Achter de Frontlinie

In 2022 riep journalist en mediamagnaat Derk Sauer de redactie van The Moscow Times bij elkaar. Het Kremlin had zijn krant tot ‘foreign agent’ verklaard. Het werk als journalist onder een dictatuur was al niet gemakkelijk, maar vanaf dit moment liepen zijn medewerkers echt gevaar. De enige manier om onafhankelijk te blijven opereren, was door naar Amsterdam uit te wijken. In deze aflevering van ‘Achter de Frontlinie’ is Bram te gast op deze redactie in ballingschap. De online krant, die artikelen in het Engels en Russisch publiceert, gaat binnenkort ook over op het Frans. Hiermee hoopt The Moscow Times mensen in West-Afrika van onafhankelijk nieuws over Rusland te voorzien. Derk legt uit waarom Rusland zo actief is op het Afrikaans continent, hoe enorm de impact van Kremlin-propaganda buiten Rusland is en waarom we ons hier veel drukker over zouden moeten maken. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.

De kaarten die we kennen, geven de werkelijkheid niet weer: de atlas is slechts een interpretatie. Henk van Houtum is hoogleraar cartografie. Hij schreef het boek ‘Free The Map’, waarin hij de lezer aanspoort kritisch te kijken naar de kaarten die ze op school en in de media voorgeschoteld krijgen. Grenzen zijn immers menselijke bedenksels en lang niet iedereen is het eens over waar lijnen precies liggen. Henk wil de werkelijkheid op nieuwe manieren verbeelden: zo ontwikkelt hij andere soorten migratiekaarten, in samenwerking met vluchtelingen die zelf zo’n reis hebben gemaakt. Een gesprek over de manier waarop we de wereld zien, hoe de cartografie dat beeld beïnvloedt en waarom alle kaarten politiek zijn. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.   Interview - Bram Vermeulen | Redactie - Laura Hesselink en Nina de Groot | Eindredactie - Ger van Westing | Mixage - Alfred Koster | Productie - Tess Holterman | Online - Laura Hesselink

De oorlog in Oekraïne duurt al ruim drie jaar en het front in het oosten zit muurvast. Door het geweld aan de linies zijn al veel mensen uit de Donbas-regio gevlucht. Maar wat nou als je niet wilt, of kunt vluchten, omdat je verslaafd bent? Journalist en fotograaf Daphne Wesdorp (27) woont in de oostelijke stad Kramatorsk en schrijft over de drugscrisis aan het front. Hoewel er al heel lang een opiatencrisis is in Oekraïne, neemt het gebruik van de gevaarlijke synthetische drug ‘flakka’, ook wel badzout, sterk toe: ook onder Oekraïense soldaten aan het front. Ze vertelt over hoe niet alleen de oorlog, maar ook de drugsepidemie het land verdeelt. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram. Interview: Bram Vermeulen Redactie: Nina de Groot Eindredactie: Ger van Westing Mixage: Alfred Koster Productie: Tess Holterman en Laura Hesselink Online: Laura Hesselink

In deze aflevering zijn we op bezoek in het Duitse Eifelgebied. Hier woont voormalig minister van Defensie Joris Voorhoeve, met zijn vrouw, twee honden en vijf permanente gasten: het driekoppige gezin van de Oekraïense Yuliya en de Syrische jongens Alaa en Hekmat. Voorhoeve was minister van Defensie tijdens de val van -en genocide in- de Bosnische enclave Srebrenica, dit jaar dertig jaar geleden. Naderhand schreef hij veel over problemen van de militaire structuur binnen de Verenigde Naties, die dus tot massamoorden zoals die in Srebrenica kunnen leiden. Voorhoeve vertelt over hoe zijn huidige motivatie om vluchtelingen te helpen verband houdt met zijn politieke carrière. Ook doet hij concrete aanbevelingen voor manieren waarop de VN mensenrechten kunnen beschermen van burgers overal ter wereld. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.

De relatief korte oversteek naar Griekenland vanuit Noord-Afrika is nog altijd één van de meest gebruikte migratieroutes naar het Europese continent. Maar sinds de ‘Turkije-deal’ van 2016, waarin de Europese Unie het land 6 miljard euro betaalde voor het ‘afsluiten’ van deze route, is het geweld tegen migranten aan de randen van Europa steeds verder geëscaleerd. Journalist Romy van Baarsen kwam eigenlijk naar Samos om te werken als hulpverlener in een vluchtelingenkamp, maar toen ze de pushbacks van de Griekse autoriteiten met eigen ogen zag, besloot ze erover te schrijven: dit moeten mensen weten. In deze aflevering van ‘Achter de frontlinie’ vertelt Romy hoe ze undercover ging om met de Griekse kustwacht te spreken, waarom de jongens die hier werken zichzelf zien als frontliniesoldaten en wat dat zegt over de Europese positie ten opzichte van mensenrechten. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.

