Mijn duurzame leven voor een Aarde in Balans

Sommige mensen zeggen, dat mijn manier van leven extreem is. Dat het extreem, uit verhouding moeilijk is om zuinig om te springen met energie. Koud douchen? Extreem! Het openbaar vervoer gebruiken terwijl ik ook een auto voor de deur heb staan: extreem! Verpakkingsvrij boodschappen doen, het opruimen van de rommel wat ik onderweg tegenkom, inclusief het schoonmaken van stranden. Maar ook het niet willen aanschaffen van nieuwe kleding en mijn woning opknappen met zoveel mogelijk gebruikte materialen. Nee, dat is zéker niet normaal!Wat ík extreem vind bespreek ik in deze korte aflevering: Dat we onszelf volledig afhankelijk hebben gemaakt van iets wat bijna op is: olie. En niemand heeft over een alternatief nagedacht, behalve het GELOOF dat de techniek ons zal redden.Er zijn zelfs mensen die denken dat ik niet van kinderen houd. Dan vraag ik me vervolgens af: waarom maak ik me dan zo druk om hun toekomst en een leefbare Planeet? Want dát is de reden dat ik me elke dag hiermee bezig houd. Top prioriteit! Zo onbegrijpelijk, dat velen andere dingen belangrijker vinden dan datgene, de Aarde en de ecosystemen, waar we afhankelijk van zijn.

Lode DevosAls natuurlijk bijenhouder heb ik af en toe informatie gevonden via de website https://www.natuurlijkimkeren.org/  En omdat ik ook het verhaal van onze bijen goed wil laten vertellen heb ik ook met hen contact opgenomen. Lode Devos was enthousiast om hierover te komen vertellen. Immers, duurzame keuzes betekent voor mij ook, dat ik mijn bijen op een dusdanige manier wil houden, dat ze de klimaatverandering zo natuurlijk mogelijk kunnen overleven. Met wisselend resultaat, de ene winter lukt het wel om ze te laten overleven, een andere winter lukt dat helaas niet.Lode Devos is Vlaming maar woont in Wallonië, en dat betekent dat Lode de eerste ‘buitenlandse’ gast is. Mijn duurzame leven gaat internationaal!. Lode is bijenhouder sinds 2010. Hij was niet tevreden met de manier hoe imkers met bijen omgaan en zocht gelijkgezinden in een andere manier van bijenhouden. Zo is natuurlijk imkeren ontstaan. Het is krankzinnig, zo zegt hij zelf, dat een  -van nature- wild insect wordt aangemerkt als ‘nutsdier’, en is ondergebracht onder het ministerie van landbouw, samen met koeien, schapen en varkens.------------------------Toen Lode begon als therapeut voor psychiatrische patiënten, kon hij niet vermoeden dat zijn loopbaan zou eindigen bij Greenpeace. Zijn hele werkzame leven staat echter in het teken van sociale en ‘groene’ keuzes welke op zijn pad kwamen. Ecologie en de natuur heeft hij altijd erg belangrijk gevonden, en hoe mooi was het voor hem, dat hij daar gedurende zijn leven zijn werk van heeft kunnen maken.Zijn werkzame leven begon bij een bedrijf in Natuurvoeding. Daarna werkte hij 16 jaar in de houthandel, waar hij de wereld in trok op zoek naar hout uit verantwoord bosbeheer voor, bijvoorbeeld, de bouw van muziekinstrumenten. Via die houthandel kwam hij in contact met het Wereldnatuurfonds (WWF), waarna hij zich bij het WWF zo’n 5 jaar bezig ging houden met duurzaam beheerd bos en het FSC keurmerk. (Forest Stewardship Council). Sinds 1990 werd Lode als vrijwilliger, activist bij Greenpeace, naast de werkzaamheden welke hij op dat moment deed. Uiteindelijk werd hij hier werkzaam en eindverantwoordelijke voor alle acties. Met perioden ook campagnedirecteur. Bij Greenpeace heeft hij gewerkt tot aan zijn pensioen. Lode heeft een warm hart voor straatkinderen. Zie de website https://www.mobileschool.org/. In deze eerste aflevering van de reeks leg ik de focus eerst op dit belangrijke project. Een project voor straatkinderen waardoor die zich weer gewaardeerd gaan voelen, en de mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen. In grote delen van de wereld worden deze straatkinderen gezien als vies, lastig en vuil. Door het project waar Lode en zijn dochter actief mee zijn, krijgen deze kinderen een kans om zichzelf te ontwikkelen. Lode vertelt hier vol enthousiasme over, en tijdens de nabewerking van deze aflevering krijg ik weer kippenvel wanneer ik zijn verhaal hoor.https://www.mobileschool.org/ en https://www.streetwize.be/  zijn de websites welke hij aanhaalt waar iedereen leert om zijn/haar kansen te benutten. De centrale figuur hierin is https://www.streetwize.be/team/arnoud-raskinTenslotte heeft hij het nog kort over https://www.delandgenoten.be/ Een organisatie die landbouwgrond verwerft en ter beschikking stelt aan bioboeren. Met de garantie dat die gronden, los van de boer, gegarandeerd biologisch en natuurlijk blijven.

