AmsterdamFM Kunst en Cultuur

Gast: Sara Bjarland, beeldend kunstenaar In deze aflevering gaat Robert van Altena in gesprek met Sara Bjarland over onder andere haar sculpturale installatie ‘Stranding’. ‘Stranding’ bestaat uit een groep van zeven bronzen sculpturen die is geïnstalleerd op het eiland Vallisaari bij Helsinki als onderdeel van de Helsinki Biënnale 2025. Foto (installatie): Sara Bjarland, 'Stranding' (2025). Courtesy: Sara Bjarland & Helsinki Biënnale SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Gast: Zanne Jeghers, beeldend kunstenaar In deze aflevering gaat Robert van Altena in gesprek met Zanne Jeghers over werk dat nog tot en met 19 juli is te zien in de groepstentoonstelling ‘De Assistenten’ bij kunstruimte Stokker Jaeger, Lomanstraat 112 in Amsterdam. Foto (installatie): tentoonstelling 'De Assistenten' bij kunstruimte Stokker Jaeger SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen

Gasten: Witte van Hulzen en René van Beek In deze aflevering van Wie Wat Bewaart spreekt Jeroen de Vries in de studio van het Allard Pierson over de tentoonstelling “Friede auf Erde”, die te zien is in het huis Willet-Holthuysen, (onderdeel van het Amsterdam Museum) en over “Van Glas. Gemaakt in de oudheid”, te zien in het Allard Pierson. Met Witte van Hulzen spreken we over de tentoonstelling ”Friede auf Erden”: kunst en oorlog in Huis Willet-Holthuysen. Hij vormt een kunstenaarsduo met Sander Breure. Zij brengen, 80 jaar na de oorlog, het verborgen oorlogsverleden van dit huis tot leven met een nieuwe video-installatie, aangevuld met foto's, tekeningen en schilderijen. René van Beek vertelt ons over de tentoonstelling “Van Glas. Gemaakt in de oudheid”. Hier ontdek je ruim 200 glazen voorwerpen uit de archeologiecollectie van het Allard Pierson. Transparant of ondoorzichtig, in felle of zachte kleuren, sierlijk gedecoreerd en bijzonder gevormd; het is verbazingwekkend dat het breekbare materiaal eeuwenlang zo mooi is gebleven. Net zo bijzonder is het vakmanschap waarmee de glazen gebruiks- en siervoorwerpen zijn gemaakt. Met moderne natuurwetenschappelijke technieken is de laatste jaren onderzoek gedaan naar het glas uit de oudheid. * Witte Van Hulzen werkt samen met Sander van Breure. Het kunstenaarsduo is gevestigd in Amsterdam. Het oeuvre van Breure en Van Hulzen is interdisciplinair en bevat onder meer performances, installaties videokunst, sculpturen, fotografie en tekeningen. * René van Beek is conservator van de klassieke wereld bij het Allard Pierson en gespecialiseerd in glas uit de oudheid. Still: Friede auf Erde, Sander Breure en Witte van Hulzen

Deze week een keuze uit het programma-archief* Gast: Dick van Halsema, emeritus hoogleraar Nederlandse taal en letterkunde In deze aflevering gaat Robert van Altena in gesprek met Dick van Halsema over dichter J.H. Leopold (1865-1925). Dick van Halsema werkt aan een biografie over J.H. Leopold. Met een voordracht door Hugo Koolschijn (1943-2024) van het gedicht 'Kinderpartij'. Dit gedicht is ook terug te lezen op de website DBNL (Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren): https://www.dbnl.org/tekst/leop004verz04_01/leop004verz04_01_0011.php *Dit gesprek werd eerder uitgezonden op 14 februari 2012. De bovenstaande foto is van de kamer van dichter J .H. Leopold. Dick van Halsema werkt aan een biografie over J.H. Leopold. In 2011 verscheen van zijn hand al 'De kamer van Leopold' (Historische Uitgeverij) en eerder al 'Dit eene brein. Opstellen over werk en dichterschap van J.H. Leopold' (Historische Uitgeverij, 1999). SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

In deze aflevering van Voor ik vergeet gaat Bintou Kourouma in gesprek met woordkunstenaar, filosoof en theatermaker Lev Avitan. Over kwetsbaarheid, identiteit en de kracht van spoken word. Lev opent met een persoonlijke tekst vol gemis en maatschappelijke reflectie, waarna een openhartig gesprek volgt over familie, liefde, activisme en de helende rol van taal. Een aflevering die raakt en blijft echoën! Gemaakt en geproduceerd door Bintou Kourouma

Gast: Piet Gerbrandy, classicus en dichter In de Regentenkamer van het Allard Pierson gaat Robert van Altena in gesprek met Piet Gerbrandy over de poëzie van Friedrich Nietzsche naar aanleiding van het verschijnen van een Nederlandse vertaling: Friedrich Nietzsche. Dat alles ben ik. Gedichten (Historische Uitgeverij). N.b.: De eerste druk van de bundel is inmiddels uitverkocht. De uitgeverij heeft een nieuwe editie in voorbereiding die in de herfst in de winkels zal liggen. Dat alles ben ik bevat naast alle door Nietzsche voor publicatie bestemde gedichten ook enkele jeugdwerken. De bundel is samengesteld, vertaald en toegelicht door Ard Posthuma. Piet Gerbrandy schreef een inleiding en filosofen Martine Prange en Mariëtte Willemsen schreven ieder een essay. De bundel van Piet Gerbrandy die ter sprake komt is diens laatste bundel: Niets dan dit. Een lijflied voor de ziel (Uitgeverij Atlas Contact, 2023). De bundel werd bekroond met de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2024. Niets dan dit is ook als audioboek te vinden op Spotify, De gedichten worden door de dichter zelf voorgedragen. Foto (gekaderd): Edvard Munch, Portret van Friedrich Nietzsche (1906) olieverf op doek, 201 x 160cm, Collection Thielska Galeriet Stockholm SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Gast: David Jablonowski, beeldhouwer Deze week gaat Robert van Altena in gesprek met David Jablonowski over zijn recente werk. Werk van David Jablonowski is momentel te zien in de tentoonstelling ’1985 - 2025’, wat de allerlaatste tentoonstelling zal zijn van Galerie Fons Welters. SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen Foto: (detail) David Jablonowski, 'Public Hybrid' (2022), Ruhr zandsteen, 3D-geprint gerecycled polypropylene (Foto: Heinrich Holtgreve / Emscherkunstweg, DE)

