Food4Innovations - gesprekken over innovatie en technologie in agrifood sector.

Yn in ekspertmeeting ynformearje eksterne saakkundigen de Steateleden oer in spesifyk ûnderwerp. Sa kinne Steateleden harren goed tariede op in te nimmen beslút. Yn in ekspertmeeting is gjin plak foar (polityk) debat en beslútfoarming. De gearkomste is iepenbier.In een expertmeeting informeren externe deskundigen de Statenleden over een specifiek onderwerp. Op deze manier kunnen Statenleden zich goed voorbereiden op een te nemen besluit. In een expertmeeting vindt geen (politiek) debat en besluitvorming plaats. De bijeenkomst is openbaar. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Yn in ekspertmeeting ynformearje eksterne saakkundigen de Steateleden oer in spesifyk ûnderwerp. Sa kinne Steateleden harren goed tariede op in te nimmen beslút. Yn in ekspertmeeting is gjin plak foar (polityk) debat en beslútfoarming. De gearkomste is iepenbier.In een expertmeeting informeren externe deskundigen de Statenleden over een specifiek onderwerp. Op deze manier kunnen Statenleden zich goed voorbereiden op een te nemen besluit. In een expertmeeting vindt geen (politiek) debat en besluitvorming plaats. De bijeenkomst is openbaar. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Yn in ekspertmeeting ynformearje eksterne saakkundigen de Steateleden oer in spesifyk ûnderwerp. Sa kinne Steateleden harren goed tariede op in te nimmen beslút. Yn in ekspertmeeting is gjin plak foar (polityk) debat en beslútfoarming. De gearkomste is iepenbier.In een expertmeeting informeren externe deskundigen de Statenleden over een specifiek onderwerp. Op deze manier kunnen Statenleden zich goed voorbereiden op een te nemen besluit. In een expertmeeting vindt geen (politiek) debat en besluitvorming plaats. De bijeenkomst is openbaar. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Ammoniak. Een kleurloos gas, nauwelijks waarneembaar, maar met verstrekkende gevolgen voor mens, dier en milieu. In Nederland is de varkenshouderij verantwoordelijk voor meer dan een derde van alle ammoniakuitstoot uit de veehouderij. En hoewel dit gas in politieke discussies vaak wordt gereduceerd tot abstracte emissiecijfers, gaat het in werkelijkheid om een complex samenspel van chemie, diergedrag, stalontwerp, gezondheid en beleid.Volgende week publiceer ik een nieuw artikel waarin ik de ammoniakproblematiek in de varkenshouderij tot op detailniveau uiteenzet. Het is gebaseerd op gedegen onderzoek en bevat niet alleen feiten over emissiebronnen, maar ook over concrete technische maatregelen, gezondheidsaspecten voor mens en dier, en mogelijke oplossingsrichtingen. Een must-read voor wie voorbij de slogans wil kijken.Maar laat me alvast enkele sporen uit het artikel met je delen.Een ‘lekkende kraan’ in de stalDe uitstoot van ammoniak in varkensstallen is geen statisch gegeven. Het ontstaat in dynamiek – door temperatuur, luchtsnelheid, pH, het voederregime en zelfs het liggedrag van de dieren. Mest op de vloer, slurry in de kelder en roostervloeren fungeren als permanente verdampingsoppervlakken. Zonder slimme oplossingen is het, zoals ik in het artikel beschrijf, “dweilen met de kraan open”.Toch ís er wat aan te doen. Door die ‘kraan’ aan te pakken (denk aan andere vloeren, ventilatieontwerpen of mestverzuring) én de ‘plas’ af te dekken (denk aan afdekkingen en additieven), kan de uitstoot drastisch omlaag. Sommige maatregelen zijn zelfs relatief goedkoop én bevorderen het dierenwelzijn.Gezondheidseffecten: binnen en buiten de stalIn het artikel schijn ik ook licht op de menselijke kant van het verhaal. Werknemers in de varkenshouderij krijgen bovengemiddeld vaak te maken met luchtwegklachten – niet vanwege ammoniak alleen, maar door de combinatie met stof, bacteriën en endotoxinen. Voor omwonenden is het risico kleiner, maar geurhinder en lichte blootstelling aan micro-organismen kunnen evengoed leiden tot gezondheidsklachten of verminderde leefkwaliteit.De link met MRSA? Die is er ook – en ik laat zien wat daarover bekend is (en wat niet).Een oproep tot nuance en technologieWat me in het hele ammoniakdossier opvalt, is dat we het te vaak versimpelen tot “meer of minder boeren”. Dat is een politieke reflex, geen technische oplossing. Wat nodig is, is precisie: begrijpen waar ammoniak vrijkomt, hoe het gevormd wordt, en wat we eraan kunnen doen – zonder dierenwelzijn of voedselzekerheid op het spel te zetten.Het aankomende artikel is een poging daartoe. Een nuchtere, technische maar toegankelijke verkenning van een onderwerp dat ten onrechte vaak verengt tot een politiek dogma. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

