der Burg spreken haar in BNR Digitaal uitgebreid over hoe het verder moet, zeker ook als de huidige kabinetsformatie is afgerond. Want dat digitalisering ook voldoende aandacht krijgt onder een volgend kabinet, is helemaal niet vanzelfsprekend. Een daadkrachtige minister van Digitale Zaken moet de komende kabinetsperiode de digitalisering van de overheid op de kaart blijven zetten. Dat moet dan wel een bewindspersoon zijn met macht binnen Den Haag, vergelijkbaar met die van het Ministerie van Financiën. En hoe zit het met het cloudbeleid van de overheid, ook met het oog op het mogelijke vertrek van .nl-beheerder SIDN?  Al het bovenstaande bespreken we met Alexandra van Huffelen, demissionair staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering TSMC bouwt derde fabriek in de VS Naast digitalisering voor Rijksoverheid en alles wat daarbij komt kijken, spreken we over de miljarden die TSMC krijgt om nóg een hypermoderne chipfabriek te bouwen in de woestijn van Arizona. De mega-investering onder de chips act vormt een nieuwe stap van de regering-Biden om meer geavanceerde chips in eigen land te produceren. Slagen zij daarmee? En hoe is de Amerikaanse productiekracht nu te vergelijken met die van Europa?  Dat vragen we aan Tomas Hochstenbach, chip-expert en redacteur componenten bij Tweakers. Optimaliseren tot op de millisecondePostNL verwerkt meer dan een miljoen pakketen per dag. Een efficiëntieslag in dat proces levert dus gigantisch veel op. Om dat te bewerkstelligen zet het postbedrijf de cloud (en dus ook AI-technologie) in. Hoe pakt de bezorger dat aan? Welke optimalisaties kunnen er nog gemaakt worden? En hoe gebruikt PostNL de laatste ontwikkelingen binnen de kunstmatige intelligentie?  We spreken met Luc van Dondersgoed, principal engineer en AWS-expert bij PostNL en Milou Verheij, hoofd Cloud Center of Excellence bij PostNL Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Claude 3, het nieuwste taalmodel van de Amerikaanse AI-startup Anthropic, gooit hoge ogen. Volgens de laatste 'AI-examens' scoort het Opus-model van Claude 3 het allerhoogst op alle onderdelen. Daarmee is het model van Anthropic (waar Amazon overigens flink in heeft geïnvesteerd) dus beter dan de huidige producten van OpenAI, Google en alle andere concurrenten. Joe van Burik en Ben van der Burg ontdekken in deze aflevering van BNR Digitaal of GPT, het taalmodel achter ChatGPT, écht van de troon gestoten is. Maar ook de andere twee versies van Claude vallen op, vooral het 'mini-model' Haiku. Dat is zeer goedkoop, niet erg intensief qua rekenkracht en toch nog erg goed. In wat voor aspecten valt Claude van Anthropic nog meer op? En hoe reageren de andere AI-bedrijven op deze nieuwe stap in deze nog altijd hypercompetitieve markt. Dat gaan we bespreken met Lucas Meijer, ontwikkelaar van AI-apps zoals Lees Simpel en 'Schrijf even Mee'. Nederland afhankelijk van klein aantal IT-bedrijvenHet overgrote deel van Nederlandse IT-projecten wordt uitgevoerd door een klein clubje grote bedrijven, dat blijkt uit onderzoek van iBestuur. Het Europese Capgemini spant de kroon, waarna Atos (bijna failliet) en IBM volgen. Die afhankelijkheid is een probleem, denken experts. Van de 148 uitgeschreven projecten (van meer dan 5 miljoen) kreeg Capgemini er 37 toegewezen. Atos, dat op het punt staat genationaliseerd te worden door de Franse overheid, kreeg er 22. Waarom blijft dit gebeuren? Hoe krijgen Nederlandse MKB-bedrijven meer kansen? En wat zijn verder oplossingen voor dit probleem? Dat vragen we aan Sjoerd Hartholt, journalist bij iBestuur. Disruptie in de wereld van de goede doelenGoede kans dit je dit herkent: je wil best doneren aan een goed doel, maar niet vastzitten aan een 'abonnement' of een periodiek afschrift dat je weer vergeet. Zeker omdat ‘opzeggen’ vaak gedoe betekent. En dat alles weerhoudt je dus om te geven aan de goede zaak. Een Nederlands bedrijf heeft daar mogelijk een oplossing voor. Giftshift wil een jongere doelgroep aanspreken om te blijven doneren aan goede doelen en biedt daarbij eenvoud en flexibiliteit. Gaat dat lukken? Dat vragen we aan John van Pijkeren, CEO en oprichter van Giftshift. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe heeft Nvidia zijn gigantische voorsprong in de AI-race bereikt? Dat krijgen Joe van Burik en Ben van der Burg te horen in deze aflevering van BNR Digitaal. Nvidia profiteerde de afgelopen jaren van de gigantische AI-hype. Niet door het beste taalmodel te maken, maar vooral door het leveren van de 'picks and shovels', het gereedschap waar de AI-hype op draait. De H-100 GPU's van het bedrijf zijn niet aan te slepen voor grote en kleine AI-bedrijven. En daarin ligt Nvidia ook nog eens drie tot vier jaar voor op de concurrentie, weten experts en het bedrijf zelf. Want AMD, maar ook de grote techreuzen azen op een deel van die hele grote Nvidia-taart. De laatste twee jaar is Nvidia ook uitgegroeid tot één van de grootste bedrijven ter wereld. Hoe is de cultuur bij het bedrijf, onder leiding van Jensen Huang, sinds de AI-hype veranderd? BNR Digitaal spreekt met Jaap Zuiderveld, Vice President EMEA bij Nvidia. Punt NL naar punt US?Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) dreigt naar de servers van Amazon Web Services te verhuizen. En dat is een probleem vinden verschillende cloud-experts én sinds deze week Minister Adriaansens ook. Maar waarom is dit nu zo'n groot probleem? En waarom trekt SIDN eigenlijk naar een Amerikaanse partij? Zijn er geen Europese alternatieven? En wat moet er gebeuren om die in de komende jaren wél te ontwikkelen? Dat vragen we aan onafhankelijk tech-expert Bert Hubert. Techreuzen overal onder vuur In de VS en de EU liggen grote techbedrijven maar weer eens onder vuur. De Europese Commissie start in ieder geval drie grootschalige onderzoeken naar Apple, Meta en Google op basis van de Digital Markets Act. Deze 'poortwachters' zouden de nieuwe techwet niet goed naleven, ondanks maatregelen op al hun platformen. De onderzoeken van de Europese Commissie vallen samen met een grote zaak in de VS. Daar sleept het Amerikaanse Ministerie van Justitie Apple voor de rechter in een grote mededingingszaak over zo'n beetje alle activiteiten van het bedrijf. Apple zou van 'superapps' tot Carplay in overtreding zijn. De overeenkomsten en verschillen tussen deze grote zaken hoor je van Martijn Michael, Juridisch Adviseur IT bij ICTrecht. Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe wordt op de TU Delft gewerkt aan uitvindingen die de wereld veranderen? Dat ontdekken Joe van Burik en Ben van der Burg in deze aflevering van BNR Digitaal, met collega/redacteur Daniël Mol. Leren verantwoord omgaan met een smartphone en social media blijft een uitdaging. Voor volwassenen, maar zeker ook voor kinderen. En helemaal als ouder van een kind ben je hier constant mee bezig. Beeld & Geluid in Hilversum springt daar deze week op in met het My First Smartphone Festival, waar je meer leert over omgaan met de digitale wereld. Want er gaat nog een hele hoop fout. Want wanneer geef je een kind zijn eerste smartphone? Welke leeftijd is het meest bepalend voor de digitale ontwikkeling? En wat moet een kind nu wel en niet op een smartphone kunnen doen. Dat leggen we voor aan Chiara de Jong, postdoctoraal onderzoeker aan de Erasmus Universiteit en Sanne Kanis, oprichter van kinder-podcastmaker Abel Studios. Een kijkje in de kraamkamer van de toekomstDe redactie van dit programma had een drukke dag; op de dag van de uitzending waren Joe van Burik en Daniël Mol te gast bij de TU Delft. Niet alleen omdat Nederlandse bedrijven schreeuwen om meer technisch talent, maar ook om de laatste ontwikkelingen in de deep tech te bekijken. Want het fundamenteel onderzoek van vandaag is de state of the art-technologie van morgen (over 15 jaar). Welke toepassingen zien we over jaren terug in de machines van ASML? Hoe zien de clean rooms van de universiteit eruit? En welke startups sleutelen er allemaal aan onze technische toekomst? Redacteur Daniël Mol ging op 'zoekopdracht', nam alles van het bezoek bij de TU Delft op en vertelt erover in de studio in Amsterdam.  Gratis leren programmerenDat het aan technisch onderwijs schort is inmiddels wel duidelijk. Er zijn veel meer vacatures dan technische talenten. Eén van de werkvelden waar het tekort het grootst is, is dat van de programmeur. De stichting Codam zag dat ook en besloot gratis programmeerles aan te bieden, voor ieder niveau en met- of zonder vooropleiding. De conclusie: iedereen kan leren programmeren en daarna waarschijnlijk ook werk vinden. Hoe dat werkt en of dat nou gaat lukken vragen we aan Roos Peters, co-director bij Codam.  Meer podcasts over tech? Luister dan naar de Cryptocast, All in the Game, De Technoloog en de Tech Update.See omnystudio.com/listener for privacy information.