OVT

(00:42) Vluchten voor het geweld van de 80-jarige oorlog, naar een wereld vol grote schilders, denkers en geestelijken om daar een beter leven op te bouwen; hierover gaat de nieuwe roman Dieven van het licht van Philipp Blom.    (14:20) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #4 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin buigt zich over het dagboek van haar overgrootmoeder en ontdekt een uniek vrouwelijk perspectief op het dagelijks leven tijdens de oorlog.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html)

(01:08) Amerikaanse inlichtingendiensten maken zich zorgen over de ontwikkeling van een nieuw Russisch ruimtewapen. Wat is er bekend over dit vermeende nieuwe wapen? En wat weten we over wapens in de ruimte vanuit de geschiedenis? Historicus en analist Ivo van de Wijdeven is te gast.  (10:58) Tegenwoordig staat Volendam niet bekend als bruisend kunstenaarsoord; eind 19de eeuw was dit heel anders. Zo'n 1400 kunstenaars streken er neer, waaronder 200 vrouwen. Jan Brokken schreef hierover het boek De ontdekking van Holland en is te gast.    (24:36) De column is van John Jansen van Galen.    (28:16) Parool-journalist Teun Dominicus dook de afgelopen maanden intensief in de archieven van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Hij is zondag te gast en vertelt over een nieuwe vondst.  (38:37) Fresco bespreekt twee boeken:  Inge Misschaert - Verzameld! Gepassioneerde verzamelaars door de eeuwen heen  Inger Leemans & Caro Verbeek (red.) - De neuswijzer  Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html)

(00:40) Onderwater-archeologen hebben een spectaculaire vondst gedaan op de bodem van de Oostzee: een kilometer lange muur van ongeveer 10.000 jaar oud. Waar diende die muur voor? En wat leert de vondst ons over onze verre voorouders uit de steentijd? Luc Amkreutz is te gast. (07:48) Nadat klimaatontkenners wetenschapper Michael Mann jarenlang onterecht voor fraudeur hadden uitgemaakt, zijn ze door de rechter voor smaad veroordeeld. Komt met deze zaak een einde aan de jarenlange acties van klimaattwijfelzaaiers? En hoe schadelijk is die lobby geweest? Te gast is Alexander Beunder. (20:43) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #3 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin probeert het feodale systeem waarin de vrouwen leefden te begrijpen, maar ze stuit op de grenzen van haar inlevingsvermogen. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html)

(01.17) In het Tweede Kamerdebat over de kabinetsformatie deze week was het grootste onderwerp de vorm. Al sinds de verkiezingscampagne benoemd de partij NSC een ‘zakenkabinet’ als heilige graal. Wanneer duikt de droom van een zakenkabinet op, en wat zegt die droom over de politieke realiteit? Henk te Velde is te gast. (13:23) De column van Sana Valiulina. (19:09) De Britse overheid is van plan een tunnel aan te leggen nabij het beroemde, maar een kleine groep opstandige druïdes stelt alles in het werk om dit te voorkomen. Wie zijn deze druïdes precies? En waarom roepen de plannen zoveel weerstand op? Cristian van der Linde is te gast. (28:29) De Palestijnse BDS-beweging, die voor boycots tegen Israël pleit, plaatst zichzelf in een lange traditie van geweldloos protest maar is desalniettemin in sommige landen enorm omstreden. Hoe past deze beweging in de geschiedenis van de boycot? Te gast zijn Maartje Janse en Derk Walters. (44:03) Annelien bespreekt twee boeken: · Cat Bohannon - Eva · Freeke De Meyer - Hoog geboren, ambitieus en eigenzinnig Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html)

(00:47) De column van Sana Valiulina (04:44) Oppositiekandidaat Boris Nadezjdin mag niet deelnemen aan de Russische verkiezingen. Waarom houdt Rusland nog vast aan de stembusgang, als de uitkomst al vast lijkt te staan? En welke rol speelde verkiezingen in de autocratische Sovjet-Unie? Ivo van de Wijdeven is te gast.  (14:54) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #2 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin verdiept zich in de jeugd van Mina en Mevrouw en ontdekt dat beide meisjes op hun manier bewegingsvrijheid zochten in de standenmaatschappij van begin 20e eeuw. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html)

