Bernard Hammelburg | BNR

PVV, VVD, NSC en BBB zijn er nu dan echt uit over het vormen van een coalitie. Kati Piri, buitenlandwoordvoerder in de Tweede Kamer voor GroenLinks/PvdA is geschrokken van het regeerakkoord. 'We zijn op het dieptepunt beland.' Over de opt-out die de nieuwe coalitie in Europa op migratie wil is ze stellig. 'Ik durf een weddenschap aan dat ze dit niet voor elkaar gaan krijgen.' Luister ook | Koerswijziging aanstaande in Brussel: 'Zwaartepunt naar verdeeld rechts' Een opt-out op migratie kan volgens Piri alleen als er een verdragswijziging wordt doorgevoerd. 'Daar moeten alle andere EU-landen dan mee akkoord gaan. Met mijn 14-jaar ervaring in Brussel weet ik dat de kans daarop 0,0 is.' Piri wijst er ook op dat dit soort Europese afspraken gemaakt zijn in het kader van solidariteit. Die staat volgens haar nu onder druk. Wel is Piri blij dat de steun voor Oekraïne blijft en 'het is echt goed' dat de 2 procent-NAVO-norm wordt vastgelegd. Lees ook | Poetin bezoekt ‘oude vriend’ Xi, Rusland en China kruipen verder naar elkaar toe Stoelendans in het Kremlin Oekraïne lijkt de wind in de zeilen te hebben aan het front in Oekraïne. Zo wordt de verovering van de Oekraïense stad Robotyne geclaimd door de Russen. Desondanks heeft Poetin zijn minister van Defensie Sjoigoe vervangen voor meneer Belousov, een econoom. 'Sjoigoe was een goede minister, maar niet de juiste man in tijden van oorlog', legt Oost-Europaonderzoeker Bob Deen van Instituut Clingendael uit. Luister ook | #232 Idols bij de rechtbank Jij een debat en jij een debat! | Postma in Amerika Het duurde even, maar ineens zijn ze eruit. Er komen twee debatten aan tussen president Biden en zijn uitdager Donald Trump. En laatstgenoemde wil eigenlijk al een derde en een vierde debat. Amerika-correspondent Jan Postma legt uit hoe dit opeens geregeld is.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan Hahn neemt het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB onder de loep. Wat betekenen de nieuwe plannen voor de positie van Nederland in Europa en op het wereldtoneel? Geert Jan Hahn bespreekt het met Iwan Verrips en Michiel Jurrjens.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 2021 concludeerden de EU, de VS, Canada en het VK dat de Oeigoeren het slachtoffer waren van genocide. Er was overtuigend bewijs van marteling, opsluiting in concentratiekampen, gedwongen sterilisaties en willekeur tegen deze moslimminderheid in de Chinese provincie Xinjiang. In feite is het deel van de provincie waarheen zij gedeporteerd werden bezet gebied. Ook Tibet, midden vorige eeuw toegevoegd aan de Volksrepubliek China, is bezet gebied. Er zijn een hoop Han-Chinezen, de etnische groep waartoe veruit de meeste Chinezen behoren, heengetrokken, als door de regering aangewezen bezetters, waardoor van het oorspronkelijke Tibet steeds minder over is. Hoewel de westerse wereld tegen het enorme onrecht, de moord en onderdrukking veelvuldig heeft geappelleerd, is de academische samenwerking tussen Amerika en de EU met China daar nooit echt door geblokkeerd. Het VK heeft een rijke academische band met China, net als universiteiten in de EU en de VS. Dat daar nu een beetje de klad in komt is vooral het gevolg van veranderde politieke inzichten over China als nieuwe vijand. Het gaat, zogezegd, niet over Oeigoeren en Tibetanen, of over illegale bezetting, maar over Huawei en ASML Er zijn geen studentenprotesten waarin stopzetting van alle academische banden wordt geëist. Sterker nog, er ligt nauwelijks een student van wakker. Hetzelfde geldt voor de Westelijke Sahara, betwist gebied, dat door Marokko is bezet. Voor de bevrijdingsbeweging Polisario, die jarenlang vocht voor onafhankelijkheid, kwam ook geen student uit zijn collegebank. Inmiddels hebben Frankrijk en Amerika – onder Trump – gevolgd door Israël, de feitelijke annexatie erkend. Hoe zit het met Nederland? Uitstekend, want bij academische samenwerking en wetenschappelijke publicaties wordt zo min mogelijk op de politieke situatie gelet.  Wel steeds meer op de profielen van buitenlandse studenten, die minder toegang krijgen tot zogenoemde ‘risicovakgroepen’. Op het gebied van landbouw en techniek zijn er samenwerkingsverbanden met Iran en Saoedi-Arabië. Dat Iran een schrikregime is, en dat Mohamed bin Salman de journalist Kashoggi aan mootjes liet snijden, is geen beletsel, het criterium is spionage en diefstal van intellectueel eigendom.  In omvang is wat zich in Xinjiang afspeelt dramatischer dan wat er in Gaza gebeurt. Wat maakt verontwaardiging selectief? Hoe zou het komen dat daarvoor hordes woedende studenten in actie komen, gebouwen kort en klein slaan, de straat openbreken en met stenen gooien?