Argos Actueel

Hij was als eerste aanwezig op de rampplek met de MH17 en maakte daar de iconische en bekroonde foto van de verkoolde overblijfselen van het landingsgestel van het vliegtuig. Sindsdien volgt hij de clash tussen Oost en West in landen uit het voormalige Warschaupact. Pierre Crom, Nederlands-Frans fotograaf en ‘visueel onderzoeker’ is nu weer even in Nederland, maar was in Kiev toen de Russen op 24 februari de aanval inzetten op Oekraïne. Hij volgt de ontwikkelingen in het land sinds Rusland in 2014 de Krim bezette. Crom focust zich niet alleen op Oekraïne, maar op alle Oost-Europese landen die (nog) geen lid zijn van de NAVO en/of de Europese Unie. Hij probeert de effecten van de invloed van zowel Rusland als het westen in die landen te analyseren en te vangen in beelden. Dat werk is te zien op zijn website subjectio.org [LINK]. Crom maakt zich zorgen over de uitstraling van de oorlog in Oekraïne in landen als Bosnië, Servië en Montenegro. Landen op een geopolitiek kruispunt, waar ook het westen soms de democratische ontwikkeling ondergeschikt maakt aan het belang van stabiliteit in de regio en waar Rusland gretig met religieuze en nationalistische sentimenten speelt. Crom ziet hoe beeldvorming sluipt in taalgebruik, herkent patronen en ziet paralellen met het gewelddadige verleden. ‘Niks is toevallig’, zegt hij zowel over zijn werkwijze als over zijn werkgebied. Vandaag is hij te gast in Argos om daarover te vertellen.

Voor asielzoekers die tijdens de procedure of de daaropvolgende inburgering de pensioenleeftijd bereiken stopt de inburgering abrupt. Ze zijn vrijgesteld omdat ze niet meer aan de arbeidsmarkt hoeven deel te nemen. Ook al zouden ze vrijwillig willen inburgeren dan kan dat niet omdat er geen budget is om de taallessen te kunnen volgen en de in inburgeringscursus. Als zij later Nederlander willen worden kan dat niet omdat ze niet voldoen aan de eisen voor naturalisatie. Ze hebben geen inburgeringsexamen afgelegd en voldoen niet aan de taaleis. Dat levert een aantal belemmeringen. Ze mogen bijvoorbeeld niet stemmen bij verkiezingen en reizen naar het buitenland is lastig omdat veel landen geen visum afgeven. Argos over een ‘weeffout’ in het vluchtelingenbeleid Sprekers in de aflevering -Erna Lensink, beleidsmedewerker Vluchtelingenwerk Nederland -Ricky van Oers, hoogleraar immigratie- en integratierecht aan de Western Norway University -Anne-Marijke Podt, Tweede Kamerlid D66 -Rachel Streefland, wethouder Utrecht voor de ChristenUnie -Jaber al Khatter, vluchteling uit Syrië -Mohamad Kamal Safaya, vluchteling uit Syrië Het achtergrondartikel en meer informatie vindt u op Vpro.nl/Argos

Het aantal agressie- en geweldsincidenten in de jeugdgevangenissen is met tientallen procenten toegenomen. Dat blijkt uit cijfers over de afgelopen jaren, die Argos heeft verkregen. In drie jaar tijd deed zich een groot aantal ernstige calamiteiten voor. Uit een analyse blijkt dat het aantal geregistreerde geweldsincidenten bijna is verdubbeld. De grootste stijging betreft gevechten tussen gedetineerde jongeren, maar ook het aantal meldingen van fysiek geweld tegen medewerkers steeg, net als meldingen van bedreigingen en intimidatie. Afgelopen week werd bekend dat de inspectie ondanks investeringen nog niet genoeg verbetering ziet bij de jeugdinrichtingen - die onder verscherpt toezicht staan. Dit komt onder meer door personeelstekorten. Argos besteedde in december aandacht aan een belangrijke achterliggende oorzaak: de veranderende doelgroep in met name de jeugdgevangenissen. Jeugdige delinquenten verharden en hun problemen zijn steeds complexer, merken ze in de justitiële jeugdinrichtingen. Dat vraagt ook veel van het personeel dat met deze jongeren werkt. Het gevoel was dat het geweld toeneemt, maar cijfers ontbraken op dat moment. Sprekers: -Ytse Koenen, bestuurder FNV Justitie en Veiligheid Het uitgebreide achtergrondartikel vind u op Vpro.nl/Argos

