'Geschiedenis Geven / Stoere vrouwen / 50 vensters'

Cleopatra ( 69 v.C hr. – 30 v. Chr.) We kennen Cleopatra allemaal uit films, verhalen en natuurlijk uit ‘Asterix en Obelix;  ‘Dat neusje. ’ Klopt dit beeld echter wel? ‘Dat neusje’ blijkt bijvoorbeeld een stevige haviksneus te zijn, het gevolg van inteelt, net als de kinnebakken van de Habsburgers. Ze was zelf ook twee maal toe met een broertje getrouwd om de Ptolemeïsche dynastie in stand te houden. Romeinse schrijvers als Suetonius geven een beeld van  Cleopatra als ‘een Oosterse despoot, met overmatig en buitensporig gedrag,’ of ze wordt neergezet als een ‘femme fatale.’ Cleopatra is met recht een stoere vrouw, koningin in een complexe tijd. Ze is de laatste farao van het Oude Egypte, weliswaar met Griekse voorouders. In haar pogingen om te zorgen dat Egypte onafhankelijk bleef onderhield ze warme contacten met Julius Caesar en Marcus Antonius. In deze podcast vertelt Miriam Zwinkels in gesprek met Meereke Bosua en Willem Eekhof wat er wel en niet zeker is van de beeldvorming over Cleopatra. Tags: vrouwengeschiedenis, Oudheid, Hellenistische dynastie, Alexander de Grote, Rome, Tijd van Grieken en Romeinen.

Catharina de Grote (1729/1762 – 1769) Deze Duitse prinses ontwikkelde zich tot de powervrouw van de achttiende eeuw: alleenheersend keizerin van Rusland die een grote stempel drukte op de politiek, cultuur en economie van tsaristisch Rusland. In deze podcast gaan we in gesprek met historicus en Oost-Europa kenner Joost den Butter. Catharina was een intellectueel zeer ontwikkelde vrouw, die veel sympathie voelde voor de Verlichtingsidealen en contacten onderhield met bijvoorbeeld Voltaire en Diderot. Ze had de ambitie om deze idealen om te zetten zodat Rusland onder haar leiding een modern wereldrijk zou worden. Ze schreef persoonlijk nieuwe wetten, gebaseerd op vooruitstrevende ideeën. Tegelijkertijd was ze genoodzaakt het land te regeren als een absoluut vorstin en perkte ze in de loop van haar achtendertig jaar durende regime de vrijheid van meningsuiting in. Ook worstelde ze met het lijfeigenschap, een belangrijke motor van de economie. Uiteraard zal het veelbesproken liefdesleven van Catharina de Grote de revue passeren, maar er is veel meer interessants over haar te vermelden dan een vrouw met vele minnaars. In deze podcast hoor je meer over de sterke de vrouw die Rusland echt onderdeel maakte van Europa, en Europa van Rusland. Tags: vrouwengeschiedenis, powervrouw, Potemkin, St.Petersburg, tijd van pruiken en revoluties, vrouwenemancipatie.

Kaat Mossel (1723-1798)  was de bijnaam van Catharina Mulder,  keurvrouw van de  mosselen in de Rotterdamse haven en vooral bekend geworden doordat deze  orangiste werd beschuldigd van de onlusten in Rotterdam in 1784. In deze  podcast gaan Willem  en Meereke in gesprek met Lia Lugthart, Rotterdamse in hart en nieren.  Lia duidt de situatie in de Republiek waarin veel strijd was tussen  orangisten en patriotten, in de tijd van pruiken en revoluties. Kaat  Mossel werd enerzijds geëerd als stoere aanhanger  van stadhouder Willem V en anderzijds neergezet als ruw en opstandig  viswijf dat opgesloten diende te worden. Ze werd tijdens haar  rechtsvervolging bijgestaan door de advocaat, dichter en wetenschapper  Willem Bilderdijk die vaker prinsgezinden vertegenwoordigde. Een productie van www.pocketpodcast.nl

