BNR Perestrojkast | BNR

Geert Jan staat op de grens van Roemenië en Oekraïne. De grens van de EU, NAVO en Schengen. Toch was juist deze plek ooit het hart van Europa. Wat is er veranderd? Voordat Geert Jan zich verwonderde in het Roemeense grensdorp Sighetu Marmatiei, was hij bij de boekpresentatie van Hans Luiten. Luiten schreef: 'Begrijp jij Centraal-Europa nog?' Het boek van Luiten sluit aan bij de reis die Geert Jan momenteel maakt. Centraal-Europa is een regio vol van kleur, geur en diversiteit, maar tegelijkertijd ook nationalisme, vergrijzing en verwijdering. Deze aflevering hoor je meer uit de boekpresentatie van Luiten, ook wel 'de geschiedenisleraar die je eigenlijk had willen hebben' genoemd.  Geert Jan was óók nog in Straatsburg, tijdens de jaarlijkse State of the European Union. Met Europarlementariër Thijs Reuten, die Centraal- en Oost-Europa in zijn portefeuille heeft, maakt Geert Jan een politiek rondje door de regio. Want er is nogal wat aan de hand...(hallo Roemenië, Polen, Moldavië, Servië en vele anderen) Terwijl Geert Jan in de Karpaten bivakkeert, zit Floris in de Kaukasus. Net als Joost. Maar zien ze elkaar wel? En Thijs Reuten was ook in de Kaukasus, maar zag alleen Joost. En Joost horen we deze podcastaflevering wel, maar Floris dan weer niet. Begrijp jij de regio van de Perestrojkast nog? Host on the Road: Geert Jan Hahn Lost on the Road: Floris Akkerman Oost-Europa-duider: Thijs Reuten Centraal-Europa-duider: Hans Luiten Gastheer in Jerevan:Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Op de Zuidelijke Kaukasus geldt het recht van de sterkste. In augustus sloten de Azerbeidzjaanse president Alijev en de Armeense premier Pasjinjan een voorlopige vredesovereenkomst, preciezer een intentieverklaring, onder het toeziend oog van Donald Trump. Na bijna 35 jaar moet er een einde komen aan oorlogen, etnische zuiveringen en landje-pik.  Het is het gevolg van de oorlog die Azerbeidzjan in 2022 won om Nagorno Karabach en een jaar later het hele gebied heroverde. Het zit Geert Jan niet lekker hoe de media hebben bericht over de afspraken tussen Armenië en Azerbeidzjan. Wat hem dwarszit, hoor je in deze 275e (!!!) aflevering. Maar is het nu daadwerkelijk pais en vree tussen Armenië en Azerbeidzjan? Zeker een land is niet blij met dit akkoord: Rusland. Moskou ziet de Amerikanen opeens dichterbij komen. Ontstaat er een nieuw tijdperk op de Zuidelijke Kaukasus, na eeuwen van Moskouse overheersing en verdeel-en-heers-politiek?  Hierover kan je het alleen maar hebben met Isa Yusibov en Joost Bosman. Geopolitiek analist Isa is geboren en getogen in Azerbeidzjan en Joost is correspondent in de Armeense hoofdstad Jerevan. Alle twee hebben ook nog eens een mop in huis.  Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Geopolitiek analist: Isa Yusibov Armenië-correspondent: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Kopstukken van de Europese Unie hebben deze zomer belangrijke bezoeken aan China en Japan gebracht. Oost-Azië dus. Maar in Eurazië, het grensgebied tussen Europa en Azië in, waren ze eerder dit jaar al geweest. De eerste EU-Centraal-Azië top in Samarkand werd 4 maanden geleden als een groot succes gezien. Maar leidt dit echt tot meer Europese invloed in Centraal-Azië? Met Clingendael-onderzoeker Niels Drost duiken we in de STAN-landen. Op welke vlakken werken ze graag samen met Europese landen? Waarom duikt Frankrijk daar ineens zo prominent op? En hoe zit het met de buren die toch eigenlijk veel meer invloed op Centraal-Azië denken uit te oefenen, namelijk Rusland en China? En wat te denken van de landen zelf? Mocht je deze podcast beluisteren tijdens het koken, dan hebben we nog een heerlijk plov-recept voor je! Klik hier! Wil je leestips, dan moet je toch echt naar de podcast zelf luisteren ;) Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Gost: Niels Drost Jost: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een tip voor deze aflevering: pak de Bosatlas erbij of anders Google Maps. We reizen af naar de Zuid-Moldavische regio Gagaoezië. Een fascinerend gebied met hamer en sikkel, Leninstandbeelden, politiek gekonkel, kinderfeestjes, Russische propaganda en EU-geld. En dat is nog niet alles. Deze week werd de pro-Russische gouverneur van Gagaoezië, Jevgenia Goetsoel, veroordeeld tot zeven jaar cel. Op een gevoelig moment: eind september zijn er parlementsverkiezingen in Moldavië.  Floris reisde dit voorjaar voor NRC (lees zijn reportage hier) die kant op om te kijken hoe het zit met het pro-Russische gehalte van Gagaoezië (ruim 121.000 inwoners) en wat de gouverneur daar uitspookt. Goetsoel heeft zich de afgelopen jaren ontpopt tot het verzet tegen de pro-Europese plannen van de Moldavische president Maia Sandu. Deze gouverneur kan je niet los zien van Moskou.   