FactGurus | BNR

In grofweg vergelijkbare artikelen op Linda.nl en het AD werd geschreven over de vernieuwde Dorito's. Deze snack heeft nu een groengekleurde Nutri-Score met de letter 'B'. Dit dankzij een verlaging van 25% van het zoutgehalte. De artikelen benadrukken dat chips met Nutri-Score 'B' als gezonder worden mogen beschouwd vanwege deze verandering. Maar hoe gezond is gezonder eigelijk? Met de jaarwisseling op komst is het extra relevant om even stil te staan bij de Nutri-Score die vanaf 1 januari 2024 het officiële voedselkeuze logo is van Nederland.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat tech water gebruikt is geen nieuws. Maar toch was het nieuws de afgelopen weken dat ChatGPT water nodig had om de taalmodellen van het systeem te trainen. Hoe verhoudt 700.000 liter zich tot andere gebruikers? En hoe ziet het onderzoek eruit?   Het einde van het huurcontract voor bepaalde tijd is in aantocht. Op internet en in de media zijn echter meerdere data te vinden wanneer de inwerkingtreding van deze wet is. Wat is de correcte datum?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onderzoekers hebben zich al lange tijd laten fascineren door de levensduur van bewoners van Okinawa, een klein Japans eiland, ook onderwerp van het boek de Ikigai uit 2016. Hun hoge levensverwachting zou komen door een dieet rijk aan groenten, een actieve levensstijl en een gevoel van doelgerichtheid. Echter suggereert een recente studie van de universiteit van Oxford dat onnauwkeurigheden bij het schatten van de leeftijden van oudere personen wellicht de werkelijke reden zijn achter de gemelde levensduur. Veel zeer oude mensen hebben geen geboorteakte, en openbare registers kunnen onbetrouwbaar zijn. Sterker nog, een overheidsaudit in Japan in  2010 onthulde dat honderdduizenden zogenaamd levende Japanse honderdjarigen eigenlijk dood waren of vermist. Is het verhaal van Blue Zones er eentje van fraude en rommelige data?  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij het college tour lijsttrekkersdebat bracht Frans Timmermans het probleem van stagnerende bouwprojecten door stikstofbeperkingen ter sprake. Tijdens het debat werd hij gecorrigeerd door Caroline van der Plas, die zei: "Dat klopt niet."Jan Rouwendal, hoogleraar vastgoedeconomie aan de VU, heeft onderzoek uitgevoerd naar de CBS-cijfers in relatie tot momenten waarop rechtspraak invloed kan hebben gehad op bouwvergunningen. Met hem kijken we of de uitspraak van Timmermans ondersteund wordt door de cijfers. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er was veel ophef over de berichtgeving rondom het al-Ahli Arab ziekenhuis. Drie publicaties, waaronder de New York Times en Het Parool, plaatsten misleidende foto's van een ander gebied in Gaza en suggereerden dat het ziekenhuis was gebombardeerd. Een Spaanse krant ging zelfs nog een stap verder. Ook in deze factgurus; zijn 80% van de producten in de supermarkt ongezond? Hoe ziet dit onderzoek eruit en wat betekent ongezond?  **In het onderwerp over de supermarktproducten wordt expert Annet Roodenburg onder andere geïntroduceerd als voorzitter van de NAV, dat klopt niet, zij was voorzitter tot midden 2020, en is dat op dit moment niet meer.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Afgelopen week veel berichtgeving over de drinkwatertoevoer naar Gaza, die door Israël is of was afgesloten. Zondag meldde de NOS nog dat "ondanks dat Israël de watertoevoer weer zou hebben hervat, er nog steeds geen water uit de kraan komt in Gaza". Drinkwater in Gaza komt uit drie bronnen: ontziltingsinstallaties, grondwater en import via Israël. Welk deel van de totale toevoer heeft Israel actieve controle over? In een artikel van Danny Mekić beschrijft hij hoe de Europese Commissie manipulatieve advertentie tactieken inzetten om de mening van burgers te beïnvloeden. Dat is allemaal al niet zo fraai, en in strijd met Europese wetgeving zoals de Digital Services Act, maar ze gebruikten daarbij ook nog eens niet representatieve enquete resultaten, fake news dus.