De Correspondent

Luisteraars! Dit keer een podcast met concurrent en collega Ties Joosten van Follow the Money. Ties schreef een boek getiteld De blauwe fabel: Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden. Vlak na de corona-uitbraak vond er een debat plaats in de Tweede Kamer over KLM, dat in zwaar weer verkeerde. Kamerleden tuimelden over elkaar heen om hun lof uit te spreken over KLM. PVV: ‘Vriend en vijand zijn het erover eens dat we de blauwe trots, de blauwe zwaan, moeten redden.’ FVD: ‘De KLM staat voor alles wat goed is aan Nederland: degelijkheid, betrouwbaarheid, efficiëntie en klantvriendelijkheid.’ Het CDA: ‘Doe alstublieft wat nodig is in het belang van Nederland.’ De PvdA vond KLM belangrijk ‘voor de Nederlandse economie in den brede’ en 50PLUS had het over ‘onze extra afgetrainde blauwe zwaan’. En natuurlijk, minister Cora van Nieuwenhuizen, die aangaf dat 'het succes van KLM het succes van Nederland is'. Ties Joosten laat in zijn boek zien dat dit een patroon is dat zich al zo'n honderd jaar herhaalt: KLM dreigt zo'n beetje elk decennium failliet te gaan, waarna de overheid haar te hulp schiet. Onze verhouding met KLM lijkt al een hele tijd meer op een liefdesrelatie dan op een gezonde zakelijke band. En het is helaas niet alleen KLM dat steeds gered wordt door de overheid. In Europa is er een soort half-markt, waarin we enerzijds de luchtvaart hebben geliberaliseerd, maar anderzijds overheden hun nationale luchtvaartmaatschappijen ondersteunen met subsidies. Vliegen is zo goedkoper dan gerechtvaardigd. De negatieve effecten van de luchtvaart zijn ook steeds duidelijker. Als je alle vluchten van KLM bij elkaar optelt, dan is het bedrijf de grootste uitstoter van CO2 in Nederland, aldus Joosten. En de vliegtuigen die over dichtbevolkt Nederland heen vliegen, veroorzaken grove geluidsoverlast. Joosten legt in de podcast uit dat de baten van Schiphol consequent worden overdreven, waarbij bijvoorbeeld al het toerisme wordt toegerekend aan de nationale luchthaven. Moet de luchtvaart dus wel blijven groeien of is het tijd voor krimp? Leesvoer bij deze aflevering: Ties Joosten schreef voor Follow The Money eerder over het dierenleed in de bio-industrie: 'Het restafval van de zuivelindustrie: drie kalfjes per minuut' (https://corr.es/1o5rkt) Het nieuwe boek van Joosten, over de Nederlandse luchtvaart: De blauwe fabel: Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden (https://corr.es/eic8p3) En hoe komt het eigenlijk dat we zo goedkoop kunnen vliegen? We hadden het al even over de subsidiëring hierachter, maar hier vind je het hele verhaal: 'Een goedkoop vliegticket komt niet uit de lucht vallen' (https://corr.es/0ph2t5)

Dit is het verhaal van Benjamin Lay, een van de radicaalste mensen uit de geschiedenis. Hij was een gebochelde profeet met dwerggroei die streed tegen het grootste onrecht van zijn tijd: de slavernij. Zijn indrukwekkende leven roept de vraag op: wie zijn de Benjamin Lays van onze tijd? Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13013/het-ongelofelijke-verhaal-van-benjamin-lay-antiracist-veganist-en-zijn-tijd-eeuwen-vooruit/500284785-e9fdfae8 ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Rouwen en werken is voor veel mensen geen goede combinatie. Een op de tien rouwende werkenden belandt erdoor in een burn-out. Een wettelijk rouwverlof kan soelaas bieden. Maar hoe moet dat eruitzien als rouw voor iedereen anders is? Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13035/rouw-vraagt-om-tijd-en-ruimte-die-er-op-de-werkvloer-niet-is-daarom-een-pleidooi-voor-rouwverlof/20552166689670-012a4ca5 ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Bas Mesters zat al eens tien jaar als correspondent in Italië. Nu bedrijft hij constructieve journalistiek. Sterker nog, hij was daar al mee bezig nog voordat De Correspondent het levenslicht zag. Je beschrijft niet alleen de problemen, maar denkt ook na over de mogelijke oplossingen, je dient als journalist perspectief te bieden, een uitweg uit de misère. Dat is niet iedereen met hem eens. Het komt sterk tot uiting in zijn boek Het herstel van Nederland. Een serie van twaalf interviews, oorspronkelijk verschenen in De Volkskrant, met evenzovele professionals in verschillende werkvelden, de zorg, het onderwijs, het recht, de journalistiek, het klimaat enz. Al zijn gesprekspartners zeggen hetzelfde: het neo-liberale gedachtegoed heeft een enorme bak ellende teweeggebracht in de maatschappij. De nadruk op winst, die ook nog eens wordt weggezogen uit de samenleving, leidt tot een gigantisch groot verlies. Maar, en dat is het goede nieuws: ze barsten allemaal van de praktische ideeën hoe het anders kan. En dat maakt Het herstel van Nederland tot een inspirerend boek.

