Studio Energie

Europa is voor veel van z’n grondstoffen sterk afhankelijk van niet-Europese landen, zoals China. Zélf meer uit de grond halen stuit op verzet, zoals de afgelopen maanden in Servië tegen de winning van lithium. En winning is nog maar één onderdeel. Hoe kan Europa meer in z’n eigen behoefte gaan voorzien? Dat vraag ik aan Benjamin Sprecher, industrieel ecoloog gespecialiseerd in kritieke grondstoffen en supply chain resilience.

Op 2 september vond op het schip Prinses Amalia de viering plaats van de bouw van Porthos, het project voor het transport en de opslag van CO2 in een leeg gasveld op de Noordzee. Is Porthos inderdaad wegbereider van meer CCS in Europa, wat de Europese Commissie hoopt? Want het klopt dat Brussel er fors op inzet, maar dat wil nog niet automatisch zeggen dat het ook gebeurt. Wat is er voor nodig? En welke lessen kunnen we trekken uit Porthos? Over dat en meer praat ik met Jan Willem van Hoogstraten (ceo EBN), Willemien Terpstra (ceo Gasunie) en Mechthild Wörsdörfer (adjunct-directeur generaal DG Energie, Europese Commissie).

In deze aflevering: het opblazen van Nord Stream en hoe het vonnis in een arbitragezaak ook de mogelijk toekomstige uitvoer van gas door Gazprom naar Europa vrijwel onmogelijk maakt. We hebben kort nieuws over steenkool (gaat financieel top) en groene waterstof (gaat financieel helemaal niet top), over innovatie in de oliewinning en over de energieprijzen in Groot-Brittannië. Uitgebreid aandacht is er voor ontwikkelingen in Scandinavië, vooral Noorwegen.

Voor het garanderen van een doeltreffend en betaalbaar aanbod van schone waterstof, zijn dringend maatregelen nodig. Dat is de oproep van de Nederlandse, Duitse en Belgische waterstof-belangenverenigingen. Hoog tijd voor actie, zeggen de drie. Wat moet er precies gebeuren? Wie is er aan zet? En wie betaalt de rekening? Dat vraag ik, In Search of Europe's Energy Future, aan Marcel Galjee, de voorzitter van NLHydrogen, de Nederlandse waterstof-branchevereniging.

Alles over wat er op de internationale energiemarkt gebeurt, en waarom. Met Hans van Cleef, senior energie-econoom bij Publieke Zaken. Rapport Publieke Zaken & Quo Mare: 'Grote kostenverschillen in keuzes klimaatbeleid' https://publiekezaken.eu/marktupdates-preview/grote-kostenverschillen-in-keuzes-klimaatbeleid/

Met de presentatie van haar ‘political guidelines’ heeft Ursula von der Leyen de lijnen voor de nieuwe Europese Commissie uitgezet. Om zowel de broeikasuitstoot als de energieprijzen omlaag te krijgen, komt er onder meer een Clean Industrial Deal. Over dé grote opgave voor de nieuwe commissie, de resultaten van de vorige en de politieke verhoudingen in Brussel, praat ik In Search of Europe's Energy Future met Tom Berendsen, de CDA-fractievoorzitter in het Europees Parlement.

In deze aflevering: welke plannen heeft de nieuwe Labour-regering, kunnen de Franse partijen elkaar op energiegebied straks misschien vinden en welke ambities heeft Ursula von der Leyen? Ook hebben we het over de Europese Rekenkamer die naar de waterstof-ambities van de Europese Commissie heeft gekeken: een reality check is nodig, aldus de rekenmeesters. Jilles heeft zich over de kosten van hernieuwbare versus fossiele energie gebogen en we hebben kort nieuws, onder meer over Shell – NAM-verkoop, problemen biobrandstoffabriek, interview CEO Wael Sawan – en Italië dat weer aan de kernenergie wil.

Onlangs nam mijn gast na drieëntwintig jaar afscheid als directeur van het Haagse Centre for International Energy Policy (CIEP). Decennialang werkte ze op het snijvlak van energie, geopolitiek en economie, onder meer als hoogleraar in Groningen. Hoe staat Europa er op dit moment voor? Hoe zijn we in deze positie beland, maar belangrijker: hoe kan het continent zich de komende jaren het best staande houden? In Search of Europe’s Energy Future praat ik deze aflevering met Coby van der Linde.

Mijn nieuwe boek Droomland bestellen kan door een mail te sturen aan: droomland@studioenergie.nl Interesse in een presentatie over Droomland? Mail remco@studioenergie.nl In deze aflevering hebben we het over nieuwe sancties van EU die de Russische LNG-export moeten gaan raken. Maar, gaan ze dat ook doen? Is er überhaupt nog toekomst voor Russisch gas? En dus gaat het óók over Power of Siberia 2 en dús over China – Jilles schreef er een artikel over. En wat is er gaande in het Middellandse Zee-gebied, en wat is er niet gaande in de Noordzee? En waarom gaat Jilles binnenkort misschien wel naar Namibië.

As Dr. Fatih Birol, the IEA’s Executive Director, stated it in the previous episode: the EU’s reliance on Russian energy, especially natural gas, was a monumental historic mistake. Prior to 2022, the country accounted for over 40% of the EU’s natural gas supply. Last year the Russian share fell to approximately 15%. To achieve this the EU significantly reduced its demand and replaced Russia with other suppliers. But, at what cost? And which sectors have reduced their demand the most. And how? I put these and other questions to Ben McWilliams, an economist in the field of Energy and Climate Policy. He is an affiliate fellow at the Brussels-based independent economic think tank Bruegel. Since 2022 he has worked on a monthly overview of European natural gas import flows, storage levels and demand. - European natural gas imports: https://www.bruegel.org/dataset/european-natural-gas-imports - European natural gas demand tracker: https://www.bruegel.org/dataset/european-natural-gas-demand-tracker