Bernard Hammelburg | BNR

Donald Trump en Elon Musk zijn de Muppet-mopperkonten Statler en Waldorf van de Amerikaanse politiek aan het worden. Wacht even: was Elon niet Donalds favoriete maatje? De man met de kettingzaag en de Hitlergroet? De chef-massaontslag? De spectaculaire sponsor die een kwart miljard stak in Donalds verkiezingscampagne? De bromance is geëindigd in knallende ruzie. Oorzaak is dat Musk als chef-massaontslag heeft gefaald. Hij beloofde de regering 2000 miljard dollar te besparen, moest dat zelf al snel corrigeren: het werd ‘maar’ 1000 miljard. Uiteindelijk kwam hij op 175 miljard uit, maar volgens de BBC is dat geflatteerd  en komen de Musk-bezuinigen niet verder dan 32,5 miljard. Dat is nog steeds een idioot hoog bedrag, maar zijn missie met het speciaal voor hem opgerichte DOGE ministerie was mislukt. Dus weg met hem, vond Trump.  Musk liet het er niet bij zitten. Hij begon een spijkerharde campagne  tegen Trumps ‘Big Beautiful Bill’, de bijna duizend pagina’s tellende wet die alles tegelijkertijd moet regelen, van migratie tot permanente belastingverlaging. De wet waarover het Congres het langste debat uit zijn geschiedenis heeft gevoerd. De wet die volgens Musk de ondergang van de Verenigde Staten betekent, vanwege de dreigende apocalyptische staatsschuld. Musk wil zelfs een politieke partij opzetten.  Eens even kijken, zei Trump. Tesla, SpaceX en Starlink profiteren enorm van belastingvoordelen en overheidssteun. Laten we daar eens mee stoppen. En trouwens, we gaan ook eens kijken of we Musk kunnen uitwijzen en terugsturen naar Zuid-Afrika.  Dat laatste is nog best spannend, want Musk kwam naar de VS als student, maar begon in plaats daarvan zijn eerste bedrijven op te zetten. Door niet eens op college te verschijnen en betaalde arbeid te verrichten, beging hij een misdrijf, want een studentenvisum eist studie en verbiedt, behalve een bijbaantje, werk. Musk, genaturaliseerd Amerikaan, heeft dat alles trouwens nooit ontkend, maar volgens de regels die gelden voor de huidige klopjacht op illegale immigranten kan hij zonder meer worden opgepikt en uitgewezen. Sterker nog, de regels voorzien niet in verjaring.  Onder druk van Musk begon Trump dit voorjaar een soort luchtbrug naar Amerika voor witte Afrikaner boeren, die volgens Musk dreigden het slachtoffer te worden van genocide door zwarte misdadigers – dit alles gesanctioneerd door de Zuid-Afrikaanse regering. Er zijn wel problemen, maar dit was een broodje aap verhaal. We horen het Trump al zeggen: Elon is geen Afrikaner boer, heeft de visumwet overtreden en verliest zijn Amerikaanse staatsburgerschap. Kan het? Ja, het kan. Gaat Trump het doen? Als-ie kwaad genoeg is, weet je het met hem maar nooit.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NAVO-top heeft zijn doel bereikt. De nieuwe norm van vijf procent is afgesproken, maar het draaide toch vooral om het gevlij van Rutte naar Trump. Volgens oud-minister van Defensie Kajsa Ollongren was dit nodig, maar moet een NAVO-top nooit meer op deze manier. 'Dit was een horde die genomen moest worden.' Ollongren, die zelf als secretaris-generaal voor Rutte werkte op het ministerie van Algemene Zaken en minister in zijn kabinetten was, is niet verrast door de houding die Rutte aannam. 'Het was een vrij ver doorgevoerde vintage Rutte.' Wel stelt ze een kanttekening bij de houding van veel leiders. 'Je moet wel gelijkwaardig blijven, dat was nu niet het geval.' Luister ook | De Alliantie: De NAVO-top - De bromance tussen Trump en Rutte Oekraïne Op de uitgeklede NAVO-top was geen ruimte voor een NAVO-Oekraïne-raad zoals die er in het verleden wel was. Toch is Ollongren optimistisch. 'Ik ben blij dat Oekraïne wel is gekomen. Ze gaan naar huis met een goed gesprek met Trump van vijftig minuten en Trump heeft toegezegd dat hij gaat kijken of er meer patriots (luchtafweer, red.) naar Oekraïne kunnen.' Ook staat de steun aan Oekraïne expliciet in de slotverklaring. Al gaat het dan wel om het woordje 'bondgenoten' en niet 'alle bondgenoten', een nuance zo ziet Ollongren. Vijf procent Wat we nu met die vijf procent moeten gaan doen is met name allemaal dezelfde dingen aanschaffen denkt Ollongren. 