Stuurloos

Sandra Palmen was de hoogste juridisch adviseur bij de afdeling toeslagen van de belastingdienst, de afdeling die duizenden gezinnen in de ellende stortte. Zij sloeg al in 2017 alarm, maar er werd niet naar haar geluisterd. Ze werd op een zijspoor gezet en haar advies bleef jaren verborgen voor de buitenwereld. Aan Kustaw Bessems vertelt ze hoe het was om te zien dat gedupeerde gezinnen daardoor jaren onnodig leden en welke lessen zijn te leren. Zelf past ze die tegenwoordig toe door andere rijksambtenaren een groter rechtsstatelijk bewustzijn bij te brengen.   Presentatie: Kustaw BessemsMontage: Rinkie BartelsRedactie: Corinne van Duin en Eva van LeeuwenOnze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactie          See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aan Kustaw Bessems vertelt dichter Lieke Marsman dat ze de onbegrijpelijke taal van politiek en bestuur ziet als teken van onmacht en ze analyseert hoe het kabinet de bevolking onnodig van zich heeft vervreemd. Marsman betoogt - mede op grond van haar eigen ervaring - dat het zorgstelsel is afgedreven van de kern, legt uit wat ze heeft tegen een term als waardig sterven en vertelt waarom zij zelf hecht aan zo lang mogelijk leven. Gedichten van Lieke Marsman       Presentatie: Kustaw BessemsMontage: Rinkie BartelsRedactie: Corinne van Duin en Sofia RobbenOnze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactie          See omnystudio.com/listener for privacy information.

Door problemen van mensen op te lossen leert ‘actieonderzoeker’ Albert Jan Kruiter veel meer dan wetenschappers die afstand houden, vertelt hij aan Kustaw Bessems. Zoals mensen die zorg nodig hebben of in de schulden zitten, die geen huis hebben of verslaafd zijn. Ze hebben te maken met een kluwen van instanties. Wat blijkt: vaak wordt beweerd dat regeltjes een oplossing in de weg zitten, terwijl dat helemaal niet waar is. Kruiter en zijn collega's trekken lessen uit de praktijk waarmee het hele systeem kan worden verbeterd. En hun ideeën kosten vaak maar veel minder geld én minder werk. Gedichten van Lieke Marsman Presentatie: Kustaw BessemsMontage: Rinkie BartelsRedactie: Corinne van Duin en Sofia RobbenOnze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hebben we in Nederland wel door hoe kwetsbaar we zijn door onze afhankelijkheid van andere landen? China en Rusland snapten al lang dat je je de economie, kennis en techniek tot wapen kon maken, terwijl wij daar net als de rest van Europa naïef in zijn geweest, legt filosoof Haroon Sheikh uit aan Kustaw Bessems. Sheikh is gespecialiseerd in geopolitiek en zoekt uit hoe we weerbaar kunnen worden in deze strijd, zonder onze waarden uit het oog te verliezen.     Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Duin en Sofia Robben     Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Topambtenaren geven zelden interviews, dat laten ze aan hun politieke bazen. Abigail Norville, op een na hoogste ambtenaar op het ministerie van Volksgezondheid, doet dat wel. Aan Kustaw Bessems vertelt ze hoe zij als zwarte vrouw door extra hoepels heeft moeten springen en hoe ze probeert jongeren van buiten het Haagse een kans te geven omdat juist die kunnen helpen voorkomen dat de overheid over burgers heen walst. Én ze erkent hoezeer ze worstelt om te voldoen aan de verzoeken van journalisten om openbaarheid.   Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Duin en Sofia Robben     Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

