Het Mediaforum

Deze week zijn de Algemene Politieke Beschouwingen. Traditioneel gezien het belangrijkste politieke moment van het jaar. Afgelopen vrijdag kon premier Schoof alvast een beetje warmlopen toen hij op een speciale persconferentie een toelichting gaf op het Regeerprogramma. Hij kreeg kritische vragen van RTL nieuws verslaggever Floor Bremer over de juridische houdbaarheid van het uitroepen van een Asielcrisis. "Iedereen wacht op de juridische kaders", zegt Mireille van Ark, adjunct hoofdredacteur bij RTL Nieuws. "Die geeft Schoof niet." Volgens, zowel Van Ark, als politiek commentator Kees Boonman, zal minister Faber sterk uit de strijd komen en klinkt zij in de beeldvorming zeer pro-actief. "Wanneer het strenge asielbeleid lukt zal ze zeggen: ‘we hebben het geprobeerd’. Dus ze komt er sowieso daadkrachtig uit", zegt Van Ark. "Ik denk dat het voor de oppositiepartijen handig is om even af te wachten en het plan niet gelijk onderuit te willen halen", zegt Boonman. "Want als een regeringspartij zegt dat zij het wel eens zijn met de oppositie, valt het kabinet deze week nog."

Van der Plas is gefrustreerd en dreigt met opstappen als het mestplan er komt. Zij verklaart zich solidaire met de boeren. "Dat is haar achterban", zegt Sandrina Hadderingh, hoofdredacteur Omroep Gelderland. "Je kunt niet in het hoofd of hart van Van der Plas kijken", zegt Hadderingh. De hoofdredacteur denkt dat er een deel van de BBB wel degelijk geloofde dat zij, zelfs in dit lastige pakket, het verschil zou kunnen maken. "Het interessante is de vraag hoe je, als politicus, nu uit die kuil gaat kruipen", zegt EO-programmamaker Kefah Allush. Er wordt door Van der Plas vaak met de vinger gewezen naar een vorig kabinet, rechters en Brussel als schuldigen. Dat is wordt in dank afgenomen door de achterban, vertelt Hadderingh. "Omdat dat makkelijk is, maar je lost het probleem er niet mee op." "Je voert campagne over hoe je het beter gaat doen en nu zit je aan de knoppen en doe je het niet beter", zegt Allush. Waarop Hadderingh reageert: "Je kunt mensen wel een worst voorhouden, maar de politieke werkelijkheid is anders. Het is niet zo zwart-wit."

Pieter Omtzigt kondigde gisteren aan een stap terug te nemen. De NSC-leider wordt al een tijd geteisterd door interne lekken over zijn gedrag bij de onderhandelingen van de coalitie. Zo zou Omtzigt schreeuwend en huilend de budgetonderhandeling hebben verlaten. Zijn tijdelijke terugtreden komt dan ook niet als een verrassing voor Joost Oranje, coördinator onderzoeksjournalistiek Nieuwsuur en NOS Nieuws. "Als je nu leest hoe de Haagse collega’s erover schrijven, was het onvermijdelijk." Ook journalist Frénk van der Linden is niet verbaasd. "Hij vergt ongelooflijk veel van zichzelf." Van der Linden vraagt zich af of de media een "te grote belasting" zijn voor Omtzigt. "Welke druk leggen de media op hem?" Volgens vriend en toekomstig burgemeester van Leiden Peter Heijkoop ligt het niet aan de media. "De druk is groot, maar die zoeken politici voor een deel zelf ook op. Media en politici hebben elkaar nodig." Heijkoop denkt dat het lekken van informatie Omtzigt tot deze beslissing heeft gedreven. "De enorme onveiligheid die hij ervaart in die coalitie, daar is het denk ik misgegaan in zijn mentale belastbaarheid." De grote vraag is of en wanneer Omtzigt weer terugkeert bij NSC. "Ik hoop dat ze NSC op een andere manier kunnen heruitvinden", concludeert Heijkoop.

