De Wereld | BNR

De negatieve gevolgen van de oorlog in Oekraïne beginnen ook in Russische steden als Omsk en Irkoetsk zichtbaar te worden. Zo is de prijs van eieren met veertig procent gestegen. Volgens journalist Derk Sauer gaan alle inkomsten uit de economie nu naar de oorlog in plaats van de Russische burger. En ondanks dat denkt Sauer dat Poetin gewoon doorgaat met de oorlog. 'Ik ben ervan overtuigd dat Poetin helemaal nooit zal opgeven.' Luister ook | 'Oekraïne heeft nog niet verloren ondanks teleurstellend jaar' Zorgen over Westerse steun aan Oekraïne Caspar Veldkamp zit nu net twee weken in de Tweede Kamer als buitenlandwoordvoerder voor Nieuw Sociaal Contract. Hij zegt zich zorgen te maken over de afbrokkelende steun van het Westen aan Oekraïne. Wat hem betreft staat Nederland daar pal voor, ondanks de informerende gesprekken die gaande zijn met de PVV en informateur Ronald Plasterk. Ook vindt Veldkamp dat we meer moeten doen om gevechtspauzes in Israël mogelijk te maken. Lees ook | Jemenitische Houthi’s zijn status 'rebellen' allang voorbij Postma in Amerika | Wat vinden George en Kellyanne Conway van Colorado? De Amerikaanse politiek is in rep en roer door het besluit van de hoogste rechters in Colorado om Donald Trump te weren van het stembiljet. Amerika-correspondent Jan Postma vroeg zich daarop af hoe het voormalige koppel George en Kellyanne Conway hierover denken. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Elke dinsdag- en donderdagochtend werpt Geert Jan samen met collega Bernard Hammelburg een blik op de wereld. Dat gaat niet alleen over de laatste ontwikkelingen op militair en diplomatiek gebied in Oekraïne, Rusland en Europa, maar ook over de volatiele situatie in het Midden-Oosten. Want het conflict tussen Israël en Hamas heeft ook grote impact op ons continent én mogelijk op de Russische oorlog in Oekraïne. Geert Jan is op vakantie maar Bernard blijft aan het werk. De Amerikanen blokkeren een stemming in de VN-Veiligheidsraad. Bernard legt uit hoe het zit.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Melania Trump komt uit Slovenië. Trumps grootouders van vaders kant waren Duitse immigranten, Trumps moeder was Schots. Naar Nederlandse maatstaven zijn Melania en Donald westerse allochtonen. Des te schokkender is zijn waarschuwing dat immigranten ‘het bloed van ons land vergiftigen.’ Een stelling die letterlijk lijkt overgenomen uit Adolf Hitlers ‘Mein Kampf.’  Trumps verkiezingstoespraak in New Hampshire was niet zijn eerste uitbarsting tegen vreemdelingen, maar de nazi-variant was een nieuwe, en veroorzaakte een hoop reuring, ook binnen de Republikeinse partij. Hoewel een hoop partijgenoten hem verdedigden: ‘ach ja, beetje ongelukkige woordkeus. Al eerder onthulde hij zijn plannen om migranten aan te pakken. Door langs de zuidgrens kampen te bouwen, ze daarin samen te brengen en ze dan en-masse de grens over te zetten, wat in het Amerikaans ‘deporteren’ heet. Vreemdelingen die het bloed vergiftigen, kampen, deportaties – klinkt huiveringwekkend. Zijn medestanders draaien het om: Joe Biden heeft zo’n migratieramp gecreëerd dat harde maatregelen nodig zijn.  Correctie, mijn fout: die bloedvergiftiging, de klopjacht en de deportaties gaan alleen over niet-Europese migranten. Moeten we nu opgelucht adem halen, of wordt het er erger van?  Trump heeft meer ingrijpende plannen. Hij wil het ambtelijke apparaat in Washington zoveel mogelijk vervangen door Trumpisten, hij wil het ministerie van justitie en de FBI onder zijn directe controle brengen, er komt een enorme strafvervolging tegen Biden, zijn familie en zijn staf. Vorige maand noemde hij hen ‘ongedierte,’ ook al zo’n uitdrukking uit het nationaalsocialistische repertoire. In Amerika geboren kinderen van buitenlandse ouders hebben geen recht meer op de Amerikaanse nationaliteit. Hulp aan Oekraïne eindigt.  Een keuze voor Trump, zeggen zijn critici, is een keuze voor een autocratie, of zelfs een dictatuur. Is dat wat hij wil, dictator worden?, vroeg Fox News presentator Sean Hannity hem. ‘Nee, nee,’ zei Trump, ‘maar wel voor één dag.’ Genoeg om de zuidgrens hermetisch te sluiten en de Amerikaanse fossiele brandstofproductie omhoog te jagen. Klonk als een grap, maar er waren weinig lachers.  Wat doet dit nu allemaal met de peilingen? Kortgezegd: niets. Hij blijft torenhoog uitsteken boven zijn rivalen, en ligt in vijf van de swing states vóór op Biden. Vooralsnog verkiezen heel veel Amerikanen Trumpistan boven de Verenigde Staten. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland doet mee aan een "multinationale operatie" om vrachtschepen te beschermen tegen beschietingen van Houthi-rebellen. Sinds de oorlog in Gaza zijn meerdere schepen aangevallen en is er zelfs één schip gekaapt. Het samenwerkingsverband wordt onderdeel van een bestaande Amerikaanse maritieme coalitie die piraterij, terrorisme en smokkel bestrijdt. De actie is gericht op het versterken van de nationale veiligheid en welvaart.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne heeft een teleurstellend oorlogsjaar beleefd, zegt Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Een gebrek aan een goede luchtmacht en trage wapenleveranties van het Westen liggen daaraan ten grondslag. Toch denkt Wijninga dat er nog niets verloren is, maar daarvoor is het Westen wel aan zet. Luister ook | Het Oekraïense moreel heeft een knauw gekregen Dwarsligger Orbán in Brussel Of Oekraïne meer steun krijgt is afhankelijk van Hongarije binnen de EU. Op dit moment ligt Orbán nog dwars. VVD-Europarlementariër Bart Groothuis maakt zich zorgen over de Europese steun voor Oekraïne en vindt dat de EU meer buiten Hongarije om zou moeten doen. Tegelijkertijd waarschuwt hij voor het gevaar van hacks uit Rusland, maar ook China. Lees ook | 'Orbán zal tijdens EU-top geen veto inzetten' Postma in Amerika | Tucker Carlson als 'running mate' van Trump? Voormalig Fox News-ster Tucker Carlson begint zijn eigen mediabedrijf, maar wordt ondertussen ook genoemd als potentiele running mate? Zelf ontkent hij dat, want Carlson heeft weinig op met politici. Amerika-correspondent Jan Postma legt uit waar dit verhaal vandaan komt. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïners en president Zelensky voorop zullen vandaag met spanning naar de EU-top kijken. Gaat Orbán overstag voor meer steun én onderhandelingen over het EU-lidmaatschap?See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het als een bosbrand om zich heen slaande antisemitisme heb je soorten en maten. Je hebt de primitieve soort, waarin de Joden, bijvoorbeeld in Rotterdam of Brussel, de schuld krijgen van het drama van de oorlog tussen Israël en Hamas. Je hebt de politieke soort, waarin Joden medeplichtig worden gehouden voor de strapatsen van Bibi Netanyahu. Je hebt de traditionele soort, waarin Joden worden afgeschilderd als de moordenaars van Jezus, de verspreiders van de pest, of de louche eigenaren van de media en de banken.  En dan heb je de intellectuele antisemieten, zoals de rectrices magnificae van de beroemde Amerikaanse universiteiten Harvard, Penn en MIT, die waren opgeroepen voor een hoorzitting in het Congres over antisemitisme op hun beroemde instituten. Net als op veel andere Amerikaanse universiteiten zijn daar voortdurend felle, pro-Palestijnse demonstraties. Dat mag, zeker in het land met waarschijnlijkst de ruimste opvatting van het begrip ‘vrijheid van meningsuiting’ ter wereld. De vraag was of de demonstranten ook als intimidatie mogen scanderen ‘intifada tegen de Joden’ of ‘genocide op de Joden.’  Claudine Gay van Harvard, Liz Magill van Penn en Sally Kornbluth van MIT kregen die vraag voorgelegd door Elise Stefanik, Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden, die zich als een roofdier op haar slachtoffers stortte. Haar vraag was simpel: verbiedt het regelement van uw universiteit de roep om genocide van Joden. Ze eiste een simpel ja of nee. In plaats daarvan luidde het antwoord dat het van de context afhing. Wat de context kan zijn voor het gedogen van een oproep tot massamoord maakten ze niet duidelijk. Liz Magill werd door haar bestuur gedwongen omslag te nemen. Sally Kornbluth bleef aan, Claudine Gay bood omstandig excuses aan.  Behalve academische ambities en het ontwikkelen van eigen inzichten, heeft een universiteit de plicht erop toe te zien dat de studenten zich veilig voelen. Dat is sinds 7 oktober voorbij. Het pleit niet voor de kennis en nieuwsgierigheid van de demonstrerende studenten, maar hun frame is dat de Israëliërs die barbaarse massaslachting en ontvoering aan zichzelf te wijten hebben. En dan komt-ie weer: Israëliërs zijn ‘de Joden.’ Mag je die intimideren met het dreigement van uitmoording? Dat, zeggen de genieën van Harvard, de Universiteit van Pennsylvania en het Massachusetts Institute of Technology, hangt af van de context.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Oekraïense president Zelensky noemt het uitstel van Amerikaanse militaire hulp 'een droom die uitkomt voor de Russische leider Vladimir Poetin'. "Poetin moet verliezen", zei Zelensky in een toespraak op de National Defense University in Washington. Vandaag gaat hij in gesprek met Biden om aan te dringen op nieuwe steun.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De steun voor Oekraïne kon lange tijd niet op in het Westen. Maar met de voorlopige 'nee' uit Washington en een dreigende 'nee' uit Europa komt Oekraïne steeds meer alleen te staan. En dat in het jaar waarin het Oekraïense tegenoffensief nauwelijks successen heeft beleefd. Volgens Helga Salemon, onderzoeker gespecialiseerd in Rusland en de voormalige Sovjet-Unie, heeft het Oekraïense moreel een enorme knauw gekregen. En Europa-verslaggever Geert Jan Hahn schetst de moeizame Oekraïense mobilisatie. Luister ook | Ook Rusland heeft haast in de oorlog Hoe kijkt de Arabische wereld nu naar Gaza? Nu Israël zijn militaire operatie heeft uitgebreid naar het zuiden van Gaza neemt de kritiek op het land verder toe. De Arabische wereld doet daaraan mee, maar niet echt voluit. Arabist Jan Jaap de Ruiter van de Tilburg University legt uit met welke afwegingen landen als Saoedi-Arabië en Jordanië worstelen. Luister ook | VN-baas mobiliseert Veiligheidsraad om Gaza, Israël reageert woest Postma in Amerika | Biden laat eigen campagneteam schrikken President Biden maakte deze week een opmerking die zijn campagneteam liet schrikken. Het gaat hem vooral om Trump te verslaan, maar wil hij zelf eigenlijk nog wel? Amerika-correspondent Jan Postma legt uit hoe Washington hierop reageerde. Luister ook | #209: Dictator voor een dagSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Elke dinsdag- en donderdagochtend werpt Geert Jan samen met collega Bernard Hammelburg een blik op de wereld. Dat gaat niet alleen over de laatste ontwikkelingen op militair en diplomatiek gebied in Oekraïne, Rusland en Europa, maar ook over de volatiele situatie in het Midden-Oosten. Want het conflict tussen Israël en Hamas heeft ook grote impact op ons continent én mogelijk op de Russische oorlog in Oekraïne.  Geen miljardensteun voor Israël en Oekraïne. De Amerikaanse senaat heeft een wetsvoorstel geblokkeerd tot woede van president Joe Biden. Volgens hem houden de republikeinse senatoren het geld voor Oekraïne gegijzeld, Bernard legt uit hoe het zit.  In Oekraïne lopen de zorgen op en groeit het lijstje met problemen. Zo blijft Hongarije dwarsliggen, spelen er binnenlandse politieke problemen, zit het front vast en eisen de grensblokkades door vrachtwagenchauffeurs hun tol.  Secretaris-generaal van de VN Antonio Guterres de veiligheidsraad bij elkaar geroepen met een beroep op artikel 99. Dit artikel is nog maar drie keer eerder gebruikt.     Tot slot heeft Geert Jan nog een klein lichtpuntje in de donkere tijd.See omnystudio.com/listener for privacy information.