Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. Niets willen politici liever dan de steun van - en identificatie met - 'de gewone man'. Wie zichzelf de tolk weet te maken van 'de gewone Nederlander' kan eigenlijk niet meer stuk en kan zich politiek bijna alles veroorloven.
Maar wat is dat, 'gewoon'? En wie zijn dat? In deze editie van Betrouwbare Bronnen spitten Jaap Jansen en PG Kroeger in de zompige Hollandse bodem naar de wortels van het gewone. En dat doen ze samen met hun gasten, de wetenschappers Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak, van wie deze week het boek verschijnt De macht der gewoonte, populisme in de polder.
Want aan al dat gewone blijkt heel veel bijzonders vast te zitten. In onze taal. In onze beelden van onszelf en elkaar. In de verschillen en overeenkomsten tussen mensen en groepen. In reclames, in poitieke campagnes en in veronderstellingen en vooroordelen.
Gewoon, dat is de koningin op de fiets. Toch? Maar oh wee als Máxima vertelt de gewone Nederlander nog nooit te zijn tegengekomen! In ons land heet de gewone man 'Jan Modaal', in Amerika 'Joe Sixpack' en in Duitsland 'Otto Normalverbraucher'. Wat zegt dat over ons Nederlanders? En wie is 'Jean Dupont' en waarom woont hij niet in Parijs?
Gewoon zijn ook 'onze boeren' die op het platteland met het hele gezin allemaal hard en bedreigd worden door ongrijpbare krachten als stikstof. Gewoon is wat herkenning biedt en zich bedreigd voelt. Wat niet gewoon is, is zowel marginaal als heel eng en gevaarlijk. Is niet Ons Soort Mensen.
Waarom hebben wij geen 'gewone vrouw', op Ingrid van Henk en Ingrid na. Terwijl elke Amerikaan weet wie 'Soccer Moms' zijn. Het 'gewone kind' is zelfs een van grootste taboes in het zo doodgewone Nederland. En dat al dat gewone diepe wortels heeft in onze cultuur en historie kan dan niet verbazen.
Die hele verkenning der gewoonheid is hoorbaar in een keur van fragmenten. Van Wilders tot Spaan & Vermeegen. Van Rita Verdonk tot Archie Bunker. Van Richard Nixon en Jeroen Dijsselbloem tot Caroline van der Plas. En vlak de behendighied waarmee Mark Rutte ermee omgaat niet uit! Allemaal zijn zij op hun manier een definitie van de macht der gewoonte. En hoe de norm voor wat gewoon is ook alles zegt over macht.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.
***
Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier
***
Verder kijken
Film: Bert Haanstra - Alleman (1963)
Monty Python: We're all individuals
***
Verder luisteren
195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?
169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders
48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV
152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie
145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet
31 – Populisten tot mislukken gedoemd
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
01:03:48 – Deel 2
01:55:21 – Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
