Juridisch Geneuzel

In deze special schuift topambtenaar Hans Borstlap de gehele aflevering aan om het te hebben over het regeerakkoord, in het bijzonder de arbeidsmarkt. Wat kunnen we verwachten van de nieuwe minister van SZW? Wat zijn de plannen om het gat tussen vast en flex te verkleinen? Gaat dit werken? Is de stapsgewijze verhoging van het minimumloon (te) karig of is dat te kort door de bocht? Hoe zit het met de kwalificatieproblematiek? Is een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen wel de beste keuze? Waarom is de loondoorbetaling bij ziekte nog steeds twee jaar? Gaan we eindelijk leven lang ontwikkelen? Waar halen we de mensen vandaan om al het werk uit te voeren? En kunnen we werkloosheid niet gewoon afschaffen? Iets minder leuk: de eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat de microfoon van Hans Borstlap niet goed was aangesloten en wij daar niet tijdig achter zijn gekomen, waardoor Hans Borstlap ietwat schel(ler) klinkt. Belangrijke aanpassing Rond minuut 22:59 zegt Niels iets over 20% minder loon en je hypotheek. Om feitelijke onjuistheden te voorkomen, brengen we hier graag de volgende nuancering op aan: het is niet duidelijk hoe de 20% ‘deeltijdontslag’ wordt opgevangen qua loon. Zo staat in het SER-advies dat de werknemer over deze 20% recht heeft op 75% loon. Dit zou betekenen dat de werknemer tijdelijk niet 20% achteruitgaat in zijn loon, maar 5% (80% + (20% * 0,75) = 95% loon). Volgorde van deze aflevering Vanaf 0:56 - raar verhaal Vanaf 5:40 - start van de Commissie-Borstlap Vanaf 11:04 - waarom er ook een SER MLT-advies tot stand kwam Vanaf 12:30 - verkleinen van de verschillen tussen vast en flex Vanaf 18:10 - over de budgettair neutrale deeltijd-WW Vanaf 23:54 - de verhoging van het minimumloon met 7,5% Vanaf 27:00 - wanner is iemand zelfstandig of werknemer Vanaf 34:20 - arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen Vanaf 38:20 - loondoorbetaling bij ziekte Vanaf 42:00 - over scholing en krapte Vanaf 47:50 - wat Hans Borstlap mist in het regeerakkoord Vanaf 50:00 - over forumshoppen uit het rapport van de commissie-Borstlap Vanaf 51:30 - aandacht voor Vanaf 52:18 - laatste vraag aan Hans Borstlap Vindplaatsen Regeerakkoord - ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’ Commissie Regulering van Werk (Commissie-Borstlap) - ‘In wat voor land willen wij werken?’ SER MLT-advies - ‘Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving’   WRR - ‘Het betere werk. De nieuwe maatschappelijke opdracht’

Het was een bewogen jaar, ook op arbeidsrechtelijk gebied. Er ging nog weleens wat mis, zoals de verkeerde persoon cremeren. In deze aflevering blikken we aan de hand van eerdere fragmenten van inbellers terug op 2021 en kijken we vooruit naar 2022. Kunnen sancties aan werknemers worden gegeven voor het niet laten vaccineren? Hoe zit dit met het weigeren van een mondkapje of doen van een zelftest? Worden de kosten voor koffie en verwarming vergoed in 2022? Luidt 2021 de val voor platformen in? Wat kunnen we in 2022 op wetgevingsgebied verwachten? En, niet te vergeten: wat is de terugblik en voorspelling van Evert Verhulp (hoogleraar arbeidsrecht UvA)?

Geregeld spelen alcohol- en drugsgerelateerde zaken op de werkvloer: van dealende werknemers en snuivende collega‘s op personeelsuitjes tot ladderzat op werk verschijnen. Heeft de werknemer recht op loon als hij zich ziek meldt vanwege een kater of dinsdagdip? Kan een werknemer ontslagen worden bij het overmatig nuttigen van alcohol of drugs? Maakt het verschil of de werknemer verslaafd is? Zijn er regels over vrijmibo‘s en teamuitjes? Kan een privégedraging doorwerken in de werksfeer? Mag de werkgever een alcohol- of drugstest uitvoeren? En welke rol speelt een alcohol- en drugsbeleid? Inbellers: Gertjan Beens (bedrijfsarts bij BBGZ en voorzitter van NVAB) en Inge de Laat (managing partner van Rutgers & Posch).

