FD Toegevoegde Waarde

Aanstaande woensdag verloopt de pauze die de Amerikaanse president Donald Trump inlaste om handelsafspraken te maken. De op 2 april aangekondigde importheffing van 20% voor de EU maakte plaats voor 10%. Blijft dat zo, en waar zit een eventueel compromis? En los van de tarieven: wat betekent de Amerikaanse opstelling voor de wereldhandelsregels? Wordt het tijd dat Brussel intensiever gaat samenwerken met China om die in stand te houden? Daar duiken we in. Bij de Post behandelen we verschillende reacties die de mailbox binnenrolden, op onze aflevering over economische groeiparel die Spanje zou zijn. Waren we té positief? De Vraag van de Week komt van een luisteraar die wil weten of de VS met hun torenhoge staatsschuld technisch niet failliet zijn en of de oorlogen niet allemaal afleidingsmanoeuvres zijn voor hun eigen problemen. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

We beginnen deze week met Spanje. De economie daar groeit al jaren stevig door. Spanje lijkt het economische groeiwonder van Europa. Is dat inderdaad zo? En waarom heeft het land dan zo veel problemen met de Navo-norm van 5% en wil het niet zo veel uitgaven aan defensie? Bij de post zit deze week een eigen interview met Klaas Knot, van Marijn samen met collega Arend Clahsen. We halen herinneringen op aan de beginperiode van Knot als president van DNB en kijken hoe hij Nederland monetair door de coronacrisis leidde en wat er daarna misging in de strijd tegen de torenhoge inflatie. De Vraag van de Week komt van een luisteraar. Hij las over zogeheten swap lines en vraagt zich af: wat zijn dit precies, wat betekenen zij voor de financiële stabiliteit en wat gebeurt er als de Amerikaanse centrale bank die niet meer mag inzetten, bijvoorbeeld omdat president Trump dat verbiedt? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

We beginnen met de NAVO-top die volgende week plaatsvindt. Spannend natuurlijk, omdat we serieus meer geld moeten uitgeven en die verdediging moeten versterken. Wat doet het met je economie als je zoveel meer gaat uitgeven aan Defensie? Daar gaan we eens induiken. Navo-baas Mark Rutte heeft het over 5% maar dat mag ook 3,5% defensie zijn en 1,5% naar dingen waar de krijgsmacht van meeprofiteert, zoals cyberveiligheid en infrastructuur, dus betere wegen en bruggen. Bij de post zat deze week een artikel van ESB, over productiviteit, ofwel de motor achter onze economische groei.  Belangrijk, want bijna alle groei van onze welvaart komt van productiviteitsgroei, dus van slimmer, sneller, efficiënter werken. Maar wat nou als we productiviteit verkeerd meten?  Daar doken twee economen in. In de Vraag van de Week gaan we in op de vraag van een luisteraar naar aanleiding van de aflevering over de grote schuldenberg van Japan. Hij noemt de Japanse arbeidsmarkt ‘een paradox’: er is een groot tekort aan arbeidskrachten, maar tegelijkertijd blijft de productiviteit laag en zie je overal mensen die ogenschijnlijk nutteloos werk doen zoals koffers van de bagageband halen bij een vliegveld. Hoe kan het dat er ondanks een krappe arbeidsmarkt koopkrachtdaling is, de digitalisering achterblijft en er zoveel van die ogenschijnlijk nutteloze baantjes zijn? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

We beginnen deze week met de toekomst van Nederland! Hebben we een nationale investeringsbank nodig om het land te redden? Daarvoor pleitte oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem vorig weekend in Buitenhof. Hij zit in een denktank met andere prominente bestuurders, economen en mensen uit het bedrijfsleven die hier al eerder een oproep voor heeft gedaan. Idee is dat met een startkapitaal vanuit de staat projecten kunnen worden gerealiseerd die de markt niet wil of kan financieren. Denk bijvoorbeeld aan de energie- en klimaattransitie. Is dit een goed idee, en kan zo’n bank de economie laten groeien? We zoeken het uit. Bij de post zat een stuk van vermogensbeheerder Schroders over The Great Rotation. Dat gaat niet over ingewikkelde yogapose, maar over beleggers. Die mede door de Amerikaanse president Donald Trump ineens veel interesse hebben gekregen in opkomende landen. In de Vraag van de Week behandelen we een vraag van luisteraar Ferko. Hij mailde: zou een negatieve financiële prikkel kunnen helpen om de toekomstige zorgkosten te beteugelen? Met andere woorden: kun je mensen die ongezond leven een hogere premie laten betalen voor hun zorgverzekering en kun je op die manier de zorgkosten binnen de perken houden? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie: Floyd Bonder Montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

We gaan het deze week hebben over Japan. Dat land heeft een enorme schuldenberg, in procenten zelfs de grootste van de wereld. Is dat een tikkende tijdbom die een wereldwijde financiële crisis kan veroorzaken? En een aantal banken riep deze week hun mensen op niet de hele dag thuis te werken maar gewoon weer naar kantoor te komen. Is dat ook beter voor de productiviteit? Daar kwam toevallig net een onderzoek over binnen. En we beginnen deze week met een vraag, die we zelf hadden, over de val van het kabinet: wat is nou de economische erfenis van Schoof I?See omnystudio.com/listener for privacy information.