Naast getalenteerd zanger en tekstschrijver zet Ruben Hein zich in om de biodiversiteit in Nederland te vergroten. Samen met een groepje enthousiastelingen trekt hij er 2x per jaar op uit om heggen en hagen te planten. Hij is groot fan van de natuur en vindt het heerlijk om vogels te spotten in hun natuurlijke leefomgeving. Zijn liefde voor de natuur is terug te horen in zijn songteksten.Ik kwam Ruben Hein op het spoor toen ik hem op Radio 2 hoorde met de plaat Elephants. Sindsdien ben ik fan van zijn muziek. Met zijn heerlijke stem en zijn mooie teksten weet hij bij mij vaak een gevoelige snaar te raken. Toen ik via zijn Instagram zag dat hij met het project ‘aanpoten’ was begonnen was het voor mij een logische stap om hem voor de podcast te vragen. Tot mijn vreugde kreeg ik via zijn management een positief antwoord, waarna de afspraak tot dit gesprek snel was gemaakt.In deze aflevering vertelt hij hoe het project “aanpoten” is ontstaan en hoe hij met zijn team van enthousiastelingen te werk gaan. Door middel van donatiegelden worden haagplanten aangekocht. Op de website https://aanpoten.nu/ kunnen mensen ook stukken grond ter beschikking stellen waar deze heggen en hagen kunnen worden geplant.Het blijkt een succesformule: ze gaan per keer 3 dagen aan het werk op verschillende locaties in Nederland. Eén keer in het voorjaar en een keer in het najaar, dus in totaal 6 dagen. Per locatie worden 250 planten als haag gepoot.Hij vertelt dat het meer doet dan het gevoel om te vergroenen. Het enthousiasme van de grondeigenaren en boeren werkt positief en geeft enorm veel voldoening. Dit geeft hem de energie en motivatie om hier met plezier aan mee te werken. Met dit project laat Ruben Hein, samen met zijn team zien, dat het heel gemakkelijk is om iets goeds te doen voor de natuur in Nederland. Niet alleen mopperen dat er zoveel verloren gaat, maar de handen uit de mouwen en aanpoten.Er is nu ook ‘grenzeloos aanpoten’, waarbij stukken grond in het buitenland worden aangekocht en op die manier veilig worden gesteld. Op die manier kunnen die gronden voor de natuur veilig worden gesteld, voordat ‘de mens’ hier in gaat grijpen.De foto bij deze aflevering is van fotograaf Danny ZwolsRuben Hein volgens WikipediaDe website van aanpotenGrenzeloos aanpoten

Leven zonder afval met Emily-Jane deel 2.(Herhaling van de tekst van deel 1)Voor het gesprek met Emily-Jane ben ik naar haar kantoor/werkplek in Baarn gereisd. De reis met het openbaar vervoer verliep op de heenweg zonder problemen. Een overstap van bus naar trein in Nijmegen, en daarna een vlekkeloze overstap van Utrecht naar Baarn, via Hilversum. In Baarn viel mijn oog op een schitterende stoeptegel, welke bij diverse rioolputjes op de stoep waren aangebracht: “Hier begint de zee, niks inwerpen”. Het doet me stilstaan en glimlachen. Een mooie binnenkomer.Emily-Jane verbaasde zich over de enorme hoeveelheid afval wat ze genereerde, toen ze haar kinderen kreeg. Stapels luiers en vele soorten verpakkingsmateriaal, welke ervoor zorgden dat haar Kliko binnen de kortste keren vol zat. Ze werkte in de zorg als verpleegkundige, en tijdens haar zwangerschapsverlof vond ze een andere soort luiers dan