Moldavië hoopt in 2030 lid te worden van de Europese Unie. Maar het pro-Russische sentiment zit diep in de inwoners van Gagaoezië en daarbuiten, ondanks dat de EU allerlei projecten financiert in de regio. Een locoburgemeester in Gagaoezië en de hoofdredacteur van nieuwsmedium Nokta leggen aan Floris haarfijn uit waarom de Gagaoeziërs trouw zijn aan Rusland. Het is allemaal serieuze, maar hoognodige kost. Gelukkig voegt Joost als vanouds wat humor toe.  Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Hofnar: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week zagen en hoorden we enigszins vertrouwde beelden. In Kyiv en andere steden gingen Oekraïners de straat op om, voor het eerst sinds de oorlog is uitgebroken, te protesteren tegen een president. Volodymyr Zelensky had een wet ondertekend die de onafhankelijkheid van twee anti-corruptieorganisaties uitholt en ze meer onder de overheid plaatst. En dat trekken Oekraïners niet, die aan het front juist vechten voor hun vrijheid en onafhankelijkheid en al jaren tegen corruptie. Sindsdien staat Zelensky onder druk van de straat, vanaf sociale media en vanuit de EU en lijkt hij in te binden. Dit bespreken we met twee gasten die er bovenop zitten. Ze kennen het geluid van Kyiv, van de Oekraïners als geen ander. Correspondent Chris Colijn bekeek de ontwikkelingen vanaf de straten en consul Karel Burger Dirven legde zijn oor te luister bij de ambassadeursconferentie in de hoofdstad, waar hij onder meer sprak met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andrii Sybiha. Vragen zijn waarom zet Zelensky deze stap, wie jaagt hij allemaal tegen zich in het harnas, dwaalt hij af van het pad naar EU-lidmaatschap en is hij een democraat in hart en nieren? Natuurlijk hebben we een mop van onze Joost. Waar hij zich nu bevindt, hoor je uitgebreid in de volgende aflevering.  Deze podcast brengen we iets eerder uit dan de bedoeling is (gewoonlijk doen we dat vrijdagochtend om 0600), maar de ontwikkelingen in Oekraïne kunnen elkaar snel opvolgen. Een dag later kan alles weer oud nieuws zijn. Vandaar dat deze uitzending eerder verschijnt.  Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Honorair consul: Karel Burger Dirven Correspondent in Kyiv: Chris Colijn Wereldjournalist: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Verwacht het onverwachte in Oost-Europa: vorige maand was daar de plotselinge vrijlating van Sergej Tichanovski, de man van Svitlana Tichanovskaja, de Wit-Russische oppositieleider in ballingschap. Hij kwam vrij na vijf jaar gevangenschap in een Wit-Russisch strafkamp. Tegelijkertijd gaat het vastzetten van mensen in Belarus tot op de dag van vandaag door.  Zo lijkt er geen einde te komen aan de repressie onder de zelfbenoemde Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. Hoe moeten we dan Tichanovski’s vrijlating duiden? Wat zit erachter? Wat wil Loekasjenko hiermee bereiken? En moeten we Trump hiervoor de hemel in prijzen? Wist Poetin hiervan? Hoe gaat het verder tussen Svitlana en Sergej? Floris sprak voor NRC Tichanovskaja toen zij de NAVO-top in Den Haag bezocht. In de studio gaan we het er verder over hebben met de Belarus-kenner der lage landen, Franka Hummels. Verwacht het onverwachte in Oost-Europa: met onze Joost Bosman weet je het ook nooit zeker. Hij volgt het nieuws, zit er altijd bovenop. Maar hij is zelf ook nieuws. In 2022 vertelde hij over zijn vlucht uit Oekraïne toen de Russen daar net waren binnengevallen. Vorig moest hij noodgedwongen Rusland verlaten en het laatste nieuws is dat hij Georgië niet binnenkomt. Op de dag dat deze podcast uitkomt, begint hij aan een nieuwe poging, via Armenië.  Wat er aan de hand is en of Georgië hiermee Belarus achter aangaat, hoor je van hem. Plus een mop natuurlijk. Die je op een andere plek hoort dan verwacht. Ook onverwachts, maar daarmee niet minder bijzonder is het Srebrenica-project van Alma Mustafić, Marjolein Koster, Robin de Puy: ‘De elf stemmen van Srebrenica’. Een multimediaal project over de verhalen van Bosnische Nederlanders dertig jaar na de genocide in Srebrenica. Marjolein, een graag geziene Perestroj-gast, vertelt erover. Meer weten? De 11 stemmen voor Srebrenica is t/m 26 oktober te zien in FOTODOK, Utrecht en in Nationaal Monument Kamp Vught. Beluister de podcast via vpro.nl.  Hosts Geert Jan Hahn Floris Akkerman Belarus-baken Franka Hummels Altijd wat met die Joost Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NAVO krijgt een nieuwe norm. In 2035 moeten landen 5 procent van hun BBP aan defensie uitgeven, waarvan 3,5 direct aan defensie. Maar deze top stond toch vooral in het teken van de ‘bromance’ tussen president Trump en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte. Maar wat gaan we eigenlijk doen met al dat geld en hoe ziet de toekomst van het NAVO-bondgenootschap eruit? Om die vragen te beantwoorden roepen we de geopolitieke kopstukken van BNR weer bij elkaar voor een Alliantie! De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast See omnystudio.com/listener for privacy information.