'Wat we niet meer moeten doen is een helikopter kopen en dan allemaal net wat anders doen. Van alles moet er één versie komen', aldus Ollongren. Die vijf procent is uit de lucht gegrepen. 'Die is er alleen gekomen vanwege Trump'. Nu gaat het om de implementatie tot 2035. 'Alleen hebben we die 10 jaar niet. Het moet sneller.' Gemor uit Europa, gelach in Amerika om 'daddy' Vanuit Europa klinkt daags na de NAVO-top toch wat meer gemor op de houding richting Trump, zo ziet Europa-verslaggever Geert Jan Hahn op de Europese top in Brussel. Correspondent Jan Postma ziet vanuit Washington dan weer dat er in Amerikaanse media smakelijk wordt gelachen om de 'daddy'-uitspraak van Rutte richting Trump.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Iran heeft een aanval uitgevoerd op een Amerikaanse militaire basis in Qatar. Het is een vergelding op de aanvallen die Amerika het afgelopen weekend heeft uitgevoerd op Iraanse nucleaire installaties. Iran zegt ook een Amerikaanse basis in Irak te hebben aangevallen, maar Irak spreekt dit tegen. Qatar meldt geen slachtoffers. Wel zegt het land het recht te hebben om te reageren. In deze extra uitzending praat Liesbeth Staats over deze nieuwe situatie met: - Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg - Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten - Jan Postma, correspondent in AmerikaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De druk op Israël om de bombardementen op Gaza te stoppen en meer hulp toe te laten in het gebied neemt steeds verder toe. Toch lijkt Israël geen stap terug te willen nemen. Ondertussen beginnen steeds meer instanties, waaronder de VN, het woord genocide te gebruiken voor de situatie in Gaza. Te gast is Robert Serry, voormalig VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten.  ‘Er is geen twijfel over oorlogsmisdaden van Israël", stelt Serry. 'Wat we zien is disproportioneel geweld, maar of dit genocide is, staat voor mij niet vast'. Luister ook | Debatterend Europa maakt geen indruk in Israël  In de eerste persconferentie in vijf maanden zegt Netanyahu dat de gedwongen verplaatsing van Palestijnen uit de Gazastrook een voorwaarde voor het einde van de oorlog. Hij herhaalt daarmee het standpunt van Trump uit februari. Maar hoe essentieel is dit voor een oplossing? ‘Zonder het probleem Hamas op te lossen, komt er geen einde aan de oorlog', zegt Serry.   Luister ook | 'Poetin is er niet op uit om meerdere landen aan te vallen'  Teleurstelling in Oekraïne   Volgens Trump gaan Poetin en Zelensky binnenkort onderhandelen, maar Poetin zegt dat dat nog helemaal niet het geval is. Een zoveelste misser van Trump in het veiligstellen van de Nobelprijs voor de Vrede. Oekraïners zijn zwaar teleurgesteld in Donald Trumps onvermogen om Poetin aan tafel te krijgen. Daarover Jeroen Ketting, ondernemer, maar bovenal hulpverlener voor de hulporganisatie Lifeline Ukraine. Europaverslaggever Geert Jan Hahn reisde eerder met hem mee naar Oekraïne, is nu schuift hij in de studio van BNR De Wereld.   Lees ook | Zelensky tegen BNR: 'Gesprekken eerste stapjes naar vrede’     See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een bestand in Oekraïne lijkt verder weg dan ooit nu Rusland Oekraïne weer met grote aanvallen bestookt en Amerika Zelensky verder onder druk zet. Robert Serry, voormalig ambassadeur in Oekraïne, is net terug uit het land en ziet hoe de mensen in het land moe worden van al het nieuws en zich terneergeslagen voelen. ‘Trump probeert Oekraïne onder de bus te duwen. Ik ben er niet gerust op hoe dit afloopt zonder Amerika.' Luister ook | Wopke Hoekstra waarschuwt: naïef om Amerika links te laten liggen Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio besloot op het