  Weinigen kunnen met zoveel liefde spreken over de rechtsstaat als rechtsfilosoof Dorien Pessers. Eigenlijk wil ze sinds haar pensioen niet meer meedoen aan het publieke debat, maar voor Stuurloos maakt ze een uitzondering. Met Kustaw Bessems bespreekt ze hoe belangrijk het is om af te wijken van regels, waarom ze zich doodergert aan persoonlijke verhalen van Kamerleden, wat het gevaar is van de ‘bange mannetjes’ bij Forum en waarom de Zuidas een probleemwijk is Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Duin en Sofia Robben     Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactie  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Al voordat boeren woedend bij een minister voor de deur stonden en toen Caroline van der Plas nog niet aan talkshowtafels zat, waarschuwde hoogleraar Caspar van den Berg al voor de kloof tussen stad en platteland. Aan Kustaw Bessems legt hij uit dat het bestuur zich heeft blindgestaard op de boze burger uit de oude stadswijken en het te vaak bij het vertolken van sentimenten laat. Intussen kun je in een dorp nergens pinnen, is het ziekenhuis ver weg hebben velen het gevoel dat hun manier van leven wordt afgepakt. Presentatie en interview: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Duin en Sofia Robben   Het onderzoek waar Caspar van den Berg over vertelt deed hij samen met Annemarie Kok en staat in het rapport Regionaal Maatschappelijk Onbehagen: naar een rechtsstatelijk antwoord op perifeer ressentiment, is hier te vinden.              See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kunt al snel denken dat kunstmatige intelligentie alleen maar iets is om voor op te passen. Een machtig wapen in handen van de overheid of van techbedrijven die zich schuldig maken aan privacyschending, discriminatie of onterechte straffen. Maar we kunnen met algoritmen juist problemen oplossen en werken aan een rechtvaardiger wereld, zegt informaticus Sennay Ghebreab van het Civic AI Lab tegen Kustaw Bessems. Dan moeten we wel de basis een beetje snappen én er meer over te zeggen hebben.   Interviewer: Kustaw BessemsMontage: Rinkie BartelsRedactie: Corinne van Duin en Tiemen HagemanWil je op de hoogte blijven van al onze podcasts? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief. Elke vrijdag ontvang je alle nieuwe afleveringen van onze podcasts en tips van onze recensiepagina in je mailbox. Daarnaast ben je als eerste op de hoogte van onze nieuwe producties. Abonneren is gratis en kan via: www.volkskrant.nl/podcastnieuwsbriefSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Politici en beleidsmakers houden niet genoeg rekening met de praktijk, hoor je vaak. Ziekenhuisbaas Pier Eringa is van die praktijk en vindt dat uitvoerders dit over zichzelf afroepen door zich veel te gedeisd te houden. Eringa,  eerder onder meer korpschef  en directeur van spoorbeheerder Prorail, vindt dat uitvoerders zich meer met het beleid moeten bemoeien en moeten uitspreken, ook als dat openlijk tegen een minister in gaat, vertelt hij aan Kustaw Bessems.Interviewer: Kustaw BessemsMontage: Rinkie BartelsRedactie: Corinne van Duin en Tiemen HagemanWil je op de hoogte blijven van al onze podcasts? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief. Elke vrijdag ontvang je alle nieuwe afleveringen van onze podcasts en tips van onze recensiepagina in je mailbox. Daarnaast ben je als eerste op de hoogte van onze nieuwe producties. Abonneren is gratis en kan via: www.volkskrant.nl/podcastnieuwsbriefSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Pieter Omtzigt speelt een belangrijke rol in de discussie over beter bestuur. Aan Kustaw Bessems legt hij uit dat burgers het direct merken als de Kamer geen goede informatie krijgt. Of ze nu slachtoffer zijn in het toeslagenschandaal, in een verpleeghuis wonen of proberen rond te komen van een laag inkomen. Omtzigt denkt dat het tijd wordt voor leiders aan wie je de ernst kan afzien en vraagt aandacht voor een groep  die economische bescherming wil maar cultureel behoudender is.Het boek dat Pieter Omtzigt aan het lezen is: Brian Klaas, ‘Macht. Waarom de verkeerde mensen het vaak voor het zeggen hebben en hoe het anders kan’ (Nieuw Amsterdam, 2022)Interviewer: Kustaw BessemsMontage en techniek: Rinkie Bartels en Tiemen Hageman Redactie: Corinne van Duin en Tiemen HagemanWil je op de hoogte blijven van al onze podcasts? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief. Elke vrijdag ontvang je alle nieuwe afleveringen van onze podcasts en tips van onze recensiepagina in je mailbox. Daarnaast ben je als eerste op de hoogte van onze nieuwe producties. Abonneren is gratis en kan via: www.volkskrant.nl/podcastnieuwsbriefSee omnystudio.com/listener for privacy information.