Het Gemeten Zelf

De kermisattracties die weegschalen ooit waren, vergelijkt Ype met het spiermassa-wegen in zijn sportschool. De geschiedenis van zelfmeten gaat over entertainment, maar is volgens Fenneke ook een geschiedenis van standaardisering, van nieuwe normen rondom het lichaam en van identiteit. 

We praten met Maarten den Braber, een enthousiast zelfmeter. Hij vertelt over wat hij leuk vindt aan het meten, en over de voor- en nadelen ervan. Intensiever meten kan voor een diabetespatiënt een uitkomst zijn, maar de doorsnee gebruiker moet goed stilstaan bij de commerciële doelen van de bedrijven die de apparatuur en programma's aanbieden. 

We bellen met Leonieke Vermeer, universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen bij de afdeling Geschiedenis. Zij weet alles over dagboeken van de 17e eeuw tot nu, en ontdekte daarin allerlei manieren waarop mensen systematisch dingen over hun lichaam en gedrag bijhielden. Hoe vaak ze masturbeerden bijvoorbeeld.

Fenneke neemt Botte en Ype mee naar het Weegschaalmuseum in Naarden Vesting. Daar krijgen ze uitleg over het IJkwezen en over weegschalen in alle soorten en maten, en ze testen een aantal personenweegschalen. Eén waar je een dubbeltje in moet gooien, één met een spiegel, en één met een lijstje erbij van gemiddeld gewicht per leeftijdsklasse: een indicatie dat mensen zichzelf wilden kunnen vergelijken met anderen.

Historicus Fenneke Sysling vertelt in deze podcast over haar onderzoek naar zelfmeten. We beginnen rond 1600, toen een Italiaan genaamd Santorio Santorio zijn gewicht begon bij te houden met een ingewikkelde weeg-installatie. Daarna duurde het nog een paar eeuwen voordat weegschalen voor mensen gemeengoed werden en vandaag de dag kunnen we met smartwatches nog veel meer aan onszelf meten. En met deze meetmethoden veranderde ook wat we precies wilden weten van onszelf en hoe we dachten over ons lichaam.