laatste moment niet op te komen dagen op een Westerse top in Londen met Oekraïne. Nu gaat Trumps gezant Witkoff wel naar Moskou, legt Europa-verslaggever Geert Jan Hahn uit. Serry hoorde dat zijn schoonfamilie heeft moeten schuilen voor de grote luchtaanval in Kyiv. Zelf is hij net terug van een reis waarin hij al bezig was met de wederopbouw van het land. Hij wil meehelpen bij het bouwen van ruim driehonderdvijftigduizend huizen in het land. Lees ook | 'Amerikanen zijn klaar met Oekraïne' Het vergeten conflict in Soedan waar wij in het Westen vooral naar Oekraïne en Gaza kijken vergeten we de bloedige burgeroorlog in Soedan. Onacceptabel, vindt VVD-buitenlandwoordvoerder Eric van der Burg. Hij is te gast over dit conflict, maar uiteraard praten we ook over het laatste nieuws uit Oekraïne. Luister ook | #291 Trumps paasrapport Ruzie met Musk | Postma in Amerika Heel wat mensen in het Witte Huis zijn maar al te blij dat Elon Musk binnenkort een stapje terugdoet uit de omgeving van Trump. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het tweede front in de oorlog in het Midden-Oosten lijkt er nu echt te zijn nu de schermutselingen tussen Israël en Hezbollah verder uitbreiden. Volgens brigadegeneraal Han Bouwmeester dreigt een grondoffensief van Israël in het zuiden van Libanon, ook als er een deal met Hamas in Gaza komt. Bouwmeester betwijfelt namelijk of Hezbollah en Hamas echt solidair aan elkaar zijn. 'De Houthi's hebben gezegd te stoppen met hun actie in de Rode Zee als er een staakt-het-vuren komt, maar van Hezbollah hebben we dat nog niet gehoord', aldus Bouwmeester. Luister ook | 'Bliksem kan Ursula von der Leyen in haar gezicht treffen' Shakespeareaans toneelstuk in Iran De Iraanse presidentsverkiezingen gaan vrijdag de tweede ronde in. Het gaat tussen de hardliner Saeed Jalili en de gematigde Masoud Pezeshkian. Al denkt hoogleraar rechtswetenschappen, en zelf ooit vluchteling uit Iran, Afshin Ellian dat het allemaal schijn is en dat we naar een toneelstukje zitten te kijken. Lees ook | Iran kiest nieuwe president, de vraag is of daarmee veel gaat veranderen Bijna helft Nederlanders vreest oorlog met Rusland De steun voor Oekraïne blijft in Europa onverminderd hoog. En dat is belangrijk met de NAVO-top in Washington die in aantocht is komende week. Opvallend is dat bijna de helft van de Nederlanders denkt dat de NAVO en Rusland met elkaar in oorlog komen, beschrijft Europa-verslaggever Geert Jan Hahn. Luister ook | Amerika Podcast Trekt Biden zich terug of niet? | Postma in Amerika We weten dat er veel druk is op Biden om zich terug te trekken. En ook in het Congres zie je zo'n 25 Democraten zich uitspreken voor een andere kandidaat dan Biden. Maar gaat het ook echt zover komen? Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De druk op president Biden neemt alleen maar verder toe.Twee Democraten in het Amerikaanse Congres hebben inmiddels Biden opgeroepen om de handdoek in de ring te gooien. En ook Reed Hastings, mede-oprichter van Netflix, én de afgelopen jaren een van de grootste donoren van de Democratische Partij, ziet het niet meer zitten. Toch is er ook een groep Democratische gouverneurs die zeggen dat ze ondanks hun zorgen nog wél achter Biden staan. Je hoort buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In alle opwinding over Joe Bidens dramatische afgang in het debat met Donald Trump zouden we bijna vergeten dat een van de populairste presidenten ooit, Ronald Reagan, op vergelijkbare manier blunderde toen hij in de strijd voor herverkiezing, in 1984, debatteerde met oud-vicepresident Walter Mondale. Vol versprekingen, onbegrijpelijke zinnen en een campagneteam dat in paniek raakte. Biden avant la lettre. Zou hij dementeren?, vroegen de kijkers zich af. Volgens zijn zoon Ron was de Alzheimer waaraan hij later bleek te lijden, toen al begonnen. Reagan was, als oud-radio- en tv-presentator, acteur en gouverneur, misschien wel de beste communicator die het