Argos Actueel

Het blijkt buitengewoon moeilijk om te achterhalen welke bedrijven in Nederland allemaal PFAS lozen. PFAS is de verzamelnaam voor een groep chemische verbindingen, die in heel veel producten worden gebruikt maar schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu. Inmiddels wordt er bijna overal PFAS aangetroffen in de bodem, lucht en ook in het water. Nederland heeft samen met een aantal andere Europese landen voorgesteld om op termijn helemaal met PFAS te stoppen. Om PFAS te mogen lozen, moet een bedrijf een vergunning hebben. Maar de diensten die over die vergunningen gaan, hebben de zaak vaak niet op orde. En dus is de vraag of de Tweede Kamer nog voor de zomer een volledige inventarisatie krijgt van zogenaamde PFAS-emissies. Waarom is het zo lastig om erachter te komen wie de PFAS-lozers zijn? Presentatie: Eric Arends

Hoe vergaat het alleenstaande minderjarige asielzoekers in ons land? Er heersen grote zorgen over hoe het is gesteld met deze jongeren, die worden opgevangen in noodopvang-locaties door het hele land. De omstandigheden in de opvang zijn vaak slecht, in combinatie met dagelijkse onzekerheid en zorgen van de jongeren zorgt dit voor een onhoudbare situatie.  Argos volgt zes Eritrese jongens terwijl ze van noodopvang naar noodopvang verplaatsen. Hoe gaat het er precies aan toe op de noodopvang-locaties? En wat moet er veranderen? Een productie van: Sanne Terlingen. Deze uitzending is gemaakt door onderzoekscollectief Lost in Europe, waar Argos onderdeel van is.  Presentatie: Tim de Wit

Stel je voor dat je vlucht uit Syrië, je hier veilig waant en ineens degene tegenkomt die je in één van de gevangenissen gemarteld heeft. Een reëel scenario blijkt uit onderzoek van Argos. Al meer dan 50 jaar worden Syriërs op vaak oneigenlijke gronden opgepakt en maanden- of zelfs jarenlang stelselmatig gemarteld door handlangers van het Assad-regime. Het gaat om zo’n acht procent van de Syrische bevolking. De martelingen hebben regelmatig de dood tot gevolg. Duizenden slachtoffers die het wel kunnen navertellen wonen ook in Nederland. Om hoeveel potentiële daders gaat het in Nederland en hoe actief is het Team Internationale Misdrijven op zoek naar hen? Het eerste deel van Assad woont ook in Nederland werd op 1 oktober 2022 uitgezonden. Hierin gaat het om duizenden getraumatiseerde martelslachtoffers die in Nederland wonen en niet de juiste hulp krijgen om hun trauma's te verwerken.  Presentatie: Eric Arends

Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt aan een nieuwe wet, waardoor de overheid vanaf 2025 onderzoekers kan screenen die van buiten de EU komen die op Nederlandse universiteiten willen werken met gevoelige kennis. Een ingrijpend plan dat duizenden onderzoekers zal raken.  Hoe effectief is de voorgestelde maatregel? Hoe verhoudt die zich tot Artikel 1 van de Grondwet? En wat zijn de gevolgen voor de Nederlandse universiteiten? We vroegen het aan Robbert Dijkgraaf, zelf jarenlang kennismigrant in de VS, nu minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Te gast in de studio zijn Tara van Viegen, raadsmedewerker van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI), en Saar Slegers, maker van de podcast Vriend of Vijand. Presentatie: Eric Arends

(00:32): Assad woont ook in Nederland: de getuigenissenbank In het zogeheten Syrische Oral history project van het NIOD, het instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, hebben 85 gevangenisslachtoffers en 30 daders van het regime van vader en zoon al-Assad gedetailleerd hun verhaal verteld. Unieke getuigenissen van slachtoffers woonachtig in Nederland die niet eerder toegankelijk waren voor een groter publiek. Drie ex-gevangen, allen woonachtig in Nederland, vertellen hun verhaal.  (10:58): Vriend of Vijand #4: Lalaland Een Iraanse wetenschapper uit Luik wordt tijdens een vakantie in zijn vaderland benaderd door de Iraanse geheime dienst met de vraag of hij hun informant wil worden. Het is een vraag die zijn hele leven op zijn kop zet. Kan hij nee zeggen?  Inlichtingendiensten waarschuwen voor spionage op Nederlandse universiteiten. Maar hoe maak je het onderscheid tussen de mensen met goede bedoelingen en de mensen die er een dubbele agenda op nahouden? Presentatie: Eric Arends

