De Tussenruimte

Balanceren tussen vrijheid en verbondenheid. Dat vrijheid ons broodnodige ruimte biedt, is onmiskenbaar. Maar te veel ruimte voor jezelf en te weinig verbinding met de ander kan juist lijden tot eenzaamheid. Dat verbondenheid niet vanzelfsprekend is, wordt pijnlijk duidelijk in deze tijden van polarisatie: onenigheid lijkt gemeengoed te worden. Welke vormen van vrije verbondenheid ontstaan er op dit moment? En welk nieuw perspectief bieden ze? Een gesprek met: - Denker des vaderlands Marjan Slob. In haar boek 'De lege hemel' doordacht ze eenzaamheid. Als Denker des vaderlands gaf ze zich de opdracht om 'ruimte te maken'. - Filosoof Ward Huetink van de denktank stichting Socires in Den Haag. In zijn werk onderzoekt hij nieuwe vormen van verbondenheid, en in hoeverre die zin kunnen geven. Dit is de nieuwe podcastserie van De Tussenruimte in samenwerking met de Stichting Stimulering Vrijzinnig Gedachtegoed. Samen onderzoeken we de grenzen en mogelijkheden van vrijheid en verbondenheid. Wat betekenen deze begrippen? Waarom worstelen we er mee? Waar botsen ze? Hoe zijn ze te verbinden? Wilt u als luisteraar ook eens live een diner pensant bijwonen op het grensvlak van vrijheid en verbondenheid en zingeving en burgerschap? Dat kan. Op 20 september spreekt filosoof Laurens ten Kate met theologe Manuela Kalsky en politicoloog Menno Hurenkamp, in de Doopsgezinde kerk in Haarlem. Op 8 november is er een diner pensant in De Kapel in Hilversum. Deze podcast is gemaakt door: Redactie: Bram van Boxtel en Laurens ten Kate. Presentatie en eindredactie: Bas Mesters. ⁠Hier⁠ kunt u zich aanmelden.

De vraag naar psychische hulp groeit al jaren. Het systeem heeft ons aangeleerd dat het daarbij altijd om ziekte gaat. Maar dat hoeft niet zo te zijn, stelt hoogleraar Psychiatrie Jim van Os. De DSM-diagnoses zijn volgens hem vaak beperkend. Hij pleit daarom voor een nieuwe kijk op psychisch lijden, diagnose en behandeling. Niet de hulpverlener of het systeem stelt vast wat het probleem is, maar de waarheid wordt in overleg met de hulpvrager en zijn omgeving gevonden. Autonomie van de patiënt en gelijkwaardigheid zijn hierbij sleutelbegrippen. Hoe zou deze nieuwe kijk op psychisch lijden kunnen helpen om tot een gezondere samenleving te komen. Hoe zou het de ontzielde systeemwereld kunnen herbezielen? Waarover? Wat kan het toenemend psychisch lijden ons leren over onze ontzielde systeemwereld? Met Wie? Jim van Os is hoogleraar psychiatrie en voorzitter van de Divisie Hersenen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Hij verdiepte zich in transculturele psychiatrie en in beperkende effecten van labelen en diagnostiseren volgens het DSM-systeem. Van Os is mede-initiatiefnemer van de breed gesteunde beweging ‘De Nieuwe GGZ’. Hij is gasthoogleraar aan het Institute of Psychiatry van het King's College te Londen, waar hij in 2016 werd benoemd tot King's College Fellow. En hij is hoofdauteur van de bundel Wij zijn God niet, een pleidooi voor meer gelijkwaardige relaties in de geestelijke gezondheidszorg. Bas Mesters, gespreksleider, journalist en schrijver van het boek Het herstel van Nederland. Mesters is mede-initiator/coördinator van de Tussenruimte.

Wat is de ziel? Die vraag stelde ik nog nooit eerder als journalist. In de aanloop naar de Kerst besloot ik hem toch te stellen aan twee predikanten. In aflevering 3 van de serie Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld. Volgens deze predikanten schaadt  de systeemwereld onze ziel en ons geweten. Hij schakelt ons gevoel en onze capaciteit om te luisteren uit. Om te voorkomen dat dit tot nog meer crises leidt, is de hoofdopdracht voor de politiek: herbezieling. En dat betekent: ruimte bieden voor medemenselijkheid en herverbinding. Luisteren naar wat de kwetsbaren te zeggen hebben. Want ook de ervaringsdeskundigen hebben veel bij te dragen aan de heling van samenleving. Een praktisch gesprek over een abstract onderwerp. Serie: Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld #3 Gasten: Predikanten Wietske Verkuyl en Jan Eerbeek. Presentator: Bas Mesters

Serie: Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld #2 De Tussenruimte Gast: Thijs Jansen Presentator: Bas Mesters Journalist Bas Mesters in gesprek met publicist Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer en (mede-)auteur van boeken als Beroepstrots, Beroepszeer en Het recht op ambtelijk vakmanschap. Een gesprek over morele onverschilligheid aan de top, en over vragen als: Waarom verleerden we om vertrouwen te geven? Waarom is de kracht van geven zo onderschat? En hoe meer mens-zijn in een steeds meer ontzield systeem?

Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld #1 De Tussenruimte  Gast: Erik Pool  Presentator: Bas Mesters  De druk in politiek Den Haag neemt met de dag toe. Crisis rolt over crisis. Hoe houd je als rijksambtenaar stand in dit krachtenveld? Journalist Bas Mesters in gesprek met rijksambtenaar Erik Pool, schrijver van het boek Macht en Moed en programmadirecteur Dialoog en Ethiek van de rijksoverheid. Een gesprek over het taboe op ethiek, en over vragen als: Hoe kun je waarheid spreken in een organisatie die onder vuur ligt? Hoe meer mens-zijn in een steeds meer ontzield systeem? Hoe de ethiek terug te brengen binnen de overheidsburelen?

Nederland is verslaafd aan sparen en vermogensopbouw, stelt econoom Dirk Bezemer. Dat moet anders, want deze doorgeschoten honger naar geld maakt de woning- en arbeidsmarkt onveilig. Journalist Bas Mesters spreekt Bezemer over zijn analyse en verbeterplannen. Een gesprek over de relatieve waardeloosheid van financieel kapitaal en de waarde van reëel kapitaal, zoals zorg, onderwijs, een goede infrastructuur en prettige en betaalbare woningen. Wil je ook leesinspiratie? Check het boek Het Herstel van Nederland dat Bas Mesters maakte op basis van drie jaar interviewen in De Tussenruimte.

Nederlanders vertonen steeds meer psychische klachten: depressies, angsten, stress, tot aan zelfbeschadiging aan toe. Het lijkt erop dat die stressklachten steeds vaker veroorzaakt worden door de onthechtende samenleving waarin zij leven.’ Nederland is ziek, vindt Groenendijk in gesprek met journalist Bas Mesters. Wij moeten daarom volgens Groenendijk een ambacht maken van “de cultuur van het genoeg” en leren leven met onze imperfecties. ‘Er schuilt schoonheid in om daar met elkaar nieuwe vormen voor te vinden, samen te bouwen aan een samenleving waarin we leven met de beperkingen van onze natuur en ons ecosysteem. Je eigen imperfectie is geen tekort. Imperfecties zijn inherent aan het bestaan.’ Wil je meer lezen over het herstel van Nederland, zie  https://www.uitgeverijbalans.nl/boeken/het-herstel-van-nederland/

De wachttijden voor huurwoningen zijn lang en koopwoningen worden onbetaalbaar. Bijbouwen dan maar? In deze aflevering gaat journalist Bas Mesters hierover in gesprek met bestuurder van Woningbouwvereniging Gelderland Bernard Smits. Volgens hem hebben we geen miljoen extra woningen nodig, maar moeten we slimmer omgaan met de woonoppervlakte in Nederland. Een van de oplossingen: investeren in collectieve woonvormen. Wil je ook leesinspiratie? Check het boek Het Herstel van Nederland dat Bas Mesters maakte op basis van drie jaar interviewen in De Tussenruimte.

Economiedocent en columnist Ton van Haperen pleit voor een reset in het basis- en voortgezet onderwijs. ‘Iedereen wil het beste voor onze jeugd, maar het niveau op de scholen daalt al decennia en het tij is maar niet te keren.’ Er is volgens hem maar één oplossing: stuur alle schoolbesturen naar huis, schaf de lumpsum af die scholen feitelijk privatiseerde, en breng het onderwijs weer direct onder beheer van Den Haag’. Journalist Bas Mesters in gesprek met een revolutionair in het onderwijs. Wil je ook leesinspiratie? Check het boek Het Herstel van Nederland dat Bas Mesters maakte op basis van drie jaar interviewen in De Tussenruimte.

Boer en onderzoeker Meino Smit vindt het tijd voor drastische verandering in de Nederlandse landbouw. Er moeten vijf keer zoveel boeren komen, en veel minder dieren. Boeren moeten alleen voedsel produceren voor onze eigen consumptie. Hun land wordt een mix van landbouw en natuur, met vruchtbomen, kippen, notenbomen en graan. Journalist Bas Mesters in gesprek met Meino Smit over een nieuwe landbouw die duurzamer is en minder stikstof en CO2 uitstoot. Wil je ook leesinspiratie? Check het boek Het Herstel van Nederland dat Bas Mesters maakte op basis van drie jaar interviewen in De Tussenruimte.