Argos Actueel

(00:38) Update ‘Het geheim van de spreekkamer’ Sinds 1 juli 2023 legt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een database aan met gegevens van ongeveer 800.000 mensen die in de periode van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 ggz-hulp ontvingen. Vaak zonder dat cliënten dit weten, zo bleek al in een eerdere uitzending van Argos. Mensen die dit betreft en daar bezwaar tegen hebben, zouden door middel van een privacyverklaring de deling kunnen voorkomen. Belangenvereniging MIND waarschuwt er voor dat een privacyverklaring achteraf indienen er niet toe leidt dat gegevens ook daadwerkelijk worden verwijderd. (10:55) Een geschiedenis van kleur in blauw  In 2022 kwam de documentaire De Blauwe Familie uit, die leidde tot veel beroering bij de politie, in de politiek en de maatschappij. De documentaire stelde discriminatie en racisme binnen de politie aan de kaak. De politietop kwam gelijk met een belofte tot beterschap. De politie-organisatie zou een diverse, veilige werkomgeving worden, en wel snel. Maar dit kan toch niet een nieuwe ambitie zijn?  Argos dook in de veertig jaar lange, rijke geschiedenis van diversiteitsbeleid van de Nederlandse politie, en vond talloze experimenten, loze beloftes, en tegenvallende resultaten. Presentatie: Eric Arends

(01:01) Mensenrechtentoets uitbesteed bij versoepeling wapenexport Tijdens het zomerreces, toen het kabinet Rutte IV al lang en breed demissionair was, kwam de regering met een brief om het Nederlandse wapenexportbeleid te versoepelen. Bij het strikte wapenexportbeleid wordt er getoetst of het defensiematerieel niet ingezet kan worden bij mensenrechtenschendingen door het land dat de spullen aanschaft. Het kabinet stelt nu voor om de exportvergunning te laten aanvragen in het land waar het complete wapensysteem wordt gemaakt, waardoor dé facto het Nederlandse strikte exportbeleid wordt afgeschaft.  (23:51) Uit de heilige doofpot: misbruik in de katholieke kerk De Vlaamse televisieserie ‘Godvergeten’ heeft veel losgemaakt. In de serie vertellen slachtoffers van misbruik en mishandeling in de Katholieke Kerk in België wat hen als kind is overkomen, hoe zij tot de dag van vandaag lijden hieronder, en hoe de kerk ernstige misdaden systematisch met de mantel der liefde heeft bedekt en de slachtoffers in de kou heeft laten staan. Over de totstandkoming en de impact van de serie, over een aantal journalistieke keuzes en hoe het misbruik in België stukje bij beetje aan het licht is gekomen.  Ook ontdekten we dat een van de hoofdrolspelers bij het toedekken van het misbruik, die meer dan tien jaar van het toneel verdwenen was, terug is in Nederland en op zondag weer gewoon als priester de mis doet. Hoe is dit voor slachtoffers? Presentatie: Rik Delhaas

(00:18) De donkere wereld van illegale handel in zelfdodingsmiddelen  Wat als je klaar bent met leven maar niet in aanmerking komt voor euthanasie? Sommige mensen kiezen ervoor zelf op zoek te gaan naar een humane manier om te sterven. Online proberen zij daar de juiste middelen voor te vinden. Een van die middelen is het illegale medicijn Nembutal. Via talloze websites kun je dit bestellen. Maar er blijken mensen te zijn die misbruik maken van deze kwetsbare groep. (35:16) Wie zit er achter de stemhulpen in Nederland? In Nederland zijn er steeds meer tools en websites om je helpen bij je keuze bij verkiezingen. In 1989 was de Stemwijzer van ProDemos, toen nog op papier, de eerste stemhulp van Nederland. Maar tegenwoordig zijn er ook stemadvies-tools van allerlei belangenorganisaties en burgers. Wie zitten er achter deze websites? En in hoeverre is dit een goede trend? Presentatie: Eric Arends