We gaan het in deze Toegevoegde Waarde hebben over auto's, en in het bijzonder de markt voor tweedehandsauto's. We zijn er allebei doodsbang voor. Maar is dat wel terecht? En hoe gaat het eigenlijk met deze markt? En welke impact hebben tweedehands elektrische auto’s daarop? We hebben een mooie theorie gevonden waarin de grootste miskopen lemons heten. Bij de post zat een verhaal in The Economist met de titel: How China became cool. En dat gaat erover dat China steeds populairder wordt in de wereld, ook cultureel gezien. We maken dankzij dit verhaal in The Economist ook kennis met de youtuber IShowSpeed. En we kregen een vraag van een luisteraar die bang is dat het té goed gaat met Nederland. Voorbeeld voor hem: Duitsland. Daar ging het ook heel goed tot ze vergaten te investeren. Hoe kan Nederland dat beter doen, wil hij weten. We zoeken het uit. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie/montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Vandaag duiken we in een groep bedrijven die vrij onzichtbaar zijn, maar ondertussen wel belangrijk zijn voor de financiële markten én in de politiek. Ik heb het over de rating agencies, zoals Moody's, die Amerika deze week een lagere kredietstatus gaf. Wat doen ze precies en hoe machtig zijn deze bedrijven nou? Bij de post En is Trump een marxist? Daar gaat een stuk over dat bij de post zat, uit de Wall Street Journal: een commentaar ‘Donald Trump Plays Walmart CEO’. De ondertitel: ‘He goes full Kamala Harris in demanding that the retail giant not raise prices’. We zoeken het fragment erbij waarin Trump helemaal los gaat op Harris als zij prijzen wil controleren. Vraag van de week En we kregen een leuke vraag van Ischa uit Tilburg over iets heel Nederlands: is het een goed idee als we het eigen risico in de zorgverzekering afschaffen? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze keer hebben we het, weer, over Donald Trump. Want de wereld haalde deze week opgelucht adem toen de Amerikaanse president een pauze aankondigde in de handelsoorlog met China. Ondertussen houdt de onzekerheid aan, en wat zijn de economische gevolgen daarvan? Is het strategie en is onzekerheid Trumps wapen? Bij De Post zat een analyse die daarop aansluit, over Trumps visie op de vrije markt, of eigenlijk het tegenovergestelde daarvan: mercantilisme. Daarmee toont hij verrassend genoeg veel overeenkomsten met … Angela Merkel. Verder vroeg een luisteraar zich af of digitale nomaden misschien een oplossing kunnen zijn voor de Europese krimpgebieden waar we het vorige week over hadden. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie & montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

We waren vorige week allebei in Europa met vakantie. Marijn strandde in de voormalige DDR en zag in het plaatsje waar hij belandde, dat daar met de tv-fabriek ook de bedrijvigheid verdween. Daarvoor kwam populisme terug. Anna zag in het midden van Frankrijk iets vergelijkbaars. De plaatselijke boer daar moet stoppen en de omliggende dorpen vergrijzen. Waarom lopen bepaalde regio’s leeg? Is dat het gevolg van globalisering? En is het toeval dat populistische politieke partijen daar zo populair zijn? Daar duiken we in. Vraag van de week En deze week komt de vraag ook van onszelf. Na een pushbericht over weer hoge inflatie in Nederland in april, willen we weten: waarom is de inflatie in Nederland hoger dan in de rest van Europa? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Toegevoegde Waarde gaat deze week over goud. Wel een beetje anders dan anders, want normaal gesproken hoor je mij in gesprek met mijn collega Marijn Jongsma, maar deze week zijn we allebei vrij. Daarom herhalen we een aflevering uit de allereerste serie van Toegevoegde Waarde die ik in 2023 maakte over de vraag: waarom heeft De Nederlandsche Bank eigenlijk nog goud? Goud is al eeuwenlang het meest gewilde edelmetaal op aarde. Maar wat is de rol van het goud in onze economie, nu we al lange tijd niet meer met gouden munten betalen? Is het een gedegen vertrouwensanker of vooral gestold angstzweet? Ik sprak daar destijds Aerdt Houben over. Hij is directeur financiële markten bij De Nederlandsche Bank en ik ging langs bij de oude goudkluis aan het Amsterdamse Frederiksplein. Die werd toen nog verbouwd maar is inmiddels open voor bezoek. Hij legt uit hoe Nederland aan die goudvoorraad komt en waarom het edelmetaal nog altijd intrinsieke waarde heeft. Ook hoor je Mathijs Bouman, econoom en mijn collega-columnist bij het FD, die enkele kanttekeningen plaatst bij de rol van goud. Sinds die aflevering is de goudprijs trouwens flink gestegen, gedreven door geopolitieke spanningen en Trumps handelsbeleid. En daardoor ging de waarde van de Nederlandse goudvoorraad ook flink omhoog: in 2023 ging het nog om €33 mrd, inmiddels is dat zo'n €55 mrd.  See omnystudio.com/listener for privacy information.