Over Leven

Lisa van Ginneken is het eerste openlijke transgender Kamerlid in Nederland en krijgt daarom veel haat over zich heen. Als klein kind wist ze al dat ze liever een meisje wilde zijn maar verzweeg dat. Pas als veertiger ging ze in transitie, waardoor ze uit ervaring weet hoe verschillend de maatschappij mannen en vrouwen benadert. Ze heeft heel wat privileges opgegeven door haar transitie, maar dat voelde voor haar nooit als een keuze.

De Koerdisch-Nederlandse zangeres Naaz gold een paar jaar geleden als een grote belofte in de Nederlandse muziekwereld. Met haar betoverende liedjes sleepte ze twee Edisons in de wacht. Maar plotseling werd het stil rond Naaz. Ze keerde zich af van de commerciële muziekindustrie, scheidde van haar man, en kampte metpsychische problemen. Dit jaar kwam Naaz terug in de schijnwerpers met haar alom lovend ontvangen debuutalbum Never Have I Ever, en met een reeks concerten.

Voetbalcoach en voormalig international Vera Pauw is een van de belangrijkste pioniers van het Nederlandse vrouwenvoetbal en werkt nu als bondscoach in Ierland. Ze kreeg te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag bij voetbalbond KNVB en vertelt hoe ze daarmee om heeft leren gaan.

In de eerste aflevering ontvangt Coen Verbraak strafpleiter Gerard Spong. Geboren in Paramaribo werd hij advocaat in geruchtmakende historische strafzaken. Spong ontsnapte twee keer aan de dood; in 1980 bij een schijnexecutie in Suriname en in 2022 toen hij met corona op de Intensive Care belandde. "De nachten waren het ergste, dan ben je alleen overgeleverd aan je angsten. Als je zo dicht bij de dood hebt verkeerd, dan besef je hoe kwetsbaar en nietig een mens is."

Gijs van der Sanden (1986) is journalist, schrijver en docent. Hij schrijft essays en achtergrondverhalen over de tijdsgeest, identiteit en existentiële vraagstukken voor onder andere NRC Handelsblad en Trouw. Begin 2021 verscheen zijn literaire non-fictie debuut De Dingen die je vergeet. Daarin bespiegelt hij op zijn rouwproces, nadat hij als vroege twintiger allebei zijn ouders plotseling verloor.

Edu Nandlal (Paramaribo, 1963) is een voormalig voetballer van Hindoestaans-Surinaamse afkomst. Hij kwam uit voor FC Utrecht, FC Emmen en Vitesse. Als selectielid van het Kleurrijk Elftal was hij in 1989 een van de weinige overlevenden van de SLM-vliegtuigramp. Het toestel stortte neer bij een mislukte landing nabij Zanderij in Suriname. Van de 187 mensen aan boord overleefden slechts 11. Nandlal raakte ernstig gewond en hield er een gedeeltelijke dwarslaesie aan over. Aanvankelijk werd gedacht dat hij nooit meer zou kunnen lopen, maar het is hem uiteindelijk alsnog gelukt. Ondanks zijn ernstige motorische stoornis kon hij zelfs weer op recreatief niveau zaalvoetballen.

Aaltje van Zweden-van Buuren heeft samen met dirigent Jaap van Zweden vier kinderen. De diagnose autisme van zoon Benjamin leidde in 1996 tot de oprichting van Stichting Papageno, die steun verleent aan gezinnen met kinderen met autisme. In 2015 opende ze het Papageno Huis, een huis voor begeleid wonen en werken voor jongvolwassenen met autisme. Een jaar later ontving Aaltje de prestigieuze Helene de Montigny-prijs voor haar inzet voor mensen met autisme. In 2017 verscheen haar bestseller Om wie je bent, waarvan de opbrengst naar Stichting Papageno ging. Nu is er een 2e boek: Waar ben je thuis?  Over hoe er tijdens de Tweede Wereldoorlog werd omgegaan met kwetsbare mensen.

Joseph Oubelkas was 24 toen zijn IT -onderneming werd ingehuurd voor een klant in Marokko. Maar als Joseph aankomt op locatie blijkt het bedrijf betrokken bij een grote drugsdeal. Joseph komt aan op locatie terwijl de politie een inval doet. Hij stapt uit zijn auto en vraagt een agent wat er aan de hand is. Of hij even wil meekomen naar het bureaus voor wat vragen. Maar ze laten Joseph niet meer gaan. Hij krijgt 10 jaar celstraf en belandt onschuldig in de gevangenissen van Marokko, ondanks onafhankelijk onderzoek van het ministerie van Buitenlandse Zaken wat uitwijst dat er geen enkel bewijs is. 4,5 jaar later komt hij dan toch vrij. Terug in Nederland vecht hij tegen het stigma waarmee hij kampt als veroordeelde Marokkaan, en geeft lezingen over mentale vrijheid.

Jeroen van der Waal (Sliedrecht, 1974) is socioloog en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij is deskundig op het gebied van politiek, sociale ongelijkheid en gezondheidsverschillen. Hij signaleert een grote ‘empathiemuur’ tussen hoog- en laagopgeleiden. Hij weet waarover hij praat, kent beide werelden. Voor hij zijn academische carrière begon, verliet hij de Mavo zonder diploma en werkte hij tien jaar op de binnenvaart. Daarna draaide hij ploegendiensten in de Rotterdamse haven, tot zijn 31ste. In zijn milieu was studeren niet gewoon. Maar het werk bevredigde niet en hij wilde verder leren. Sociologie was een van de weinige studies aan de Erasmus Universiteit met een avondopleiding. Zo lukte het Van der Waal op te klimmen van student tot hoogleraar sociologie.

Jolande Withuis is socioloog, feminist en schrijver. Haar vader was de bekende schaakjournalist Berry Withuis, een fanatieke Amsterdamse communist. Het leven van Jolande kantelde toen ze als jongvolwassene het communisme afwees. In het boek Raadselvader. Kind in de koude Oorlog, doet ze verslag van die grote omwenteling.