De lijst met gedocumenteerde gebreken is lang, blijkt uit een intern rapport in handen van Argos. Een gedetailleerde beschrijving van een ernstige crisis op de IC, op het hoogtepunt van de coronapandemie. Hoewel de situatie sindsdien is verbeterd, hebben verpleegkundigen van de IC-afdeling alle vertrouwen verloren in het ziekenhuisbestuur. Ze willen dat de raad van toezicht en de inspectie harder ingrijpen. Hoe kon de intensive care van een middelgroot ziekenhuis afzakken tot een afdeling waar de patiëntenzorg zo ernstig in gevaar kwam dat de IC eigenlijk dicht moest, maar vanwege de covid-crisis toch openbleef? Waar mogelijk patiënten onnodig zijn overleden en meldingen over medische incidenten niet goed zijn afgehandeld. Waar de groep van intensivisten als eenheid ‘ernstig disfunctioneert’ en waar zelfs de meest basale omstandigheden ontbraken die voor Nederlandse intensive care afdelingen gelden. Sprekers -Jan Klein, emeritus-hoogleraar veiligheid in de zorg, verbonden aan de TU Delft. -Jan Bakker, hoogleraar intensive care geneeskunde. Verbonden aan het ErasmusMC, New York University en Columbia University in New York en de Katholieke Universiteit in Santiago, Chili. Ga voor meer informatie, een reactie van het Flevoziekenhuis en diverse achtergronddossiers naar Vpro.nl/Argos

Door de oorlog in Oekraïne zijn we ons er opnieuw van bewust dat ze er nog steeds zijn en welke gevaren ervan uitgaan: kernwapens. Negen landen beschikken erover, waaronder Pakistan. Hoe dat land een nucleaire macht werd en welke rol Nederland daarbij speelde, is nooit helemaal opgehelderd. Vrijgegeven diplomatieke berichten van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken lichten een tipje van de sluier op. Het gaat om de affaire rond Abdul Qadeer Khan - in Pakistan gevierd als ‘vader van de Pakistaanse atoombom’, in Nederland gebrandmerkt als atoomspion. Khan werkte in de jaren zeventig bij het bedrijf Urenco in Almelo, een bedrijf dat via de ultracentrifuge-technologie verrijkt uranium produceert, dat nodig is voor de opwekking van kernenergie maar dat ook gebruikt kan worden voor het maken van een atoombom. Argos maakte er een aantal spraakmakende uitzendingen over, toch is de spionageaffaire niet helemaal opgehelderd. Heeft Nederland inderdaad Khan zijn gang laten gaan op verzoek van Washington, zoals wijlen premier Ruud Lubbers eerder in Argos vertelde? En waarom liet Nederland kans op kans schieten om Khan in de gevangenis te zetten? Geheime documenten die een aantal maanden geleden door de Amerikaanse regering zijn vrijgegeven schetsen een onvertelde geschiedenis. Met drie voormalige ministers en een voormalige CIA-officier houden we het non-proliferatiebeleid van de jaren zeventig en tachtig tegen het licht. Hoe een ‘historische vergissing’ Pakistan een zetje gaf op weg naar atoommacht. Voor het uitgebreide achtergrondartikel rondom deze uitzending én het dossier dat we de afgelopen jaren opbouwde ga je Vpro.nl/Argos

Vorig jaar maakte Argos een uitzending over geschiedenisstudent Daan den Braven die passages uit zijn eigen onderzoek terugzag in een boek van terrorismewetenschapper Beatrice de Graaf. De Universiteit Utrecht vond een onafhankelijk onderzoek niet nodig. Waarom eigenlijk niet? En heeft de Universiteit zorgvuldig gehandeld nadat vraagtekens zijn gezet bij de wetenschappelijk integriteit van deze hoogleraar? Verder spreken we met het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) over de positie van jonge onderzoekers, die geconfronteerd worden met inbreuken op de gedragscode. Vijf procent van de 1600 ondervraagde promovendi zegt wel eens geconfronteerd te zijn met intergriteitsschendingen. Toch vinden die maar mondjesmaat hun weg naar de commissie die zich voor de universiteit over zulke kwesties buigt. Ga naar Vpro.nl/Argos voor een uitgebreid achtergrondartikel over deze kwestie, inclusief het vergelijkingsdocument tussen boek en scriptie. Daar is ook de reactie van de Universiteit Utrecht te lezen.

Terwijl de meeste melkveehouders zich zorgen maken over hun toekomst en er vooral gesproken wordt over afname van het aantal koeien, steekt multimiljonair Kees Koolen zijn geld in het opkopen van boerenbedrijven en landbouwgrond. Koolen was eerder investeerder en directeur van hotel-website Booking.com. Zijn ambitie nu: de grootste koeienboer ter wereld worden. Hoe staat het met die ambitie? Waarom investeert deze succesvolle ondernemer in een sector die alleen maar krimpt? Is landbouwgrond een lucratief beleggingsobject voor investeerders? En wat zijn de gevolgen voor de boeren? In de studio een gesprek met Sergio Nieto Solis van The Investigative Desk. Hij deed samen met Tomas Vanheste onderzoek naar Vreba Melkvee, het bedrijf van de familie Van Bakel uit het Limburgse Vredepeel, dat samenwerkt met investeerder Kees Koolen. Vreba behoort tot de grootste ontvangers van Europese landbouwsubsidies. Dragen die subsidies bij aan het doel om de landbouw duurzamer te maken? Het artikel over Vreba verschijnt zaterdag (5 maart) op de website van Follow The Money | Lees ook het achtergrondartikel met meer informatie over dit onderwerp via Vpro.nl/Argos

