De Correspondent

Een derde van de wereldbevolking doet het. Het heeft dramatische gevolgen voor het milieu, het klimaat, vrouwen en de gezondheid van 2,4 miljard mensen. En toch hebben we het er vrijwel nooit over: koken op open vuur. Luchtvervuiling is zo'n onderwerp dat je niet meer loslaat, als je de cijfers tot je laat doordringen. Ga maar na: de Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er tussen 2030 en 2050 ongeveer 250.000 mensen zullen sterven aan de gevolgen van klimaatverandering. Dat is enorm en verschrikkelijk, maar eigenlijk nog maar weinig vergeleken met de impact van luchtvervuiling. Want in dat laatste geval hebben we het namelijk over 10 miljoen doden per jaar. Niet over dertig jaar, maar nu al, ieder jaar weer. In een grote stad als Delhi verliezen mensen maar liefst tien jaar aan levensverwachting door het inademen van vervuilde lucht. Als de wereld verder opwarmt tot 2 graden hebben we het over 153 miljoen extra doden (!!!). Niet door overstromingen, droogtes, orkanen of tsunami's – maar door de extra luchtvervuiling die het verbranden van al die fossiele brandstoffen met zich mee brengt. Oftewel: eigenlijk is luchtvervuiling een nóg sterkere reden om over te stappen op groene energie. Maar naast het verbranden van kolen, olie en gas, is ook het binnenshuis verbranden van hout een gigantisch probleem. Deze week hebben we het erover met wetenschapper Esther Boudewijns, die onlangs een groot paper publiceerde in het prestigieuze tijdschrift The Lancet over de implementatie van 'schoon-kokenoplossingen' in armere landen. Want juist omdat het probleem zo groot is, zijn de oplossingen ook zo veelbelovend. Wie zich bezighoudt met schoon koken, strijdt niet alleen tegen luchtvervuiling, maar ook tegen ontbossing, klimaatopwarming en genderongelijkheid – het zijn namelijk vooral vrouwen die koken. We hebben het hier, kortom, over een win-win-win-winoplossing. Boudewijns vertelt over haar onderzoek en over de leidende rol die Nederland speelt in het – helaas – nog veel te kleine wereldje van schoon-kookactivisten. Als altijd zijn we benieuwd wat jullie vinden van deze aflevering. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nl Leesvoer bij deze aflevering: De studie 'Facilitators and barriers to the implementation of improved solid fuel cookstoves and clean fuels in low-income and middle-income countries: an umbrella review' (2022) in The Lancet, waarvan Boudewijns eerste auteur is. (corr.es/87561d) Het artikel 'Ten Million a Year' van David Wallace-Wells in de London Review of Books (corr.es/9289e4) en zijn klimaatboek The Uninhabitable Earth. (corr.es/ab74fa) De Internationale Klimaatstrategie van het kabinet-Rutte IV, waarin Nederland de ambitie uitspreekt om 100 miljoen mensen toegang te geven tot duurzame energie. (corr.es/d2b9be)

Hoe blijft Poetin zijn oorlog betalen? Mede dankzij de gewetenloze dienstbaarheid van de Amsterdamse en Londense financiële industrie. Achter een masker van keurig professionalisme helpt zij dieven, uitbuiters en autocraten om gestolen miljarden rond te pompen. Politiek dagboek over Londongrad en Kremlin aan de Zuidas.

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14188/poetins-gestolen-miljarden-mede-mogelijk-gemaakt-door-de-zuidas-en-de-londense-city/3094344941336-7aadf73d
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Klimaatmensen opgelet: zeggen dat klimaatverandering alleen met harde hand kan worden aangepakt, is brandstof voor zelfbenoemde vrijheidsstrijders. Maak liever duidelijk dat vrijheid, democratie en duurzaamheid hand in hand gaan.

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14182/op-een-ecodictatuur-zit-niemand-te-wachten-zo-maken-we-de-klimaataanpak-echt-democratisch/1562984038-22ee60d7
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Wanneer ben je slim? Als je heel veel feitjes kent? Als je hoge cijfers haalt op school? Of als je Steven bent, misschien wel de gelukkigste klusjesman van Spanje?

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14172/waarom-de-slimste-mens-in-ik-vertrek-zit/1126007916-7b947f1b
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Mensen die zich niet thuisvoelen bij hun biologische geslacht krijgen al snel een label – ‘genderdysfoor’ – en een doorverwijzing naar het ziekenhuis. Maar is de medicalisering van genderdiversiteit wel de oplossing? Wat trans mensen echt nodig hebben is een maatschappij die haar starre gendernormen wat meer los durft te laten.

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14184/geef-trans-mensen-geen-doktersbriefje-maar-de-ruimte-om-zichzelf-te-zijn/21760787574504-aebc7b59
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Er is een Nederlandse gemeente die straks als een van de eerste onderloopt door de stijgende zeespiegel. Waar bewoners, natuur en economie enorme klappen krijgen door de opwarming van het klimaat. Alle reden om in te grijpen, zou je denken. Maar er gebeurt nauwelijks iets.

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14180/deze-nederlandse-gemeente-dreigt-onder-water-te-lopen-maar-een-klimaatplan-is-er-niet/3575058012460-d2caccb3
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen, Jacco Prantl
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

In Nieuw-Zeeland mag niemand die na 2009 geboren is ooit nog sigaretten kopen. Een levenslang rookverbod voor de nieuwe generatie. Daar, aan de andere kant van de aardbol, durven ze ver vooruit te kijken. 

Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14170/vergeet-de-nicotinepleister-zo-stopt-iedereen-met-roken/7336286373130-840d78a0
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen, Jacco Prantl
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Een beter internet vind je niet in Silicon Valley – júíst niet in Silicon Valley – maar gewoon hier, in Nederland. Bijvoorbeeld in Veenhuizen, waar een coöperatie van bewoners zelf eigenaar is van een glasvezelnetwerk. 

Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14169/in-veenhuizen-zijn-de-internetkabels-van-iedereen/435781764-d1e6fc39
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen, Jacco Prantl
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Op 16-jarige leeftijd mag je fulltime werken, een tractor besturen, je eigen kind opvoeden en je verkiesbaar stellen voor de gemeenteraad. Waarom mag je dan niet stemmen? Tijd om dat – eindelijk – te veranderen.

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14149/geef-16-jarigen-nu-stemrecht/7325413965661-9f6af499
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen, Jacco Prantl
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Inflatie, oorlog, vogelgriep, stakingen: komend jaar wordt het natuurlijk weer kommer en kwel. Maar door alle ellende zou je bijna vergeten dat er ook heel veel wél goed gaat. Criminaliteit? Gedaald. Luchtkwaliteit: véél beter. En de integratie? Er is nog nooit zo veel vooruitgang geboekt. 

 Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/14159/en-dan-nu-het-goede-nieuws-het-gaat-steeds-beter-met-nederland/851823832541-661beb0e
 *** Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie: Julius van Ijperen, Jacco Prantl
 Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl