Argos Actueel

Fotograaf Eddy van Wessel vertrok vorige week opnieuw naar Oekraïne om verslag te doen van de oorlog. Hij staat bekend om zijn indringende zwart-wit foto’s, waarmee hij vaak in de prijzen valt. Zo won hij al drie keer de Zilveren Camera. Voor Argos evalueert hij elke week zijn foto’s en vertelt het verhaal erachter. De foto’s waar hij over vertelt zijn ook te zien op de website. https://bit.ly/3s10YQg Momenteel is van Wessel in Charkov heel dicht tegen Rusland aan in het Noordoosten van Oekraïne.

Begin dit jaar werd Jos B. tot 16 jaar cel veroordeeld voor het misbruiken en doden van de 11-jarige Nicky Verstappen. De voorlopige apotheose in een cold case die Nederland meer dan 23 jaar in zijn greep hield. Maar is het bewijs tegen B wel voldoende voor een veroordeling? Wetenschappers uiten stevige kritiek in Argos. De bewijsmiddelen die in de strafzaak-Nicky Verstappen zijn gebruikt om Jos B. te veroordelen, bewijzen niet dat hij de dader is. Ze passen even goed bij een alternatief scenario waarin Jos B. onschuldig is en de werkelijke dader moet worden gezocht onder de toenmalige leiders van het zomerkamp waar Nicky om het leven kwam. Andere bewijsmiddelen passen zelfs beter bij dat onschuldscenario, maar die zijn tijdens de strafzaak tegen Jos B. niet of nauwelijks aan de orde gekomen. Dit zeggen emeritus-hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen en oud-advocaat Leonie Ebbekink zaterdag in Argos. Van Koppen en Ebbekink bestudeerden samen met rechtspsycholoog en universitair docent strafrecht Robert Horselenberg het complete dossier in de zaak-Verstappen. Het onderzoek verschijnt vandaag in boekvorm, onder de titel De fietser op de hei. De drie deskundigen uiten scherpe kritiek op het openbaar ministerie en de rechters die de strafzaak tegen Jos B. hebben behandeld. ‘Wij doen geen uitspraak over de vraag of deze man terecht of onterecht veroordeeld is’, zegt Peter van Koppen. ‘Maar wel over de vraag: heb je nou je werk gedaan, als rechter? En het antwoord is: dat heeft het hof niet gedaan.’ Jos B. werd begin dit jaar in hoger beroep door het gerechtshof in Den Bosch veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf wegens de vrijheidsberoving, het plegen van ontucht en doodslag op Nicky. Eerder legde de rechtbank Limburg hem 12,5 jaar cel op. B. is tegen het vonnis van het Hof in beroep gegaan. De advocaat van Jos B, Gerald Roethof, legt in Argos uit waarom hij publicatie van het boek niet vóór de procedure van het Gerechtshof in Den Bosch wilde hebben.

Huisartsenpraktijken barsten uit hun voegen. Steeds meer taken belanden namelijk op het bordje van de eerstelijnszorg: denk aan lichte GGZ-problemen, maar ook veel taken die vroeger in het ziekenhuis plaatsvonden. In hun eentje kunnen ze dat niet meer aan. Moderne huisartsen bestieren daarom een heel team aan ondersteunend personeel, maar plek om die te huisvesten hebben ze vaak niet. Zo’n zeventig procent van de huisartsen ervaart hierdoor problemen, bleek eerder dit jaar uit een onderzoek van de Landelijke Huisartsenvereniging. Hun praktijken zijn te krap en op de oververhitte vastgoedmarkt zijn nauwelijks alternatieven te vinden. Praktijkhouders lopen tegen hun grenzen aan bij het aannemen van personeel, het opleiden van huisartsen en ook het aannemen van nieuwe patiënten.

Iedereen aan de bak, dat was kortweg de belofte van de Participatiewet. Wie kan werken, moet aan een baan worden geholpen. Ironisch genoeg zitten nu meer mensen met een arbeidsbeperking thuis en kampen sociale ontwikkelbedrijven met grote financiële tekorten. De sociale ontwikkelbedrijven zijn allang niet meer de sociale werkplaats van voorheen: plekken waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt eenvoudige handarbeid doen. In veel opzichten lijken ze op een gespecialiseerd uitzendbureau, bedoeld om mensen die niet zelfstandig aan een baan kunnen komen de arbeidsmarkt op te helpen. Een kleine minderheid van de sociaal ontwikkelbedrijven schrijft nog zwarte cijfers. Het overgrote deel staat in het rood of zelfs dieprood, blijkt uit recent onderzoek van de branche. Sinds de komst van de Participatiewet zijn de beschikbare budgetten namelijk aanzienlijk lager, terwijl de tijd, aandacht en energie die het kost om de doelgroep aan het werk te helpen niet minder zijn geworden. Veel gemeenten vullen de tekorten nu nog aan, maar de vraag dringt zich: hoe houdbaar is dat op lange termijn? En wat is de impact op de mensen die, vanwege psychische problemen, schulden of verslaving, behoefte hebben aan beschut werk? Argos over de waarde van werk.