(00:30) De banken en hun risicoklanten: een zaak voor de rechter Elke dag raken zo’n 10 bedrijven in Nederland hun bankrekening kwijt omdat hun bank hen niet meer vertrouwt. Verdachte transacties, connecties met veroordeelde criminelen, onverklaarbare omzetstijgingen: allemaal schijnbaar voldoende reden voor banken om afscheid te nemen van een klant. Maar kunnen banken doorslaan in het bestrijden van witwaspraktijken? Kan dit zó belangrijk worden, dat de toegang tot het financiële stelsel eronder lijdt? We bespreken het met Joras Ferwerda van de Universiteit van Utrecht, expert op gebied van banken en witwassen. (16:20) Vriend of Vijand #3: Een kloppend hart ‘Kennis is het kloppend hart van onze samenleving’, zegt minister Robbert Dijkgraaf. Het is een hart dat we moeten beschermen, maar niet mogen verstikken. Maar het beschermen van kennis blijkt in de praktijk lastiger dan gedacht. Want welke kennis vormt precies een gevaar voor de nationale veiligheid? En moeten universiteiten wel vast blijven houden aan hun ideaal van open kennisdeling? Presentatie: Eric Arends

(01:00) Geen school voor mijn kind Steeds meer ouders kiezen voor een vrijstelling van de leerplicht op basis van hun levensovertuiging. Kinderen zitten dan thuis en niemand weet of ze nog onderwijs krijgen of hoe het met ze gaat. Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van deze kinderen. (14:00) Vriend of Vijand #2: ‘Een grote niks' Nederland heeft nogal een slechte reputatie als het gaat om kennisveiligheid sinds bekend werd dat de veiligheidsdiensten in de jaren ’70 de Pakistaanse atoomspion Abdul Khan lieten lopen. Met de geheime Nederlandse technologie die hij stal, ontwikkelde Pakistan een atoombom en was de wereld een kernmacht rijker. Mede daarom zijn de inlichtingen- en veiligheidsdiensten tegenwoordig extra scherp op kennisspionage. Maar hoe ver moeten we gaan in risicopreventie? En mag je discrimineren als de nationale veiligheid op het spel staat?  Presentatie: Eric Arends

Op Nederlandse universiteiten werken wetenschappers van over de hele wereld. Hun motto: kennis delen, dan kom je verder. Maar wat als er ook mensen tussen zitten die hier vooral komen om kennis te halen? Of zelfs te stelen? Het is verboden om onderzoekers en studenten te weren op basis van hun nationaliteit. Maar om het weglekken van gevoelige kennis te voorkomen, trekken universiteiten zich daar soms niks van aan. Hoe kan dat? En waarom komen die buitenlandse onderzoekers en studenten überhaupt zo graag naar Nederland? Wetenschapsjournalist en maker van de podcast Vriend of Vijand Saar Slegers sluit aan in de studio en vertelt meer over haar nieuwe podcastserie.  Presentatie: Eric Arends

Wat hebben een Nederlandse zuivelgigant, Deense drugsbendes en Iraakse ondernemers met elkaar gemeen? Alle drie zijn ze verwikkeld in een internationaal witwasnetwerk, en maar één van hen heeft er weet van. Uit onderzoek van Argos en Platform Investico blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven zich op grote schaal voor het karretje laat spannen van de Deense georganiseerde misdaad. Argos ploos maandenlang een goudmijn aan banktransacties uit en spraken met de FIOD (de opsporingsdienst van de Belastingdienst) en landelijke recherche. Experts bij de grootbanken bevestigen dat deze witwasmethode een blinde vlek is voor hen. Onder het motto follow the money trokken Argos en Platform Investico naar Irak, op zoek naar de bron van deze gloednieuwe, welhaast ontraceerbare vorm van witwassen.

(00:35) Spaanse tomaten met een luchtje Veel tomaten die in de supermarkt te koop zijn, komen uit de provincie Almería in Zuid-Spanje. Daar ligt een gigantisch kassengebied, zes keer zo groot als alle kassen bij elkaar in het Westland. Almería wordt dan ook ‘de groentetuin van Europa’ genoemd. Er werken tienduizenden Afrikaanse migranten. Maar de omstandigheden zijn er bar. Welke Nederlandse supermarkten verkopen deze tomaten uit Almería? Voelen deze supermarkten zich verantwoordelijk voor de werk- en leefomstandigheden van de arbeidsmigranten? Hoe transparant zijn ze daarover? En gaat de Europese initiatiefwet, die Europarlementariër Lara Wolters in Brussel heeft ingediend, de problemen oplossen? (42:17) De journalist als spion 3.0 Argos berichtte al eerder hoe geheime diensten journalisten voor hun karretje proberen te spannen als informanten en zelfs agenten. Nu heeft NRC-journalist Joep Dohmen nieuwe ontdekkingen gedaan. Hij vertelt over zijn onthullingen in Argos.