De Wereld | BNR

Wopke Hoekstra mag zich nu vier maanden Eurocommissaris voor klimaatactie noemen. Maar net als in zijn vorige functie als minister van Buitenlandse Zaken, blijft de oorlog in Oekraïne hem ook in zijn nieuwe rol bezighouden. Wat Hoekstra betreft moet heel Europa werken aan een langjarige visie op de Oekraïnesteun. 'Je moet je over dictators geen enkele illusies maken.' Luister ook | Boerenprotesten in Europa: 'Met de kalkoen over het Kerstdiner praten is lastig' Het grote thema voor Hoekstra in zijn functie als klimaatcommissaris was de klimaattop in Dubai. Daar werd in december voor het eerst een deal bereikt over het 'weg bewegen' van fossiele brandstoffen. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn peilde de stemming in Brussel onder Europarlementariërs en zij zijn vrijwel unaniem lovend over Hoekstra in zijn huidige rol. Zeker in deze periode in Europa, waarin de Green Deal en de natuurherstelwet weer onder vuur liggen door de Europese boerenprotesten. Lees ook | Poetin heeft liever Biden dan Trump als president Poetin is in zijn nopjes Waar Oekraïne het moeilijk heeft in de oorlog zit president Poetin er rustig bij. Hij maakt zich vooral druk over het interview wat hij vorige week gaf aan Tucker Carlson. Hij vindt het teleurstellend dat Carlson niet met scherpere vragen kwam, dan had hij daar ook scherper op kunnen antwoorden. Ruslandkenner van Raam op Rusland Hubert Smeets vindt het interview ook een gemiste kans voor Poetin. Volgens Smeets is er in Rusland wel degelijk onvrede over de oorlog, maar niet in Moskou. Luister ook | 3. Moldavië wil uit de Russische wurggreep Valentijnsdag met Trump | Postma in Amerika President Trump spendeerde ook aandacht aan Valentijnsdag, in de hoop dat zijn kiezers dat dan weer aan hem terugbetalen. Hij kwam met een opvallende oproep richting zijn vrouw Melania, maar of je daarna toch even wat over wil maken. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma over dit en meer.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steeds meer Westerse landen roeren zich, omdat ze klaar zijn met de manier waarop Israël oorlog voert in Gaza. Enkelen dreigen zelfs met sancties. En Vladimir Poetin heeft liever Joe Biden als Amerikaans president dan Donald Trump. Dat zegt Vladimir Poetin zelf.  Het laatste nieuws krijg je van buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europaverslaggever Geert-Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toen het plan werd ontwikkeld voor de bouw van de F35, als opvolger van de F15 en F16, konden geïnteresseerde landen inschrijven als productiepartner. Voordelen: meewerken aan het ontwerp, en korting in de vorm van orders voor de eigen industrie. Vandaar de bijnaam Joint Strike Fighter, of JSF. Nederland koos voor de optie van het partnerschap. Wij zijn dus een soort juniorpartner van het Amerikaanse Lockheed-Martin. Het is volkomen logisch dat Nederland prototypes testte, en dat Amerikaanse onderdelen van de F35 op een door de VS gebruikte Nederlandse basis liggen. Daar gaan regering en parlement over. Het Gerechtshof vonniste dat Nederland geen onderdelen mag doorsturen naar Israël, omdat de Israëliërs de F35 in Gaza mogelijkerwijs gebruiken bij schending van het oorlogsrecht. Wat voor rol de F35 in de oorlog met Gaza speelt wist het hof niet precies. Die rol is vermoedelijk gering, want het is een peperduur en voor deze missie erg overgekwalificeerd wapen. De belangrijkste strategische reden om het toestel in te zetten is dat het verborgen kan blijven voor vijandelijke radar, wat bij de bombardementen in Gaza totaal niet relevant is. De bulk van de Israëlische luchtmacht is de F15 en F16. Na 9/11 riep de NAVO voor de eerste, en tot dusver enige keer Artikel 5 in: een aanval op een is een aanval op allen. Amerika had er niet om gevraagd, het was een spontane reactie van de bondgenoten. De inval in Afghanistan draaide uit op een twintig jaar durende catastrofe, waaraan Nederland deelnam en waarbij tienduizenden onschuldige burgerslachtoffers vielen. Geen actiegroep die de krijgsmacht voor de rechter sleepte wegens schending van het oorlogsrecht. Na de pogrom van 7 oktober, kwam Joe Biden met een verstandige maar genegeerde waarschuwing aan Bibi Netanyahu: maak niet de fout die wij hebben gemaakt. Met andere woorden: stuur je leger niet als wraak een oorlog in waarvan je het eind niet kunt voorspellen en die je niet kunt winnen. Veel slachtoffers is gruwelijk, maar geen bewijs van schending van het oorlogsrecht. Daarvoor