welke ze eerder had moeten kopen voor haar eerste baby. Deze waren gemaakt van bamboe, uitwasbaar en dus ook goed te hergebruiken. Bovendien was haar baby daardoor sneller zindelijk dan haar eerdere kinderen. En het waren niet alleen luiers welke jonge ouders als extra afval genereren. (Toen ik baby was, waren alle luiers van katoen en goed uitwasbaar).Tijdens haar zwangerschapsverlof is ze op zoek gegaan naar andere manieren om haar huishouden te doen. Daar begon ze al met het maken van haar eerste broodzakken van katoen, het fabriceren van andere vormen van zeeppoeders en dergelijke.Eerst hielp haar moeder haar met het maken en fabriceren van de diverse producten, daarna heeft ze de stoute schoenen aangetrokken en is ook fabrikanten gaan zoeken en benaderen die inmiddels al langzaamaan aan het overschakelen waren naar producten zonder verpakking. Nu heeft ze een webshop in plastic vrije materialen voor huishouden en tuin. Ik heb mijn ogen uitgekeken wat er allemaal verkrijgbaar is! Van tabletten waar je op moet kauwen wat vervolgens als tandpasta werkt, tot zeep en shampoo in vaste vorm. Deze laatste is inmiddels ook in supermarkten en bij de drogisterijen te verkrijgen. De producten zitten vaak in een kartonnen verpakking welke gewoon bij het oud-papier kunnen worden gedaan voor hergebruik.Ze heeft 2 boeken geschreven met de titel ‘leven zonder afval’, en heeft van de plastic soup foundation een onderscheiding gekregen. De webshop van Emily-Jane is te vinden op www.levenzonderafval.com.Bovendien is ze te vinden via alle sociale mediakanalen: Facebook, Instagram, Linkedln etc.

Leven zonder afval met Emily-Jane ……Voor het gesprek met Emily-Jane ben ik naar haar kantoor/werkplek in Baarn gereisd. De reis met het openbaar vervoer verliep op de heenweg zonder problemen. Een overstap van bus naar trein in Nijmegen, en daarna een vlekkeloze overstap van Utrecht naar Baarn, via Hilversum. In Baarn viel mijn oog op een schitterende stoeptegel, welke bij diverse rioolputjes op de stoep waren aangebracht: “Hier begint de zee, niks inwerpen”. Het doet me stilstaan en glimlachen. Een mooie binnenkomer.Emily-Jane verbaasde zich over de enorme hoeveelheid afval wat ze genereerde, toen ze haar kinderen kreeg. Stapels luiers en vele soorten verpakkingsmateriaal, welke ervoor zorgden dat haar Kliko binnen de kortste keren vol zat. Ze werkte in de zorg als verpleegkundige, en tijdens haar zwangerschapsverlof vond ze een andere soort luiers dan welke ze eerder had moeten kopen voor haar eerste baby. Deze waren gemaakt van bamboe, uitwasbaar en dus ook goed te hergebruiken. Bovendien was haar baby daardoor sneller zindelijk dan haar eerdere kinderen. En het waren niet alleen luiers welke jonge ouders als extra afval genereren. (Toen ik baby was, waren alle luiers van katoen en goed uitwasbaar).Tijdens haar zwangerschapsverlof is ze op zoek gegaan naar andere manieren om haar huishouden te doen. Daar begon ze al met het maken van haar eerste broodzakken van katoen, het fabriceren van andere vormen van zeeppoeders en dergelijke.Eerst hielp haar moeder haar met het maken en fabriceren van de diverse producten, daarna heeft ze de stoute schoenen aangetrokken en is ook fabrikanten gaan zoeken en benaderen die inmiddels al langzaamaan aan het overschakelen waren naar producten zonder verpakking. Nu heeft ze een webshop in plastic vrije materialen voor huishouden en tuin. Ik heb mijn ogen uitgekeken wat er allemaal verkrijgbaar is! Van tabletten waar je op moet kauwen wat vervolgens als tandpasta werkt, tot zeep en shampoo in vaste vorm. Deze laatste is inmiddels ook in supermarkten en bij de drogisterijen te verkrijgen. De producten zitten vaak in een kartonnen verpakking welke gewoon bij het oud-papier kunnen worden gedaan voor hergebruik.Ze heeft 2 boeken geschreven met de titel ‘leven zonder afval’, en heeft van de plastic soup foundation een onderscheiding gekregen. De webshop van Emily-Jane is te vinden op www.levenzonderafval.com.Bovendien is ze te vinden via alle sociale mediakanalen: Facebook, Instagram, Linkedln etc.

Het artikel van rtl nieuws: https://www.rtl.nl/nieuws/binnenland/artikel/5502354/pijnlijk-maar-waar-hoe-meer-kippen-buiten-scharrelen-hoe-meerMijn kleine onderzoek:Vragen door partij voor de dieren:https://www.partijvoordedieren.nl/vragen/vragen-akerboom-over-de-schade-door-pfas-in-landbouwgifPFAS als forever chemical uitgelegd in het Engels (vertalen via Google translate) https://chemtrust.org/pfas/PFAS kan wel 1000 jaar in het milieu blijven volgens deze tekst (Engels)Perfluoroalkyl and polyfluoroalkyl substances, or PFAS, have earned the nickname of forever chemicals from their extraordinary ability to stick around in the environment long after they’ve been used.These synthetic compounds, commonly used in consumer products and industrial applications for their water- and grease-resistant properties, are now found practically everywhere in the environment.WATCH: What we know about toxic ‘forever chemicals’ and how to reduce our exposureWhile many chemicals will degrade relatively quickly after they’re disposed of, PFAS can stick around for up to 1,000 years. This durability is great for their use in firefighting foams, nonstick cookware, waterproof clothing and even food packaging.Bron: https://www.pbs.org/newshour/science/researchers-have-developed-a-way-to-break-down-long-lasting-pfas-compounds-using-lightEen artikel wat me werd toegestuurd was de aanleiding voor deze aflevering. Een aflevering over PFAS, hoe PFAS in eieren zou komen en dat we geen scharrelkippen meer zouden moeten houden. Ik heb daar een ander idee over, wat ik graag in deze aflevering met je deel.Ik krijg het idee, maar dat is puur hoe ik ernaar kijk, dat ‘we’ geen scharreleieren meer zouden moeten eten. We worden een kant opgestuurd met een – in mijn ogen – onjuiste reden. In plaats van PFAS en bestrijdingsmiddelen aan te pakken door middel van wetgeving, worden mensen die diervriendelijk kippen houden in een kwaad daglicht gezet. Ik blijf gewoon de eieren van mijn kippen eten.Ook bespreek ik in deze aflevering de uitdaging die ik ben aangegaan om 24 uur geen stroom in mijn woning te gebruiken.Ik besluit met het goede nieuws dat één van mijn 2 bijenvolken de winter hebben overleeft, ondanks dat ik geen bij-onvriendelijke maatregelen heb genomen (of misschien juist wel omdát…?)