Trijn (Catharina)  van Leemput – van Voorn (ca. 1530-1607) is een stoere vrouw die vooral  bekend was in de stadsgeschiedenis van Utrecht. Dankzij de historische  jeugdroman van Thea Beckman ‘De val van de Vredenborch’  kreeg zij in de twintigste eeuw meer aandacht, maar ze lijkt nu wat  meer uit het collectieve geheugen te verdwijnen. Luister dus naar deze  podcast over deze powervrouw die met een groep vrouwen deed wat de  mannen in de stad Utrecht nalieten: Met hamer en pikhouweel  gingen de Utrechtse vrouwen in 1577 het gehate kasteel Vredenburg te  lijf, zodat daarna de totale sloop de enige optie bleek. Het kasteel was  door Karel V gebouwd in 1528 om de bevolking te controleren. Het  verhaal speelt zich af tijdens de Nederlandse Opstand,  in de tijd van ontdekkers en hervormers. Willem Eekhof vraagt zich af  of slopen van het kasteel waar de Spanjaarden al uit vertrokken zijn nu  wel een verzetsdaad te noemen is. Geschiedenisdocente Meereke Bosua heeft het antwoord. Zoektermen: vrouwengeschiedenis, feminisme, Alva, Filips II, Willem van Oranje, Tachtigjarige oorlog. Een productie van www.pocketpodcast.nl

Anna Maria Geertruida (Annie) Schmidt  (1911 – 1995). De  schrijfster die het tot reserve-koningin van Nederland wist te brengen  in de jaren ’80 heeft een plaats in de canon van de Nederlandse  geschiedenis.  Is het terecht dat een schrijfster die plek heeft? In deze aflevering  van Stoere vrouwen gaan Neerlandicus Albert van Zanten en historicus  Meereke Bosua in gesprek over de betekenis van  Annie M.G. Schmidt. Was  ze zelf eigenlijk ook ‘lekker stout’ en zeurde  ze nooit? Was de publiekslievelinge een rebel in de tijd van televisie  en computer?  Ook spreken we over de betekenis van haar veelzijdige  oeuvre. Andere zoektermen: Jip en Janneke, vrouwengeschiedenis, kinderliteratuur, entertainment, theatergeschiedenis, cabaret. Een productie van: www.pocketpodcast.nl

Betje Wolff en Aagje Deken, schrijfsters van unieke en eerste briefroman van Nederland: Sara Burgerhart. Sarah Burgerhart (1782) briefroman van Betje Wolff (1738 – 1804) en Aagje Deken (1741 – 1804) heeft in de herijkte canon een plaats gekregen. Het is de titel van het meest succesvolle werk, van Elisabeth Wolff – Bekker en Agatha Deken. Deze twee achttiende eeuwse schrijfsters trokken bij elkaar in nadat Betjes echtgenoot, dominee Wolff was overleden en werkten vanaf dat moment tot hun dood samen. Zevenentwintig jaar publiceerden ze over allerlei maatschappelijke kwesties, zoals ongelijkheid tussen man en vrouw, hun geloof in de patriottenbeweging, afkeer van slavernij, vrijheid, opvoeding en hun geloofsopvattingen. Dankzij Sara Burgerhart werden ze zo populair dat er dagjesmensen kwamen gluren als ze samen zaten te schrijven in hun tuinhuisje. Zoektermen: vrouwenvriendschap, literatuur, Verlichting, patriotten, vrouwenemancipatie, tijd van pruiken en revoluties, abolitionisme Een productie van www.pocketpodcast.nl

Elisabeth Samson (1715 – 1771) Een zwarte, rijke, succesvolle zakenvrouw in de  achttiende eeuw in Suriname die slaven had én wenste te trouwen met een  witte man.  In de tijd waarin Elisabeth Samson leefde en die we de tijd van  pruiken en revoluties zijn gaan noemen, was  dit alles zeer ongebruikelijk. Bij slavenhouders denken we over het  algemeen niet aan vrouwen, en al helemaal niet aan zwarte vrouwen. Een  omstreden vrouw, met een sterke eigen wil en een heel groot kapitaal! (Zoektermen: slavernij, feminisme, vrouwenemancipatie, Black Lives Matter, gemengd huwelijk) Een productie van www.pocketpodcast.nl