The Netherlands has been grappling with a complex nitrogen crisis for years, leading to heated debates and significant policy challenges. At the heart of the issue are questions about how nitrogen compounds, particularly ammonia (NH₃) from agriculture, spread through the atmosphere and deposit on sensitive natural areas. Official policy heavily relies on atmospheric transport models like OPS/AERIUS to calculate nitrogen deposition and inform permitting decisions.However, a new series of scientific reports by Ir. Wouter de Heij, an R&D and innovation expert in food technology, is challenging some of the fundamental assumptions underpinning this policy. Drawing on new measurements, model analyses, and literature, his second report, "Ammonia above and in the Netherlands: A scientific overview (part 2)," along with related articles on Foodlog.nl, presents a compelling case for revising how we understand and regulate nitrogen emissions and deposition.The Core Hypotheses: Local Deposition and Emission OverestimationDe Heij's work centers around two main hypotheses:* Ammonia spreads primarily locally: Contrary to the assumption that ammonia diffuses widely across the landscape, the research suggests it deposits much closer to its source, often within a few hundred meters.* Emissions are overestimated, and deposition calculation is inaccurate: The official emission figures (NEMA) are argued to be too high, especially for certain livestock sectors, and the models used to calculate deposition are not sufficiently accurate, particularly at a local level.These hypotheses stem from the observation that new insights from measurements, models, and local dispersion of ammonia don't align with current policy assumptions. The report aims to provide a better understanding of the spatial distribution of ammonia and the reliability of models like OPS/AERIUS.Challenging the Dispersion Models: What the Data SaysMeasurements and alternative modeling approaches suggest that ammonia concentration decreases exponentially with distance from a stable. According to De Heij's adapted Gaussian Plume model, concentrations become negligible at a distance of a few hundred meters (circa 250-500 meters). This is supported by field measurements and sensor research.This finding directly contrasts with the OPS model's predictions. While OPS simulations estimate that only about 5-9% of total ammonia emission is deposited within a 500-meter radius around the stable, measurements near farms suggest significantly higher local deposition. For example, a UvA study measured high bulk NH₄⁺-depositie (48.6 kg NH₄⁺-N ha⁻¹ y⁻¹ at 15m) and NH₃ concentration (34.0 µg NH₃-N m⁻³ at 15m) near a dairy farm, values substantially higher than those calculated by OPS directly at the stable (around 600 mol/ha/year, equivalent to roughly 8.5 kg NH₃/ha/year). This indicates that OPS might significantly underestimate local ammonia deposition.Further analysis using KringloopWijzer (KLW) data from dairy farms suggests that the actual percentage of ammonia redepositing on the farm's own land could be much higher, ranging from 25% to 75%, with a median around 50%. This is far greater than the approximately 4% calculated by the current RIVM model for local deposition on the farm. De Heij introduces the concept of an "ammonia saldering percentage," similar to solar power net-metering, where higher uptake on owned land reduces the burden elsewhere.Emission Factors Under ScrutinyThe reports also argue that the official NEMA emission factors, particularly for dairy farming, are too high. While the total number of animals in the Netherlands might have relatively small uncertainty, practice measurements and KLW data indicate that the actual emission factors for dairy cattle (per livestock unit, GVE) are