Podric logo
Podcast aflevering

XL | Walvis Jane Street vist in India: marktmanipulatie of nuttige arbitrage?

Beursnerd | BNR 10 jul. '25
00:00
05:49

Show notes

Laten we het eens hebben over walvissen.

Want Jane Street is tegenwoordig de grootste walvis met de grootste jaarlijkse handelswinst van Wall Street. Het bedrijf dat ooit onderdak bood aan de fleurige coupe van gevallen cryptobaas Sam Bankman-Fried is zo'n plek op Wall Street waar de meest streberige nerds binnenlopen om heel, heel, héél erg veel geld te verdienen.

Maar niet voordat ze onderworpen zijn aan allerhande puzzels, breinbrekers, gokspelletjes en andere intellectuele uitdagingen. Dat is dan de sollicitatie. En daar stopt het niet. Nadat ze klaar zijn, mogen ze de computers van de firma in gaan zetten om alle uiteenlopende prijzen op zo'n beetje alle financiële markten uit te gaan buiten.

Liefst specialiseren ze zich bijvoorbeeld in Indonesische naaktslakobligaties (we noemen maar een fictief voorbeeld...), om vervolgens de verschillen in prijzen tussen die obligaties en zijn derivaten een paar maanden lang uit te gaan buiten met een algoritme. Vervolgens ziet een andere firma in de volumeplaatjes dat Jane Street daar wel érg veel geld verdient en vertrekt men weer naar nieuwe rare oorden.

We kunnen het korter zeggen: Jane Street is gespecialiseerd in exotische arbitrage, maar doet natuurlijk meer. Men zette daar rustig 20.5 miljard dollar om met pure handel in het voorgaande jaar.

Soms lekt er wel eens een strategietje uit.

Dat weten wij beursnerds, omdat Jane Street een tijd geleden een rechtszaak ging voeren tegen handelsconcurrent Millennium. Een paar handelaren van Jane waren namelijk vertrokken naar de buren, handelsstrategie onder de arm. Als Lehman-medewerker met een kartonnen doos, maar dan blij.

Opeens kromp de winst die Jane Street behaalde met de desbetreffende strategie. Niemand mocht natuurlijk weten wat het was, maar... er moest wel in de rechtszaal om worden gevochten. Ja, dat gaat fout. Een advocaat versprak zich. Het bleek te gaan om optiehandel in India.

En India is bijzonder.

U kent wallstreetbets wel, u kent de plaatjes van loss porn (sorry) van sukkels die gokten met opties, u weet dat de helft van het dagelijkse Amerikaanse optievolume tegenwoordig bestaat uit 0-day-to-expiration-opties oftewel aandelengokjes-met-een-hefboom-die-vanavond-aflopen. Turbo's, anyone? Nee: CFD's? Hm-hm.

Nou, in India lusten ze daar wel tien keer zoveel pap van. In India gaat namelijk dagelijks 80 procent van het totale bedrag dat wereldwijd aan opties wordt verhandeld over de toonbank. Noem het gerust een gokgezwel. Dat gezwel is wereldwijd gegroeid sinds de coronacrisis, toen iedereen uit verveling begon te gokken op z'n kamertje met glimmende nieuwe broker-apps, maar in India bleek de kuur van de regelgever het minst effectief. De lokale AFM, de SEBI, deed z'n best, maar toch is de handel in opties sinds de coronacrisis meer dan zes keer zo groot geworden.

U snapt wel: daar kan Jane Street wat mee.

De verborgen strategie waar in de rechtszaal om werd gevochten bleek te draaien om de lokale Nifty Bank Index, met 12 Indiase bankaandeeltjes. Die aandelen zelf zijn leuk. Maar men koopt liever de opties. Sterker nog, men verhandelde in India op 17 januari 2024 rustig 353 keer zoveel volume in de opties als in de onderliggende aandelen waarop de opties zijn gebaseerd.

En wat kan een walvis in de kleine zee van aandelen dan doen? De hele zee en dus ook de véél grotere optiemarkt bewegen!