Hij was als eerste aanwezig op de rampplek met de MH17 en maakte daar de iconische en bekroonde foto van de verkoolde overblijfselen van het landingsgestel van het vliegtuig. Sindsdien volgt hij de clash tussen Oost en West in landen uit het voormalige Warschaupact. Pierre Crom, Nederlands-Frans fotograaf en ‘visueel onderzoeker’ is nu weer even in Nederland, maar was in Kiev toen de Russen op 24 februari de aanval inzetten op Oekraïne. Hij volgt de ontwikkelingen in het land sinds Rusland in 2014 de Krim bezette. Crom focust zich niet alleen op Oekraïne, maar op alle Oost-Europese landen die (nog) geen lid zijn van de NAVO en/of de Europese Unie. Hij probeert de effecten van de invloed van zowel Rusland als het westen in die landen te analyseren en te vangen in beelden. Dat werk is te zien op zijn website subjectio.org [LINK]. Crom maakt zich zorgen over de uitstraling van de oorlog in Oekraïne in landen als Bosnië, Servië en Montenegro. Landen op een geopolitiek kruispunt, waar ook het westen soms de democratische ontwikkeling ondergeschikt maakt aan het belang van stabiliteit in de regio en waar Rusland gretig met religieuze en nationalistische sentimenten speelt. Crom ziet hoe beeldvorming sluipt in taalgebruik, herkent patronen en ziet paralellen met het gewelddadige verleden. ‘Niks is toevallig’, zegt hij zowel over zijn werkwijze als over zijn werkgebied. Vandaag is hij te gast in Argos om daarover te vertellen.

Voor asielzoekers die tijdens de procedure of de daaropvolgende inburgering de pensioenleeftijd bereiken stopt de inburgering abrupt. Ze zijn vrijgesteld omdat ze niet meer aan de arbeidsmarkt hoeven deel te nemen. Ook al zouden ze vrijwillig willen inburgeren dan kan dat niet omdat er geen budget is om de taallessen te kunnen volgen en de in inburgeringscursus. Als zij later Nederlander willen worden kan dat niet omdat ze niet voldoen aan de eisen voor naturalisatie. Ze hebben geen inburgeringsexamen afgelegd en voldoen niet aan de taaleis. Dat levert een aantal belemmeringen. Ze mogen bijvoorbeeld niet stemmen bij verkiezingen en reizen naar het buitenland is lastig omdat veel landen geen visum afgeven. Argos over een ‘weeffout’ in het vluchtelingenbeleid Sprekers in de aflevering -Erna Lensink, beleidsmedewerker Vluchtelingenwerk Nederland -Ricky van Oers, hoogleraar immigratie- en integratierecht aan de Western Norway University -Anne-Marijke Podt, Tweede Kamerlid D66 -Rachel Streefland, wethouder Utrecht voor de ChristenUnie -Jaber al Khatter, vluchteling uit Syrië -Mohamad Kamal Safaya, vluchteling uit Syrië Het achtergrondartikel en meer informatie vindt u op Vpro.nl/Argos

Het aantal agressie- en geweldsincidenten in de jeugdgevangenissen is met tientallen procenten toegenomen. Dat blijkt uit cijfers over de afgelopen jaren, die Argos heeft verkregen. In drie jaar tijd deed zich een groot aantal ernstige calamiteiten voor. Uit een analyse blijkt dat het aantal geregistreerde geweldsincidenten bijna is verdubbeld. De grootste stijging betreft gevechten tussen gedetineerde jongeren, maar ook het aantal meldingen van fysiek geweld tegen medewerkers steeg, net als meldingen van bedreigingen en intimidatie. Afgelopen week werd bekend dat de inspectie ondanks investeringen nog niet genoeg verbetering ziet bij de jeugdinrichtingen - die onder verscherpt toezicht staan. Dit komt onder meer door personeelstekorten. Argos besteedde in december aandacht aan een belangrijke achterliggende oorzaak: de veranderende doelgroep in met name de jeugdgevangenissen. Jeugdige delinquenten verharden en hun problemen zijn steeds complexer, merken ze in de justitiële jeugdinrichtingen. Dat vraagt ook veel van het personeel dat met deze jongeren werkt. Het gevoel was dat het geweld toeneemt, maar cijfers ontbraken op dat moment. Sprekers: -Ytse Koenen, bestuurder FNV Justitie en Veiligheid Het uitgebreide achtergrondartikel vind u op Vpro.nl/Argos

De lijst met gedocumenteerde gebreken is lang, blijkt uit een intern rapport in handen van Argos. Een gedetailleerde beschrijving van een ernstige crisis op de IC, op het hoogtepunt van de coronapandemie. Hoewel de situatie sindsdien is verbeterd, hebben verpleegkundigen van de IC-afdeling alle vertrouwen verloren in het ziekenhuisbestuur. Ze willen dat de raad van toezicht en de inspectie harder ingrijpen. Hoe kon de intensive care van een middelgroot ziekenhuis afzakken tot een afdeling waar de patiëntenzorg zo ernstig in gevaar kwam dat de IC eigenlijk dicht moest, maar vanwege de covid-crisis toch openbleef? Waar mogelijk patiënten onnodig zijn overleden en meldingen over medische incidenten niet goed zijn afgehandeld. Waar de groep van intensivisten als eenheid ‘ernstig disfunctioneert’ en waar zelfs de meest basale omstandigheden ontbraken die voor Nederlandse intensive care afdelingen gelden. Sprekers -Jan Klein, emeritus-hoogleraar veiligheid in de zorg, verbonden aan de TU Delft. -Jan Bakker, hoogleraar intensive care geneeskunde. Verbonden aan het ErasmusMC, New York University en Columbia University in New York en de Katholieke Universiteit in Santiago, Chili. Ga voor meer informatie, een reactie van het Flevoziekenhuis en diverse achtergronddossiers naar Vpro.nl/Argos

Door de oorlog in Oekraïne zijn we ons er opnieuw van bewust dat ze er nog steeds zijn en welke gevaren ervan uitgaan: kernwapens. Negen landen beschikken erover, waaronder Pakistan. Hoe dat land een nucleaire macht werd en welke rol Nederland daarbij speelde, is nooit helemaal opgehelderd. Vrijgegeven diplomatieke berichten van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken lichten een tipje van de sluier op. Het gaat om de affaire rond Abdul Qadeer Khan - in Pakistan gevierd als ‘vader van de Pakistaanse atoombom’, in Nederland gebrandmerkt als atoomspion. Khan werkte in de jaren zeventig bij het bedrijf Urenco in Almelo, een bedrijf dat via de ultracentrifuge-technologie verrijkt uranium produceert, dat nodig is voor de opwekking van kernenergie maar dat ook gebruikt kan worden voor het maken van een atoombom. Argos maakte er een aantal spraakmakende uitzendingen over, toch is de spionageaffaire niet helemaal opgehelderd. Heeft Nederland inderdaad Khan zijn gang laten gaan op verzoek van Washington, zoals wijlen premier Ruud Lubbers eerder in Argos vertelde? En waarom liet Nederland kans op kans schieten om Khan in de gevangenis te zetten? Geheime documenten die een aantal maanden geleden door de Amerikaanse regering zijn vrijgegeven schetsen een onvertelde geschiedenis. Met drie voormalige ministers en een voormalige CIA-officier houden we het non-proliferatiebeleid van de jaren zeventig en tachtig tegen het licht. Hoe een ‘historische vergissing’ Pakistan een zetje gaf op weg naar atoommacht. Voor het uitgebreide achtergrondartikel rondom deze uitzending én het dossier dat we de afgelopen jaren opbouwde ga je Vpro.nl/Argos

Vorig jaar maakte Argos een uitzending over geschiedenisstudent Daan den Braven die passages uit zijn eigen onderzoek terugzag in een boek van terrorismewetenschapper Beatrice de Graaf. De Universiteit Utrecht vond een onafhankelijk onderzoek niet nodig. Waarom eigenlijk niet? En heeft de Universiteit zorgvuldig gehandeld nadat vraagtekens zijn gezet bij de wetenschappelijk integriteit van deze hoogleraar? Verder spreken we met het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) over de positie van jonge onderzoekers, die geconfronteerd worden met inbreuken op de gedragscode. Vijf procent van de 1600 ondervraagde promovendi zegt wel eens geconfronteerd te zijn met intergriteitsschendingen. Toch vinden die maar mondjesmaat hun weg naar de commissie die zich voor de universiteit over zulke kwesties buigt. Ga naar Vpro.nl/Argos voor een uitgebreid achtergrondartikel over deze kwestie, inclusief het vergelijkingsdocument tussen boek en scriptie. Daar is ook de reactie van de Universiteit Utrecht te lezen.