lower than assumed in NEMA calculations.An analysis of nearly 50 KLW records showed an average stable emission of 11 kg ammonia per animal place per year, contradicting critique suggesting emissions might be higher than 13-14 kg. This aligns with recent WUR practical research reporting stable emissions between 8.5 and 10 kg ammonia per dairy cow. De Heij suggests that the overestimation for dairy specifically contributes to a structured over-calculation of emissions for this sector. Analysis is also underway for the pig and poultry sectors to see if similar overestimations exist.Based on these adjusted emission factors and updated animal numbers, the estimated total ammonia emission from the livestock sector for 2025 is around 73 million kilograms, a 13% drop compared to 2021.Grasslands as a Significant SinkA crucial insight is the role of grasslands and fodder crops (maize) as a substantial sink for reactive nitrogen. With over 1.16 million hectares dedicated to these uses in the Netherlands, these areas absorb significant amounts of nitrogen from the atmosphere through dry and wet deposition of both ammonia (NH₃) and nitrogen oxides (NOₓ).Estimates based on KLW data, COTAG measurements, and literature suggest that total nitrogen deposition on agricultural land (including dry and wet deposition of both NH₃ and NOₓ) is around 22 kg nitrogen per hectare per year. This high uptake capacity means that a significant portion of ammonia emissions from nearby sources is likely redeposited on agricultural land itself. This positions the ground-based dairy farming sector as potentially the only economic sector that functions as a net nitrogen-sink on a large scale.Critique of Models and FeedbackThe report is critical of the heavy reliance on models like OPS/AERIUS for policy and permitting, especially at local and ultra-local scales. The scientific literature points to significant limitations and uncertainties in these models at fine scales, often exceeding 70%. Furthermore, calculation results below 1 mol/ha/year are deemed scientifically unreliable for specific project decisions due to insufficient certainty to distinguish them from zero.The author engaged with RIVM and other experts, receiving feedback that is included in the report. While RIVM appreciated the engagement, they raised concerns about insufficient literature consultation, missing assumptions, and lack of reproducibility in De Heij's work. De Heij responded to specific points, requesting references for RIVM's claims of potentially higher stable emissions and acknowledging the complexity of atmospheric processes and the limitations imposed by research budget on formal publication. He maintains that multiple signals point to lower, not higher, stable emissions than assumed by NEMA.Historical Events and Policy EffectivenessAnalyzing historical events involving significant reductions in livestock numbers – such as the pig plague (1997), Foot-and-Mouth Disease (2001), and the phosphate reduction plan (2017) – revealed no structural observable effect on measured atmospheric ammonia concentrations. This finding challenges the direct, model-based assumption that changes in livestock numbers automatically lead to proportional, measurable changes in atmospheric ammonia levels.Based on this, the report predicts that the effects of recent voluntary buyout schemes (Lbv and Lbv+), which aim for a reduction of 2.7 kilotons of ammonia emission, will likely not be detectable in existing measurement networks.Implications for PolicyThe findings suggest a need for a fundamental revision of the Dutch nitrogen policy. If ammonia deposits mostly locally and existing models underestimate this while overestimating total emissions, the current policy, heavily reliant on these models for permits far from sources, might be misdirected.The report advocates for:* Revising models to better reflect local deposition based on practical measurements.* Implementing finer-grained monitoring.* Adopting area-specific policies that account for local conditions and the actual contribution of sources near nature areas.* Focusing on tailored solutions, buffer zones, and farm-specific monitoringrather than generic measures like mass buyouts, which are deemed financially inefficient and socially controversial.