land ooit had gezien. Hij kon goed teksten leren, had een geweldig gevoel voor humor en een feilloze presentatiestijl. Het zinnetje dat hem, in dat desastreuze debat, redde was naar aanleiding van zijn leeftijd – hij was toen 73. ‘Ik maak leeftijd geen onderdeel van deze campagne. Ik ga, voor politieke doeleinden, ook de jeugd en onervarenheid van mijn tegenstander niet misbruiken’. Zelfs Mondale, toen 56, barstte in lachen uit. Reagan deed middagdutjes, zijn vrouw Nancy waakte over elk moment van zijn leven: niet te vroeg op, bijtijds naar bed, memo’s van zijn staf die niet langer mochten zijn dan twee A4-tjes met dubbele regelafstand. En in zijn agenda zaten gekleurde papiertjes, in overleg met een waarzegger, die aangaven op welke dagen hij goed zou scoren, maar ook wanneer hij ontmoetingen en beslissingen moest vermijden. En naar verluidt begroette hij de Princess of Wales in 1985 aldus: ‘Princes David, welkom in Camp Diana’. De herinneringen komen terug, nu ook over Biden zulke verhalen verschijnen. Axios schreef dat hij zoveel mogelijk alleen tussen 10 en 16 uur werkt, dat hij geen grotere groepen medewerkers aankan dan twaalf en dat Jill Biden over Joe waakt zoals Nancy dat deed over Reagan. Omdat hij zo stram loopt, heeft hij speciale schoenen. De beroemde 100 meter van de deur naar Marine One, de helikopter in de tuin doet hij niet meer alleen, maar omringd door medewerkers, zodat de camera’s de schuifelende president niet goed kunnen zien. Terug naar dat debat tussen Reagan en Mondale. De commentaren waren vernietigend, de Wall Street Journal noemde Reagan te oud en fragiel voor het presidentschap, voor de Washington Post was Mondale de duidelijke winnaar. In november van dat jaar verpletterde Reagan zijn uitdager door in 49 van de 50 staten te winnen. Alleen in zijn thuisstaat Minnesota won Mondale. Dus wie weet, Joe. Luister goed naar Jill en zet ‘m op.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De exportvergunning voor onze F16's naar Oekraïne is rond, machtswisselingen in Europa - en mogelijk ook in de VS - zorgen voor zenuwen bij Zelensky en de zijnen, en er is ook deze week weer van alles aan de hand in Israël. Je hoort het van buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Europese top in Brussel vormt het laatste internationale kunststukje van Mark Rutte als premier van Nederland. Op die top lijkt het erop dat de poppetjes verdeeld zijn in de nieuwe Europese Commissie. Toch ziet VVD-Europarlementariër Bart Groothuis nog veel weerstand tegen Ursula von der Leyen. 'Ik durf er nog geen fles wijn op te zetten.' Geert Jan Hahn is in Brussel en gaat met Groothuis in gesprek. Luister ook | Minister Ollongren: ‘NAVO-norm van twee procent is niet genoeg’ Op de top gaat het ook over de stand van de economie van de EU, naar aanleiding van het Draghi-rapport. Die waarschuwt voor een passieve houding tegenover China. Wat Groothuis betreft worden er meteen handelstarieven ingesteld tegen een hele Chinese sector als een bedrijf daar Europees intellectueel eigendom steelt. Ook roept hij de Commissie op om de Iraanse Revolutionaire Garde op de Europese terreurlijst te plaatsen. Luister ook | Tactisch stemmen brengt zetels ministers in gevaar Bloedbad dreigt voor premier Sunak De Britten mogen op 4 juli een nieuw Lagerhuis kiezen. Naar alle waarschijnlijkheid lopen die voor premier Sunak van de Conservatieven uit op een nederlaag die zijn weerga niet kent. De campagne van Sunak wordt gekenmerkt door blunder na blunder, met het gokschandaal vanuit zijn eigen campagneteam als grootste blunder. Daarover is te gast Groot-Brittannië-correspondent Lia van Bekhoven. Luister ook | Amerika Podcast Trump dreigt nu zelf met rechtszaak | Postma in Amerika Donald Trump heeft al genoeg rechtszaken tegen hemzelf lopen, maar dat weerhoudt hem er niet van om er zelf ook één te willen starten in Pennsylvania. De reden: een campagnespotje. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.