De Universiteit van Vlaanderen Podcast

De meeste mensen weten wel wat bloedgroepen zijn. En ook dat je bij een bloedtransfusie het juiste bloed moet krijgen. Maar waarom? Wat gebeurt er als je het foute bloed krijgt? Tessa Kerre is hematoloog, kliniekhoofd aan het UZ Gent en professor aan de UGent, en deelt met plezier haar oneindige kennis over bloed... 

Niemand kan de toekomst voorspellen, ook wetenschappers niet. En toch... Professor Nicky Dries is arbeidspsycholoog aan de KU Leuven en doet binnen het Future of Work Lab onderzoek naar... ja... de toekomst van werk. Samen met bedrijfseconomen, historici, en letterkundigen. Voorspellen van de toekomst lukt hen misschien ook niet, maar ze proberen er alvast wél op voorbereid te zijn. Want wat gaan wij doen als AI zowat al ons werk van ons kan overnemen? Deze podcast is een concept van Universiteit van Vlaanderen. Expert: Nicky Dries. Redactie: Jasmin Danckers. Presentatie: Koen Fillet. Deze podcast is mogelijk dankzij de medewerking van KU Leuven, Antwerpen, UGent, UHasselt, VUB en de Jonge Academie en komt tot stand met de steun van Knack, VRT en de Vlaamse overheid.

Het is geen plezante boodschap, maar het is helaas een feit: we zullen moeten stoppen met vlees eten. Want los van het dierenleed, kan de aarde het kweken van die hele vele dieren gewoon niet aan. De wereld gaat eraan kapot. Maar... gelukkig zijn er wetenschappers zoals Wim Soetaert. Als bio-ingenieur aan de UGent fabriceert Wim eiwitten die exact dezelfde zijn als die van kippenvlees of kalfsvlees. Waarom kweken we beter microben in plaats van dieren?

Ilse Degreef (KU Leuven) is orthopedisch chirurg met een passie voor handen. Voor de Dag van de Wetenschap komt ze aan Sven Speybrouck en Koen Fillet vertellen waarom onze handen het meest onderschatte lichaamsdeel zijn, terwijl die handen net supercomplex zijn. Probeer je alvast eens in te beelden hoe jouw dag er zonder handen zou uitzien....

Wist jij dat internet tussen de VS en Europa onmogelijk zou zijn zonder optische kabels? Dat zijn kabel waar geen elektriciteit door gaat, maar lichtdeeltjes. Wetenschappers zijn op zoek naar wat er nog méér kan met lichtgolven. Betrouwbaar en razendsnel. Dr. Koen Vanmol is ingenieur aan het fotonica-lab van de VUB. En hij houdt er zich bezig met petierige lenzen (niet zichtbaar met het blote oog!) in de meest rare vormen...

Elektriciteit staat centraal in ons brein en dankzij van die mutsjes met elektroden aan, kunnen we die hersenactiviteit ook gaan meten en er van alles in “lezen”. Zo kunnen we bijvoorbeeld zien vanaf welke leeftijd ongeboren kinderen kunnen verschieten of zelfs meten hoe bevooroordeeld mensen zijn. Kris Baetens - biologisch psycholoog aan de VUB - bekijkt zelfs of we mensen die met mentale problemen kampen kunnen helpen. Hij zit mee aan tafel met Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.

Bij bacteriën denk je misschien al slecht aan snottebellen. Of aan ziektes en heel snel je handen wassen. Maar, er zijn ook een heleboel goede bacteriën. Bacteriën in je darmen bijvoorbeeld, die helpen om je eten te verteren. En zo ook in de grond. Daar helpen ze planten beter te groeien door op zoek te gaan naar voedingsstoffen voor die planten. En zij krijgen daarvoor iets in ruil. Wat voor ruilhandel ze op poten zetten, hoe ze dat doen en of al dat bemesten hun handeltje niet in de war brengt, dat weet professor Sofie Goormachtig. Zij is plantenbiotechnoloog en leidt het VIB-UGent Center of Plant Systems Biology waar ze onderzoek doet naar de micro-organismen die planten helpen. Ze brengt haar verhaal bij Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.

LSD, MDMA, XTC. Je komt het tegen in ondergrondse raves in steden zoals Berlijn en Milaan. Maar ze zouden straks ook wel eens het daglicht kunnen gaan zien. Er wordt nu wetenschappelijk onderzoek gedaan naar drugs om die te kunnen inzetten als medicijn. Je huisdokter zal nog niet meteen LSD voorschrijven, zo’n vaart zal het niet lopen. Maar Sven Speybrouck en Koen Fillet hebben er toch maar even farmacoloog Dimitri De Bundel (VUB) bijgehaald om dit voor ons op te klaren.

De neanderthaler verdween zo'n 40.000 jaar geleden van het toneel, relatief kort nadat homo sapiens vanuit Afrika naar Europa en Azië waren getrokken, waar de neanderthalers leefden. Is het de opkomst van die “superslimme Homo sapiens” – de moderne mens dus – die hen fataal werd? Ondertussen denken wetenschappers er al anders over maar over het verdwijnen van deze mensensoort is nog steeds veel discussie. Sven Speybrouck en Koen Fillet duiken samen met archeoloog Marc De Bie (VUB) terug in de tijd en zoeken het uit. Speciaal voor de Dag van de Wetenschap!

Heel af en toe komt een minuscuul klein deeltje (véél kleiner dan die dikke atomen) vanuit de verste uithoeken van het heelal op Aarde terecht. 't Is te zeggen, het vliegt overal doorheen, dus ook doorheen de Aarde. Voor je "blueberry pancake" kan zeggen, is 't alweer weg. Dat deeltje heet "neutrino" en er zijn wetenschappers, zoals VUB-astronoom Krijn de Vries, die er hun levenswerk van maken die deeltjes te bestuderen. In de hoop zo méér te weten te komen over die verre, verre sterrenstelsels waar ze vandaan komen.