* Developing and implementing innovations and proven techniques.De Heij suggests that significant emission reductions are achievable with a different approach, estimating a potential 40-50% reduction within a total budget of €5.3 to 8.4 billion over 10 years (2025-2035). By making scientific insights accessible and engaging in public debate, De Heij aims to contribute to a more transparent, careful, and knowledge-driven approach to the nitrogen crisis. The core message is clear: understanding the real-world behavior of ammonia and basing policy on robust practical data is essential for finding effective and fair solutions. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Nederland worstelt al jaren met een complexe stikstofcrisis, die heeft geleid tot verhitte discussies en grote beleidsuitdagingen. Centraal staat de vraag hoe stikstofverbindingen – met name ammoniak (NH₃) uit de landbouw – zich door de atmosfeer verspreiden en neerslaan in kwetsbare natuurgebieden. Het beleid (te) steunt zwaar op atmosferische transportmodellen zoals OPS/AERIUS om stikstofdepositie te berekenen en vergunningen te onderbouwen.Maar een nieuwe reeks wetenschappelijke rapporten van ir. Wouter de Heij, R&D- en innovatie-expert in voedseltechnologie, zet vraagtekens bij enkele van de fundamentele aannames achter dit beleid. Op basis van nieuwe metingen, modelanalyses en literatuurstudies presenteert zijn tweede rapport, “Ammoniak boven en in Nederland: Een wetenschappelijk overzicht (deel 2)”, samen met gerelateerde artikelen op Foodlog.nl, een krachtig pleidooi voor een herziening van de wijze waarop we stikstofemissie en -depositie begrijpen en reguleren.Twee Kernhypotheses: Lokale Depositie en Overschatte EmissiesDe analyse van De Heij draait om twee centrale hypotheses:* Ammoniak slaat vooral lokaal neer: In tegenstelling tot de aanname dat ammoniak zich wijd verspreidt over het landschap, wijzen metingen en modelanalyses erop dat het overgrote deel binnen enkele honderden meters van de bron neerslaat.* Emissies worden overschat, depositieberekeningen zijn onnauwkeurig: Officiële emissiecijfers (zoals gerapporteerd door het NEMA) zijn volgens De Heij te hoog – vooral bij rundvee – en modellen zoals OPS berekenen de neerslag van ammoniak onvoldoende accuraat, zeker op lokaal niveau.Deze hypotheses zijn gebaseerd op de constatering dat inzichten uit praktijkmetingen, alternatieve modellen en lokale verspreidingspatronen niet overeenkomen met beleidsaannames. Het rapport wil de ruimtelijke verdeling van ammoniak en de betrouwbaarheid van OPS/AERIUS-modeluitkomsten beter verklaren.Modellen Uitgedaagd: Wat Zeggen de Gegevens?Metingen en alternatieve modelbenaderingen laten zien dat de ammoniakconcentratie exponentieel afneemt met de afstand tot een stal. In het aangepaste Gauss-model van De Heij wordt de concentratie verwaarloosbaar vanaf zo’n 250 tot 500 meter afstand. Dit wordt ondersteund door veldmetingen en sensoronderzoek.Dit staat haaks op de aannames in het OPS-model. Waar OPS berekent dat slechts 5–9% van de ammoniak binnen een straal van 500 meter neerslaat, wijzen metingen juist op aanzienlijk hogere lokale depositie. Zo toont een UvA-studie aan dat er op 15 meter afstand van een melkveestal 48,6 kg NH₄⁺-N per hectare per jaar wordt gedeponeerd, en de NH₃-concentratie daar 34,0 µg/m³ bedroeg. Dit is veel hoger dan de 8,5 kg NH₃/ha/jaar die OPS bij de stal zelf berekent.Ook blijkt uit analyse van KringloopWijzer-data dat tot wel 25–75% van de emissie terug op eigen landbouwgrond neerslaat – met een mediaan van 50% – in plaats van de 4% die het RIVM hanteert. De Heij introduceert het begrip “ammoniak-salderingspercentage”, vergelijkbaar met het salderen van zonne-energie, waarbij hogere opname op eigen grond leidt tot minder belasting elders.Emissiefactoren Ter DiscutieDe rapporten stellen ook dat de officiële emissiefactoren uit de NEMA, met name voor melkveehouderij, te hoog zijn. Hoewel het aantal dieren redelijk nauwkeurig bekend is, wijzen praktijkmetingen en KLW-data op lagere emissies per dierplaats dan aangenomen in de modellen.Een analyse van bijna 50 KLW-dossiers laat een