Het eerste debat, en tevens de eerste ontmoeting, tussen Donald Trump en Kamala Harris zit erop. Het was een 'vurige' strijd tussen de presidentskandidaten, die al eigenaardig begon. "Volgens mij was Trump overrompeld doordat Harris hem groette", zegt journalist Margriet Brandsma. Voor Harris was dit "hét moment" om zichzelf als president te laten zien en dat deed ze met een "gewaagde" tactiek, vindt Brandsma. "Ze heeft gescoord. Ze begon hem nadrukkelijk uit de tent te lokken. Wanneer hij boos wordt, schiet hij zichzelf in z’n voet." Journalist Tom Kleijn merkt op dat het na het debat "voor die 20 miljoen zwevende kiezers iets concreter zal zijn geworden wat ze wil en vindt", maar denkt dat veel kiezer Trump nog altijd zien als de verandering die het land nodig heeft. "Trumps sterkste punt kwam pas aan het eind, toen vroeg hij waarom zij niet heeft gedaan wat ze nu zegt te gaan doen. Dat had hij eerder en meer moeten doen." Als puntje bij paaltje komt, zijn het "twee mensen van twee verschillende planeten", zegt Kleijn. Uiteindelijk komt Harris volgens de Amerikaanse media uit de bus als de winnaar van en heeft haar team al een tweede debat aangevraagd, waar Trump nog niet op heeft gereageerd.

Met nog een aantal uren te gaan, is het volop speculeren hoe het eerste debat tussen presidentskandidaten Kamala Harris en Donald Trump zal verlopen. De media staan bol van de voorbeschouwingen, onder andere over welke rol Trump op zich zal nemen. Zo zou zowel de kwade als de goedwillende kant van de Republikeinse kandidaat ten tonele kunnen komen. Presentator Renze Klamer is "heel nieuwsgierig" wat er komen gaat. "Alleen al het feit dat ze elkaar nog nooit in het echt gesproken hebben", maakt dat Klamer het "mega spannend" vindt. Het zou namelijk zomaar kunnen dat het beeld rondom Harris, die de vreugde terug zou hebben gebracht in de Amerikaanse politiek, omslaat na het debat tegen Trump. "Als het beeld kantelt, is dat wat telt", aldus Klamer. Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws, vindt dat de focus vooral moet liggen op wat de kandidaten zeggen, niet op hoe ze het zeggen. "Je mist dingen als je niet breed kijkt." Hoewel zo’n debat een "vooropgezet toneelstuk" kan zijn, kan het ook veel impact hebben. Zoveel was wel duidelijk na Bidens optreden bij het vorige debat en zijn aftreden daarna. "Toen Harris hem verving, kwam er positiviteit die tot nu heeft geduurd. Dit debat kan een nieuw sentiment zijn dat hard de andere kant op kan slaan", aldus Van Cann.

In zijn H.J. Schoo-lezing sprak Pieter Omtzigt, de partijleider van NSC, over het geboortecijfer in Nederland. In Ethiopië krijgen ze namelijk meer kinderen dan in heel de Europese Unie bij elkaar. Vervolgens gaf Omtzigt aan dat men mocht raden wat dat te betekenen had voor de komende 20 jaar. En dat gebeurde. "Helemaal begrijpen doe ik het nog steeds niet", reageert Kamran Ullah, hoofdredacteur van De Telegraaf. In een opiniestuk in de NRC gaf Omtzigt aan dat het geboortecijfer nog verder onderzocht moet worden. "Dat is in tegenstrijd met elkaar", aldus Ullah. "Hij draait om de hete brij heen", denkt presentatrice Nadia Zerouali. "Hij wil ruimte openlaten voor interpretatie en dan later kijken wat hem goed uitkomt." Volgens journalist Ward Wijndelts lag er "zinderend racisme" of "socio-economische problematiek" aan ten grondslag. Ullah vindt ook dat de "racismekaart" te snel wordt getrokken en dat de Nederlandse demografische ontwikkeling wel een onderwerp van gesprek moet zijn. Geert Wilders van de PVV borduurde vervolgens voort op Omtzigts uitspraken en gaf bij MSNCB aan dat de "inheems Nederlandse bevolking" hierdoor beïnvloed wordt. "Ze mogen zeggen wat ze willen", aldus Ullah. "De timing hiervan zegt wel iets", denkt Wijndelts.

De afgelopen 24 uur kwamen er veel berichten over een grootse invloed vanuit Rusland binnen. VVD-minister van Defensie Brekelman spreekt uit dat het leven in vrede niet meer zo vanzelfsprekend is en ons land zich in een grijze zone bevindt. "Elkaar zo naar een oorlog toe praten is volgens mij buitengewoon ongezond", stelt Paul Römer, voormalig Talpa-directeur. Volgens Römer komt de taal over oorlog steeds meer in de openbaarheid. "De dreiging was er acht jaar geleden ook al. Dat is niets nieuws, maar wordt wel steeds met urgentie opgediend." Hugo Logtenberg, journalist bij NRC, vindt de woordkeuze van de minister van Defensie ook te groot. Römer erkent wel dat er dreigingen zijn vanuit Rusland: "Er zijn cyberaanvallen, maar die waren er eerder ook al. Het is dus niet irreëel, maar je moet als overheid kijken hoe je kan deëscaleren in plaats van aan te scherpen." De NRC-journalist denkt dat er steeds meer mensen verbanden gaan leggen tussen het nieuws over dreigingen van Rusland. Römer stelt daarin dat we nu nog doorhebben wanneer we online beïnvloed worden door de Russen. "Het enge is dat we het op een gegeven moment niet meer door zullen hebben." Waarna Logtenberg benadrukt dat men bedachtzaam moet zijn op aftapping van online media. Hoe je aftappingen vanuit Rusland herkent? "Zie je dan een man met een gleufhoed en een trenchcoat?" grapt Kantelberg. Waarna Logtenberg uitlegt dat het zich uit in manieren waarop informatie, die eerder geheim was, uiteindelijk toch vrijgegeven wordt.

Koning Willem-Alexander is niet aanwezig bij de Paralympische Spelen in Parijs. Dat in tegenstelling tot de Olympische Spelen, waar de koning stond toe te juichen wanneer een atleet een prestatie neerzette. In zijn plaats is prinses Margriet er om de sporters toe te juichen. Apart, vindt columnist Roos Schlikker. "We hebben hem heel veel gezien de afgelopen zomer, dat vond ik enig", zegt Schlikker. Hoewel prinses Margriet een "heel aardige vrouw" is, maar het is niet hetzelfde als de koning. Organisaties van gehandicaptensporten zijn een "beetje gepikeerd", omdat ze blijkbaar "niet belangrijk genoeg" zijn om de koning te sturen, meldt NU.nl. "Het koningshuis is ontzettend bezig met een charmeoffensief, hebben last van tegenvallende populariteit, gaan een podcast opnemen met Edwin Evers. Dit ligt zo voor de hand en je kunt hier zoveel mensen een enorm plezier mee doen. Waar is Willem?" vraagt Schlikker zich af. Volgens de RVD heeft de koning het druk en is prinses Margriet de vertegenwoordiger. Bovendien worden de paralympiërs op de voet gevolgd en worden de medaillewinnaars uitgenodigd op het paleis. Journalist Bas van Sluis valt het op dat de media ook weinig aandacht besteden aan de paralympiërs. "Het is beschamend dat de paralympiërs minder aandacht kregen", vindt presentatrice Astrid Sy. "Zoveel moeite kost het niet. Laat je zien, ga juichen. De koning is van iedereen, dus ook van de paralympiërs", vult Schlikker aan. Het Mediaforum is terug te luisteren als podcast op alle streamingdiensten.

Het interview van Eva Jinek met zaaddonor Jonathan Meijer was volgens Angela de Jong hét televisiemoment van de avond al leidde het niet tot veel nieuwe inzichten. Jinek heeft Meijer een jaar geleden namelijk ook al eens geinterviewd bij RTL. Verder hebben we het over een rapport van de Nationale Ombudsman. In de Volkskrant roept Reinier van Zutphen op dat de politie journalisten niet mag hinderen bij demonstraties. Aanleiding is de arrestatie van een Volkskrant journalist bij een demonstratie van Climate Action in 2021. Ook bespreken we een relletje dat is losgebarsten in de provincie Groningen nadat een zebrapad, 24 uur na aanleg, werd beklad met hakenkruizen. We sluiten het mediaforum af de speelfilm over de toeslagenaffaire die morgen verschijnt van Regisseur Stijn Bouma. Aan tafel zitten Bas van Sluis, Angela de Jong en Spraakmaker Kenneth Manusama

Gisteren was het zover. De eerste aflevering van Eva 'de nieuwe talkshow van Eva Jinek' werd uitgezonden op NPO 1. Over haar terugkomst bij de NPO is al veel gesproken. De uitzendingen komen vanuit Amsterdam in plaats vanuit Hilversum en de 'talkshowtafel' ziet er volgens velen uit als een doorgesneden avocado waarin Eva in het midden, dicht op de huid van de gasten zit. We bespreken de eerste uitzending in het mediaforum. Verder hebben we het over de 'opening' van het politiek jaar. De fractievoorzitters van de coalitiepartijen lieten zich de afgelopen dagen weer prominent zien en een onderzoek naar clickbait-koppen wordt uitgelicht. Aan tafel zitten Tessel Linders, Elger van der Wel en Spraakmaker Sjoerd Sjoerdsma.