Werknemers van een supermarktketen maken files in de supermarkt, hotelpersoneel zingt in de lobby ‘Boycott this hotel’ en medewerkers van Air France scheuren de hemden van het lijf van twee directeuren. Mag dit? Wat is staken eigenlijk? Wanneer is een staking rechtmatig? Wat kan een werkgever doen om een staking te breken? Wat is de relatie tussen staken en de tevredenheid van werknemers? Wanneer is volgens de vakbond het kantelpunt om te gaan staken bereikt? En moet je als werknemer bang zijn ontslagen te worden als je meedoet met een staking? Inbellers: Agnes Akkerman (hoogleraar Regulation of Labour UvA) en Zakaria Boufangacha (coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid en vicevoorzitter van FNV).

Privacykwesties op de werkvloer zijn spannender dan ooit. Mag een werkgever een sollicitant screenen op social media? Wat kan een werknemer doen als zijn privacy mogelijk wordt geschonden? Hoe zit het met computersoftware om werknemers te monitoren? Is het als werkgever toegestaan e-mails van werknemers te lezen? En wat te denken van het vragen naar en laten tonen van een vaccinatiebewijs? Inbellers: Vita Zwaan (senior counsel bij bureau Brandeis) en Danny Vesters (advocaat bij Boontje Advocaten).

De coronacrisis zorgde voor de definitieve doorbraak van thuiswerken, of is dit een tijdelijke fenomeen? Heeft de werknemer het recht om thuis te werken? Kan een werkgever thuiswerken verplichten? Hoe zit het met de zorgplicht van de werkgever ten aanzien van een ergonomische thuiswerkplek en de werkdruk? Wie draagt de kosten? En is thuiswerken eigenlijk wel een goed idee? Inbellers: Marlies Vegter (universitair docent UvA) en Yannick Griep (universitair docent RU).

Solliciteren is voor veel mensen een vermoeiende en spannende activiteit. Mag je je cv rooskleuriger maken dan deze is? Is liegen over je arbeidsverleden toegestaan? Mag een assessment onderdeel zijn van het sollicitatieproces? Is een startersfunctie onderscheid naar leeftijd? Kan een hoofddoek op de werkvloer worden verboden? Van Catch me if you can-taferelen tot discriminerende werkgevers. Inbellers: Robin Kötter (advocaat) en Irene Asscher-Vonk (emeritus-hoogleraar UvA).

De uitzendrelatie is al geruime tijd onderwerp van discussie: waar komt uitzendwerk eigenlijk vandaan? Welke kant gaat het op? Hoe werkt het verlichte regime? Wat zijn de rechten van de uitzendkracht? Wat is de rol van de Uitzend-cao? En is er te veel flexibiliteit? Inbellers: Ton Wilthagen (hoogleraar arbeidsmarkt TU) en Johan Zwemmer (advocaat en universitair docent UvA).

Er is veel te doen over de zieke werknemer: hoe zit het precies met de loondoorbetaling? Kan de werkgever voorwaarden stellen aan deze betaling? Wat wordt van de werkgever en werknemer verwacht in het kader van re-integratie? En onder welke omstandigheden kan een werknemer ziek uit dienst gaan en wat zijn hiervan de (financiële) gevolgen? Inbellers: Marlies Vegter (universitair docent UvA) en Niels Jansen (universitair docent UvA).

Is het concurrentiebeding dood en begraven of levendiger dan ooit? Waarom wisselen mensen eigenlijk van baan? Wanneer is een concurrentiebeding geldig? Hoe kom je er als werknemer van af? En hoe zit het bij uitzendkrachten en zzp’ers? Inbellers: Kilian Wawoe (consultant personeelszaken en docent HRM VU) en Hans Kamerbeek (advocaat bij Kamerbeek Advocaten).