OVT

(00:32) Komende week verschijnt het boek De brandende aarde van Sunil Amrith, waarin hij koloniale geschiedenis combineert met ecologiegeschiedenis. Amrith beargumenteert dat die combinatie de enige manier is om te begrijpen wat er echt is gebeurd. Is dat zo? We vragen het aan Larissa Schulte Nordholt, verbonden aan de vakgroep ecologiegeschiedenis van de Wageningen Universiteit, en aan Tristan Mostert die aan de Universiteit Leiden onderzoek doet naar koloniale geschiedenis.  (17:13) In het Spoor Terug een documentaire over het begin van de strijd tegen kwakzalvers. In 1881 werd De Vereniging tegen de Kwakzalverij opgericht door de broers Gerard en Vitus Bruinsma. Een van de mensen tegen wie de vereniging zich keerde was Peter Stegeman, beter bekend als ‘Het Staphorster Boertje’. Een man voor wie mensen uit het hele land kwamen om genezen te worden.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2024.html)

(02:21) Afgelopen week was het weer raak: een nieuwsgierig 4-jarige museumbezoeker die benieuwd was wat er in een 3,500 jaar oude kruik zat – trok deze per ongeluk van zijn sokkel. Het idee dat je van kunst moet afblijven is betrekkelijk nieuw. Kunsthistorica Lieke Smits is te gast. (14:30) In Rusland is sinds de oorlog in Oekraïne de censuur heviger dan ooit. Kranten moesten sluiten, journalisten vertrokken naar het buitenland en onafhankelijk nieuws lijkt Rusland niet of nauwelijks meer te bereiken. Evenzo zijn er ook al 300 jaar Russen die aan die censuur proberen te ontsnappen met zogenaamde clandestiene uitgaven; de samizdat. Emeritus hoogleraar Russische literatuur en cultuur Emmanuel Waegemans is te gast. (28:18) De column van Nelleke Noordervliet (31:40) Met drones, vliegtuigen, bulldozers en honderden militairen lanceerde het Israëlische leger afgelopen woensdag de grootste operatie in 20 jaar in de bezette Westelijke Jordaanoever. Het doel is om met het gewapende Palestijnse verzet aldaar af te rekenen. Wat is de geschiedenis van deze bezetting, en wat is de rol van het leger daarin? Erella Grassiani, antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam is onze gast. (42:39) Boeken met Wim Berkelaar Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2024.html)

(00:53) De Grote Kerk Naarden wordt vanaf 26 augustus voor een week tot onderzoekslab gebombardeerd. De kerk staat bekend om de rijke zestiende-eeuwse plafondschilderingen, uniek in Noord-Europa vanwege de schaal en de kwaliteit. Dat gewelf zal nu via een 25 meter hoge stellage door jonge onderzoekers en studenten in kaart worden gebracht, door er een digitaal 3D-model van te maken. Het is voor het eerst dat in Nederland zo’n 3D-model van deze schaal wordt ingezet. Historicus Sanne Frequin en Daantje Meuwissen komen vertellen over hoogtevrees, en het belang van het project. (11:30) Deze week gaat OVT op reis met Carolien Stolte. Reizende door India stuitte ze middenin de jungle op een metershoog standbeeld van een Indiase vrijheidsstrijder. Wie was deze man? En wat heeft zich daar ruim tweehonderd jaar geleden afgespeeld?  (21:37) Het Spoor Terug: de eerste campings begonnen een eeuw geleden uit idealisme. Al snel verschenen er huisjes bij, zodat ook gezinnen mee konden doen zonder dure kampeeruitrusting. Het waren basale onderkomens, met een waterpomp ernaast als toppunt van luxe. Het contrast met het uitgekookte comfort bij het huidige Center Parcs, Landal en Bosrijk van de Efteling is enorm. Daar is het gerief minstens zo groot als thuis, dus wat valt er nog te wensen? Zijn we aangekomen bij het einde van de geschiedenis van het vakantiepark? Meer info:https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html)

(01:00) Afgelopen vrijdag trok de derde presidentskandidaat zich terug. Kan Robert F. Kennedy, de neef van de vermoorde ex-president John F. Kennedy toch nog invloed hebben op de verkiezingen? Amerikakenner Casper Thomas schuift aan om te praten over de geschiedenis van derde kandidaten. (12:07) Lezers van Chinua Achebe’s klassieker Een wereld valt uiteen zullen hem nooit vergeten. Okonkwo. Vamba Sherif en Raf Njotea zijn te gast. Njotea maakte een podcast over zijn vader, die in de jaren zeventig naar België emigreerde. “En als je over mijn vader praat”, aldus Njotea, “dan is Okonkwo nooit ver weg.”    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html)