Genoemd in de aflevering:https://www.bakkersinbedrijf.nl/nieuws/duurzame-verpakkingen-brood-nodighttps://puurenloos.nl/https://enjoycleaningup.com/author/alex/https://www.suzanneshandwerkshop.nl/https://www.klimaatneutraalijsselstein.nl/thema-s/en-meer/30-recycling/53-repair-cafehttps://lunchroomzolekker.nl/Mijn brood haal ik tegenwoordig in een katoenen broodtas bij de lokale bakker. Toen ik las dat de bedenker van de katoenen broodtas, Marie-José de Zeeuw, in IJsselstein woont, heb ik contact met haar gezocht. Ze vertelde dat ze niet de bedenker was, maar dat ze dit idee wel groter heeft weten te maken. Nadat ik eerst een rondje door het oude centrum heb gelopen ben ik naar het restaurant gelopen waar ik met Marie-José de Zeeuw had afgesproken. Het restaurant is een plek voor dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking. Een mooie plek om dit gesprek te gaan houden, zo leek mij. Helaas was er veel geluid hoorbaar op de ‘achtergrond’, wat het gesprek soms lastig te verstaan heeft gemaakt.Nadat we eerst wat hebben gegeten heeft Marie-José uitgebreid verteld hoe een klein idee steeds groter werd en uiteindelijk landelijke bekendheid kreeg. Daarna ging het steeds sneller, en werden haar broodtassen ook in het buitenland verspreid.Ik zie hier een mooi voorbeeld van hoe iets wat heel klein begint steeds groter kan worden. Met soms onverwachte gevolgen. Maar je zult wél ooit de eerste stap moeten zetten. We hebben een soort afspraak gemaakt: Marie-José ziet het project van de broodtas als onafgemaakt. Ze had ideeën om van delfts-blauwe gordijnstof broodtassen te gaan maken en verspreiden, maar covid-19 gooide roet in deze plannen.Wanneer iemand van de luisteraars de delfts-blauwe broodtas in productie wil nemen, is Marie-José bereid om de inmiddels gemaakte tekeningen kosteloos ter beschikking te stellen. Alle ontvangen aanvragen zal ik naar haar doorsturen.Zoals ik eerder schreef is de opname niet goed gelukt. De microfoon waar ik normaal mee opneem heeft niet gewerkt, en het geluid is opgenomen door de kleine microfoontjes welke we beide – als reserve- hadden opgespeld. Het is me wel gelukt om veel achtergrondgeluid weg te filteren, maar dat is ten koste gegaan van de kwaliteit. Ondanks dat, is het een levendige aflevering geworden, waar Marie-José bereid was om de Spodek-Methode met mij te doorlopen. Dat betekent dus ook dat van deze aflevering een vervolg opgenomen gaat worden.Tot mijn spijt is de opname niet goed gelukt om technische redenen. Deze noem ik in de aflevering. Marie-José heeft wel de Spodek Methode met mij doorlopen en heeft een mooie uitdaging gevonden. Hiervan wordt later een tweede aflevering gemaakt.

Nadat de verbinding weer was hersteld werd ook het gesprek weer snel opgepakt. In deze aflevering 1.5 heb ik Dirk gevraagd of hij met mij de Spodek Methode (Engels) wilde doorlopen. Voor mij een goede oefening, en aardig als Dirk is, liet hij zich leiden door mij. Het was voor hem even zoeken om een leuke uitdaging voor zichzelf te vinden. Een uitdaging die aansloot bij het gevoel, de emotie(s) die hij beleefde toen hij op vakantie oog in oog stond met dieren welke wij in Nederland niet kennen. Vooral omdat de methode voor velen nog niet bekend is, is het in het begin puzzelen om te bedenken wat dan aansluit bij het sterke, belangrijke gevoel wat je ooit in de natuur hebt gehad.Hoor hoe we samen de methode doorlopen, en wat hij uiteindelijk gaat doen om de Aarde een beetje mooier te maken. In aflevering 2 zullen we het gaan hebben over deze uitdaging.