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het staat al een lange tijd politiek op de agenda maar binnen een maand gaat het ook echt gebeuren: F-16's in het Oekraïense luchtruim. De Deense premier, Mette Frederiksen, deed gisteren een toezegging en hoopt in de zomer de eerste toestellen in de lucht te hebben. Om hoeveel toestellen het gaat en wat het effect ervan zou zijn bespreken Iwan Verrips en Nina den Dungen met Geert Jan Hahn en Bernard Hammelburg.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nog een maand en dan gaat Nederland en 26 andere EU-lidstaten naar de stembus voor een nieuw Europees Parlement. Rechts staat op winst en het ziet er dan ook naar uit dat we een koerswijziging in Brussel gaan zien. Maar hoe groot die zal zijn is nog maar de vraag. Volgens politicoloog en hoogleraar Europese Politiek aan de KU Leuven Steven van Hecke zijn de rechtse partijen te verdeeld om tot één gezamenlijk standpunt te kunnen komen. Bernard Hammelburg praat deze hele uitzending met hem. Luister ook | 'Een wig drijven tussen Rusland en China is wishful thinking' Wat wel opvalt is dat de meeste rechtse partijen niet meer voor een uittreding uit de EU zijn. Het draait veel meer om de koers van de EU en hoe die van binnenuit moet veranderen. Toch denkt Van Hecke dat de grootste groepen - de christendemocraten en sociaaldemocraten - de sleutel voor de meerderheid in handen zullen houden. Al zal Ursula von der Leyen bij een nieuwe benoeming tot voorzitter van de Europese Commissie wel meer naar rechts over de brug moeten komen. Dat kan onder meer gaan over de steun aan Oekraïne en het Europese klimaatbeleid. Lees ook | Kieskompas live: 'Je zult het nooit 100 procent eens zijn met een partij' Vooroordelen Over de Europese Unie en de manier van werken daarvan bestaan veel vooroordelen. Bernard Hammelburg legt die voor aan Europa-correspondent Stefan de Vries, die ook een spoorboekje heeft met waar je op moet letten tussen 6 en 9 juni.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terecht eist een overgroot deel van de Israëlische bevolking uitleg van Bibi Netanyahu over zijn kennelijke geloof dat het lot van de gijzelaars minder belangrijk is dan een offensief in Rafah. Het kan niet anders dan dat Netanyahu weet dat ook met een bombardement en een klopjacht op Rafah Hamas niet is verslagen. Volgens een analyse van Chanan Steinhart in de conservatieve Jerusalem Post  is het antwoord simpel en pijnlijk: Netanyahu streeft ernaar Hamas niet totaal te verslaan, maar ernstig te verzwakken, zodat het aan de macht blijft, maar onder militair toezicht van Israël. Hij geeft daar de voorkeur aan boven het onvermijdelijke alternatief: een door de VN-Veiligheidsraad benoemde stabilisatiemacht, voornamelijk bestaande uit NAVO-eenheden.  Behalve rust, tijd voor de wederopbouw van Gaza en terugkeer van de Israëlische soldaten naar hun families, zou het ook de opmaat worden naar een onafhankelijk Palestina. En dat zou het einde betekenen van het regime van Netanyahu en zijn twee extreemrechtse kompanen, Ben-Gvir en Smotrich. Als Netanyahu Hamas echt had willen uitschakelen omdat daar zo’n enorm contingent Hamasstrijders zit, redeneert de Jerusalem Post-auteur, zou hij de strijd in Rafah zijn begonnen, niet in Noord-Gaza.  Schaakpartij Deze schaakpartij op het bord van de binnenlandse politiek voert de spanning onder de bevolking, maar ook in het oorlogskabinet, op. Het volk wil maar één ding: terugkeer van de gijzelaars. Vandaar dat de fractie van de Nationale eenheidspartij, die sinds de inval van Hamas in Israël op 7 oktober deel uitmaakt van het oorlogskabinet, uit de regering wil. Via een motie van wantrouwen wil de partij verkiezingen in september. De twee partijkopstukken, Benny Gantz en Gadi Eisenkot, hebben nog niet officieel gereageerd, maar Eisenkot  noemde de oorlog al in januari niet te winnen en beschuldigde Netanyahu van het verspreiden van fabels.  In de heen en weer millimeterende onderhandelingen over een bestand zijn de partijen het eigenlijk wel eens over de uitwisseling van gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen, in opeenvolgende fases. Het breekpunt blijft de eis van Hamas dat Israël zich uit Gaza terugtrekt, wat naadloos zou passen in het plan van de bemiddelaars om te gaan denken over een internationale vredesmacht. Aanvaarding is het begin van het einde van Netanyahu – alsof die politiek niet sowieso al aan zijn nagelriemen hangt. Het is tragisch dat zijn bondgenoten en zijn eigen volk hem eraan moeten herinneren dat het niet om het overleven van zijn kabinet gaat, maar over het overleven van de gijzelaars.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hamas is akkoord, Israël wil nog verder praten. Dat lijkt de samenvatting van de onderhandelingen rondom een mogelijke wapenstilstand in Gaza te zijn. Een mogelijk deal zou volgens een topfunctionaris van Hamas bestaan uit drie fases van elk 42 dagen. In de tweede fase zouden de Israëlische strijdkrachten zich volledig moeten terugtrekken. Ondertussen begon Israël gisteravond met het bombarderen van oostelijke delen van Rafah. Iwan Verrips en Nina van den Dungen praten erover met Bernard Hammelburg in De Ochtendspits.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is voor Chinese bedrijven steeds moeilijker om zaken te doen met Rusland. Dat komt door de dreiging van sancties door Amerika. Sinoloog Ardi Bouwers, oprichter van China Circle en docent aan de Universiteit van Amsterdam, legt uit dat het drijven van een wig in de relatie van China met Rusland wensdenken is. 'De relatie tussen Rusland en China is hechter dan wij zouden willen.' Luister ook | 'Situatie aan het front is nog steeds heel precair voor Oekraïne' President Xi Jinping staat op het punt om naar Frankrijk, Hongarije en Servië af te reizen. Zijn eerste Europese bezoek in vijf jaar tijd. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit welke onderwerpen op tafel zullen liggen, onder meer in het Élysée van Macron. Lees ook | 'Kans lijkt klein dat Rutte deze baan niet krijgt' Pragmaticus Orbán Hoeveel druk Europese leiders ook op hem uitoefenen, de Hongaarse premier Viktor Orbán weet zich al 14 jaar staande te houden als buitenbeentje binnen de Europese Unie. Europa-correspondent Tijn Sadée van de NOS legt uit dat Orbán dat doet door zich op te stellen als de ultieme pragmaticus en een clan om zich heen heeft verzameld. Lees ook | Nieuwe sancties Rusland: ‘Conflict van de toekomst tussen VS en China krijgt contouren’ Hond doodschieten gaat Amerikanen te ver | Postma in Amerika Kristie Noem was een van de favorieten om Trumps running mate te worden, maar ze schoot zichzelf in de voet, of eigenlijk, ze schoot op haar hond. Noem is nu politiek gezien doodverklaard door Republikeinen en Amerikaanse media. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hamas hint op het afwijzen van een staakt-het-vuren en Von der Leyen is op weg naar Libanon voor een migratiedeal. We bespreken het met Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 30 april 1975, 49 jaar geleden, dropen de laatste Amerikanen af uit Vietnam, en eindigde een oorlog die twaalf jaar had geduurd en waarin 58.000 Amerikaanse soldaten waren gesneuveld. ’s Werelds machtigste en krachtigste leger verloor van de Viet Cong, een guerrillaorganisatie die drie presidenten, Kennedy, Johnson en Nixon, er niet onder konden krijgen. Alle drie bedachten ze het ene na het andere offensief, steeds met de illusie dat ‘deze laatste klap’ de vijand zou vernietigen. In termen van nu: het ene na het andere Rafah. In de politieke wurggreep van zijn twee extreemrechtse coalitiegenoten, zegt Bibi Netanyahu vast te houden aan zijn voornemen een slag om Rafah in te gaan, als apotheose van zijn campagne om Hamas te wurgen. En dat terwijl een schare bemiddelaars uit Egypte, Qatar, Jordanië, de VS en Israël zélf zo dicht bij een gevechtspauze zijn dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Blinken, zei dat Israël met zo’n genereus voorstel was gekomen dat Hamas het simpelweg niet kon afwijzen. Daarin paste geen slag om Rafah, waar de Israëlische bondgenoten, maar ook een groot deel van het Israëlische volk, fel tegen is. Netanyahu deed zijn belofte aan een groep familieleden van gijzelaars die vernietiging van Hamas belangrijker vinden dan het lot van hun kennelijk niet zo dierbaren.  Voorspellingen doen is gevaarlijk, maar hier komt er toch een: als Hamas overstag gaat voor al die internationale druk, dan komt er een gevechtspauze. En dan zullen al die bemiddelaars alles op alles zetten om gehoor te geven aan de terechte eis van een groot deel van het Israëlische volk: maak van het terughalen van de gijzelaars de allerhoogste prioriteit. Niet verslagen, ook niet gewonnen Vernietiging van Hamas is net zo waarschijnlijk als vernietiging van de Viet Cong, bijna een halve eeuw geleden. Of vernietiging van de mujahedin in Afghanistan door de Sovjets, tussen 1979 en 1989. Of vernietiging van de taliban door Amerika en bondgenoten, van 2001 tot 2021. Waarin Israël zich onderscheidt, is dat het niet is verslagen, en dat gaat ook niet gebeuren. Maar winnen kan het ook niet. Het hoogst bereikbare is een bestand en terugkeer van de gijzelaars. De deur staat op een kiertje.See omnystudio.com/listener for privacy information.