Podcast
Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen. Het doel De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen. De onderwerpen Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal. De gasten In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson. De presentator BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter. De formule Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken. Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Lees meer
Afleveringen
29 sep. '25
Waarom Nederland zo achterblijft met biologisch eten
Biologisch eten is in opkomst, maar in Nederland blijft de grote doorbraak nog steeds uit. Waarom lopen wij achter op een aantal andere landen in Europa?Deze aflevering in het kort:☑️ Nederlanders eten veel minder biologisch dan de rest van Europa☑️ Voor echte groei blijkt overheidsinkoop en steun voor boeren cruciaal.☑️ De impactpluim is voor Medewerkers van de toekomstBiologisch eten belooft veel: minder bestrijdingsmiddelen, meer biodiversiteit en een eerlijkere prijs voor de boer. Toch blijft de Nederlandse consument achter. Slechts 4,4 procent van ons eten is biologisch, terwijl landen als Oostenrijk al rond de 30 procent zitten. Hoe komt dat verschil? Dat vragen we aan Hendrik Wijnen van DO IT Organic. Nederlanders blijken erg prijsbewust en zien biologisch vaak als te duur. Maar dat beeld klopt niet helemaal meer, vertelt hij. Het prijsverschil met gangbare producten wordt kleiner en supermarkten als Lidl en Albert Heijn geven inmiddels flinke kortingen of zetten meer biologisch in het schap.🎧 Luister ook | Hittestress! Binnensteden veranderen in bakovensToch zijn er flinke drempels. Voor boeren is omschakelen duur en tijdrovend en certificering maakt het proces extra streng. Daar ligt een rol voor banken en overheid: met subsidies, langetermijncontracten en fiscale voordelen kan de stap naar biologisch makkelijker worden. Als bijvoorbeeld overheidskeukens, ziekenhuizen en scholen massaal biologisch zouden inkopen, zou de markt sneller groeien.🎧 Luister ook | Deze Nederlandse uitvinding helpt tegen waterschaarste En dan is er nog de invloed van de vleeslobby. Die probeert het debat over gezond en duurzaam eten actief te sturen, onder meer met misleidende studies en campagnes. Onderzoekers en NGO’s waarschuwen dat dit de broodnodige transitie vertraagt. Ons groene geweten Aniek Moonen deelt een impactpluim uit aan een nieuwe klimaatbeweging: Medewerkers voor onze Toekomst. Dit is een initiatief van een oud-medewerker van Shell, iemand van ABN AMRO en een onderzoeker van TNO. Het platform biedt werknemers van grote bedrijven de kans om zich in te zetten voor het klimaat. Ze concluderen dat medewerkers met klimaatzorgen de stille meerderheid vormen, maar dat ze dat vaak niet van elkaar weten.See omnystudio.com/listener for privacy information.
22 sep. '25
Deze warmtebatterij kan de industrie van het gas halen
De ThermalPod is een batterij gevuld met gesmolten zout. Die zet duurzame energie om in hitte en kan zo fabrieken laten draaien, ook als de zon niet schijnt.Deze aflevering in het kort:☑️ Hoe de ThermalPod werkt en waarom gesmolten zout nu wél door kan breken☑️ De voordelen van warmteopslag voor fabrieken én het elektriciteitsnet☑️ Een impactpuim voor het team van CarbyonGesmolten zout als warmteopslag klinkt misschien futuristisch, maar de technologie bestaat al decennialang. Toch brak het tot nu toe niet op heel grote schaal door. Thomas Stroes is de oprichter van Saltes en legt uit dat dit te maken heeft met corrosieproblemen en hoge temperatuurvereisten. Deze uitdagingen heeft Saltes nu opgelost met een nieuw zoutmengsel en slimme materiaalkeuze. Het resultaat? Een systeem dat energie met een efficiëntie van 90 tot 95 procent opslaat en teruggeeft.🎧 Luister ook | CO2 onder de zeebodem: doorbraak of tijdelijke uitwegDe voordelen zijn minder afhankelijkheid van gas, lagere piekbelasting op het elektriciteitsnet en meer ruimte voor hernieuwbare energie. Na een succesvolle pilot in Zuid-Afrika is Saltes nu klaar voor de marktintroductie. ‘Met terugverdientijden van vier tot zeven jaar kan de businesscase voor veel fabrieken interessant zijn’, aldus Stroes. Hij verwacht dat deze technologie de komende jaren een belangrijke rol kan gaan spelen in het halen van de klimaatdoelen en het ontlasten van het volle elektriciteitsnet.🎧 Luister ook | Deze CO2-stofzuiger lost klimaatprobleem deels opOns groene geweten Klaske Kruk deelt een impactpluim uit aan Hans de Neeve en zijn team van Carbyon. Zij presenteerden afgelopen week in Eindhoven de eerste demonstratie van hun Direct Air Capture-machine. Dat is een soort CO2-stofzuiger die historische uitstoot rechtstreeks uit de lucht haalt. Carbyon zegt dit sneller en efficiënter te kunnen doen dan wie dan ook wereldwijd. ‘En dat is precies de doorbraak die de wereld keihard nodig heeft’, aldus Klaske.See omnystudio.com/listener for privacy information.