Arnold BomansDoor onze wereldwijde honger naar economische groei zijn veel problemen ontstaan, en het lijkt allemaal steeds ingewikkelder te worden om de problemen echt aan te kunnen pakken. Ik noem hier de woningnood, de bevolkingsgroei, de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande problemen met oogsten, droogte, het op raken van de fossiele brandstoffen zoals olie, en de blijvende wens - van vele partijen die daar baat bij hebben- om steeds meer te willen van een Planeet die niet mee kan groeien. Oceanen warmen mee op, waardoor orkanen steeds zwaarder worden. Dier en plantsoorten sterven uit, de lijst is nog veel langer.Arnold is bedenker van ‘Beslisverandering’, lid van de werkgroep voetafdruk Nederland, en betrokken bij Extinction RebellionOver beslisverandering:Velen zeggen dat het systeem waarin we leven anders zou moeten. Niemand heeft een duidelijk idee hoe dat anders zou kunnen. Arnold is hiermee aan de gang gegaan, nadat hij zijn baan had opgezegd. Hij heeft een aantal personen weten te interesseren die hem helpen met dit plan. In het kort komt het erop neer dat de besluitvorming niet meer bij de huidige machthebbers ligt, maar dat zowel wetenschappers, specialisten alsook burgers in een overlegorgaan worden gekozen om betere keuzes te maken. Maar hoe? Zogeheten besliskundigen zouden, samen met leken, een procedure moeten ontwerpen waarmee dergelijke partijen beslissen over grootschalige maatregelen. Keuzes die klimaatverandering echt tegengaan, keuzes die in het belang zijn van de burger en het overige leven op de Planeet.https://www.decisionchange.net/https://www.voetafdruk.eu/columns/_20210123abburgerberaadoverdemilieucrisis.html

Ken jij de Jevons Paradox?Bijna iedereen krijgt er in haar of zijn leven mee te maken, en toch heeft niet iedereen er van gehoord.In het kort houdt de Jevons Paradox in, dat de besparing – in energie, uiteindelijk zorgt voor hogere gebruik van Energie.Door het vervangen van energie zuinige apparaten, gaan we met z’n allen juist meer energie gebruiken. Alle apparaten welke je vervangt, moeten immers eerst worden gemaakt. Dat kost allemaal energie. Kijk naar de led verlichting: Doordat led verlichting efficiënter omgaat met energie, wordt overal led verlichting aangebracht op plaatsen waar dat eerder niet het geval was. Langs de vele snelwegen, fietspaden, maar ook led-panelen welke onze aandacht trekken met advertenties. Die zie je nu heel veel in de grote steden. Wie kent niet de grote panelen op Trafalgar Square in London? Zulke panelen zie je tegenwoordig in nagenoeg elke grote stad.Ik lees een stukje uit ‘Energieslank leven met Klimaatdukaten’, pagina 26Zelf heb ik ook een mooi voorbeeld van deze Jevons Paradox:Ik bespaar energie en water doordat ik de temperatuur in mijn woning op 15 graden heb gezet en alleen tussen 18.00 en 20.00 uur ’s avonds de temperatuur op 17 graden heb staan;Ik spoel met mijn badwater het toilet of gebruik het water uit mijn 1000 liter regenton;Ik ben veel stroom gaan besparen omdat ik vers voedsel koop op de markt wat gemakkelijk een week goed blijft in de winter. Hierdoor kon ik de stekker van de koelkast uit het stopcontact halen, de koelkast was toch vooral leeg. Ik heb nu ook geen vriezer meer waar ik mijn vlees en brood in bewaarde: Brood koop ik vers, vlees eet ik nog zelden. Doordat ik niet meer op vakantie ga, en ik mijn huis heb geïsoleerd ben ik ook daar kosten aan het besparen.Ik hield jaarlijks een mooi bedrag over. Nu kon ik dit geld wat ik overhield, uitgeven aan onzinnige dingen als vakantie of dure spullen, wat vervolgens weer níet goed is voor de Planeet en de CO2 uitstoot. In plaats daarvan ben ik minder gaan werken, en heb ik meer vrije tijd. Ik voel me minder gestrest en zit prettiger in mijn vel.