Podcast | BNR

OpenAI begon 10 jaar geleden als idealistisch non-profit initiatief en verdient nu miljarden dollars met kunstmatige intelligentie. Maar hoe werkt hun hybride businessmodel eigenlijk? Deze aflevering in het kort: ☑️ OpenAI's ‘capped-profit’ model uitgelegd ☑️ Slimme bundeling van wetenschap, productontwikkeling en gebruikersdata ☑️ FabBRICK transformeert textielafval tot handgemaakte stenen OpenAI bouwde een bijzonder businessmodel met twee gezichten: een non-profitmoeder met een commerciële dochter. Investeerders mogen tot een afgesproken plafond verdienen, daarna gaat de winst terug naar het maatschappelijk doel. Zo combineert OpenAI missiegedreven werken met commerciële slagkracht. Slim, want het bedrijf had miljarden nodig om de GPT-modellen te ontwikkelen en dat lukte met hulp van onder meer Microsoft. Luister ook | Dit bedrijf kan de nieuwe ASML worden Het resultaat? Een ecosysteem van betaalde producten zoals ChatGPT Plus, licenties via Microsoft en API’s voor ontwikkelaars. Innovatieprofessor Deborah Nas noemt het een ‘platformstrategie in actie’. Maar er zijn ook zorgen: over de snelheid van ontwikkeling, de gebrekkige transparantie en de ethische keuzes die worden gemaakt. Want de AI-race draait allang niet meer alleen om technologie, maar ook om macht. Luister ook | De immense impact van AI Agents op businessmodellen Niki Seelen praat ons bij over het businessmodel van FabBRICK. Dit bedrijf transformeert textielafval tot handgemaakte stenen met een bio-lijm. FabBRICK verzamelt afvalkleding van modebedrijven en produceert isolerende bouw- en interieurmaterialen. Dit model is circulair én collaboratief: merken leveren textiel, krijgen FabBRICK-terug en vergroten bewustzijn rond afval. Sinds 2018 zijn ze gegroeid van prototype naar patenten, productie en internationale samenwerkingen

Europa’s havens kreunen onder stakingen, droogte en overvolle kades, en Maersk kapt zelfs met Rotterdam. Ondertussen tikt de klok voor Trump’s strafheffingen: nog één week tot de 50%-bom kan barsten. Brussel zoekt uitwegen richting Azië, richting diplomatie. Verder: sancties tegen Rusland worden verlengd én de Eurogroep kiest binnenkort een nieuwe kapitein. Blijft Donohoe aan het roer, of krijgt het Zuiden meer stem?

De temperatuur stijgt en dat merken we vooral in de stad. Waar steen, beton en asfalt overheersen, wordt het op dagen als deze snikheet. Hoe houden we onze steden leefbaar, gezond en koel? Deze aflevering in het kort: ☑️ Hittestress: waarom steden veranderen in bakovens ☑️ Wat het Binnenhof leert over hittebestrijding ☑️ Klimaatverandering maakt koffie (en meer) flink duurder In deze aflevering duiken we in het groeiende probleem van hittestress. Op zomerse dagen lopen de gevoelstemperaturen in binnensteden op tot boven de 45 graden. Dat zorgt niet alleen voor een onprettige leefomgeving, maar vormt ook een reëel gevaar voor de volksgezondheid. Ouderen, jonge kinderen en chronisch zieken lopen het meeste risico, vertelt Frank Del Gatto van NL Greenlabel. Hij legt uit hoe gebieden als Nijmegen en Amsterdam-Zuidoost al werken aan groene, verkoelende oplossingen en hoe het Binnenhof zelf een testcase is geworden. Luister ook: koraal in crisis: kunnen we het nog redden? De oorzaak van het probleem ligt deels bij onszelf: we hebben onze steden volgestort met steen, asfalt en beton. En hoewel de overheid inmiddels werkt aan een ‘Hitte-aanpak’, mist het volgens hem nog aan daadkracht en uitvoering. “Met satellietdata en hittestressmetingen is vandaag al inzichtelijk te maken waar het misgaat en waar vergroening direct verschil maakt”, aldus Del Gatto. Zo is er nu ook de Nationale Dashboard Toekomstbestendige Leefomgeving: een digitaal platform dat gemeenten en provincies in Nederland helpt de staat van hun leefomgeving te monitoren en verbeteren. Luister ook: scheepvaart gaat nu eindelijk CO2-bonnetje betalen Naast hittestress raakt klimaatverandering ook direct ons bord én ons kopje koffie. Grote koffieproducenten verhogen hun prijzen door mislukte oogsten in landen als Brazilië en Vietnam. Droogte, hitte en extreme weersomstandigheden maken de koffieteelt namelijk steeds risicovoller. En het blijft niet bij koffie, vertelt ons groene geweten Aniek Moonen. Ook cacao, rijst, avocado’s en plantaardige oliën worden getroffen. “Klimaatverandering is dus niet alleen een verhaal over de toekomst, het zit inmiddels gewoon in ons boodschappenmandje.”