(00:57) Deze week neemt historicus Camilla de Koning OVT mee op reis naar de bergen van Puerto Rico. De koffieplantages daar draaiden vroeger op slavenarbeid, maar zijn nu juist een manier voor de lokale bevolking om hun identiteit terug te winnen.  (12:59) Deze zomer in het Spoor Terug: herhalingen van historische documentaires van makers buiten OVT. Vandaag een aflevering van ‘Alles voor de wetenschap’, een podcastserie over vergeten vrouwelijke wetenschappers, gemaakt door Edda Heinsman voor de NTR. We hebben gekozen voor afl 3 over Antonia Korvezee.     Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html)

(01:17) Hoogstwaarschijnlijk wordt het op 17 augustus officieel: Indonesië krijgt een nieuwe hoofdstad. Een gloednieuwe stad op het eiland Borneo, Nusantara geheten. Philip Dröge is historicus en auteur van Moederstad: Jakarta, een familiegeschiedenis, en hij is te gast.  (11:34) Heren van de thee is een meeslepende vertelling die de lezer onderdompelt in de levens van enkele Nederlandse plantersfamilies op Java. Nelleke Noordervliet en Dik van der Meulen zoeken een verklaring voor de minachting waarmee in Nederland doorgaans wordt gesproken over de historische roman.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html)

(00:43) Het Egyptische Deir el-Medina werd gesticht tussen 1500 en 1100 v.Chr. door arbeiders die daar aan koninklijke graven werkten.  Het is nu een archeologische hotspot. Egyptoloog Daniel Soliman vertelt meer. (12:45) Voor de familie was het duidelijk: Jan Bokma was de verzetsheld en echtgenote Luciana de huisvrouw. Een onverwachte e-mail van de Italiaanse journalist Daniela Tasca, gericht aan de Noémi Prent, achterkleindochter van Jan en Luciana, veroorzaakt een eerste barst in dat beeld.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html)

(01:06) Deze week adviseerde het Nederlandse Zorginstituut de minister om medicijn Wegovy niet te gaan vergoeden bij obesitas. Sinds wanneer is dik zijn een medisch probleem? Dat weet Jon Verriet, cultuurhistoricus, gespecialiseerd in de geschiedenis van dieetcultuur.  (12:28) “Het Noorden won de oorlog, maar het Zuiden won de strijd om de geschiedenis,” zo zegt men in Amerika over de burgeroorlog. Het belangrijkste wapen in deze cultuurstrijd is misschien wel de roman Gejaagd door de wind van Margaret Mitchell. Te gast hierover zijn Dominique van Varsseveld en Gustaaf Peek. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html)

(01:19) Afgelopen week werd de genocide in Srebrenica voor het eerst wereldwijd herdacht. Terwijl tienduizenden bezoekers daar bij de begraafplaats en het museum verwacht werden, dreigen andere plaatsen van herinnering te verdwijnen. Marjolein Koster is te gast. (17:52) OVT op reis gaat naar de Braziliaanse stad Recife, waar de eerste synagoge in Zuid-Amerika is gebouwd door Nederlandse Joden. Mariana De Campos Françozo, gepromoveerd op de Nederlands-Braziliaanse koloniale geschiedenis, is te gast. (31:17) In de zomer laten we historische documentaires horen die niet voor OVT gemaakt zijn. Dit keer een aflevering van Ongesigneerd uit 2018, een podcast over onopvallend design. In deze aflevering: het paspoort. Een verhaal met een dubieuze glansrol voor de ambtenaar en collaborateur Jacob Lentz, de bedenker van het bevolkingsregister en het persoonsbewijs. Gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek.

(00:35) Om middernacht onze tijd is er tijdens een campagne-evenement een moordaanslag gepleegd op de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. Een schutter raakte Trump aan zijn oor, waarna de dader werd doodgeschoten door een sluipschutter. Te gast is Kenneth Manusama, jurist en Amerikanist. (06:39) Verzonnen verleden, aflevering 2: De klokkenluider van de Notre-Dame gaat niet alleen over Quasimodo, maar ook over de Notre-Dame waar deze klokkenluider woont en over de tijd waarin Frankrijk zich volgens auteur Victor Hugo op haar hoogtepunt bevond: de middeleeuwen. Te gast over dit boek zijn Jan van Aken en Sanne Frequin. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-07-2024.html)