gemiddelde stalemissie van 11 kg NH₃ per dier per jaar zien – lager dan de vaak aangehaalde 13–14 kg. Praktijkonderzoek van WUR rapporteert zelfs waarden tussen 8,5 en 10 kg per melkkoe. De Heij concludeert dat deze overschatting bijdraagt aan een structurele overcalculatie van emissies. Onderzoek loopt ook voor varkens en pluimvee om te zien of daar vergelijkbare overschattingen optreden.Op basis van gecorrigeerde emissiefactoren en geactualiseerde dierenaantallen wordt de verwachte ammoniakemissie uit de veehouderij in 2025 geschat op 73 miljoen kilo – een daling van 13% ten opzichte van 2021.Grasland als Belangrijke StikstofsinkEen belangrijk inzicht is dat graslanden en voedergewassen (zoals maïs) een grote stikstofsink vormen. Met ruim 1,16 miljoen hectare aan grasland en voedergewassen nemen deze percelen grote hoeveelheden stikstof op via droge en natte depositie van NH₃ en NOₓ.Op basis van KLW-data, COTAG-metingen en literatuur wordt geschat dat de totale stikstofdepositie op landbouwgrond zo’n 22 kg N per hectare per jaar bedraagt. Hierdoor slaat een aanzienlijk deel van de stikstof uit emissiebronnen dus neer op landbouwgrond zelf. Dit maakt van de melkveehouderij mogelijk de enige economische sector in Nederland die netto stikstof opneemt.Kritiek op Modellen en ReactiesHet rapport is kritisch over het sterke vertrouwen op modellen als OPS/AERIUS, vooral op lokaal en ultra-lokaal niveau. De wetenschappelijke literatuur wijst op grote onzekerheden in deze modellen op kleine schaal – vaak meer dan 70%. Daarnaast zijn modelresultaten onder 1 mol/ha/jaar wetenschappelijk niet onderscheidend van nul, en dus niet bruikbaar voor besluitvorming op projectniveau.De Heij ging in gesprek met het RIVM en andere experts. Hun feedback is opgenomen in het rapport. Hoewel het RIVM de dialoog waardeerde, gaf men aan dat De Heij te weinig literatuur zou hebben geraadpleegd, aannames zou missen, en de reproduceerbaarheid onvoldoende zou zijn. De Heij reageerde inhoudelijk en vroeg o.a. om onderbouwing van hogere stalemissies door RIVM. Hij erkent de complexiteit van atmosferische processen, maar benadrukt dat meerdere signalen juist wijzen op lagere emissies dan het RIVM-model veronderstelt.Historie en BeleidsimpactEen analyse van historische gebeurtenissen zoals de varkenspest (1997), mond-en-klauwzeer (2001) en het fosfaatreductieplan (2017) toont aan dat forse dalingen in het aantal dieren géén zichtbaar effect hadden op de gemeten ammoniakconcentratie in de atmosfeer. Dit stelt vraagtekens bij de aanname dat een afname van veestapel automatisch leidt tot meetbare dalingen in NH₃-concentraties.Daarom voorspelt De Heij dat het effect van de huidige opkoopregelingen (Lbv en Lbv+) – bedoeld om 2,7 kiloton NH₃-emissie te reduceren – waarschijnlijk niet meetbaar zal zijn in bestaande meetnetwerken.Implicaties voor BeleidsveranderingDe bevindingen wijzen op de noodzaak van een fundamentele herziening van het Nederlandse stikstofbeleid. Als ammoniak vooral lokaal neerslaat en modellen deze lokale depositie onderschatten maar totale emissies overschatten, dan is het huidige op modellen gebaseerde vergunningenbeleid mogelijk verkeerd gericht.De Heij pleit voor:* Aanpassing van modellen op basis van praktijkmetingen;* Fijnmaziger monitoring;* Gebiedsgericht beleid dat rekening houdt met lokale omstandigheden en nabijgelegen bronnen;* Maatwerkoplossingen, bufferzones en bedrijfsspecifieke monitoring in plaats van generieke maatregelen zoals massale opkoopregelingen;* Versnelling van innovatie en toepassing van bewezen technieken.Hij stelt dat een reductie van 40-50% in ammoniakemissie mogelijk is met een andere aanpak, binnen een budget van €5,3 tot 8,4 miljard over tien jaar (2025–2035). Door wetenschappelijke inzichten toegankelijk te maken en het publieke debat aan te gaan, wil De Heij bijdragen aan een transparanter, zorgvuldiger en kennisgedreven stikstofbeleid. De kernboodschap is helder: alleen door ammoniakgedrag in de praktijk echt te begrijpen en beleid te baseren op robuuste data, vinden we effectieve en eerlijke oplossingen voor de stikstofcrisis. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