Het Marengoproces tegen hoofdverdachte Ridaoun Taghi en 16 medeverdachten zet de afgelopen jaren de rechtsstaat op zijn kop. Drie mensen betaalden zelfs de hoogste prijs en werden vermoord, respectievelijk de broer van de kroongetuige, zijn advocaat Derk Wiersum en Peter R. de Vries, vertrouwenspersoon van kroongetuige Nabil B. Ook rechters en officieren van justitie voelen de dreiging van geweld en willen sommige zaken niet meer aannemen of denken er zelfs aan te stoppen met hun werk. Is onze rechterlijke macht eigenlijk wel opgewassen tegen dit ongebreidelde geweld? Alle rechters en officieren en de advocaten van de kroongetuige leven permanent in beveiliging. De verhoudingen tussen advocatuur en het Openbaar Ministerie raken verhard door de inzet van nieuwe opsporingsmiddelen waarbij ook sommige advocaten in het vizier komen. De arrestatie, dit voorjaar, van advocaat Inez Weski, die Ridouan Taghi bijstond, is het voorlopig laatste dieptepunt tijdens Marengo.  In Argos doen we verslag van het onderzoek van platform Investico en De Groene Amsterdammer naar de beleving van de professioneel betrokkenen, advocaten, officieren en rechters bij de daverende grondvesten van de rechtsstaat tijdens het Marengoproces. Presentatie: Eric Arends

Omdat Benito’s ouders niet voor hem konden zorgen, groeide hij op in een gezinshuis. Maar daar werd hij geestelijk mishandeld en verwaarloosd. Hij spande een zaak aan voor het Tuchtcollege van de Jeugdzorg, om te voorkomen dat meer kinderen hetzelfde zou overkomen.  15 jaar lang woonde Benito in dat gezinshuis,  en nooit is er actie ondernomen om hem uit de onveilige situatie te helpen. Zowel het College van Toezicht als het College van Beroep van Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) stelden hem later in het gelijk en oordeelden snoeihard: vanwege deze geestelijke mishandeling en verwaarlozing mag deze gezinshuismoeder haar werk nooit meer uitvoeren. Maar gebeurde dit vervolgens ook? In Argos vertellen Benito, verschillende betrokkenen en deskundigen over deze zaak,  hoe je deze vorm van jeugdzorg veiliger maakt en het belang van luisteren naar jongeren. Presentatie: Eric Arends

(06:37) Hittestress Hoe maken we onze woningen bestendig tegen steeds extremer weer? Het is tijd voor een isolatieoffensief. Maatregelen zoals isolatie en warmtepompen moeten klimaatverandering dempen. Voor de PvdA/GL is dit zelfs onderdeel van hun verkiezingsprogramma. Maar waar deze ingrepen in de herfst en winter helpen om energie te besparen, leiden ze in warme periodes juist tot hittestress. Huurders die proberen om de hitte buiten te houden worden niet geholpen en hitteplannen van overheden komen nauwelijks van de grond.  (18:44) Drijvende flatgebouwen Wel of geen cruiseschepen in de stad? Terwijl Amsterdam en Rotterdam de meest vervuilende auto’s en vrachtwagens uit hun steden weren met milieuzones, meren in hun havens drijvende flatgebouwen aan die vervuilende stoffen uitstoten. Havens en rederijen stellen dat ze hun verantwoordelijkheid nemen door te investeren in walstroom en de ‘klimaatvriendelijke’ brandstof LNG. Maar volgens bezorgde burgers leiden dit soort schijnoplossingen alleen maar af van wat er echt moet gebeuren: het verbannen van cruiseschepen uit de stad. Presentatie: Eric Arends en Jort Kelder

Op 8 november 2017 werd Iraanse activist Ahmad Mola Nissi voor zijn huis doodgeschoten. Inlichtingendienst AIVD erkent dat ze over informatie beschikte van een dreiging tegen hem, maar dat ze niet volgens eigen protocol hadden gehandeld en die informatie niet met het Openbaar Ministerie hadden gedeeld. Dat blijkt uit gesprekken die Argos en Follow the Money hadden met betrokkenen en de advocaat van de familie Barbara van Straaten. De AIVD was op dat moment bezig met een onderzoek naar de dreiging tegen Nissi, maar kon dat niet afronden voordat hij op voor zijn huis in Den Haag van dichtbij werd doodgeschoten. ‘Volgens de eigen protocollen van de AIVD hadden zij eerder contact met het OM moeten opnemen en dat is niet gebeurd,’ zegt Van Straaten. Presentatie: Eric Arends

