Betrouwbare Bronnen

In 1991 – nu 30 jaar geleden was het plotseling voorbij met de supermacht die het Westen sinds de Tweede Wereldoorlog in de ban hield. Op 25 december werd de vlag van de Sovjet-Unie voor het laatst gestreken boven de reusachtige koepel van het Kremlin.Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar het Moskou van die laatste weken van dat jaar en we komen ook nog in Madrid, Beijing, een buitenhuisje in Frankrijk, een datsja in Belevezha (Oekraïne) en tot slot in Barcelona.Op die plekken werd het eindspel gespeeld waarin Boris Jeltsin wraak nam op de vernederingen die Michael Gorbatsjov hem had aangedaan. Jeltsin liet zijn eigen republiek Rusland ontstaan om als nieuwe wereldmacht op de kaart te zetten. De net van een coup geredde Sovjetleider ging ondertussen onversaagd door en deed net of er niets aan de hand was.Maar in gesprekken met zijn vriend François Mitterrand - tussen diens kippen en geiten in Latche - en met zijn kameraad Felipe González en koning Juan Carlos klaagde hij zijn nood. Hij smeekte alle andere wereldleiders om hulp en vooral geld om zijn nobele plannen voor hervorming en Glasnost te redden. De vlijmscherpe Amerikaanse minister James Baker zei het zo: "Hij is een drenkeling.”In het diepste geheim zorgde Jeltsin voor voldongen feiten. Hij liet de Sovjet-Unie verdampen door een vernuftige politieke zet. Die had direct opvallende steun van de oude heerser in China, Deng Xiaoping! Want die zag scherp hoe nuttig dit voor zijn succes kon zijn.President George HW Bush stuurde daarop zijn rechterhand Baker naar Moskou om bij dat fatale eindspel er zelf bovenop te zitten. Zijn gesprekken met Jeltsin en Gorbatsjov moesten ervoor zorgen dat deze implosie van een wereldmacht niet tot ellende zou leiden. Want wat zou er bijvoorbeeld gebeuren met dat koffertje met de lanceercodes van de Sovjetkernmacht?Gorbatsjov restte weinig meer dan zijn laden op te ruimen en zijn spulletjes van kantoor in het Kremlin mee te nemen. PG vertelt over die tragikomische laatste dagen, maar ook over de paniek van Raïsa Gorbatsjova en haar brieven, die lege kast achter het bureau van haar man, de topgeheime stukken van Stalin die nog in mapjes zaten en Jeltsin die de fles vast opende.25 december 1991 werd zo een sleutelmoment in de wereldgeschiedenis, of zoals Baker die dagen schreef in zijn strategiememo voor Bush: "Dit is uiteindelijk de echte ineenstorting van het Sovjetrijk. Maar niemand weet waardoor het wordt vervangen. We worden geconfronteerd met grote kansen en even groot gevaar."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst en verwijzingen vind je altijd hier***Verder lezenWilliam Taubman – Gorbatsjov, de man en zijn tijdperk***Verder kijkenGorbachev Resigns: December 25, 1991***Verder luisteren211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:48 – Deel 201:24:35 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Komt het er nu eindelijk, een nieuw kabinet met ‘nieuw elan’ (volgens Mark Rutte), ‘nieuw leiderschap’ (volgens Sigrid Kaag) en ‘nieuwe gezichten’ (volgens Wopke Hoekstra)? De berichten zijn verwarrend en maken argwanend. Is de kabinetsformatie op een oor na gevild, zoals het FD meldt? Of zit het muurvast en staan de nieuwe ministers voorlopig nog niet op het bordes, zoals het AD eerder deze week schreef? En wat bedoelen Rutte, Kaag en Hoekstra met nieuw elan, nieuw leiderschap en nieuwe gezichten ook nieuwe ministeries met nieuwe ministers?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de actuele situatie vanuit de historie, met de blik op Europa en bijgelicht door de ervaringen uit de nu afgeronde Duitse formatie. Hoe leerzaam is wat daar wel lukte en hier nog niet? Was een beetje oude bestuurscultuur daar nu juist niet het geheim? En is de aanzet tot een opzet voor een regeerakkoord van Sophie Hermans en Rob Jetten en het VVD/CDA-stuk wat Gert Jan Segers in de trein achterliet inmiddels niet pijnlijk achterhaald door de harde realiteit?Uit die stukken bleek dat gedacht wordt aan een aantal nieuwe ministersposten en ook Rutte speculeerde al op misschien wel 30 bewindslieden, veel meer dus dan in de 24 waarmee Rutte III van start ging.Jaap en PG duiken in de geschiedenis van nieuwe ministeries: momenten, motieven en mensen. Interessante verhalen, want er zijn grote en leerzame verschillen. Niet elk nieuw departement werd zo'n succesvol blijvertje als 'Maatschappelijk Werk' van Marga Klompé en niet elk nieuw ministerie bleek zo'n lege doos als 'Bestuurlijke Vernieuwing' van Thom de Graaf.Het probeersel van Rutte III met 'ministers 'van' en ministers 'voor' was niet echt een succes, terwijl in Duitland nu veelbelovende thematische ministeries worden opgetuigd. In Duitsland bijvoorbeeld een departement voor ‘bouwen’ en dus niet voor 'wonen' of het ouderwetser klinkende 'volkshuisvesting'. Ook de koppeling van het Berlijnse mobiliteitsministerie aan het grote thema 'digitalisering' als nieuwe essentie van infrastructuur kan leerzaam zijn.Zeker zo nuttig is te overwegen de lege huls van 'vicepremier' te vervangen door een oud plan van 40 jaar geleden en een geslaagde innovatie van Jean-Claude Juncker in Brussel. Hier blijken de liberale nestor Henk Vonhoff en de Luxemburgse bonhomme toekomstgerichter te zijn geweest dan de Haagse partijen tot nu toe. Door onder de premier een vijftal 'coördinerende ministers' neer te zetten op hoofdlijnen van beleid die met groepjes bewindslieden de strategische doelen dichterbij brengen, zouden in Rutte IV nieuw elan én nieuwe gezichten en zélfs nieuw leiderschap tot wasdom kunnen komen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenAanzet tot een opzet voor een regeerakkoord door VVD en D66Formatiedocument VVD & CDA, versie 26-09-2021Brief secretarissen-generaal (april 2021)Commissie Hoofdstructuur Rijksdienst (Vonhoff, 1981)Rapport Staatscommissie Parlementair Stelsel (Remkes)***Verder luisteren233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:40 – Deel 201:14:07 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is een unicum in de moderne geschiedenis van de Verenigde Staten. Nooit eerder heeft een president gewaarschuwd voor zijn voorganger en diens aanhang als een gevaar voor de dem

Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. Niets willen politici liever dan de steun van - en identificatie met - 'de gewone man'. Wie zichzelf de tolk weet te maken van 'de gewone Nede