De Nacht van...

Het leek wel een scene uit de populaire serie Prison Break. Via een gat in het hek en een vluchtauto, wisten vorige week twee mannen te ontsnappen uit de TBS-kliniek van de Pompestichting in Nijmegen.  Nu, bijna een week later, zijn de twee nog steeds uit handen van de politie. De TBS is voor veel mensen een ver van hun bed show. Een plek waar je zo min mogelijk mee te maken wil hebben. Maar hoe steekt de TBS nou precies in elkaar? Wat gaat er fout? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat gedetineerde een juiste behandeling krijgen? Te gast is TBS-advocaat Jan Jesse Lieftink. Hij is gespecialiseerd in zware strafzaken en tbs-verlengingszaken. Via zijn bureau TBS Advocaten verleent hij bijstand aan mensen die worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum of in tbs-klinieken verblijven. De zaken die hij behandelt gaan veelal over moord, doodslag, zeden en terrorisme.

We missen een referentie kader. Dat is na vannacht wel anders! Mirthe van der Drift struint door de voedselbossen en agroforestry landbouwpercelen met Xavier San Giorgi, architect en expert op het gebied van agroforestry en voedselbossen.  Wat agroforestry en voedselbossen dan precies zijn? Dat legt San Giorgi in deze uitzending uit. We bezoeken zijn Utopia Eiland, onderdeel van de Floriade in Almere.

Op vrijdag 1 juli is het Keti Koti. De dag waarop de afschaffing van slavernij wordt gevierd in Suriname en het Caribisch gebied. Om meer aandacht te vragen voor deze dag begonnen de zussen Ayra en Ira Kip een initiatief om mensen te verbinden door middel van eten.

Zonnepanelen, verpakkingen van bioplastic en vleesvervangers. Ze schieten de laatste jaren als paddestoelen uit de grond. En hiermee proberen we de opwarming van de aarde te verminderen. Maar dat wil nog niet echt lukken. Klimaatexperts kwamen vorige week met een harde boodschap. Het beperken van de opwarming tot 2 graden gaat zeer waarschijnlijk niet lukken. Om rampscenario’s zoveel mogelijk te voorkomen, wordt er alles aan gedaan om ons bewust te maken van klimaatverandering. Maar hoe doe je dat nou op een effectieve wijze? Ruben van Haften bespreekt dit met Maria Zwicker. Zij is sociaal psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam en doet onderzoek naar het gedrag van consumenten ten opzichte van klimaatverandering. Daarbij kijkt ze voornamelijk naar hoe je mensen aanzet tot duurzamere keuzes.

De stad Utrecht bestaat dit jaar 900 jaar. En dat is misschien wel mede te danken aan Trijn van Leemput. Met een blauw schort aan een ragebol marcheerde zij met een groep vrouwen richting het Vredenborg in de 16de eeuw om de Burcht van Utrecht eigenhandig af te breken. Trijn van Leemput is een inspiratie voor Véronique Konings, de samensteller van de tentoonstelling Vrouwen die Muren afbreken. De tentoonstelling, die te zien is in Utrecht, verteld het verhaal van verschillende vrouwen die in de tegenwoordige tijd muren afbreken. Presentator Jan-Willem Wesselink bezocht de tentoonstelling en sprak met Véronique Konings.

De veganist, de moslim of de VVD’er. Een kleine greep uit de labels die gebruikt worden voor en door de mensen om ons heen. Het geven van deze labels aan mensen noemen we ook wel hokjesdenken.  De 19-jarige Dilara Bielgiç schreef  een boek over hokjesdenken genaamd ‘De Gelabelde’.  Want waarom denken we eigenlijk in hokjes? Is het slecht om dit te doen? En wat heeft taal te maken met hokjesdenken?

De temperaturen stijgen, bosbranden woeden en de biodiversiteit neemt af. Wetenschappers zijn het erover eens: de tijd om iets te doen aan de opwarming van de aarde is bijna om. Heeft het dan nog wel zin om met spandoeken de straat op te gaan? Deze 'Nacht van KRO-NCRV' gaat over die mensen die met spandoeken de straat op gaan: klimaatactivisten. Amarins Jansma, promovenda aan de Universiteit Utrecht op onderzoek naar activisme, en Jens van der Duim, bestuurslid bij de Jonge Klimaatbeweging zijn te gast. Wat bereik je met activisme? Is het niet te laat? En wat beweegt klimaatactivisten?

Wat als je nooit over je seksuele identiteit mocht praten in het land van waaruit je gevlucht bent en nu opeens snoeihard aan de Nederlandse overheid moet bewijzen dat je queer bent? Da’s gek. Met Sandro Kortekaas gaan we in gesprek over asielzoekers die in dit lastige parket zitten. Met zijn organisatie LGBT Asylum Support staat hij 24/7 in contact met personen die bij hem aankloppen voor hulp.

Niet voor iedereen is een kinderwens makkelijk vorm te geven. Zeker als je niet samen een kind kunt krijgen of als je als vrouw alleen een kind wil krijgen. Dan heb je een zaaddonor nodig. Sinds 2004 mogen donoren in Nederland niet meer anoniem doneren. Dat betekent dat kinderen, als ze daar behoefte aan hebben, na hun 16e gegevens van hun donor kunnen opvragen en contact kunnen zoeken. Hoe kunnen  wensouders én donorkinderen goed begeleid worden? Dat bespreekt Ruben van Haften met Anne Schrijvers. Zij doet onderzoek naar de psychosociale begeleiding van mensen die zwanger willen worden, of zwanger zijn geworden, na een behandeling met donorsperma. En vorige maand is ze gepromoveerd op dit onderzoek. Maar ze is niet alleen wetenschapper. Ze werkt ook als counselor bij het centrum van voortplantingsgeneeskunde in het Amsterdam UMC. En alsof dat nog niet genoeg is, maakte ze samen met haar collega Marja Visser het prentenboek ‘Een bijzonder gewoon gezin’. Om ouders te helpen om hun kind over de donor te vertellen.

De Nacht van EO is deze week op het culturele festival Oerol op Terschelling. Presentator Jan-Willem Wesselink bezoekt verschillende makers, acteurs en betrokken. Dit jaar is het 40 jaar geleden dat de eerste Oerol werd georganiseerd. Daarover, en over hoe het festival na corona weer werd opgebouwd, praat Jan-Willem met algemeen directeur Siart Smit en hoofd progammering Sabine Pater. Het Audement aan zee De Ambassade van de Noordzee luistert naar de stemmen  in en rond het water. Op het Noordzeestrand wordt tijdens Oerol gebouwd aan een nieuwe politieke arena: het Audement. In tegenstelling tot een parlement, waar het draait om praten, staat in het Audement luisteren centraal, naar de stemmen van niet-mensen: het water, vissen en meeuwen. De Noordzee heeft ons iets te zeggen: ze heeft belangen, wensen en grieven. Ze spreekt alleen een taal die wij niet kunnen verstaan. In deze tijd van klimaatverandering en zeespiegelstijging wordt het echter steeds belangrijker om naar de stem van de zee te luisteren. De Ambassade bouwt aan het Audement, een publieke ruimte voor meersoortig samenleven waar mens en zee kunnen samenkomen. Want als we een natuurinclusieve democratie willen, zullen we onze politieke ruimtes opnieuw moeten ontwerpen.