De Algemene Politieke Beschouwingen 2023 waren bijzonder en echt de moeite waard. Want in aanloop naar de Tweede-Kamerverkiezingen van 22 november moest elke partij haar eigen positie opnieuw bepalen, nieuwe bondgenoten zoeken en soms ook een nieuwe aanvoerder uitproberen of een oude uitzwaaien. Jaap Jansen en PG Kroeger zagen de panelen schuiven.
De Kamerfracties deden drie dingen tegelijk. Ze zochten nieuwe allianties. Ze focusten op de cruciale thema's voor de campagne. En sommige aanvoerders verrasten met helderheid terwijl anderen pijnlijk door de mand vielen.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!
Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij nemen contact met u op
Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier
***
Al direct viel op dat de Rutte IV coalitie verdampt is. Niet één voorstel kwam uit de koker van die vier fracties samen. Daarmee was ook de leidende rol van de VVD verdwenen. Die fractie had het gedurende heel de APB zichtbaar moeilijk met haar positie.
Jesse Klaver had de rol van 'stand in' voor Frans Timmermans in de nieuwe samenwerking van GroenLinks/PvdA. Hij bouwde aan een ‘nieuwe sociale meerderheid’ waarin D66 met Rob Jettens nummer 2 Jan Paternotte (D66) en andere grote en kleine fracties een fors pakket extra maatregelen op het bordje van het kabinet legden. Zouden premier Mark Rutte en minister van Financiën Sigrid Kaag dat zonder morren verwerken? Tegelijkertijd ontvreemde Klaver het thema 'bestaanszekerheid' met concrete stappen van Pieter Omtzigt (NSC) en de kleine fracties op links.
Opvallend waren de rollen van CDA’er Henri Bontenbal en DENK-voorman Stephan van Baarle. Die laatste liet zich door een aangebrande premier Mark Rutte niet intimideren. Hij hield zijn spijkerharde maar stevig onderbouwde betoog over de VVD overeind.
Bontenbal trad op alsof hij al jaren politiek leider was en attaqueerde opponenten als Geert Wilders, VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans en Caroline van der Plas (BBB) met ingetogen en doeltreffend doorvragen. Zijn ‘gratis bier’ aanduiding van warrige plannen van BBB en NSC trof doel.
Die twee fracties hadden het zwaar. Voor zover zij kwamen met concrete voorstellen, werden die door andere fracties en door Rutte van tafel geveegd. "Volstrekt ondeugdelijk", zei de premier.
Het debat liet ook zien, dat pogingen om 'migratie' het grote verkiezingsthema te maken zijn mislukt. Centraal stonden extra zekerheden voor mensen met minimumloon en voor de middenklasse. En ook het klimaat- en energiebeleid, naast nadruk op Europese solidariteit met Oekraïne.
Partijen op rechts waren op oorlogspad tegen windmolens op zee. FVD en Wybren van Haga wilden gewoon weer gas pompen in Groningen. Vanuit 'het midden' daarentegen kwam een interessant initiatief om een Europese kopgroep te vormen bij de aanpak van fossiele subsidies.
Premier Rutte had duidelijk moeite met zijn nieuwe rol als uitzwaaiend aanvoerder. Soms al te jolige momenten wisselde hij af met bitse uithalen en onverwachte staatkundige renovaties rond de rol van de koning en het nieuwe fenomeen van het ‘dubbel ontraden’ van verregaande voorstellen uit de Kamer. En ondertussen was Caroline van der Plas al bezig de gordijnen op te meten in de nieuwe vleugel in het Kamergebouw die BBB claimt voor na de wat haar betreft ongetwijfeld komende overwinning op 22 november.
***
Verder luisteren
369 - Rob Jetten wil een ideeënstrijd rond het midden en een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet
365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start
364 - Een krankzinnige campagne
362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002
358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)
332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'
117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:47:36 – Deel 2
01:25:23 – Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