15 sep. '25
Ander gedrag helpt ons uit de klimaatcrisis
Minder vlees en vaker de fiets. Het klinkt als klein bier, maar leefstijlverandering kan tot zeker een kwart van de uitstootreductie opleverenDeze aflevering in het kort:☑️ Leefstijlverandering kan tot 24% van de CO2-reductie opleveren☑️ Voorbeelden van succesvolle gedragsinterventies die verschil maken☑️ Impactpluim is voor Jessica den Outer van Rechten voor de NatuurIn de strijd tegen klimaatverandering richten we ons vaak op techniek. Van zonnepanelen tot warmtepompen en windmolens. Maar uit een rapport van TNO blijkt dat we daarmee nog een krachtige troef vergeten: ons eigen gedrag. Leefstijlverandering - minder vlees, bewuster reizen, zuiniger wonen - kan tot 24% bijdragen aan de emissiereductie die we in Nederland nodig hebben tot 2050. En dat maakt het klimaatbeleid niet alleen effectiever, maar ook goedkoper. In deze aflevering vertelt Geertje Paradies van TNO hoe dat precies werkt en wat de grootste knoppen zijn om aan te draaien.🎧 Luister ook | Deze Nederlandse uitvinding helpt tegen waterschaarsteGedrag veranderen is niet eenvoudig, maar wel mogelijk. Dat blijkt uit succesvolle voorbeelden als statiegeld op blikjes, het verbod op gratis plastic tassen en de fiscale stimulering van elektrische auto’s. In deze aflevering bespreken we wat werkt, wat schuurt en welke rol bedrijven en overheden spelen in de leefstijltransitie. Paradies benadrukt dat mensen bereid zijn hun gedrag aan te passen, mits het eerlijk is en ze aantrekkelijke alternatieven krijgen. Wil je weten hoe je als consument, bedrijf of beleidsmaker écht impact kunt maken? Luister dan naar deze aflevering van BNR Duurzaam.🎧 Luister ook | Hittestress! Binnensteden veranderen in bakovensDe impactpluim gaat deze keer naar Jessica den Outer van de stichting Rechten van de Natuur. Zij sprak dit jaar de Duurzame Troonrede uit op Duurzame Dinsdag. Het idee is dat rivieren, bossen en dieren eigen juridische rechten krijgen, net als mensen. Zo krijgt ook de natuur een stem in de rechtszaal. In 2022 won ze al een Duurzame Dinsdag-prijs voor haar baanbrekende werk.See omnystudio.com/listener for privacy information.
8 sep. '25
CO2 onder de zeebodem: doorbraak of tijdelijke uitweg?
Noorwegen start met het opslaan van miljoenen tonnen CO2 onder de zeebodem. Ook Nederland zet miljarden in op deze technologie. Maar is dit dé oplossing?Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom Noorwegen met Northern Lights internationaal als voorbeeld geldt☑️ Wat de plannen van Porthos betekenen voor Nederland☑️ De impactpluim is voor Danielle de Nie van Wij.land en Aardpeer In Noorwegen is met het Northern Lights-project het grootste Europese initiatief voor CO2-opslag van start gegaan. Afgevangen uitstoot wordt in lege gasvelden onder de zeebodem geïnjecteerd. Het project geldt internationaal als toonbeeld: schaalbaar, commercieel haalbaar en met brede steun van industrie en overheid. Ook Nederland werkt intussen aan eigen grootschalige projecten. In de Rotterdamse haven moet Porthos de komende jaren miljoenen tonnen CO2 gaan opslaan en zo een cruciale bijdrage leveren aan de klimaatdoelen voor 2030.🎧 Luister ook | Zomercolumn Klaske Kruk: Grondstoffen, punt!Toch zijn er hobbels. De techniek is kostbaar en roept vragen op over veiligheid, lange termijn-effecten en politieke steun. Bovendien blijft de kritiek dat CO2-opslag slechts een dure tussenstap is, terwijl echte verduurzaming van de industrie achterwege blijft. Hoe groot is de belofte van deze technologie en hoe afhankelijk is ze van subsidies? In deze aflevering spreekt Harm met Hans Meeuwsen, directeur van Porthos. Hij vertelt over de stand van de Nederlandse projecten, de technische uitdagingen en welke rol CO2-opslag kan spelen in ons klimaatbeleid.🎧 Luister ook | Zomercolumn Yvette Watson: de rijkdom van genoegDe impactpluim is deze keer voor Danielle de Nie, oprichter van Wij.land en Aardpeer, zet zich in voor de transitie van landbouw en natuur. Met Wij.land werkt ze in het 125.000 hectare grote veenweidegebied rond Amsterdam en Utrecht, samen met 400 boeren en experts. Daar bewijst ze dat duurzaam ondernemen loont. Via Aardpeer zorgt ze voor betaalbare grond: essentieel om natuurinclusieve landbouw mogelijk te maken en boeren letterlijk grond, tijd en geld te geven voor verandering.See omnystudio.com/listener for privacy information.