Als Cheyenne acht jaar oud is, gaat ze wat nachtjes uit logeren. Althans, dat is wat haar verteld wordt. In werkelijkheid wordt ze die dag uithuisgeplaatst. Ze komt terecht in een jeugdzorginstelling, en dat zal zeker niet het laatste adres zijn waar Cheyenne gedurende haar kindertijd zal komen te wonen. Een veiligere en stabielere woonsituatie. Dat is het uitgangspunt van jeugdzorg wanneer een kind uithuisgeplaatst wordt. Toch weten we dat veel uithuisgeplaatste kinderen niet op eenzelfde locatie blijven wonen, maar vaak van plek naar plek moeten verhuizen. Bijvoorbeeld omdat ze geen aansluiting vinden in het pleeggezin, of omdat de instellingsplaats maar tijdelijk is. ‘Ik denk dat de meeste kinderen te maken hebben met doorplaatsen’, zegt Kinderombudsman Margrite Kalverboer. Het aantal doorplaatsingen loopt uiteen. Sommige kinderen verhuizen één keer, maar anderen wel twintig. Doorplaatsingen zijn schadelijk voor de ontwikkeling van kinderen, komt uit studies naar voren. Waarom wordt er dan toch zoveel doorgeplaatst binnen de jeugdzorg? En wat is er nodig om dit te veranderen? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Twee Afghaanse zussen, Spoozhmay en Storai staan op 23 augustus  2021 aan de rand van het afwateringskanaal bij het vliegveld van Kabul. Ze hebben bijna ‘Holland spot’ bereikt, waar Nederlandse militairen evacués verder helpen richting het evacuatievliegtuig naar Nederland.  Kabul is 8 dagen eerder in handen gevallen van de Taliban. Op het laatste moment durft zus Storai niet door het met rioolwater vervuilde kanaal te waden en blijft achter. Spoozhmay, die een Nederlands paspoort heeft, komt de volgende dag aan in Nederland, Storai, met een Afghaans paspoort, keert terug naar haar ouderlijk huis in Kabul. Beide zussen hadden kort daarvoor een schriftelijke bevestiging van Buitenlandse Zaken dat ze geëvacueerd zouden worden. Maar als Storai twee maanden later alsnog weet te ontkomen naar Abu Dhabi en een aanvraag doet voor een visum, ontkent Buitenlandse Zaken dat ze ooit op een evacuatielijst heeft gestaan. De dertigjarige Storai was vrouwenrechten activist in Kabul en werd bedreigd door de Taliban. Enkele collega’s zijn volgens haar recentelijk in Kabul gedood. In Abu Dhabi verblijft ze in een gesloten opvangkamp met meer dan 10 duizend andere Afghaanse vluchtelingen, zonder enig uitzicht op  een oplossing. Na de machtsovername van de Taliban nam de Tweede Kamer een motie aan waarin ook “mensenrechten- en in het bijzonder vrouwenrechten verdedigers” naar Nederland zouden kunnen komen. Die motie werd ingediend door D’66 Kamerlid Salima Belhaj en leidde tot een groot aantal aanvragen bij Buitenlandse Zaken. Dat  Ministerie zegt nu dat in die eerste dagen na de motie ook mensen op de evacuatielijst zijn gekomen die bij nader inzien geen recht hadden op evacuatie. Daarom is die lijst eind augustus in Den Haag opgeschoond. Mogelijk werd Storai’s naam toen alsnog doorgestreept. Het Ministerie bevestigde vlak voor de mislukte vluchtpoging van beide zussen zowel mondeling als schriftelijk dat ze geëvacueerd konden worden. Nu zegt Buitenlandse Zaken dat Storai nooit op de evacuatielijst heeft gestaan. Of dat ook zo is valt niet te controleren, die lijsten zijn vertrouwelijk. Argos over het politieke spel na de geruchtmakende motie Belhaj en een persoonlijk drama dat daar het gevolg van was.

De grondleggers van het Team Internationale Misdrijven (TIM), voormalig staatssecretaris van Justitie Fred Teeven en oud-teamleider Martijn van de Beek, zijn kritisch over de werkwijze van het TIM op dit moment. Zij zeggen dat de politie en het openbaar ministerie veel meer kunnen doen om Nederlandse IS-verdachten te vervolgen voor misdrijven tegen de Jezidi-bevolking.  Teeven en Van de Beek hadden tussen 2003 en 2006 samen de leiding bij de opsporing en vervolging van oorlogsmisdadigers uit diverse delen van de wereld - Teeven als officier van justitie, Van de Beek als politieleider van het TIM. Drie weken geleden meldden diverse onderzoeksorganisaties in Argos dat meerdere Nederlandse IS-leden mogelijk betrokken zijn geweest bij de ernstige misdaden in 2014 tegen de Jezidi-bevolking in Noord-Irak. Komende week, op 17 februari, is er een rondetafelgesprek over de situatie van de Jezidi’s, Kamerleden worden bijgepraat door experts.