Okay, maar waarom 17 januari 2024?

Ja, die datum is redelijk specifiek. Dat komt omdat de SEBI mee zat te lezen met de rechtszaak die over zijn eigen optiemarkten ging. Met het schaamrood van dat akkefietje met shortseller Hindenburg nog op de kaken dacht men: weet je, wij gaan die Amerikanen eens aanpakken. En zo geschiedde. Met een dikke aanklacht over marktmanipulatie tot gevolg. Want misschien was deze zogeheten arbitrage van Jane Street wel gewoon marktmanipulatie, schrijft de SEBI in een vreselijk amusant briefje vol voorbeelden, waaronder van 17 januari 2024, toen Jane Street de hele bankindex even een kant opduwde.

En nu is Jane Street een soort toverspiegel waar heel Wall Street in kan zien wat ze willen zien.

Is het manipulatie, of is het vernuftig arbitragewerk?

Eerst versie 1. Een arbitrage die de markt efficiënter maakt.

Want tja: als je de impliciete aandeelprijs van de optie en de daadwerkelijke prijs van het onderliggende aandeel naar elkaar toe beweegt en eraan verdient, dan maak je de markt toch efficiënter? Wat een DIENST bewijst die Amerikaanse walvis de Indiase belegger zeg!

Zie bijvoorbeeld collega-beursnerd Robbin Wigglesworth van Alphaville. Die schoot Jane Street even te hulp. Net als Matt Levine van Bloomberg, die daarna weer wat terugkwam op zijn woorden.

Want er is ook versie 2. Een arbitrage die zijn eigen convergentieprijs uitkiest.

Als ik zomaar kan bepalen wat een appel waard is door alle appels op de markt te kopen, en dan keihard verdien aan de opties door die naar mijn zelfgekozen prijs te bewegen.... dan is er wat mis.

Want als jij als walvis de aandelen alle kanten op kan bewegen, wie zegt dan dat de impliciete prijs in de optie daadwerkelijk is geärbitrageerd tegenover een efficiënte aandeelprijs?

Neem nou Alexander Gerko, topman van XTX Markets. Hij schreef het mooi op, op Linkedin. (Excuus voor het citeren van het sociale netwerk dat de grootste braakneigingen oproept bij deze beursnerd. Maar hij is wonderschoon.)

Vrij geparafraseerd: "Als de SEBI jou een pdf-je van meer dan 100 pagina's stuurt, doe dan eens een gedachtenexperiment en verklein alle getallen omtrent je handelsstrategie met een factor van 100. Als de strategie dan minder goed werkt, moet je je levenskeuzes overdenken. Want elke normale handelsstrategie die beter werkt als hij groter wordt, komt gewoon neer op marktmanipulatie."

Dat is raak.

En nu?

Nu kopen we met z'n allen popcornfutures voor de lange termijn en gaan we wachten totdat de zaak zich een weg heeft gewurmd door het Indiase juridische systeem. Maar tot die tijd heeft Jane Street in ieder geval een schijnwerper op z'n kanis van jewelste. Dat is enigszins terecht en pijnlijk voor de firma. Het kan zelfs leiden tot meer aandacht van andere toezichthouders.

Daarbij mag gezegd worden dat de SEBI zelf ook wel eens wat toezicht verdient, zoals de kennelijk innige band met marktmanipulerend conglomeraat Adani heeft laten zien.

En wat leren we hiervan?

Walvissen vallen op. Zo simpel is het. U bent gewaarschuwd, Masters of the Universe!

Beursnerd en Beursnerd XL 

Iedere werkdag iets na elf uur werpt de Beursnerd in gesprek met presentator Thomas van Zijl een blik op de AEX, waarbij hij of zij de diepgang niet schuwt. Daarnaast is er donderdag om tien voor twaalf een langere beursanalyse. Die neemt Beursnerd XL Jochem Visser voor zijn rekening.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Lees meer
v. 2025.02.01