Ondertussen in de kosmos

Hoe weten schildpadden nou eigenlijk waar ze naartoe moeten zwemmen? En waarom zijn apen zo bang voor slangen? Het instinct van dieren blijft raadselachtig. Presentator Tonie Mudde en wetenschapsredacteur Ronald Veldhuizen verklaren waar het vandaan komt, en of instinct genetische aanleg is. Montage: Sofia RobbenEindredactie: Corinne van Duin Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Moorden. Zedenmisdrijven. Afpersing. Achter een heftig delict gaat soms een hersenaandoening schuil, weten onderzoekers van het Pieter Baan Centrum inmiddels. In de pas opgerichte neuropoli nemen ze het brein van verdachten onder de loep. Soms proberen criminelen zelfs hersenschade te faken, in de hoop op strafvermindering. Maar hoe kom je daar dan achter? Met psychologieredacteur Kaya Bouma en Thijs van de Kant, initiatiefnemer van de neuropoli. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Aan de lopende band verschijnen nieuwe kankermedicijnen op de markt. Fijn, want kanker is nog steeds doodsoorzaak nummer 1. Maar hoe goed werken al die nieuwe kankermedicijnen, waar vaak ook nog een flink prijskaartje aan hangt, nou echt? Zorgverslaggevers Ellen de Visser en Michiel van der Geest vertellen over de dubieuze trucs die farmaceuten uithalen om kankermedicijnen zo krachtig mogelijk te laten lijken, terwijl die voor de meeste patiënten heel anders kunnen uitpakken.  Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Op kleine schaal lukt het al: moleculen die op twee plekken tegelijk zijn en kristalletjes die simultaan twee kanten op trillen. Hoe kan dat? En zou je het ook met grotere objecten kunnen doen? Hoe ver laat de grens van de compleet bizarre quantumwereld van de kleinste deeltjes zich oprekken richting het alledaagse? Met: Tonie Mudde, George van Hal en een beroemde kat die half dood, half levend is. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor het eerst sinds de coronacrisis kwam de crème de la crème van de Europese virologie weer bij elkaar. Aanwezig in het Poolse Gdansk, bij die European Society for Virology: 600 virologen en 1 journalist. Maarten Keulemans is zijn naam, en hij deelt de nieuwste spannende inzichten, van citroenvormige virussen tot coronavirussen die de hersenen binnendringen.  Met: Maarten KeulemansPresentatie: Tonie MuddeMontage: Sofia RobbenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De ruimte tussen de sterren lijkt misschien leeg, maar zit in werkelijkheid tjokvol stof, gas en krachtige kosmische straling. Nu de aarde heel langzaam op weg is naar nieuw, mogelijk zelfs gevaarlijk terrein, is het tijd voor een spoedcursus kosmisch spul. Met: George van HalPresentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In hersenen turen om daar te zien waar mensen aan denken of wat ze willen zeggen. Wetenschappers slagen er steeds beter in, met hulp van hersenscanners en kunstmatige intelligentie. Het kan bijvoorbeeld patiënten helpen met locked-in syndroom, die anders niet met de buitenwereld kunnen communiceren. Ondertussen droomt Elon Musk met zijn bedrijf Neuralink al van de volgende stap: een elektrode in de hersenen als een soort massaproduct, waarmee we taken beter kunnen uitvoeren. Nuttig? Of doodeng? Met: techredacteur Laurens Verhagen. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een van de meest opmerkelijke sabotage-acties van de tweede wereldoorlog speelde zich af in concentratiekamp Buchenwald. Daar moesten gevangenen met kennis van biologie een vaccin maken tegen de vlektyfus, een ziekte die destijds voor vele doden zorgde. De leider van het lab bedacht een list: de Nazi's zouden een nepvaccin krijgen, en de gevangenen het echte vaccin. Met: hoogleraar neurologie Pim van Gool, die hierover een net verschenen boek schreef: Denkdwang. Hoe Ludwik Fleck de nazi’s misleidde. Pim van Gool. (Boom Uitgevers). En: medisch redacteur Ellen de Visser. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit wordt misschien wel onze meest ambitieuze aflevering tot nu toe. In 25 minuten leggen we je uit wat supergeleiding is en hoe dit voor een energierevolutie kan zorgen. Ook vertellen we over twee andere onderwerpen waar wetenschappers bijzonder opgewonden van raken, kosmische inflatie en nieuwe schakelaars voor quantumcomputers. Hebben al die onderwerpen iets met elkaar te maken dan? Jazeker, ze laten zien wat er mis kan gaan als natuurkundigen te graag een doorbraak wereldkundig willen maken. Met: George van HalPresentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit weekend blokkeren klimaatactivisten naar verwachting opnieuw de A12 bij Den Haag. Eerder lijmde een activist zich vast aan een talkshowtafel en werd er soep gegooid richting wereldberoemde schilderijen. Het past in een trend van opvallende, ontregelende acties om de aandacht op het klimaat te vestigen. Wetenschappers vragen zich af: vergroten dit soort acties de sympathie voor de goede zaak? Of jagen ze vooral mensen in de gordijnen?  Met Maarten Keulemans. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.