1 sep. '25
Steeds meer geld naar groene energie
Wereldwijd breken de investeringen in hernieuwbare energie opnieuw records. Maar kunnen we dit tempo volhouden?Deze aflevering in het kort:☑️ Wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie bereiken records☑️ Kleinschalige zonneprojecten blijken de motor achter de groei☑️ Impactpluim voor World Youth 4 Climate JusticeDe energietransitie draait op volle toeren. In de eerste helft van 2025 werd wereldwijd maar liefst 386 miljard dollar geïnvesteerd in hernieuwbare energie, een stijging van 10 procent vergeleken met vorig jaar. Vooral kleinschalige zonneprojecten jagen die groei aan. Ze zijn snel te realiseren en leveren relatief snel rendement op, wat ze aantrekkelijk maakt voor zowel investeerders als lokale gemeenschappen. China verdubbelde zelfs de investeringen in deze categorie. Tegelijkertijd blijft offshore wind sterk groeien, met ruim 33 miljard dollar aan nieuwe projecten.🎧 Luister ook | De zomercolumn: grondstoffen, punt!Toch zijn er ook uitdagingen. In Europa stegen de investeringen met maar liefst 63 procent, mede dankzij stimulerend beleid en een aantrekkelijk klimaat voor duurzame financiering. In de Verenigde Staten daarentegen daalde het kapitaal voor hernieuwbaar met 36 procent – een signaal dat politieke keuzes direct invloed hebben op investeringsstromen. En dan zijn er de knelpunten: netcongestie, negatieve stroomprijzen en het trage tempo van grootschalige projecten. Hoe lossen we dat op? In deze aflevering van spreken we over deze kwesties met Adriaan Kamp van Energy for One World.🎧Luister ook | De zomercolumn: onzichtbaar gif in je lijfOns groene geweten Nikki Trip deelt een impactpluim uit aan de jongeren van World Youth 4 Climate Justice. Zij startten drie jaar geleden met een idee op eilandstaten als Vanuatu en Fiji en groeiden uit tot een internationale coalitie, met ook een sterke Nederlandse inbreng. Dankzij hun inzet vroeg de VN om een historische uitspraak van het International Court of Justice in Den Haag. Die was unaniem: landen kunnen juridisch verantwoordelijk worden gehouden voor klimaatverandering. Een krachtig precedent en - terecht - een impact-pluim.See omnystudio.com/listener for privacy information.