In een nieuwe aflevering van Achter de Frontlinie reizen we af naar Den Haag, waar we – tussen de herrie en de protestborden – in gesprek gaan met Jan Pronk. Pronk, oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking, staat op 85-jarige leeftijd nog elke donderdag in de kou voor het ministerie, waar hij protesteert tegen het beleid van zijn politieke opvolgers: hoe Nederland omgaat met het Israël-beleid. Pronk is zeer begaan met de wereldwijde armoedeproblematiek en geldt als de deskundige op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Bram Vermeulen spreekt met hem over de impact van ontwikkelingshulp. Wat zijn de gevolgen van het terugtrekken van USAID-financiering onder Trump? En: is ontwikkelingshulp eigenlijk wel echt behulpzaam? Of helpen hulporganisaties falende staten, door gezondheidszorg en onderwijs over te nemen, in de wetenschap dat veel geld afdrijft naar wapens? Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of kijk naar 'Frontlinie' op NPO Start. Alles van Frontlinie vind je op vpro.nl/frontlinie.

In een nieuwe aflevering van 'Achter de Frontlinie' schuift schrijver Geert Mak aan. Hij heeft zojuist een nieuw boek uitgebracht: 'Wisselwachter: Amerika-Europa 1933-1945', over de grote politieke bewegingen van de jaren dertig en veertig. Maar wat zijn de parallellen tussen 1930 en nu? Moeten we ons voorbereiden op oorlog? En wat kunnen we leren van de naïviteit van 1933? Zijn Gaza en Oekraïne nu, het Polen en Armenië van toen? En is, in deze tijd, vrede nog een optie? Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of kijk naar 'Frontlinie' op NPO Start. Alles van Frontlinie vind je op vpro.nl/frontlinie.

Sinds de Nederlandse drugscrimineel Jos Leijdekkers (‘Bolle Jos’) opdook in Freetown, staan de Nederlandse kranten bol van het West-Afrikaanse land Sierra Leone. Schrijver en Trouw-columnist Babah Tarawally groeide er op en kwam dertig jaar geleden naar Nederland als vluchteling voor de burgeroorlog. Hij vertelt Bram over de kush-epidemie in het land, en hoe die onlosmakelijk verbonden is met de Nederlandse drugshandel. Hij verloor zijn broer aan kush en ziet hoe de drug de maatschappij ontwricht, maar pleit desondanks voor een meer gelaagde blik op Sierra Leone vanuit het Westen. ‘Daders en slachtoffers van de oorlog wonen en leven er samen, en ze vergeven elkaar. Ze accepteren het leven zoals het komt.’ Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.

De aanslagen op de Twin Towers van 11 september 2001 leidden tot een extreem bloedige oorlog in Afghanistan, die twintig jaar zou duren. Wat niet veel mensen weten, is dat de Taliban zich al in december 2001 overgaven. Journalist Bette Dam deed jarenlang verslag vanuit de Afghaanse provincie Uruzgan, en schreef een boek over hoe de beeldvorming van het land totaal anders was dan haar eigen ervaring. Eenmaal thuis startte ze een PhD-onderzoek naar de journalistieke framing van de oorlog in Afghanistan, waarin ze schokkende conclusies trok. Nu reist ze redacties rond om haar bevindingen te delen en pleit ze ervoor dat we het in het vervolg beter doen. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.

Voor wetenschapper Tycho van der Hoog was het bepaald geen schok om Noord-Koreaanse soldaten in Oekraïense loopgraven te zien liggen. Hij probeert al jaren af te rekenen met het idee van Noord-Korea als geïsoleerd land dat compleet losgezongen zou zijn van de rest van de wereld. Zijn promotieonderzoek naar de Noord-Koreaanse relaties met zuidelijk Afrika mondde uit in een project van tien jaar. Hij reisde ervoor naar dertien verschillende landen, dook in archieven en sprak zelfs met Noord-Koreaanse bannelingen. Hij ontdekte hoe innig de banden tussen de Kim-dynastie en de rest van de wereld eigenlijk zijn, en hoe het Westen deze al sinds de Koude Oorlog verkeerd interpreteert. Abonneer je op ‘Achter de Frontlinie’ en mis nooit nieuwe afleveringen. Wil je meer weten? Abonneer je dan ook vooral op de Frontlinie-nieuwsbrief en ontvang elke twee weken extra verhalen van Bram Vermeulen, achtergronden bij het nieuws en lees-, kijk- en luistertips in je inbox. Of vind 'Frontlinie' op NPO Start, YouTube en Instagram.