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Fleur Agema klaagde tijdens het Tweede Kamerdebat op 26 september over de erbarmelijke zorg in Nederland. Maar hoe beroerd scoren we eigenlijk op wereldwijde ranglijsten? Bij WNL op zondag werd gepraat over de veranderingen die Elon Musk doorvoerde in de manier waarop gebruikers hun content te zien krijgen, nadat hij Twitter overnam. Na zijn aantreden werd de nieuws feed namelijk op algoritmische wijze samengesteld. Maar was dit echt een techniek die Elon als eerste introduceerde op het socialemediaplatform?  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De afgelopen week heeft Extinction Rebellion voor de 17e opeenvolgende dag wegen geblokkeerd als onderdeel van hun protest tegen financiële steun aan fossiele brandstoffen door de overheid. Dit omvat alle financiële regelingen die het gebruik van fossiele brandstoffen goedkoper maken. Eerder dit jaar en vorig jaar hebben ze al meerdere keren de snelweg bij Den Haag geblokkeerd, wat leidde tot honderden arrestaties, waarvan het merendeel snel weer werd vrijgelaten. Tijdens een uitzending van het programma WNL op zondag beweerde Anne Kervers, die het woord voerde namens Extinction Rebellion, dat snelwegblokkades legaal zijn verklaard door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. In FactGurus onderzoeken we specifiek wat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens zegt over snelwegblokkades en of dergelijke blokkades überhaupt in de wetgeving worden genoemd.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de Tweede Kamerverkiezingen slechts elf weken verwijderd, heeft de VVD haar partijprogramma gepresenteerd, waarin migratie een belangrijk thema is. Volgens de nieuwe VVD-lijsttrekker, Dilan Yeşilgöz, is er nog steeds geen grip op migratie. Bij Goeiemorgen Nederland op WNL geeft ze een voorbeeld van een kettingreactie van familiehereniging die volgt op asielverlening; "Je komt hiernaartoe, je krijgt asiel. Dan zeg je: ik heb een gezin en die mogen ook komen. Die komen. Vervolgens zit daar een volwassen dochter bij. Die zegt: maar ik heb een man en kinderen, die mogen ook komen. Die komen. Dan zegt die man: ik heb ouders voor wie ik zorgde, die wil ik ook hier bij me hebben want anders hebben ze daar geen zorg meer. En dat gaat dan door.” Is nareis-op-nareis-op-nareis een vrijwel oneindig proces? Hoe werkt nareizen in de praktijk? Wat zeggen de cijfers? Zet 1 vluchteling inderdaad de poort open voor vele anderen?  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een artikel dat iets meer dan een week geleden bij de NOS verscheen, met als titel "Indonesische sawa's drogen uit" bericht over de uitdagingen waarmee de rijstvelden (sawa's) in Indonesië momenteel te maken hebben vanwege aanhoudende droogte, en de daardoor tegenvallende oogstopbrengsten. Het artikel wijst voornamelijk naar het klimatologische fenomeen El Niño als de belangrijkste boosdoener achter deze situatie. De NOS rapporteert dat El Niño tegenwoordig vaker voorkomt, wat wordt toegeschreven aan klimaatverandering. In tegenstelling tot vroeger, waar El Niño eens in de 20 jaar voorkwam, gebeurt dit nu naar verluidt eens in de 6 tot 7 jaar. Dit frequenter optreden van El Niño maakt het voor boeren in Indonesië steeds uitdagender, zoals beschreven in het artikel. Echter vertelt de klimaat expert van het KNMI in deze FactGurus dat er vooralsnog juist geen verschuivingen in de frequentie van El Niño zijn, in tegenstelling tot wat de NOS beweert.  See omnystudio.com/listener for privacy information.