25 aug. '25
Bosbranden in Europa: de oorzaken, gevolgen en oplossingen
Deze zomer laaiden op tal van plekken in Zuid-Europa natuurbranden op. Van Griekenland tot Frankrijk en nu weer in Spanje. Wat zijn de gevolgen van al dat vuur?Deze aflevering in het kort:☑️ De impact van zoveel grote bosbranden in Zuid-Europa☑️ Plastictop in Genève mislukt, een terugblik☑️ KnopOm wil einde maken aan energiearmoedeDuizenden hectaren bos gingen de afgelopen maanden in vlammen op, dorpen werden geëvacueerd en het brandseizoen lijkt elk jaar langer te worden. Wat maakt deze branden zo heftig en wat betekenen ze voor ons klimaat? In deze aflevering spreken we met Guido van der Werf, hoogleraar mondiale koolstofcyclus en landgebruik aan Wageningen University & Research. Hij onderzoekt al jaren hoe natuurbranden ontstaan, wat hun impact is op ecosystemen en hoeveel CO2 ze wereldwijd uitstoten.🎧 Luister ook | Zomercolumn Klaske Kruk: Grondstoffen, punt!We bespreken de rol van klimaatverandering, maar ook van menselijk handelen. Want waarom zien we tegenwoordig branden buiten het traditionele zomerseizoen? En hoe lang duurt het voordat natuur zich herstelt? En kunnen we grote branden überhaupt voorkomen? Van der Werf legt uit hoe branden de mondiale koolstofcyclus beïnvloeden en waarom preventie minstens zo belangrijk is als blussen. Daarnaast kijken we dichter bij huis. Want ook in Nederland neemt het risico toe, bijvoorbeeld op de Veluwe en in droge duingebieden.🎧 Luister ook | Zomercolumn Yvette Watson: de rijkdom van genoegDeze week zet ons groene geweten Suze Gehem Roebyem Anders in het zonnetje. Als sociale ondernemer strijdt ze tegen energiearmoede, een probleem dat in 2024 ruim 510.000 huishoudens raakte. Bekend van zonnepanelenbedrijf Sungevity, richt Roebyem zich nu met haar initiatief KnopOm op woningcorporaties. Met innovatieve oplossingen zoals de ‘Warme Flat’, warmtepompen, zonnepanelen en een AI-model van TNO helpt ze woningen verduurzamen. Zo maakt ze duurzame energie bereikbaar voor iedereen en dus niet alleen voor mensen met een dikke portemonnee. See omnystudio.com/listener for privacy information.
18 aug. '25
Zomercolumn | De distelvlinder als transitieheld
Mensen kunnen veel leren van de distelvlinder, betoogt Aniek Moonen in haar zomercolumn. Deze gevleugelde wereldreiziger legt jaarlijks een migratiereis van 15.000 kilometer af, verspreid over tien generaties. De Amerikaanse fotograaf Lucas Foglia trok drie jaar met entomologen op om dit wonder vast te leggen en ontdekte hoe de route van de vlinder overlapt met die van menselijke migranten. Zijn werk laat zien hoe mens en natuur in beweging blijven, afhankelijk van samenwerking en bereidheid tot verandering. Deze maand maak je trouwens een goeie kans om de distelvlinder in jouw eigen buurt op een bloem te spotten. See omnystudio.com/listener for privacy information.
11 aug. '25
Zomercolumn | Wat als je niet wist wie je was?
De zomer is het perfecte moment om je keuzes eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Nikki Trip geeft daarvoor de handvatten in haar zomercolumn.Stel je voor dat je niet wist of je arm of rijk bent, jong of oud, gezond of ziek. Zou je dan dezelfde keuzes maken? Deze gedachte van filosoof John Rawls helpt om eerlijker en duurzamer te denken over beleid, investeringen en de toekomst. Juist nu, in een tijd van verkiezingen en verandering, is het volges Trip goed om jezelf deze vraag te stellen. Het kan het begin zijn van beter en rechtvaardiger handelen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
4 aug. '25
Zomercolumn | De rijkdom van genoeg
Altijd meer die drang naar meer, meer, meer? Het is tijd om onze groeiverslaving los te laten en te kiezen voor échte rijkdom.We hebben genoeg om iedereen te voeden en de wereld mooier te maken. Toch blijven we streven naar groei, vanuit angst en gewoonte. Yvette Watson pleit in haar zomercolumn voor een andere mindset: niet meer winst of spullen, maar meer welzijn, creativiteit en verbinding. Bedrijven én mensen kunnen kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. Zo ontstaat er een economie die groeit in wat écht telt: geluk, natuur en betekenisvolle relaties.See omnystudio.com/listener for privacy information.
28 jul. '25
Zomercolumn | Grondstoffen. Punt.
Grondstoffen zijn de vergeten sleutel tot veiligheid, klimaatbeleid én migratievraagstukken. Tijd om dit eindelijk serieus te nemen.Dat stelt Klaske Kruk in haar zomercolumn. Grondstoffen bepalen anno 2025 onze veiligheid, onafhankelijkheid en geopolitieke positie. Minder verspillen en meer hergebruiken maakt Nederland minder kwetsbaar voor oorlog, migratie en schaarste. Slimme circulaire keuzes dragen niet alleen bij aan klimaatoplossingen, maar zorgen ook voor minder conflicten en minder migratiedruk. Dus aan alle verkiezingsprogramma-schrijvers: vergeet de korte slogans en zet gewoon op die poster wat echt telt. Grondstoffen. Punt.See omnystudio.com/listener for privacy information.