is een gedegen, zorgvuldig onderzoek nodig. Je zou je kunnen voorstellen dat rechters daarop aandringen. Maar bemoeienis met een beleid dat door de regering is vastgesteld en door het parlement goedgekeurd, over materiaal dat bovendien geen eigendom is van Nederland, is politiek, bedreven door wat de onafhankelijke rechtbank zou moeten zijn. Gelukkig heeft de regering onmiddellijk cassatie aangevraagd  bij de Hoge Raad, en die zal het vonnis wel vernietigen. Het kost wel eens wat moeite, maar gelukkig is Nederland nog altijd een democratie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Demissionair premier Mark Rutte was op bezoek bij zijn Israëlische collega Benjamin Netanyahu. Hij riep hem op om Rafa niet binnen te vallen. Rutte zei dat het kan leiden tot een grootschalige humanitaire situatie.President Biden en koning Abdoellah II van Jordanië zijn in de VS °in gesprek over de vrijlating van gijzelaars én een staakt-het-vuren tussen Hezbollah en Israël.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Heel Europa is in de ban van de boerenprotesten. De boeren zijn boos over de regeldruk vanuit Brussel. Oud-landbouwminister Cees Veerman, zelf ook boer, snapt de boosheid van de boeren. Volgens hem ontbreekt het aan een duidelijke visie vanuit de politiek en dat maakt boeren radeloos. 'Boeren zijn net slagroom, hoe meer je er in roert hoe stijver ze worden.' Luister ook | 'De bel voor Europa heeft nog nooit zo luid geklonken als nu' Vanuit Brussel is het idee gekomen dat onder meer dertig procent van de landbouw ecologisch moet zijn, maar daar heb je mankracht voor nodig in plaats van chemische producten. Veerman wijst erop dat die mensen er nu vaak niet zijn. Ook moet er meer in regio's gedacht worden in Brussel. Een akkoord zoals in Nederland de bedoeling was met de sector ziet Veerman echter niet zitten. 'Met de kalkoen over het Kerstdiner praten is een lastige dialoog.' Lees ook | Trump niet immuun, 'kon in een moderne democratie moeilijk anders' Hooggerechtshof buigt zich over Trump Mag oud-president Trump meedoen aan de presidentsverkiezingen? Over die vraag buigt het Amerikaanse Hooggerechtshof zich. De staten Colorado en Maine besloten eerder om Trump van het stembiljet te schrappen. Amerikanist Kenneth Manusama legt uit welke overwegingen het Hooggerechtshof kan maken en waar ze met name op zullen leggen. Amerika-correspondent Jan Postma legt uit hoe de zaak leeft en hoe die de campagne beïnvloedt. Luister ook | De Oostflank Rutte positiever tegenover Bulgarije Demissionair premier Rutte is positiever gestemd over Bulgarije. Hij ontving premier Denkov en daarin ging het vooral over de positie van Bulgarije ten opzichte van Rusland en de economische belangen van Bulgarije in de EU. Zo komt het land vanaf maart deels in de Schengenzone te liggen, mede door een draai van Rutte. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn was bij de persconferentie van de beide premiers.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elke dinsdag- en donderdagochtend werpen Geert Jan Hahn en Bernard Hammelburg een blik op de wereld. Het gaat niet alleen over de laatste ontwikkelingen op militair en diplomatiek gebied in Oekraïne, Rusland en Europa maar ook over de volatiele situatie in het Midden-Oosten. Ook het conflict tussen Israël en Hamas heeft een grote impact op ons continent én mogelijk op de Russische oorlog in Oekraïne. Bernard bespreekt de ontwikkelingen omtrent de besprekingen tussen Israël en Hamas. Netanyahu wend zich daar namelijk af van zijn enige bondgenoot; Amerika. Daar werd gisteren weer een steunpakket voor Oekraïne afgekeurd, Republikeinen laten zich beïnvloeden door niemand minder dan Donald Trump. Steun voor Oekraïne van de Amerikanen laat dus op zich wachten stelt Geert Jan, een gordiaanse knoop. Het nu al beruchte Putin-interview van Tucker Carlson wordt ook besproken; is het serieuze journalistiek of propaganda materiaal? En moeten we Carlson de EU uit houden? Tot slot nog aandacht voor aanstaande maandag; dan vieren we het vijfjarig bestaan van de Perestrojkast in Nieuwspoort en jij kan erbij zijn! Hosts Floris Akkerman en Geert Jan Hahn, bespreken met gasten Kysia Hekster en Bob Deen tien jaar oorlog in Oekraïne, reizen naar het front en bieden een kijkje achter de schermen van de podcast. Er zijn nog tickets verkrijgbaar op de website van Nieuwspoort! https://www.nieuwspoort.nl/programma/bnr-perestrojkast-live/date/414/2024-02-12/2024-02-12 See omnystudio.com/listener for privacy information.

Antony Blinken, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, is op zijn vijfde vredesmissie door het Midden-Oosten sinds de pogrom van Hamas in Israël op 7 oktober. Hij zou graag de duif met het olijftakje zijn, maar komt niet verder dan postduif, met als vaste route Riyad, Amman, Cairo, Doha, Tel Aviv en Ramallah. En met vaste dwarsliggers die zijn vredesmissie blokkeren: Ismail Haniyeh en Yahya Sinwar, de roverhoofdmannen van Hamas, en Bibi Netanyahu, de zelfbenoemde verlosser van Israël. Haniyeh, die veilig in Qatar woont, en Sinwar, die ergens in Gaza zit, eisen beëindiging van de oorlog voordat ze gijzelaars uitwisselen. Netanyahu wil totale vernietiging van Hamas. Het zijn beide waanideeën, waarmee ze hun eigen volkeren ophitsen en misleiden. Over wat de gewone Gazaan over Haniyeh en Sinwar denkt weten we weinig. Oppositie tegen Hamas leidt tot harde represailles, arrestaties, marteling en executie, maar de pogrom van 7 oktober had weldegelijk de sympathie van een ruime meerderheid. Hoe de Israëliërs over Netanyahu denken, weten we daarentegen precies. Voor de oorlog waren er negen maanden lang wekelijks demonstratie tegen Netanyahu´s Orbaniaanse en Trumpistische pogingen om de democratie de nek om te draaien. Zijn ultraconservatieve coalitiegenoten hielden hem overeind. Hij verkondigde trots dat hij al 16 jaar de stichting van een onafhankelijk Palestina had geblokkeerd. Nu heeft een overgrote meerderheid maar één klacht en één eis: jij bent verantwoordelijk voor 7 oktober – zorg dat de gijzelaars terugkomen. En of dat lukt of niet, verdwijn. Er doen allerlei verhalen de ronde over zijn zoon, die in Miami een woning aan het inrichten is voor Bibi in ballingschap. En voor de alcoholistische first lady Sara, die tekeer kan gaan alsof ze bij de NPO werkt. Maar Israël is nog altijd een coalitie-democratie, en hoe kom je van de premier of het kabinet af? Net als in het VK, kan de premier worden vervangen door een partijgenoot. Zie die binnen Likud maar te vinden. Motie van wantrouwen? Kan ook, maar dan zijn er verkiezingen nodig, en dan ben je zo drie maanden verder – niet handig voor een land in oorlog, en Bibi blijft dan demissionair gewoon premier. Het zou ook kunnen dat zijn collega’s in het oorlogskabinet, Gantz, Eisenkot en Gallant, zich openlijk van hem distantiëren en hem aan de kant zetten. Maar de meest kansrijke optie is de aanzwellende stem van het volk, dat massaal roept ‘tot hier en niet verder.’ Blinken kan het nooit hardop zeggen, maar dat is waarop hij hoopt. Uiteindelijk is een bestand alleen mogelijk als de Hamas-roverhoofdmannen en Bibi van het toneel verdwijnen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland en Jordanië hebben opnieuw hulpgoederen gedropt boven de Gazastrook. De operatie was gecoördineerd met Israël en kostte ongeveer 1 miljoen euro. EU-buitenlandchef Joseph Borrell heeft lidstaten opgeroepen om de export van wapens en munitie naar andere landen dan Oekraïne tijdelijk stop te zetten. De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken is alweer in het Midden-Oosten, voor een ´crisisreis´. Hij bezoekt Israël, de Westelijke Jordaanoever, Saoedi-Arabië, Egypte en Qatar. En Zweden moet opnieuw langer wachten op NAVO-lidmaatschap, want het Hongaarse parlement zit nog dwars.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds de Russische inval in Oekraïne is Europa veranderd. Meer eenheid, grotere defensiebudgetten en een gezamenlijke strategie tegen Rusland. Maar vooral Oost-Europa ervaart de praktische kant van de oorlog. Want wie weet wat Poetins einddoel is? Onze verslaggevers nemen je in De Oostflank mee naar de oostgrens van Europa. Luister ook | 1. Finland is altijd klaar voor oorlog Luister ook | 2. Griekenland: 'the pin of the map' De oorlog heeft ertoe geleid dat Finland lid is geworden van de NAVO. Het land deelt een grens van drieduizend kilometer met Rusland. Moldavië ziet al sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een Russisch leger binnen zijn landsgrenzen in de afvallige regio Transnistrië. En Polen wil maar liefst vier procent van het bbp in defensie investeren. Door de oorlog in Oekraïne hebben de omringende landen veel mensen op moeten vangen die gevlucht zijn voor de oorlog. In Polen alleen al zijn dat er een miljoen. En via Griekenland komen er ook vluchtelingen uit andere delen van de wereld Europa binnen, denk aan het onrustige Midden-Oosten en Afrika. Hoe beïnvloedt dit een land als Griekenland? En wat betekent dit voor het Europese vluchtelingenbeleid? In de podcast De Oostflank neemt BNR je mee naar deze regio. BNR-verslaggevers Martijn de Rijk, Geert Jan Hahn en Stefan de Vries reizen af naar Finland, Polen, Moldavië en Griekenland om te zien wat de impact van deze crises zijn op deze landen. Ze doen verslag en vertellen aan Nina van den Dungen wat ze hebben gezien en welke rol Europa hierin speelt. Over de makers: Nina van den Dungen is presentator van BNR. Ze maakt onder meer de programma’s Beter en Doorgelicht. Martijn de Rijk is algemeen verslaggever van BNR. Eerder maakte hij onder meer de podcast Hoge Bomen over de NS. Voor De Oostflank heeft hij Griekenland bezocht. Geert Jan Hahn is Europa-verslaggever voor BNR en maker van de BNR Perestrojkast. Voor De Oostflank heeft hij Moldavië bezocht. Stefan de Vries is Europa-correspondent voor BNR. Voor De Oostflank heeft hij Polen en Finland bezocht.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De crisis in het Midden-Oosten maakt weer duidelijk dat Europa op geopolitiek gebied nog altijd een relatief kleine speler is. Dat de EU een deal heeft gesloten over de steun voor Oekraïne wordt dan ook toegejuicht door voormalig NAVO-secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer en buitenlandwoordvoerder Kati Piri van GroenLinks-PvdA. Luister ook | Ollongren bezorgd over Oekraïne-steun in kabinet met PVV Geen voet aan de grond in het Midden-Oosten De Hoop Scheffer, tevens oud-minister van buitenlandse zaken, wijst op de positie die de EU in het Midden-Oosten heeft. Sven Koopmans is er speciaal gezant namens de EU, maar ook buitenlandchef Borrell heeft weinig in de melk te brokkelen in de regio. Een oplossing in het Midden-Oosten is volgens De Hoop Scheffer kansrijker wanneer Netanyahu van het podium verdwijnt. Een andere interessante optie om mee te beginnen is Palestina te erkennen. Daar werken de Amerikanen nu volgens Axios aan, al wordt dat wel ontkent door het Witte Huis. De Hoop Scheffer schetst in BNR De Wereld ook de dilemma's waar president Biden voor staat na de aanval op een Amerikaanse basis in Jordanië. Hij kan Iran aanvallen, de Iraanse proxy's in onder meer Irak en Jemen aanpakken of niks doen. De Hoop Scheffer denkt dat die tweede optie de beste is. 'Ik zou hem adviseren wat hij op dit moment al in de praktijk brengt.' Lees ook | EU-leiders bereiken in Brussel akkoord over hulp aan Oekraïne Europa steeds meer alleen GroenLinks-PvdA-buitenlandwoordvoerder Kati Piri maakt zich zorgen over de positie van Europa. Ze is blij dat Hongarije akkoord is met de 50 miljard steun voor Oekraïne, maar wijst erop dat Europa steeds meer alleen komt te staan. Denk daarbij aan de Amerikanen die nog altijd geen nieuwe financiële hulp hebben toegezegd. Ook binnen Europa zelf is er nog verdeeldheid. 'Duitsland doet veel en is na Amerika de grootste leverancier, maar bij Frankrijk blijft het toch meer bij woorden. Luister ook | Nieuw: De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning Democratische tegenstanders van Biden | Postma in Amerika Je zou het niet zeggen, maar ook president Biden moet nog voorverkiezingen ingaan. Die zijn weliswaar een formaliteit, maar Amerika-correspondent Jan Postma zocht tegenkandidaat Dean Phillips op in South Caroline, waar de Democratische primaries plaatsvonden. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.