Deze week aflevering 47 uit het archief van Springvossen. Op 10 april 2012 sprak Robert van Altena met socioloog Bart van Heerikhuizen (1948-2022) over Het civilisatieproces van socioloog Norbert Elias (1897 Breslau – 1990 Amsterdam). Dit boek uit 1939 verscheen in 2012 bij Uitgeverij Boom in een vertaling van Willem Kranendonk, Han Israëls en anderen. Norbert Elias toont in zijn boek  hoe het menselijk gedrag en de maatschappij in West-Europa door de eeuwen verandert. Bovendien beschrijft hij hoe de veranderingen in de uiterlijke wereld van invloed zijn op het innerlijk van de mens. De periode die het boek beslaat: de negende tot de twintigste eeuw. De term interdependentie, de onderlinge afhankelijk, neemt een centrale rol in in dit werk van Elias. Het vormt het punt van vertrek voor een tocht door de ideeënwereld van Elias, langs elf eeuwen geschiedenis om uiteindelijk terecht te komen bij onszelf. In de woorden van Norbert Elias: “Wij zijn geneigd de ‘beschaving’, die op ons de indruk maakt klaar te zijn, te beschouwen als ons eigendom, als iets wat ons afgerond en wel gewoon toekomt, zonder ons af te vragen hoe dat eigenlijk zo gekomen is. Maar de ‘beschaving’ is een proces of een deel van een proces dat zich ook over ons uitstrekt.” De volledige titel van het werk luidt: Het Civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen. Het verscheen in 1939 bij een kleine Zwitserse uitgeverij als: Über den Prozeß der Zivilisation: soziogenetische und psychogenetische Untersuchungen (Bazel, Haus Zum Falken, 1939) Afbeelding (detail): De maand januari uit het getijdenboek 'Les Très Riches Heures du Duc de Berry' van de Gebroeders van Limburg (Folio 1 verso ), tempera op vellum tempera op vellum, hoogte: 22,5 cm; breedte: 13,6 cm ,(1412-1416) (Collectie: Château de Chantilly). Bron: WikiCommons SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen 
www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Gasten: Charlotte Kleyn en Nina Folkersma In deze aflevering van Wie Wat Bewaart spreekt Jeroen de Vries in de studio van het Allard Pierson over ‘Amsterdam Eet’, het boek ‘Uit eten in Amsterdam’ en de tentoonstelling Refresh Amsterdam #3 in het Amsterdam Museum. Allen staan in het kader van Amsterdam 750. Charlotte Kleyn heeft samen met Maarten Hell het boek Uit eten in Amsterdam geschreven, ze stelde ook de tentoonstelling Amsterdam Eet in het Allard Pierson samen. Het boek laat zien hoe het buiten de deur eten zin Amsterdam zich in de laatste 4 eeuwen heeft ontwikkeld. De tentoonstelling gaat ook over veranderingen in het thuismenu in deze periode. Met Nina Folkersma spreken we over de expositie Refresh Amsterdam #3: Imagine the Future. Een tentoonstelling die op 11 juli 2025 opent in het Amsterdam Museum en die gaat over de toekomst. Refresh Amsterdam #3 bestaat uit 3 onderdelen: een tentoonstelling met werk van 15 veelal opkomende kunstenaars, een solo tentoonstelling van Raquel van Haver en een gedeelte waar het publiek zijn visie op de toekomst deelt. Nina Folkersma is als gastconservator betrokken bij deze tentoonstelling. * Charlotte Kleyn is culinair historica en journalist. * Nina Folkersma is gastcurator van Refresh Amsterdam #3 Foto: Amsterdam Museum. Tentoonstelling Refresh #1

Gast: Joost van den Toorn, beeldhouwer. In deze aflevering spreekt Robert van Altena met Joost van den Toorn over ‘Paard’ een klein bronzen beeld van ca. 30cm. hoog + 35 cm. van staart t/m uitgestrekt been.* ”Laat ik het zo zeggen dit is wel een voorbeeld van een beeld dat al makend ontstaan is. Je maakt dan iets en dan komt zo’n idee op doordat ik bijvoorbeeld las dat ik een houten paard ben volgens de Chinese astrologie en dan geef je aan dat idee toe. Zo ontstaan er langzaam vormen. Soms pakt dat heel goed uit. Ik vind dat het meest bevredigend omdat ik dan niet de uitvoerder ben van een idee maar omdat ontwikkeling van concept en mijn handen, de materialiteit, gelijk opgaan. Heel soms lukt dat echt goed. En daarom is dit beeldje mij heel dierbaar.” Joost van den Toorn * Dit gesprek werd eerder uitgezonden op 2 november 2020 Foto: Joost van den Toorn, 'Paard' (2020) — (fotografie: Tom Haartsen). Courtesy: Joost van den Toorn & Baars Projects SPRINGVOSSEN
 redactie + presentatie: Robert van Altena
 contact: springvossen[at]gmail.com
  https://linktr.ee/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen