De Correspondent

Luisteraars! We waren er een poos helemaal klaar mee, nadat de overheid in de jaren zeventig een stervend scheepswerf in Rotterdam overeind poogde te houden – miljarden guldens door het putje. Maar het is weer helemaal terug: industriepolitiek, ofwel een overheid die richting geeft aan wat voor bedrijvigheid ze in het land wil door winnaars te kiezen. Want naast fiasco's met zombiescheepsbouwers hebben we er ook enkele van onze succesvolste sectoren en bedrijven aan te danken. ASML kreeg in zijn prille jaren tientallen miljoenen aan overheidssteun, de tuinbouwsector ontving goedkoop gas, DSM staat voor De Nederlandse Staatsmijnen ('nuff said), en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Dus: hoe ziet die nieuwe industriepolitiek eruit? We spreken met Rinke Zonneveld, de CEO van InvestNL, een staatsparticipatiemaatschappij die vier jaar geleden een zak met 1,7 miljard euro belastinggeld meekreeg, om te investeren in riskante bedrijven die het in de markt niet rooien. Wie kijkt naar de investeringen van InvestNL, ziet dat er in een wilde verscheidenheid van sectoren wordt geïnvesteerd: kweekvlees (gaaf!), fotonica (wat?), quantumtech (hoe?), scanning probe microscopy (tuurlijk!). Klinkt allemaal gaaf, maar als je in zoveel verschillende sectoren zit, kun je dan wel echt doorgronden of de techniek hout snijdt? En hoe ziet Zonneveld de verhouding tussen diversificatie (investeren in zoveel mogelijk verschillende technologieën omdat je nooit weet wat gaat lukken) en specialisatie (investeren in enkele technologieën zodat je er echt goed in wordt)? InvestNL is ook een warm pleitbezorger van een inheemse zonne-industrie: zelf cellen en panelen maken, misschien zelfs zelf silicium destilleren en wafers snijden, om onze afhankelijkheid van China te verminderen. De overheid zou een 'level playing field' moeten creëren (lees: Chinese panelen de tyfus belasten). Moeten we dat wel willen als Nederlandse fabrikanten zelfs in het beste geval nog de helft duurder zijn dan de Chinese concurrentie? Leesvoer bij deze aflevering • Groeibriljant: Faillissement dreigde voor ASML', een artikel uit het Eindhovens Dagblad.(https://corr.es/03a7a8) • Een gesprek tussen Rinke Zonneveld en Michael Jackson, dat je terug kunt lezen op Innovation Origins: 'De verwachtingen zijn hooggespannen, maar Europa’s deep tech ambities hebben nog wat drempels te nemen'. (https://corr.es/6dae21) • Het RSV-drama (1984), een documentaire over het ontstaan van de RSV-affaire (https://corr.es/be9d0c) • De paper 'The Spread of Improvement: Why Innovation Accelerated in Britain 1547-1851' (2017) van Anton Howes. (https://corr.es/ff3ecd) Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.

Hoe zijn we beland in een politiek van onzekerheid en wantrouwen – en hoe komen we hieruit? Om die vraag draaide het boek waar Marc Chavannes (1946 - 2024) aan werkte. We publiceren de werkversie van de inleiding die hij hiervoor schreef postuum, als eerbetoon aan zijn werk en als uitnodiging om zijn missie voort te zetten. Voorgelezen door hoofdredacteur Rob Wijnberg. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15056/het-laatste-verhaal-van-marc-chavannes-een-oproep-tot-politiek-die-werkt/fce28f27-2445-0567-19f2-225fd61f097a

Gesloten, onbegrijpelijk en niet te vertrouwen. Veel digitale apparaten zijn niet meer van ons: we kunnen ze niet openen, weten niet hoe ze van binnen werken, en kunnen ze niet repareren. Eén hardwarehacker, Andrew ‘bunnie’ Huang, probeert dat op radicale wijze te veranderen. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15035/hoe-kun-je-apparaten-vertrouwen-die-je-niet-eens-een-beetje-snapt-deze-hacker-bouwt-een-radicaal-open-systeem Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

De AI-wereld heeft de mond vol van ‘AI safety’, maar waar gaat die veiligheid precies over? En wanneer is AI onveilig? Ik vroeg het aan veiligheidsonderzoeker en AI-specialist Roel Dobbe. ‘Software wordt onveilig als het te complex wordt, omdat niemand dan meer begrijpt hoe het precies werkt.’ Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15037/is-ai-nou-zo-slim-of-zijn-wij-nou-zo-dom-een-goed-gesprek-over-de-on-veiligheid-van-ai Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Gedesillusioneerd over de rechtsere koers die de PvdA was gaan varen, zegde oud-politicus Jan Pronk jaren geleden zijn lidmaatschap op. Nu is hij terug, door de winst van de PVV. Hij wil bijdragen aan een progressieve beweging die de uitholling van onze democratie voorkomt. Het gedicht uitde podcast is van Wislawa Szymborska en heet 'Herfsttij van de eeuw'. Montage en audioredactie: Julius van IJperen Muziek: Tin Hat Trio - Osborne Avenue Tin Hat Trio - Pablo Looks Back Tin Hat Trio - March of The Smallest Feet Christina Pluhar · L'Arpeggiata - Oedipus, Z. 583: No. 2 Lees hier het transcript: https://decorrespondent.nl/15046/links-klaar-met-dat-geneuzel-vorm-een-groot-front-tegen-populisme-aldus-oud-minister-pronk Luister hier naar de driedelige podcastserie Pronk: https://decorrespondent.nl/collectie/pronk https://open.spotify.com/show/3FbJBEw3ndTBa28PXAa1OC Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox:
decorrespondent.nl/proefmail
 ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ******

Het is makkelijk om moedeloos te raken over onze klimaattoekomst: je hoeft alleen maar het nieuws te volgen. Maar de ontluikende energietransitie biedt reden tot hoop. Een overzicht van de recente ontwikkelingen. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15049/dit-is-de-staat-van-het-klimaat-in-2024-drie-hoopvolle-en-drie-zorgwekkende-ontwikkelingen Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Voor de serie De zorgzamen ga ik langs bij mensen die zorgen. Vandaag: de meeste ouders hopen hun kinderen zo op te voeden dat ze zichzelf later staande kunnen houden in de wereld. Maar wat als dat voor jouw kind geen optie is? Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15004/renger-zal-nooit-voor-zichzelf-kunnen-zorgen-dus-bouwen-zijn-ouders-een-zorgzame-wereld-om-hem-heen Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Veehouderij zonder kunstmest en krachtvoer – de landbouwsector vindt het te radicaal en onrealistisch. Maar het is juist lang niet radicaal genoeg, zegt de Britse journalist en activist George Monbiot. De veehouderij afschaffen, dát is pas realistisch. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15023/biologisch-boeren-een-mooi-ideaal-lang-niet-radicaal-genoeg-zegt-george-monbiot Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Hoe ga je om met pijn en verlies? Doorgaan, ondanks alles, kan er op heel veel verschillende manieren uitzien. Maar je kunt pas doorgaan als je stopt met vermijden, wegdrukken, doen alsof er niks aan de hand is. Door te rouwen leer je rouwen.
 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/15036/pas-als-je-omdondert-leer-je-opstaan Wil je vrijblijvend kennismaken met ons journalistieke platform? Schrijf je in voor de proefmail en ontvang gratis een selectie van onze beste verhalen in je inbox: decorrespondent.nl/proefmail ****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ****** Productie: Tom Ruijg Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Luisteraars! Bij De Rudi & Freddie Show geen top-vijflijstjes van favoriete boeken en gebeurtenissen. Nee, juist een zalig contra-seizoensmatig gesprek over de gevolgen van ondraaglijke hitte! Het is in economische analyses van klimaatverandering steevast de grootste kostenpost: de toename van het aantal hittedoden. Dankzij klimaatverandering zal het vaker zo heet worden in de zomer dat mensen voortijdig het leven laten. Ik (Jesse) las afgelopen zomer veel onderzoek van epidemiologen en economen over de gevolgen van niet-optimale temperaturen voor de mortaliteit (je ziet: ik zit al lekker in het jargon!). En de eerlijkheid gebiedt te zeggen: dat stelde eigenlijk behoorlijk gerust. Uit een groot onderzoek in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet blijkt bijvoorbeeld dat wereldwijd vooralsnog meer mensen dood gaan door kou (4,6 miljoen) dan door hitte (489.000). Dankzij de opwarming van de aarde in de afgelopen twintig jaar is het aantal aan hitte gerelateerde doden toegenomen, maar het aantal aan kou gerelateerde doden is sneller afgenomen. Netto zijn er dankzij de klimaatverandering tot nog toe minder doden gevallen door niet-optimale temperaturen. Maar dat betekent nog niet dat dit bij toekomstige opwarming nog steeds zo zal zijn. Epidemiologen komen met sombere prognoses, waarin bij stevige klimaatopwarming ongeveer evenveel aardbewoners zullen sterven door aan temperatuur gerelateerde sterfte als nu door luchtvervuiling. Maar wie onder de motorkap kijkt van dit epidemiologische onderzoek, ziet dat er uit wordt gegaan van extreem pessimistische (en volstrekt onrealistische) klimaatscenario's. En dat er bovendien helemaal geen rekening wordt gehouden met het aanpassingsvermogen van mensen! We zullen volgens deze onderzoeken rustig stil blijven zitten terwijl de hitte over ons heen raast. Maar alles wijst erop dat we dat helemaal niet doen, en niet gaan doen. Zo is in Houston (Verenigde Staten) een dag van meer dan 32 graden Celsius inmiddels 90 procent minder dodelijk dan in de jaren zestig. Leesvoer bij deze aflevering: • 'Global, regional, and national burden of mortality associated with non-optimal ambient temperatures from 2000 to 2019: a three-stage modelling study' van Qi Zhao et al. (https://corr.es/97042f) • Het nieuwste rapport van het IPCC: 'AR6 Synthesis Report: Climate Change 2023'. (https://corr.es/f77c15) • 'Projections of temperature-related excess mortality under climate change scenarios' van Antonio Gasparrini et al. (https://corr.es/59debb) • Een uitleg van de klimaatscenario's (SSP's) waar we aan refereren kun je hier vinden. (https://corr.es/2774df) • Valuing the Global Mortality Consequences of Climate Change Accounting for Adaptation Costs and Benefits' van o.a. Tamma Carleton. (https://corr.es/a5c8d1) Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.