De Jortcast

Een wolkendoctor voor al uw klimaatkwaaltjes Terwijl Nederland gebukt gaat onder een sluier van miezer en grauwigheid, kan de hitte in Zuid-Europa voorlopig niet op. Stel je voor dat je in die temperaturen moest werken, je zou er warempel eerder van met pensioen gaan. Afijn, deze week geen Noord-Zuid tegenstellingen bij dr Kelder, maar oplossingen, voor het klimaatprobleem welteverstaan! Prof. dr. ir. Herman Russchenberg blijft in dat opzicht graag weg bij alle doemscenario’s. Dit is gezien zijn professie misschien ook niet zo gek, want hij houdt zich bezig met climate engineering: manieren waarop we het klimaat zo kunnen sturen dat opwarming wordt tegengegaan. Wat is de potentie van het nabootsen van vulkanen, het witter maken van wolken en het opspuiten van de Noordpool? Russchenberg weet er alles van. Met uitsterven bedreigd: de onafhankelijk denker In een wereld waar we allemaal hetzelfde moeten vinden, heeft de autonome denker het moeilijk. Als hij daar überhaupt nog in voorkomt. Hoe zou een zelfdenker als Karel van het Reve zich staande hebben gehouden, in tijden van woke geweld en cancel culture? Die vraag ligt voor aan zijn nieuwe biograaf, de historicus dr. Willem Melching. Het failliet van de faillissementsprocedure Een faillissement is op zichzelf al vervelend genoeg, maar spelen er maatschappelijke belangen mee, dan krijgt het een extra rauw randje. In dergelijke situaties vindt dr. Erik de Kloe dat zowel schuldeisers als andere betrokkenen hun zegje moeten kunnen doen. Vooralsnog ligt de verantwoordelijkheid tijdens dit proces in Nederland hoofdzakelijk bij de curator en de Kloe pleit ervoor dat meer stemmen gehoord worden. Nu is de hamvraag natuurlijk: in hoeverre dient VanMoof het maatschappelijke belang? Dr Kelder houdt daar zo zijn eigen visie op na, maar vraagt het vandaag liever aan iemand die ervoor heeft doorgestudeerd.

In de nazit van de uitzending vorige week praat dr Kelder met zijn twee afval-experts, econoom prof. dr. Raymond Gradus en gedragswetenschapper dr. Kees Keizer, door over alledaagse problemen met afval. Zoals: waar breng je een afgedragen kasjmieren trui heen, als je niet wil dat 'ie op een vuilnisbelt eindigt?

In de zomertijd eet de mens weer en masse op straat en dat leidt tot met rommel bezaaide straten in steden. Gedragswetenschapper dr. Kees Keizer legt uit hoe die bergen afval in de publieke ruimte ontstaan, welke rol 16-jarigen spelen, en wat dat te maken heeft met normoverschrijding en kuddegedrag.

De planeet wordt geplaagd door plastic, omdat de mens er maar geen genoeg van kan krijgen. Ja, plastic is een wonder, maar wel eentje die de wereld uit mag. In dr Kelder en Co ruim baan voor het plasticprobleem, met econoom prof. dr. Raymond Gradus, die enkele 'oplossingen' fijntjes fileert.

Polymeren of polyminderen?  De plastic berg blijft groeien, ook al hebben we sinds 1 juli een plastic tax en zijn de wegwerprietjes al verbannen. Hoe gaan we om met dit product? Vervangen met papier of glas is niet altijd ideaal en zeker niet altijd zo milieuvriendelijk. Maar recyclen is met meer dan 20 verschillende soorten blijft lastig. Hoe hou je plastic gebruik en verbruik economisch rendabel en vooral, hoe maak je van recyclen een winstgevende handel? Wat kunnen we leren van landen als Japan? Econoom en afvaldeskundige prof. dr. Raymond Gradus licht toe.  Wat zegt u? Schizofrenie? Ruim 1% van de wereldbevolking lijdt aan schizofrenie. Deze psychische stoornis is niet altijd even makkelijk te herkennen, maar onze jonge dr. van dienst genaamd Janna de Boer (RuG) heeft een methode ontwikkeld waarmee ze via taalanalyses schizofrenie sneller herkent. Hierbij heeft ze gebruikgemaakt van de nieuwste technologie zoals Machine Learning (vergelijkbaar met ChatGPT). Via iemands spraakgebruik kun je dan ook sneller constateren of er een terugval naar een psychose plaatsvindt.   Vuilnis weggooien, ook dat kun je leren Ergert u zich ook zo aan alle rommel op straat? Waarom is het zo moeilijk voor al die mensen om naar de prullenbak te lopen? Of iets ín de bak te gooien, in plaats van ernaast? U gelooft het vast niet, maar dit gedrag is allemaal wetenschappelijk te verklaren. En nog beter, het is ook nog te sturen. Prima wetenschap waar we graag iets van opsteken. De geleerde dr. Kees Keizer praat ons bij. Nu maar hopen dat de vuilniswagen die elke week dwars door onze uitzending heen rijdt en bezemt, een ommetje maakt.

In de nazit preluderen de heren op wie straks welke lijst trekt en hoe dat politieke landschap er dan komt uit te zien. Ze doen een Pooltje Politiek, waar jij ook aan kunt meedoen. Er is een prijs te winnen! Kijk op Pooltje Politiek (https://www.nporadio1.nl/nieuws/politiek/930b4834-290e-42e3-8c42-3b73a665e944/wie-trekt-straks-welke-lijst-doe-mee-met-de-politieke-pool-van-dr-kelder-en-co) voor het formulier.

Een nieuwe generatie politici is aan zet. Hoe gaat het nieuwe bestuur van Nederland eruit zien? In het tweede deel van dit tweeluik richten we de blik op oneindig en praat dr Kelder met hoogleraar Staats- en bestuursrecht prof. dr. Wim Voermans, oud SP-Kamerlid prof. dr. Ronald van Raak, hoogleraar Erasmiaanse Waarden te Rotterdam en essayist en historicus dr. Geerten Waling uit Leiden.

Rutte als premier en zijn vijfde kabinet zijn verleden tijd. Wie zag het aankomen, in hoeverre was het onvermijdelijk en in welke staat verkeert de Kamer nu? In het eerste deel van dit tweeluik praat dr Kelder met hoogleraar Staats- en bestuursrecht prof. dr. Wim Voermans, oud SP-Kamerlid prof. dr. Ronald van Raak, hoogleraar Erasmiaanse Waarden te Rotterdam en essayist en historicus dr. Geerten Waling uit Leiden.

GEHELE UITZENDING Hoe verder na 13 jaar Rutte? Wie volgt Hoekstra en Kaag op? Zal zich de komende maanden een tweestrijd ontwikkelen tussen Dilan en Lientje? Of zullen er nieuwe partijen herrijzen zoals die van de volksheld Pieter Omtzigt?  Te gast zijn drie Binnenhof-watchers (al zit het kabinet de komende vijf jaar een ruime kilometer verderop) die hun blik werpen op de afgelopen week. Wie zag het afscheid van dit kabinet en Rutte aankomen en is dit handig getimed of was het nu echt klaar met 'onze man met de appel op de fiets’?  Prof. dr. Wim Voermans zei het een paar maanden geleden al, toen Rutte te gast was bij de opname van de Jortcast, dat het voor elke langzittende Nederlandse premier erg lastig is om afscheid te nemen en dat dit altijd lelijk en abrupt gaat. Hoe lelijk was dit? Ligt het mes nog in de keukenla of is het in iemands rug geëindigd? Prof. dr. Ronald van Raak (oud Eerste en Tweede Kamerlid namens de SP) kijkt graag veel verder terug. Wat zijn onze Erasmiaanse waarden in Nederland? Heeft dit huidige kabinet eraan voldaan? En wie is het werkelijke politieke talent? Dr. Geerten Waling volgt het huidige Haagse kritisch vanuit zijn functie als columnist voor EW Magazine. Waarom nu zo lyrisch over alle vertrekkende kopstukken van de coalitiepartijen zoals Kaag? Want echt bewezen hebben ze zich ook niet, meent deze historicus. Laat je niet vangen in dat web van de gehaaide spindoctors, waarschuwt Waling. De campagne is in ieder geval van start gegaan en wij bij dr Kelder en Co blikken terug en vooruit over hoe het ons verging en vergaat met en zonder Rutte, met de nieuwe bestuurscultuur, nieuwe partijen en mogelijke nieuwe coalities.

Half mei sprak dr Kelder op het live NPO Podcast Event met drie van zijn favoriete gasten de grote onderwerpen van deze tijd, in quiz-vorm. Weet jij het beter dan de doct- en professoren van dienst? Met prof. dr. Iris Sommer, dr. Peter-Hein van Mulligen en dr. Jelle van Baardewijk.