In Amsterdam’s renowned debate center De Balie, a packed audience recently gathered to explore a question that, though rarely asked directly, lies at the heart of many societal challenges in the Netherlands: Do we need to bring back land politics? This question framed the second evening in a trilogy of public discussions co-hosted by Foodlog and De Balie, aiming to uncover the deeper roots of the Dutch environmental and agricultural crisis.Program director Kees Foekema set the tone by observing that many current issues—nitrogen emissions, biodiversity loss, water overload—are in fact symptoms of a more fundamental malaise: the disappearance of spatial planning, and the corrosive effects of runaway land prices. His central question—whether Dutch society is still capable of governing its territory—lingered over the entire discussion. Without structure, he warned, we risk descending into a disorganized and unjust landscape, where capital and influence determine what gets built, grown, or conserved.One of the evening’s most striking insights came from ecologist Wouter van der Weijden, who presented a historical graph showing the evolution of key agricultural prices since 1955. Over time, the real prices of milk, fertilizers, and animal feed have steadily declined, while the cost of labor has increased modestly. But it was the price of land that truly stood out—skyrocketing by a factor of six. This steep inflation has pushed farmers into a corner: in order to remain competitive, they have had to scale up, cut labor costs through mechanization, and intensify production using synthetic fertilizers and concentrates. The environmental consequences—nitrate pollution, ammonia emissions, and a dramatic loss of biodiversity—are not anomalies but direct outcomes of this economic pressure.Van der Weijden posed several difficult but necessary questions. Can we still imagine a return to small-scale, extensive farming? Are young farmers still able to buy land and build a future when prices exceed €200,000 per hectare in some regions like Flevoland? Does land-based agriculture have a viable future in the Netherlands, or will it slowly be pushed aside by market forces?Expanding the scope of the conversation, agricultural economist Krijn Poppe, co-author of “Why Farmers Are Angry,”pointed out that the demand for land no longer comes just from farmers. Sectors such as renewable energy, infrastructure, housing, and even national defense are all competing for scarce land. While not all of this external demand has an immediate price impact across the entire country, it creates ripple effects. Farmers who receive high buyouts in one region can outbid others in another, pushing prices upward and putting local farmers at a disadvantage.Poppen also highlighted the role of tax policy in exacerbating the issue. Generous tax exemptions on land transactions and capital gains from farmland sales encourage speculation. The land market, in short, has become a playground for financial capital rather than a mechanism to allocate land for food, ecology, or community use.This situation creates what Poppen described as a “tight prison” of high land prices. Extensive and nature-inclusive farming becomes economically unviable. Young farmers and innovative projects are priced out of the market. The knock-on effects reach beyond agriculture—into housing, infrastructure, and public finance. The big question, she argued, is whether it is time to intervene and regulate land prices.What could such intervention look like? A number of tools were discussed. Poppen mentioned tax reform, alongside mechanisms that redirect profits from, for instance, wind energy projects into sustainable land use rather than further intensification. She also referenced France’s SAFER system, in which a public land agency has the right of first refusal on land sales, enabling farmland to be made available to young and ecological farmers.Former agriculture minister Cees Veerman brought a historical perspective to the debate, recalling how the Dutch government once had an active land policy. In 1977, the Dutch cabinet fell over a fundamental disagreement on how land should be valued during expropriation: market value or use value. Since then, he noted, several proposals to regulate