We noemen het zelf de officiële aftrap van de NAVO-top. De derde Perestrojkast Live ging maandagavond over Oost-Europa in de NAVO vanuit Nieuwspoort, Den Haag, de stad waar dinsdag en woensdag de NAVO-top plaatsvindt. Als de wereldleiders slim zijn, luisteren ze naar deze 269e aflevering, gebaseerd op de live-uitzending. En niet alleen om de twee geestige moppen van Joost Bosman die vanuit Tbilisi was overgevlogen. Met Joost en historicus en schrijver Ivo van de Wijdeven (van onder meer De macht van het verleden en Alle rafelranden van Europa) doken we maandag in op de vraag: wat hebben onze landen te zoeken in NAVO? En dan met name de opstandige premiers Fico van Slowakije en Orban van Hongarije die als NAVO-lid graag aanpappen met Rusland. Hoe valt hun NAVO-lidmaatschap te rijmen met hun bezoeken aan Poetin? Ook Polen komt voorbij. Warschau heeft een andere kijk op Rusland en zijn NAVO-lidmaatschap.  Ivo is tevens bij ons aangeschoven om de moeder der discussies voorgoed te beslechten. Want wat hebben het Westen en Rusland nou afgesproken over de NAVO-uitbreiding naar Oost-Europa? Ivo legt het uit. Poetin heeft daar zo zijn eigen, persoonlijke, kijk op, vertelt Joost die ook diept uit zijn Russische contacten en de Russische omsingelingsmythe weerlegt. De 269e aflevering is een ingekorte versie van de Perestrojkast Live. Waarin we publieksvragen beantwoordden, een quiz deden en nog veel meer. Die ontbreken bij de ingekorte versie. Heb je deze Perestojkast Live gemist en wil je er volgende keer bij zijn? Houd onze podcast en de site van Haagsch College in de gaten.   Grote dank aan Haagsch College voor het mogelijk maken van deze Perestrojkast Live. Hosts Geert Jan Hahn Floris Akkerman Historicus en schrijver Ivo van de Wijdeven Hofnar met inhoud Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een extra lange Perestrojkast, met focus op Albanië en (Albanees) Kosovo. Twee landen die aansluiting bij Europa zoeken, maar ook voor uitdagingen staan. De liefde voor Amerika is daar één van. Geert Jan is op onderzoek gegaan. Hij sprak met Volt-europarlementariër Anna Strolenberg, die een gevangenis in Albanië bezoekt die uitgeprocedeerde asielzoekers uit Italië opvangt. Maar niet op de meest menselijke manier, zo ondervindt Strolenberg. Mede hierdoor zet zij vraagtekens bij de manier waarop Albanië onder premier Edi Rama toewerkt richting een EU-toetreding. In de Kosovaarse hoofdstad Pristina ging Geert Jan op Amerikaans onderzoek. Stefan van Dijk, sinds jaar en dag woonachtig in Kosovo, neemt hem op sleeptouw langs standbeelden van Amerikaanse politici, popcultuur, hoogbouw, boulevards en vlaggen. Hoe bruisend en pro-Amerikaans is de jongste hoofdstad van Europa nu Trump terug is op het internationale toneel? Floris pakt zijn rol als toehoorder met verve - al geeft hij toch de voorkeur aan Bruce Springsteen boven Rita Ora. Perestroj-cast:Floris AkkermanGeert Jan Hahn Perestroj-gast:Anna StrolenbergStefan van DijkSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Ahoy! Deze Perestrojkast is nu al een klassieker! Floris verkeert in extase, Dua Lipa zingt Nederland, de Poolse Donald T neemt een extreme gok en demissionair buitenlandminister Caspar Veldkamp vertelt over zijn bezoek aan de redactie van Radio Free Europe / Radio Liberty. Kortom, een rondje regio voor de nodige actualiteit én duiding, over en vanuit Centraal- en Oost-Europa, met een extra focus op Polen en Tsjechië.  En waarom vindt koning Willem-Alexander een bezoek aan Tsjechië echt tè belangrijk om af te zeggen? Host in Amsterdam Geert Jan Hahn Host in zijn Hart Floris Akkerman Gastoptreden vanuit Polen Michal van der Toorn Gastoptreden vanuit Tsjechië Caspar Veldkamp Gierend in Georgië Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.