In het Rijksmuseum

De tentoonstelling American Photography biedt met meer dan 200 werken een indruk van de rijke en diverse geschiedenis van de fotografie in de Verenigde Staten door de ogen van Amerikaanse fotografen. Van intieme, alledaagse momenten tot historische keerpunten. Je ziet hoe fotografie sinds de uitvinding in de 19de eeuw overal doordrong: van kunst, reclame en privégebruik. Fotografie is overal! In de podcast hoor je hoe de tentoonstelling tot stand is gekomen en welke verrassende keuzes zijn gemaakt. Wat zijn de favorieten van conservator Mattie Boom? Ze vertelt erover in gesprek met Humberto Tan.

Op twee afzonderlijke portretten zie je twee chique geklede mensen. Ze kijken je doordringend aan, en het lijkt net alsof ze je met hun ogen volgen als je langs loopt. De man en vrouw dragen zwarte glanzende stoffen, hebben sieraden om, en witte kragen. Een beetje statig. Wie zijn deze zelfverzekerde burgers, en wie heeft ze zo mooi vastgelegd? Deze aflevering gaat over de enorm rijke Thomas Gresham en Anne Fernely uit de 16de eeuw, geschilderd door Anthonis Mor. Matthias Ubl, conservator vroege Nederlandse schilderkunst, vertelt wie deze mensen waren en hoe hun rijke Europese leven eruit zag in gesprek met Janine Abbring.

We zien een portret van maar liefst elf mensen in Europese én Turkse kleding. De rijkdom spat ervan af: zijde, bont, goud en parels, en aan hun voeten een Turks tapijt. Het zijn Anna Maria Leidstar en haar man David van Lennep en hun familie, die in Izmir woonden. Ze zijn een voorbeeld van 18de-eeuwse emigratie. Wie waren deze mensen en wat deden ze in Turkije? Eveline Sint Nicolaas, senior conservator Geschiedenis, praat erover met host Janine Abbring.

Een borstbeeld in zilver en goud. De man heeft een mijter op, een stoppelbaardje en wat bolle ogen. Zijn krullen komen weelderig onder zijn mijter vandaan, die prachtig is bewerkt. Je denkt toch als eerste aan Sinterklaas, door de mijter. Maar het tekstbordje zegt Sint Frederik. Wie was hij? Waarvoor werd dit pronkstukje gemaakt? En wat zat er verborgen onder die mijter? We gaan het hebben over een heilige: Sint-Frederik, bisschop in Utrecht. Zijn borstbeeld is een van de oudste objecten van de Europese kunst in het Rijksmuseum, dus een van de vroegste portretten, misschien wel hét vroegste. Maar is het wel een portret? Conservator metalen Dirk Jan Biemond vertelt over Frederik van Utrecht, bisschop in de 9de eeuw, in gesprek met Janine Abbring.

Waarom spreekt Jacoba van Beieren zo tot de verbeelding? Het Rijksmuseum heeft meerdere portretten van haar en voorwerpen die misschien zelfs haar eigendom waren, inclusief een streng haar. Schrijver Bart Van Loo van het boek De Bourgondiërs droomt over een verfilming van haar leven met Scarlett Johansson in de hoofdrol. Wie was ze, hoe zag haar bewogen leven eruit en waar stond ze voor? Conservator geschiedenis Jeroen ter Brugge vertelt over het boeiende leven van Jacoba van Beieren: gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen.

We zien Erasmus staand achter zijn lessenaar, schrijvend, tussen de boeken zoals je verwacht van een geleerde zoals hij. Albrecht Dürer maakte deze gravure zes jaar nadat hij Erasmus had ontmoet. Waarom pas na zo'n lange tijd? En is dit portret een beeld van een hooggeleerde Erasmus die druk bezig is met nieuwe, inspirerende ideeën. Of laat het juist een beeld zien van een oude geleerde die zijn beste tijd gehad heeft en alleen nog maar in zijn boeken bestaat? Janine Abbring gaat erover in gesprek met Joyce Zelen, conservator van het Rijksprentenkabinet.

Ontdek de geheimen van Rembrandts beroemdste schilderij, De Nachtwacht. Wie zien we afgebeeld? Wie kijken ons aan? Wat zijn ze eigenlijk aan het doen? Wat heeft het kunstwerk in bijna 400 jaar allemaal meegemaakt? Én spannend nieuws: de restauratie van De Nachtwacht is van start! Benieuwd? Luister naar de extra lange 100ste aflevering van de podcast ‘In het Rijksmuseum’ en ontdek alles wat je nog niet wist over dit meesterwerk. Janine Abbring gaat in gesprek met Pieter Roelofs, (hoofd beeldende kunst), en restaurator Esther van Duijn. Zij weten alles over de levensloop van De Nachtwacht.

We zien een bont portret van een zittende vrouw tegen een felblauwe achtergrond. Ze draagt een kleurige trui en een soort haarband. Met één oog kijkt ze ons aan, het andere zit verborgen onder haar kroeshaar. Haar naam is Tonia Stieltjes. Wie was deze vrouw? Van arbeidersdochter met een visuele beperking werkte ze zich op tot vakbondsvoorzitter. Later sloot ze in Parijs een diepe vriendschap met Piet Mondriaan. Waar haalde ze haar wilskracht vandaan? Wat is haar verhaal? Hoofd geschiedenis Valika Smeulders gaat erover in gesprek met Janine Abbring.

Wie zijn al die mensen die je aankijken als je door het museum loopt? In de eerste aflevering van de serie ‘Wie kijkt mij aan?’: het portret van Hortense de Beauharnais, de eerste koningin van Nederland, wiens tragische leven niet zou misstaan in The Crown. Hortense de Beauharnais is ergens in de twintig als haar portret geschilderd wordt. Dankzij haar stiefvader, Napoleon Bonaparte, was ze de eerste koningin van Nederland. Samen met haar man, Lodewijk Napoleon, verhuist ze van Parijs naar Nederland. Maar wat vindt Hortense daar zelf van? Hoeveel vrijheid heeft ze binnen haar huwelijk en in haar officiële positie om zichtzelf te zijn en haar eigen wensen te volgen? Conservator Mayken Jonkman gaat erover in gesprek met Janine Abbring.

Bestaat 'vrouwelijke' kunst? Waren er vroeger mensen die buiten het binaire kader traden? Kan een bureau 'mannelijk' zijn? Het lijken vragen van nu, maar gender is overal, want iedereen heeft een gender. In de nieuwe tentoonstelling "Point of View" wordt zie je een keuze uit de collectie van het Rijksmuseum bekeken vanuit een genderperspectief. Host Lotte van Eijk praat erover met mbo-studenten Ruben en Ize, kunstenaar Kinke Kooi en curator Maria Holtrop.