the land market have failed. By the early 2010s, the prevailing political mood assumed that the Netherlands was “finished” in terms of planning, and that the market could handle the rest. The result was chaos—and a dramatic inflation of land prices.Veerman has long argued for a national agricultural main structure, similar to the existing ecological main structure, where fertile soils are prioritized and protected for agriculture. Other areas, by contrast, could be zoned for alternative uses, with some form of compensation for affected farmers. This kind of spatial planning would offer clarity and stability, but would require political courage and social consensus.Yet the path forward is anything but easy. Alex Datema, Director of Food & Agri at Rabobank and former chair of BoerenNatuur, acknowledged how emotionally and financially charged the topic of land ownership is. Many farmers calculate their retirement and inheritance plans based on today’s land values. Any restriction, however reasonable in public terms, may be experienced as a violation of personal rights. Datema also noted that the legal tools once available for structured land use—such as land consolidation laws—have been watered down or made voluntary.Still, not all hope lies with national politics. A growing movement of civic and cooperative land initiatives is emerging. Daniëlle de Nie, founder of Aardpeer, presented a new model in which citizens invest in farmland through bonds, aiming not for high financial returns but for ecological benefits: living soils, clean water, and biodiversity. These initiatives demonstrate a rising social desire for systemic change.De Nie also warned about a new form of land-use displacement: released farmland is increasingly bought up for high-yield crops or intensive use, crowding out extensive and ecological farming. The SAFER system, she argued, provides a blueprint for how public-private cooperation could keep land accessible to those who serve the common good.From a youth perspective, Merel Straathof, from the Dutch Agricultural Youth Association (NJK), proposed a zoning model that distinguishes between three types of land: areas around vulnerable nature reserves for nature-inclusive farming; regular farmland under existing regulation; and a protected “agricultural main structure” where productive agriculture receives priority and is shielded from unnecessary spatial encroachment.Throughout the evening, one essential question resurfaced again and again: Do we still want farmers in the Netherlands?And if yes, what kind of farming, and in what kind of landscape? The current policy climate, marked by uncertainty and conflicting signals, is failing to provide direction—especially for young farmers.If Dutch society wishes to retain a vibrant agricultural sector, it must make deliberate choices. These include setting clear spatial frameworks, reforming the land market, and creating financial instruments that support sustainable land stewardship. Whether the future holds large-scale sustainable farming, smaller-scale nature-oriented agriculture, or a blend of both, one thing is clear: not all farmers can continue as before.The evening closed with a call to action. While the parliamentary system may hesitate or delay, there is a growing momentum in civil society. Grassroots initiatives show that people are ready for a new conversation about land—one that prioritizes long-term values over short-term profit. The challenge now is to channel this energy, answer the fundamental questions, and build a more just and resilient future for both farmers and the landscape they shape. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Onderzoek door Wageningen Livestock Research heeft aangetoond dat het stikstofverlies door denitrificatie in melkveestallen met roostervloeren aanzienlijk hoger is dan eerder werd aangenomen. In een jaarlang onderzoek in een referentiestal bleek gemiddeld 9,7% van de stikstofuitscheiding van de koeien verloren te gaan als niet-reactief N₂-gas. Dit staat in schril contrast met de eerder aangenomen 1%.Het hoge denitrificatieverlies wordt toegeschreven aan een drijflaag op de mest in de kelder. Deze laag stimuleert een cyclus van nitrificatie en denitrificatie, waardoor stikstof uit de kringloop verloren gaat. Dit verlies heeft niet alleen invloed op de bemestende waarde van de mest, maar vereist ook extra stikstofaanvoer op melkveebedrijven om de productie te handhaven.Een mogelijke oplossing is het regelmatig mixen van de mest in de kelder om de vorming van een drijflaag te voorkomen. Dit zou het stikstofverlies kunnen beperken en het stikstofgehalte in de mest verhogen. Het onderzoek benadrukt dat het dichten van dit stikstoflek de efficiëntie van de melkveehouderij kan verbeteren en mogelijk ook de ammoniakemissie kan verlagen zonder netto toename. This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

Ammoniakemissies vormen een van de grootste uitdagingen in de veehouderij. Deze emissies ontstaan voornamelijk in de stal, waar mest en urine samenkomen en ammoniakgas vrijkomt. Mestadditieven beloven een innovatieve oplossing te zijn, maar wat werkt echt? Meer weten? Bekijk ook de artikelen op www.stikstofinfo.net.Wat zijn mestadditieven?Mestadditieven zijn stoffen die direct aan de mest worden toegevoegd om emissies te reduceren, de mestkwaliteit te verbeteren of geuroverlast te verminderen. Ze zijn onder te verdelen in drie categorieën: biologische (micro-organismen), chemische (zoals aanzuren) en fysische additieven (zoals kleimineralen).Wat zegt de wetenschap?Twee belangrijke rapporten bieden inzichten. Een inventarisatie van HAS Hogeschool (2020) laat zien dat chemische additieven zoals SyreN en JH acidification NH4+ tot 64% ammoniakemissiereductie kunnen leiden. Wageningen Livestock Research (2023) bevestigt deze effectiviteit en voegt toe dat fysische methoden zoals magnesiumchloride ook tot 40% reductie kunnen leiden. Biologische additieven blijven omstreden vanwege het gebrek aan consistent bewijs.Wat betekent dit voor boeren?Hoewel chemische methoden zoals aanzuren zeer effectief zijn, blijven er praktische uitdagingen zoals regelgeving en kosten. Voor biologische en fysische additieven is meer onderzoek nodig. Het combineren van deze technologieën met eenvoudige maatregelen, zoals regelmatig mixen van mest, kan de effectiviteit verder vergroten.Conclusie: Mestadditieven bieden veel potentie, maar wetenschappelijk bewijs en praktische toepasbaarheid blijven cruciaal. Voor boeren die hun ammoniakemissies willen verminderen, zijn chemische methoden momenteel de meest bewezen optie. Innovatie en onderzoek blijven echter nodig om duurzame oplossingen te realiseren.Blijf op de hoogte van de nieuwste inzichten in emissiereductie. Abonneer je op onze Substack! This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe

De eiwittransitie – de overgang van dierlijke naar plantaardige eiwitten – is een van de grootere uitdagingen van onze tijd. Maar hoe zorgen we dat deze verandering niet alleen technisch haalbaar is, maar ook door consumenten en beleidsmakers wordt omarmd?Historisch gezien was ons voedselsysteem in Nederland nog geen eeuw geleden grotendeels plantaardig. De vraag is: kunnen we leren van dit verleden? Deze historische context biedt hoop en inspiratie. Het laat zien dat een verschuiving naar meer plantaardige productie haalbaar is, zeker als we innovatie koppelen aan vertrouwdheid. Consumenten hechten immers sterk aan routines en producten die aansluiten bij wat ze al kennen.De kern van succes ligt in een lange termijnvisie. Het ontwikkelen van betere vleesvervangers is belangrijk, maar niet voldoende. We moeten ook inzetten op nieuwe eiwitbronnen, zoals insecten en eendenkroos, en beleid dat de transitie faciliteert zonder weerstand te creëren. Daarbij moet de overheid subtiel opereren: niet als strenge boodschapper, maar als stille aanjager.Deze blog is slechts een introductie. Op www.food4innovations.blog ga ik dieper in op de historische, sociale, en technologische dimensies van de eiwittransitie. Daar bespreek ik waarom een multidisciplinaire aanpak cruciaal is en hoe Nederland zijn voedselsysteem opnieuw kan uitvinden.Wil je meer weten? Lees het volledige artikel op mijn blog en ontdek wat er nodig is voor een duurzame eiwittoekomst! This is a public episode. If you'd like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit deheij.substack.com/subscribe