Ons landschap piept en kraakt. Meer huizen, meer infrastructuur. Maar ook: natuurherstel en klimaatadaptatie. In ‘Contouren van een nieuw land’ beschrijft Floor Milikowski hoe Nederland zich opnieuw kan uitvinden. Deze aflevering in het kort: ☑️ Woningbouw, infrastructuur en klimaatdruk leggen druk op landschap ☑️ Gebiedsgericht plannen is de sleutel tot vernieuwing ☑️ Blackstone stort zich op Nederlandse markt voor vakantieparken Hoe ziet Nederland eruit in 2035 of zelfs 2125? Ons land staat aan de vooravond van grote ruimtelijke keuzes. De woningnood is nijpend, het landschap raakt uitgeput en de gevolgen van klimaatverandering kloppen steeds harder aan de deur. In haar nieuwste boek laat journalist en planoloog Floor Milikowski zien dat er wél alternatieven zijn. Ze reisde het land door en sprak met boeren, ontwerpers, pioniers en doeners die laten zien hoe het anders kan. Luister ook: Als er weer een crisis komt | Opinie In deze aflevering vertelt Milikowski waarom ruimtelijke ordening een sleutelrol speelt in de transitie naar een leefbaarder Nederland. Ze stelt dat onze huidige manier van bouwen en plannen verouderd is en pleit voor gebiedsgerichte oplossingen waarbij de bodem, het water en het welzijn van mens én natuur centraal staan. Ook spreekt ze over de rol van verbeeldingskracht in beleid: "We hebben mensen nodig die het aandurven om te dromen, en om anders te denken”, aldus Milikowski. "Want als we durven kiezen voor een andere inrichting van ons land, kunnen woonwijken groener worden, platteland vitaler en economieën weerbaarder." Luister ook: Spectaculaire statistieken | Opinie De Amerikaanse investeerder Blackstone neemt RCN Vakantieparken over. Zij beheren achttien vakantieparken in Nederland, Duitsland en Frankrijk. RCN staat voor Stichting Interkerkelijk Oriëntatiecentrum en werd oorspronkelijk opgericht met een christelijke missie om betaalbare vakanties aan te bieden. Blackstone zegt de maatschappelijke waarden van RCN te respecteren, zoals het aanbieden van vakanties aan mensen in armoede. De overname markeert Blackstones entree op de Nederlandse markt voor recreatief vastgoed.

Het chronische tekort aan donorharten dwingt de hartchirurgie tot radicale vernieuwing. In Nederland wachten naar schatting ruim 250.000 patiënten met eindstadium-hartfalen op termijn op een levensreddend orgaan, terwijl het aantal beschikbare donorharten al jaren stagneert. In deze aflevering BNR Beter bespreek presentator Nina van den Dungen een opvallend Nederlands project: het hybride hart—een pneumatisch aangedreven hartprothese van siliconen en textiel.

Eerst legde coronacrisis de diamantenhandel plat, daarna viel de handel terug door de sancties tegen Rusland. En als dat nog geen tegenslag genoeg was voor deze sector, kwam Donald Trump daar ook nog eens overheen met zijn heffingen. Toch lijkt er bij Gassan Diamonds geen vuiltje aan de lucht. Hoe doet de diamantair en juwelier uit Amsterdam dat? In ‘De top van Nederland’ heeft presentator Thomas van Zijl een uitgebreid gesprek met Benno Leeser, topman van Gassan Diamonds is te gast in BNR Zakendoen

Arnoud Boot dook in het jaarverslag van de BIS, de centrale bank achter de centrale banken. En ook al stond het rapport vol onheilspellende teksten, voor Boot was het een 'verademing'. Want eindelijk las hij weer eens een rapport dat zich gewoon hield bij de feiten. Heel even waande de macro-econoom zich weer in de wereld van vroeger.

Geen medicatie, yogasessies, of meditatie om in slaap te vallen, maar een boonvormige knuffelrobot die zich aanpast aan je ademhaling. Dat is het product dat bedrijf Somnox al ruim tien jaar op de markt brengt. Maar pas sinds vorig jaar maakt het bedrijf winst. Hoe houd je dat als ondernemer vol? Dat vragen me aan mede-oprichter en ceo Julian Jagtenberg.

Vanaf dinsdag geldt een kentekenplicht voor elektrische steps, maar gaat dat écht iets veranderen? En een uitgebreid gesprek met Annemarie Zuidberg, de nieuwe CEO van Qbuzz. Over de betaalbaarheid van het openbaar vervoer, het op peil houden van de dienstregeling, verduurzaming van de busvloot en meer.

OCI wordt Deze week Doorgelicht! De kunstmestproducent wordt steeds magerder, maar dat heeft niks te maken met de bedrijfsresulaten. Analist Jim Tehupuring vertelt over de oorzaak in Deze Week Doorgelicht!