(00:33) Politiegeweld: hoe straffen het leren in de weg zit "Wij vinden het belangrijk om te leren van dit soort situaties en te kijken hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen”. Zo klonken de woorden van Frank Paauw, politiechef in Amsterdam, na het fatale incident met Sammy Baker. De jonge, Duitse toerist was in verwarde toestand aangetroffen. Bij een poging hem te overmeesteren, schoot de politie hem dood. Politiechef Paauw spreekt namens de hele landelijke politie, wanneer hij zegt te willen leren van politiegeweld. In 2019 werd het héle stelsel rondom het melden en leren van geweld omgegooid bij de landelijke politie. Bij het beoordelen van politiegeweld zou het niet meer alleen gaan om "Mocht dat wel?", maar ook om "Was dat nou wel nodig?" Argos dook in de hervormingen, beloftes en ambities van de politie: leren ze wel van hun eigen geweld? We stuitten op een dwarse korpscultuur, verstrengelde belangen, én wijdverbreide angst voor strafrechtelijke vervolging. (34:30)  MeToo op universiteiten #3: Wat hebben de uitzendingen teweeg gebracht In het derde deel van onze serie over MeToo op universiteiten vertelt huidig decaan Evelyn Kroesbergen over wat het tweeluik van Argos teweeg heeft gebracht binnen de Radboud Universiteit. Kroesbergen is de decaan op dezelfde faculteit als waar de hoogleraar van ‘Fleur’ werkt. Wat vindt zij van onze uitzendingen? Ook gaan we in gesprek met Marijke Naezer, antropoloog en gespecialiseerd in onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag. Zij volgt de discussies over MeToo op de voet en deelde haar expertise ook in de eerdere uitzendingen. Presentatie: Eric Arends

(00:44) Het quad-ongeluk op Leusderheide Op 30 maart 2021 raakte een reservist van de mariniers levensgevaarlijk gewond tijdens een militaire oefening van het Korps Commandotroepen (KCT). Argos deed samen met NRC onderzoek naar het incident. Hoe kon het zo misgaan? (28:50) Het laatste kwartier van Sammy  Deze week toonde Argos, in samenwerking met Forensic Architecture, aan dat het verhaal van politie OM over de dood van Sammy op cruciale punten niet klopt. Argos-journalist Nikki van der Westen schuift aan om meer achtergrond te geven bij de reacties van OM en politie op deze conclusie. En ze brengt een vertrouwelijk conceptrapport van een vooraanstaand psychiater, die kritisch oordeelt over het politieoptreden. (38:40) Journalisten onder de tap door nieuwe sleepwet Over twee weken stemt de Tweede Kamer over een nieuwe wet voor de geheime diensten. Het gaat om een wijziging van de zogenoemde ‘sleepwet’, waar Nederland in 2018 tegen stemde tijdens een referendum. Met deze wet is het makkelijker voor inlichtingendiensten om je apparaten binnen te dringen, omdat ze meeliften met de Russische hacker die dat eerder al was gelukt. Maar wat als het om een apparaat van een journalist, arts of advocaat gaat? Presentatie: Eric Arends

Grensoverschrijdend gedrag in de wetenschap kan zeer ernstige gevolgen hebben. Niet alleen voor de personen die dit treft, maar ook voor de wetenschap. Talentvolle onderzoekers vallen uit of ze keren de wetenschap zelfs definitief de rug toe. Argos onderzocht de afgelopen maanden de sociale veiligheid op Nederlandse universiteiten. Onlangs nog benadrukte demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf het belang van een veilige leer- en werkomgeving op universiteiten. ‘Het moet een topprioriteit zijn’, riep hij tijdens een bijeenkomst met studenten in Utrecht.  In het tweede deel van de tweeluik over ‘MeToo op de universiteit’ maken we de resultaten bekend van de Argos-enquête onder alle Nederlandse universiteiten met de voornaamste vraag: Hoe vaak gebeurt dit? We spraken met expert Marijke Naezer, demissionair minister Robbert Dijkgraaf en de regeringscommissaris tegen seksueel geweld Mariëtte Hamer over de uitkomsten van de enquête. Ook horen we hoe een talentvolle jonge vrouwelijke hoogleraar werd weggepest. Presentatie: Eric Arends