De Correspondent

Luisteraars! Een nieuw jaar, een nieuwe podcast. Dit keer hebben we het over een simpele vraag: hoe functioneert onze democratie? En dan niet zoals ze je bij maatschappijleer vertellen, maar hoe werkt het écht? Kiezen wij de politici die passen bij onze opvattingen, of werkt het heel anders? Hebben de meeste mensen überhaupt wel opvattingen over de meeste politieke kwesties? En als 'het volk' veel minder invloed heeft dan we denken, wat zijn dan de implicaties voor mensen die de wereld willen veranderen? Jesse bespreekt het fascinerende boek Democracy for Realists, waarin twee politicologen een nogal ontnuchterende theorie uit de doeken doen over hoe ons democratische bestel daadwerkelijk functioneert. Rutger borduurt voort op dit verhaal door te vertellen over wat hij in de afgelopen maanden heeft gelezen over de afschaffing van de slavernij. De geschiedenis van het abolitionisme blijkt namelijk ook een heel merkwaardige geschiedenis, waarin de juiste dingen voortdurend gebeuren om de verkeerde redenen. Leesvoer bij deze aflevering • Jesse heeft zich tijdens de feestdagen verdiept in het boek Democracy for Realists: Why Elections Do Not Produce Responsive Government van Larry Bartels en Christopher Achen (https://corr.es/txe8ivkz) • We hadden het ook over een onderzoek van het Sentience Institute waaruit naar voren kwam dat ongeveer de helft van de Amerikanen vindt dat slachthuizen afgeschaft moeten worden, maar er wel veel minder vegetariërs zijn dan je op basis van dit gegeven zou denken: Survey of US Attitudes Towards Animal Farming and Animal-Free Food (https://corr.es/z87vehev) • Verder noemden we de economische analyse van de verkiezingsprogramma’s van het CPB: Keuzes in kaart 2022-2025 (PDF) (https://corr.es/x6yxhwv4) • Rutger had het ook nog even over de boekentip die hij eind vorig jaar deelde: Bury the Chains: The British Struggle to Abolish Slavery van Adam Hochschild en het boek Moral Capital van Christopher Leslie Brown (https://corr.es/f4rzbedx en https://corr.es/wmoayx4h)

Peter van der Voort is arts, internist, intensivist, epidemioloog en leidt sinds twee jaar de IC-afdeling van het Groningse Universitair Medisch Centrum. En o ja, hij is ook nog senator in de Eerste Kamer voor D’66. Ondanks alles heeft hij tijd om mij te woord te staan. En op sleeptouw te nemen door het ziekenhuis heen, we zijn op weg naar een van de drie ruimtes waar Covid-patienten kunnen worden opgevangen. Straks. Als een nieuwe golf corona de zorg overspoelt. Het is niet zeker, maar men zet zich schrap, overal in Nederland. En er hangt een donkere wolk boven, want wat gebeurt er als er niet genoeg bedden zijn, niet genoeg handen aan die bedden? Dan volgt triage. Wat niemand wil. Dan zal er gekozen moeten worden. Wie nemen we wel op, wie niet? Hoe bepaald je dat? Daarover wilde ik graag met Van der Voort praten.

Robbert Dijkgraaf (Ridderkerk, 1960) wordt de nieuwe minister van OCW in het kabinet van Rutte IV. Een gedroomde kandidaat die zowel thuis is in de wetenschap als in de kunst. Hij is een wereldvermaarde wetenschapper; als wiskundige en theoretisch natuurkundige is hij vertrouwd met de snaartheorie, het fundament van ons bestaan. Ooit studeerde Dijkgraaf twee jaar aan de Rietveld Academie, omdat hij zijn passie voor de natuurkunde een tijdje kwijt was. Ik sprak met Dijkgraaf in 2016, tijdens een bezoek aan het Stedelijk Museum.

Op 29 december 2021 overleed Robin Fransman aan de gevolgen van corona. Fransman was een eigenzinnige VVD'r, zeg maar gerust een marxistische liberaal. Hij is nooit de politiek ingegaan omdat hij vond dat de politiek was verworden tot procesmanagement, terwijl het in zijn ogen moest gaan over de inhoud. Je maakt keuzes op grond van een mensbeeld, je eigen normen en waarden, maar die discussie wordt nooit meer gevoerd. Sinds het begin van corona lag hij overhoop met het overheidsbeleid. Hij verzette zich fel tegen de rigoreuze maatregelen. Dat is hem nu duur komen te staan. Dit gesprek van zeven jaar geleden is nog altijd geschikt om hem beter te leren kennen. Het ging toen over sparen. Daar had hij net een boek over geschreven: 'Sparen is geen deugd'.

Het is zover. De vier onderhandelende partijen hebben een coalitieakkoord de wereld ingestuurd. Is het kort, ging het snel, zijn knopen doorgehakt, worden de grote problemen van onze tijd aangepakt? Neuh. Politiek Dagboek over hoe dat komt, en wat er staat. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13012/het-coalitieakkoord-2021-genoeg-genavelstaard-en-nu-doorpakken-maar-dan-echt/2837864137064-2d384ec4 ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Michiel Poelenije is 35 jaar, en sinds vijf jaar schaapsherder in Ruinen. Hij begon in de ICT, switchte naar milieukunde en vond zijn bestemming bij de schapen. Het leek mij mooi om hem op te zoeken juist nu, want lammetjes in de lente, ja dat steelt de harten van iedereen, maar hoe is het leven van een herder in de winter, in de tijd van Kerstmis, waar traditiegetrouw de herdertjes, die lagen bij nachte, een voorname en vooral gezellige rol spelen, in de bijbel. Maar hoe is het anno 2021 in werkelijkheid. Portret van een gedreven vakman ….

Nederland aangeharkt? Kan zijn, maar tegelijk zit het propvol natuur. En het is er nog omdat we er zo belachelijk veel van houden. Kerstbomen, huiskatten, leggings met tijgerprint: allemaal natuurliefde. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13031/nederland-is-een-land-vol-natuur-met-dank-aan-17-miljoen-liefhebbers/1044035640780-3299ddbb ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Luisteraars! De laatste aflevering van het jaar alweer. Jullie hadden nog van ons tegoed: een analyse van het coalitieakkoord. We lazen ’t van a tot z en hebben er wat gedachten over. Een podcast, in een notendop, over gratis kinderopvang, de terugkeer van de studiebeurs, de onzalige bedrijfsopvolgingsregeling, de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap (klinkt saai, is extreem belangrijk), over het smijten met miljarden, over de plannen om klimaatverandering aan te pakken, en over de olifant in de kamer: wie gaat al dat werk eigenlijk doen? Staan we aan de vooravond van een nieuwe toestroom arbeidsmigranten? Tussendoor hebben we nog wat reflecties over hoe radicaal het politieke tij keerde in de afgelopen tien jaar, en hoe belangrijk wetgeving überhaupt is. Leesvoer bij deze aflevering: • Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst. Coalitieakkoord 2021 – 2025. (https://bit.ly/3yTgxfe) • Jesse noemde ook Effect Wet studievoorschot op toegankelijkheid en leengedrag van het Centraal Planbureau. (PDF) (https://bit.ly/3sp6ltM) • Het artikel The Economics of Control: Principles of Welfare Economics van Abba P. Lerner. (https://bit.ly/3ehRTLF) • Ook genoemd is de Erf- en schenkbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling van de Belastingdienst. (PDF) (https://bit.ly/3EAQc77) • Een artikel van Jesse dat in 2019 bij De Correspondent verscheen: Hoe een goedbedoelde belastingregel voor de bakker op de hoek een goudmijn voor de allerrijksten werd. (https://bit.ly/3EnSPcd) - En mocht je nog op zoek zijn naar een cadeautje voor de feestdagen, bestel dan hier de luxe-editie van De meeste mensen deugen van Rutger! (https://bit.ly/33Hudyj)

Het is niet voor het eerst dat we praten met Marion Koopmans, neerlands bekendste viroloog. Sterker, het is alweer de vijfde keer. En het is logisch: een pandemie voltrekt zich door de jaren heen, en een deel van die ontwikkeling is niet voorspelbaar. Samen met collega Thomas Oudman (correspondent voedsel) wilden we graag uitzoomen. Hoe werkt een pandemie op de lange termijn. En hoe zit het met de verhouding tussen het beleid in Nederland en de rest van de wereld. En toen diende Omikron zich aan.

Met Kerstmis vieren we de terugkeer van het licht, want het duister vinden we vaak maar en eng. Maar het donker brengt juist dingen die het licht verhult. Daarom: een kerstverhaal over een klein lichtje dat dankzij het duister kan bestaan. En dat ons de weg wijst – al is het soms de struiken in. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13006/een-kerstverhaal-waarin-het-licht-een-keertje-niet-overwint/6187660581872-5f5db4ac ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl