Die Podcast Over Stoicisme

Cynisme is, eigenlijk zoals Stoïcisme, in onze taal terecht gekomen als een woord met een betekenis die niet meer zoveel te maken heeft met de stroming. We duiken de stroming van het Cynisme in, maar ook de 'gewone' cynische houding. Hoe voorkom je in één van de twee te belanden als je het stoïcisme probeert te beoefenen?

Edith Eva Eger; ook wel bekend als het meisje dat voor Mengele danste, overleefde Auschwitz en werd therapeut. Over haar leven in beide situaties schreef ze De Keuze: een boek dat enige parallellen vertoont met De Zin van het Bestaan van Viktor Frankl.In onze zoektocht naar Vrouwen in het Stoïcisme kwamen we Edith Eva Eger tegen, die - net als Frankl - het leven in een kamp meemaakte en beschreef. Aan de hand van haar ervaringen herschreef ze de therapie zoals 'ie was, en beschreef ook deze nieuwe toepassing in haar boek. Wat kunnen we hiervan leren? En wat heeft het te maken met het Stoïcisme? Hoe passen we de visie van Eger toe op ons eigen leven en lijden?Je hoort het in aflevering twee van seizoen drie!

Zoals wel vaker neemt één van ons een verhaal mee om de ander mee te verrassen. Vandaag een gedicht, If, van schrijver Rudyard Kipling. Een gedicht met een zeer stoïcijnse toon, als wordt het niet benoemd of zo omschreven. Kipling is een strenge, maar vooral beheerste schrijver. Totdat Joost iets meer over deze schrijver onthult...

De filosoof en leraar Chrysippos, die zich naar verluidt zou hebben doodgelachen, is waarschijnlijk verantwoordelijk voor het feit dat wij het Stoïcisme nu nog kennen. Zijn open houding stond in schril contrast met die van Cleanthes, en maakte dat ook mensen buiten de school over de leer van de Stoa hoorden.Wie was deze man? Waar was hij van overtuigd? En hoe verhoudt zijn filosofie zich tot die van zijn leraren? Je hoort het in deze aflevering!

De wereld staat op alle mogelijke manieren in de fik, en vanuit die ernst is juist het Stoïcisme de wereld in geroepen: hoe is tegenslag - naast onvermijdelijk - ook nuttig? Hoe scherp je je geest aan crises, hoe ga je ermee om, hoe reflecteer je erop, en hoe zorg je dat je nergens in doorslaat?O.a. Seneca, Zeno, Alan Watts (en wij) hadden er ideeën over en delen die met je! Let wel: we geven verderop in de aflevering de disclaimer (weer) dat wij ook niet alle wijsheid in pacht hebben, maar slechts een ideeën en manieren.Veel luisterplezier!

Zorgt filosofie voor de klas voor een zelfreflectieve en verder ontwikkelde generatie? En hoe pas je deze 'leren denken-strategie' toe in een onderwijssysteem dat is ingesteld op 'leren weten'?Jesse en Joost bespreken dit aan de hand van een interview met Mark Tuitert in Juf & Meester. Aan bod komt onder meer de achtergrond van Joost in omgangskunde en de lessen van Jesse.

Word je geboren met een genetische moraliteit? Waarom hebben mensen een hekel aan de übermensch? Wat kun je leren van je oordeel over een ander? En wat hebben Viktor Frankl, Friedrich Nieszche en Marcus Aurelius met elkaar te maken? Je hoort het allemaal in DPOS aflevering 18, seizoen 2! 

Joost heeft gelezen over Aristo: één van de eerste volgelingen van Zeno (de oprichter van het Stoïcisme). Aristo hield ervan om te wroeten, dwars te liggen, te steken. Zei Zeno A, dan zei Aristo B, en ook met Cleanthes had hij geregeld aan de stok.Maar wat ligt hier eigenlijk onder? Houdt zo'n Aristo ons eigenlijk niet gewoon scherp? En: zou je liever een handboek hebben waar voor élke situatie staat uitgelegd hoe je moet handelen, of heb je liever een kapstok van 10 regels, en zoek je de rest zelf wel uit? Joost & Jesse gingen erover in gesprek.

In deze aflevering proberen we een soort beslisboom uit te leggen: hoe 'wat is en wat niet is' zich opsplitst in 'wat je kunt controleren en wat je niet kunt controleren'. En dat splitst zich dan weer in wat 'van jou is' en wat niet.We gaan terug naar één van de kernen van het Stoïcisme.We grijpen terug op de oude groten en de actualiteit.

Na een wervelende eerste aflevering over het werk van Etty Hillesum, waarin we nog maar net de oppervlakte hebben kunnen behandelen van haar diepgang, besloten we een tweede aflevering op te nemen. Hoe zien we Jung, Nietzsche, Seneca, Frankl en de poëzie terug in haar werk? Welke parallellen weten we te trekken? Je hoort het in deze tweede aflevering van onze (voor ons) nieuwe heldin.