(01:12) Afgelopen week overleed oud-premier Dries van Agt op 93-jarige leeftijd. Roomser dan Van Agt kreeg je het niet, dat schrijft Jos Palm deze week in De Groene Amsterdammer. Was hij de laatste katholieke politicus van Nederland? Jos Palm, kenner van het katholicisme, is te gast. (12:59) Bart bespreekt drie boeken: ·         Robin Waterfield - Plato van Athene ·         Ned Blackhawk - De herontdekking van Amerika ·         Masters of the Air (en de nieuwe gelijknamige serie!) (26:51) De Groene Amsterdammer, onderzoeksgroep Bellingcat en de Belgische bladen Knack en le Vif onthulden deze week hoe vechtclubs worden gebruikt om extreemrechtse overtuigingen te normaliseren. Maar wat weten we over deze relatie uit de geschiedenis? Or Goldenberg en Gertjan Broek zijn te gast. (44:29) Bij ‘Madame Tussaud’ denken de meeste mensen niet meteen aan wassen doodsmaskers van hoofden die zijn afgehakt door de guillotine. De historische roman 'Madame' van Jacobine van den Hoek laat een ander licht schijnen op de beroemde naam Marie Tussaud.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html)

(00:40) Historicus gespecialiseerd in dadertrauma Bart Nauta keek voor ons de nieuwe speelfilm The Zone of Interest en las hierbij de memoires van kampcommandant Rudolf Höss. (15:36) Een halve eeuw waren de levens van ‘Mina en Mevrouw’ innig met elkaar verstrengeld. Maar kan er wel liefde zijn, als er zo’n grote ongelijkheid is? In de eerste aflevering van deze achtdelige serie in Het Spoor Terug stuit podcastmaker Maartje op een ongelofelijke bron: haar overgrootmoeders dagboeken. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html)

(01:30) Waarom lopen de gemoederen zo hoog op rond een project om een Giza-pyramide ‘in glorie te herstellen’? Egyptoloog en conservator van het Rijksmuseum van Oudheden Daniel Soliman geeft duiding. (09:05) Homoseksuele gevoelens en gedrag hebben altijd al bestaan, maar het idee van homoseksuele identiteit niet. Literatuurwetenschapper Mary Kemperink schreef hier een boek over en is te gast.  (23:06) De column van Micha Wertheim. (26:55) Dat Nederland als eerste het homohuwelijk invoerde, dat zien veel Nederlanders tegenwoordig als niet meer dan logisch. Het verleden van het homohuwelijk kent echter ook een andere kant. Politicoloog en homoactivist van het eerste uur Joke Swiebel is over die grillige geschiedenis te gast. (42:19) Historicus Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken: Het Onderwater Cabaret – Gerard Groeneveld Schitterende verontrusting - Rémon van Gemeren De bolle Gogh – Jaap Cohen Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html)

Deze zondag bespreekt Fresco Sam-Sin drie historische boeken: - Pierre Jacques Benoit - Reis door Suriname - Veerle de Vos - Alles onder de hemel - Rick Honings - De ontdekking van insulinde (…) Vrouwelijke verzetsstrijders zijn in tegenstelling tot hun mannelijke collega's vaak anoniem gebleven. Wie zijn zij en waarom bleven hun namen in nevelen gehuld? Historicus Rianne Oosterom deed onderzoek naar de vrouwen van de verzetsgroep Trouw. (…) Deel 4 van ‘Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik' gaat over de nasleep van de Spaanse Burgeroorlog. Laura vraagt zich af of Franco's overwinning betekent dat de offers van Jenny en Jaap voor niks waren. Heeft activisme wel zin als je de strijd verliest? Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/28-01-2024.html#

(…) Op 26 januari velde het Internationaal Gerechtshof het tussenoordeel dat Israël maatregelen moet treffen om de genocide in Gaza te voorkomen. Waar komt die term genocide eigenlijk vandaan? Daarover historicus Thijs Bouwknegt. (…) De Indiase premier heeft recentelijk een nieuwe hindoetempel geopend. De tempel is omstreden; op dezelfde plek stond meer dan 500 jaar een Moskee. Wat vertelt het ons over de roerige geschiedenis van India? India-kenner Devi Boerema vertelt meer. (…) De column van Nelleke Noordervliet. (…) De Surinaamse opera 'Het Pand der Goden' gaat in première op Nederlandse bodem. Componist Johannes Helstone werd in slavernij geboren, en studeerde cum laude af aan het conservatorium in Leipzig. Wat weten we over zijn werk? Met Diederik Burgersdijk en Astrid Helstone. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/28-01-2024.html#