Als het over duurzaamheid van kleding gaat, kijken we vaak naar de manier waarop die wordt geproduceerd. Maar net zo belangrijk: hoe we de kleren gebruiken. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13050/wat-maakt-kleren-duurzaam-hoe-ze-worden-gemaakt-maar-ook-wat-je-er-zelf-mee-doet/5257423719900-d21f5c70 ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Luisteraars! Een nieuw jaar, een nieuwe podcast. Dit keer hebben we het over een simpele vraag: hoe functioneert onze democratie? En dan niet zoals ze je bij maatschappijleer vertellen, maar hoe werkt het écht? Kiezen wij de politici die passen bij onze opvattingen, of werkt het heel anders? Hebben de meeste mensen überhaupt wel opvattingen over de meeste politieke kwesties? En als 'het volk' veel minder invloed heeft dan we denken, wat zijn dan de implicaties voor mensen die de wereld willen veranderen? Jesse bespreekt het fascinerende boek Democracy for Realists, waarin twee politicologen een nogal ontnuchterende theorie uit de doeken doen over hoe ons democratische bestel daadwerkelijk functioneert. Rutger borduurt voort op dit verhaal door te vertellen over wat hij in de afgelopen maanden heeft gelezen over de afschaffing van de slavernij. De geschiedenis van het abolitionisme blijkt namelijk ook een heel merkwaardige geschiedenis, waarin de juiste dingen voortdurend gebeuren om de verkeerde redenen. Leesvoer bij deze aflevering • Jesse heeft zich tijdens de feestdagen verdiept in het boek Democracy for Realists: Why Elections Do Not Produce Responsive Government van Larry Bartels en Christopher Achen (https://corr.es/txe8ivkz) • We hadden het ook over een onderzoek van het Sentience Institute waaruit naar voren kwam dat ongeveer de helft van de Amerikanen vindt dat slachthuizen afgeschaft moeten worden, maar er wel veel minder vegetariërs zijn dan je op basis van dit gegeven zou denken: Survey of US Attitudes Towards Animal Farming and Animal-Free Food (https://corr.es/z87vehev) • Verder noemden we de economische analyse van de verkiezingsprogramma’s van het CPB: Keuzes in kaart 2022-2025 (PDF) (https://corr.es/x6yxhwv4) • Rutger had het ook nog even over de boekentip die hij eind vorig jaar deelde: Bury the Chains: The British Struggle to Abolish Slavery van Adam Hochschild en het boek Moral Capital van Christopher Leslie Brown (https://corr.es/f4rzbedx en https://corr.es/wmoayx4h)

Peter van der Voort is arts, internist, intensivist, epidemioloog en leidt sinds twee jaar de IC-afdeling van het Groningse Universitair Medisch Centrum. En o ja, hij is ook nog senator in de Eerste Kamer voor D’66. Ondanks alles heeft hij tijd om mij te woord te staan. En op sleeptouw te nemen door het ziekenhuis heen, we zijn op weg naar een van de drie ruimtes waar Covid-patienten kunnen worden opgevangen. Straks. Als een nieuwe golf corona de zorg overspoelt. Het is niet zeker, maar men zet zich schrap, overal in Nederland. En er hangt een donkere wolk boven, want wat gebeurt er als er niet genoeg bedden zijn, niet genoeg handen aan die bedden? Dan volgt triage. Wat niemand wil. Dan zal er gekozen moeten worden. Wie nemen we wel op, wie niet? Hoe bepaald je dat? Daarover wilde ik graag met Van der Voort praten.

Robbert Dijkgraaf (Ridderkerk, 1960) wordt de nieuwe minister van OCW in het kabinet van Rutte IV. Een gedroomde kandidaat die zowel thuis is in de wetenschap als in de kunst. Hij is een wereldvermaarde wetenschapper; als wiskundige en theoretisch natuurkundige is hij vertrouwd met de snaartheorie, het fundament van ons bestaan. Ooit studeerde Dijkgraaf twee jaar aan de Rietveld Academie, omdat hij zijn passie voor de natuurkunde een tijdje kwijt was. Ik sprak met Dijkgraaf in 2016, tijdens een bezoek aan het Stedelijk Museum.

Op 29 december 2021 overleed Robin Fransman aan de gevolgen van corona. Fransman was een eigenzinnige VVD'r, zeg maar gerust een marxistische liberaal. Hij is nooit de politiek ingegaan omdat hij vond dat de politiek was verworden tot procesmanagement, terwijl het in zijn ogen moest gaan over de inhoud. Je maakt keuzes op grond van een mensbeeld, je eigen normen en waarden, maar die discussie wordt nooit meer gevoerd. Sinds het begin van corona lag hij overhoop met het overheidsbeleid. Hij verzette zich fel tegen de rigoreuze maatregelen. Dat is hem nu duur komen te staan. Dit gesprek van zeven jaar geleden is nog altijd geschikt om hem beter te leren kennen. Het ging toen over sparen. Daar had hij net een boek over geschreven: 'Sparen is geen deugd'.

Het is zover. De vier onderhandelende partijen hebben een coalitieakkoord de wereld ingestuurd. Is het kort, ging het snel, zijn knopen doorgehakt, worden de grote problemen van onze tijd aangepakt? Neuh. Politiek Dagboek over hoe dat komt, en wat er staat. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13012/het-coalitieakkoord-2021-genoeg-genavelstaard-en-nu-doorpakken-maar-dan-echt/2837864137064-2d384ec4 ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl