De museoloog

In 1978 vertrekt een jonge man, Sabri Saad El Hamus, vanuit Cairo naar Amsterdam om er nooit meer te vertrekken. “Ik wilde naar het Westen, naar Parijs omdat ik had gelezen dat Parijs de hoofdstad van de hel was... […] Die wereld wilde ik zien en meemaken… En ik kom in Amsterdam terecht, op de Dam, en ik denk “ik hoef helemaal niet naar Parijs”. “Sodom en Gomorra op een vrolijke manier”. 120 jaar eerder maakte de jonge Utrechtse kunstenaar Willem Famars de Testas dezelfde reis in omgekeerde volgorde, om er “door oriëntalisme doorkneed te raken”. Voor een prachtig project in Teylers Museum reisde Sabri Saad El Hamus met conservator Terry van Druten en podcastmaker Tjitske Mussche naar Cairo om in de voetsporen van Willem Famars de Testas het oude en het nieuwe Egypte te ontdekken. Een reis voorbij de cliché’s! Luister vanaf vandaag naar het derde deel van The Making of Yalla Yalla: “Jij wordt die ander en die ander wordt jou!” M.m.v. Willemijn Schellekens, Sabri Saad el Hamus, Theun Mosk, Tjitske Mussche, Terry van Druten en Marc de Beyer. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer “The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hoe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. ‘De Museoloog’ vind je in je favoriete podcast-app of eventueel hier: https://www.odding.nl/de-museoloog/ Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠ via: https://www.odding.nl/nieuwsbrief/ #musea #museums #podcast 

Aflevering 2: een nieuwe makerscultuur Het was niet altijd makkelijk. “Zo nu en dan moest ik als klassiek conservator op mijn handen gaan zitten” zegt hoofdconservator Terry van Druten van Teylers Museum over de totstandkoming van “Yalla Yalla, zie je in Egypte”. Het maken van een tentoonstelling is een groepsproces waar veel verschillende specialisten samenkomen. Je moet ruimte geven aan anderen en dat is wat Teylers heeft gedaan door theatermaker en acteur Sabri Saad El Hamus, scenograaf Theun Mosk en podcastmaker Tjitske Mussche te vragen om samen met conservator Terry van Druten de nieuwe tentoonstelling over de 19e eeuwse oriëntalistische kunstenaar Willem Famars de Testas te maken. Ze werden al heel vroeg betrokken en het resultaat is dan ook geen klassieke tentoonstelling maar een ‘podwalk’. Iets tussen een tentoonstelling en een theatervoorstelling in. Luister vanaf vandaag naar het 2e deel van The making of Yalla Yalla, waarin de makers vertellen over hun avonturen in Teylers Museum. M.m.v. Willemijn Schellekens, Sabri Saad el Hamus, Theun Mosk, Tjitske Mussche, Terry van Druten en Marc de Beyer. ‘De Museoloog’ vind je in je favoriete podcast-app of eventueel hier: https://www.odding.nl/de-museoloog/ Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠ via: ⁠https://www.odding.nl/nieuwsbrief/⁠

Aflevering 1: “Zo kunnen we dit niet meer vertellen!” De aanloop naar de nieuwe tentoonstelling “Yalla Yalla, zie je in Egypte” in Teylers Museum was lang! Vijftien jaar geleden schreef hoofdconservator Terry van Druten het eerste concept voor een tentoonstelling over de oriëntalistische kunstenaar Willem Famars de Testas die midden 19e eeuw tweemaal naar Egypte reisde. Toen Terry dat concept niet zo lang geleden herlas schrok hij. Zo wilde hij dat verhaal niet meer vertellen. Te exotisch, te oriëntalistisch. Gelukkig vond hij in directeur Marc de Beyer een medestander om het helemaal anders aan te pakken. Het resultaat is geen gewone tentoonstelling maar iets dat het midden houdt tussen een theatervoorstelling en een tentoonstelling: een podwalk! Met hulp van acteur Sabri Saad El Hamus, scenograaf Theun Mosk en podcastmaker Tjitske Mussche maakte het oudste museum van Nederland een project dat de grenzen van de vernieuwing opzoekt. “The making of Yalla Yalla” is een driedelige podcastserie van De Museoloog met vandaag de eerste aflevering: “zo kunnen we dit niet meer vertellen”. M.m.v. Willemijn Schellekens, Sabri Saad el Hamus, Theun Mosk, Tjitske Mussche, Terry van Druten en Marc de Beyer. ‘De Museoloog’ vind je in je favoriete podcast-app of eventueel hier: https://www.odding.nl/de-museoloog/ Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠ via: https://www.odding.nl/nieuwsbrief/

Afl. 3: Van roerganger tot gemeenschapsmanager In drie afleveringen vertellen vijf direct betrokkenen over de realisatie van de tentoonstelling ‘Schaduwen op de Atlantische Oceaan’, over de reis die deze presentatie voor het museum zelf is geworden.  En in deze derde aflevering komt de ontwikkeling aan de orde hoe het museum - dat ooit als autoriteit werd gezien, en heel vaak nog steeds als roerganger zich steeds meer tot gemeenschapsmanager ontwikkelt. In deze aflevering proberen we vooruit te kijken naar de bredere ontwikkeling die het Scheepvaartmuseum doormaakt. Het vergt best wat van een museum om zo diepgaand, met mensen van verschillende achtergronden, zo’n vernieuwende tentoonstelling te maken. ‘Je moet er wel klaar voor zijn’ zegt gastconservator Dyoñna Bennett.  Met de tentoonstelling “Schaduwen op de Atlantische Oceaan” richt het Scheepvaartmuseum de blik op het westen nadat het de afgelopen jaren vooral verhalen vertelde over het oosten, over Japan, over Indonesië, over China. De relatie van Nederland met het oosten is een geschiedenis van kolonialisme en de VOC, maar ook van handel en economische rijkdom voor de Hollanders. De trots van een zeevarende natie, die gepaard gaat aan koloniale schande maakt dit een ambivalent verhaal. De geschiedenis van de Westindische Compagnie, de WIC, is donkerder. Een verhaal voornamelijk over slavernij en over onmenselijk vervoer van mensen over de Atlantische Oceaan. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠

Afl. 2: Het persoonlijke is museaal In drie afleveringen vertellen vijf direct betrokkenen over de realisatie van de tentoonstelling ‘Schaduwen op de Atlantische Oceaan’, over de reis die deze presentatie voor het museum zelf is geworden.  In de tweede aflevering gaat het over de achtergrond van de mensen die het museum maken. De afstandelijke, schijnbaar neutrale houding van het traditionele museum is door een nieuwe generatie museummakers ingeruild voor een meer persoonlijk engagement. “Het persoonlijke is museaal!”  Met de tentoonstelling “Schaduwen op de Atlantische Oceaan” richt het Scheepvaartmuseum de blik op het westen nadat het de afgelopen jaren vooral verhalen vertelde over het oosten, over Japan, over Indonesië, over China. De relatie van Nederland met het oosten is een geschiedenis van kolonialisme en de VOC, maar ook van handel en economische rijkdom voor de Hollanders. De trots van een zeevarende natie, die gepaard gaat aan koloniale schande maakt dit een ambivalent verhaal. De geschiedenis van de Westindische Compagnie, de WIC, is donkerder. Een verhaal voornamelijk over slavernij en over onmenselijk vervoer van mensen over de Atlantische Oceaan. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠

Afl. 1: Een ongemakkelijk verhaal In drie afleveringen vertellen vijf direct betrokkenen over de realisatie van de tentoonstelling ‘Schaduwen op de Atlantische Oceaan’; over de reis die deze presentatie voor het museum zelf is geworden.  In deze eerste aflevering - “Een ongemakkelijk verhaal” - gaat het over de concretisering van de tentoonstelling en over nieuwe perspectieven in het museum. Over de wens om ‘ongemakkelijke’ verhalen te vertellen. Oude bronnen worden met nieuwe ogen gelezen, op zoek naar de ontelbare mensen áchter de bekende verhalen.  Met de tentoonstelling “Schaduwen op de Atlantische Oceaan” richt het Scheepvaartmuseum de blik op het westen nadat het de afgelopen jaren vooral verhalen vertelde over het oosten, over Japan, over Indonesië, over China. De relatie van Nederland met het oosten is een geschiedenis van kolonialisme en de VOC, maar ook van handel en economische rijkdom voor de Hollanders. De trots van een zeevarende natie, die gepaard gaat aan koloniale schande maakt dit een ambivalent verhaal. De geschiedenis van de Westindische Compagnie, de WIC, is donkerder. Een verhaal voornamelijk over slavernij en over onmenselijk vervoer van mensen over de Atlantische Oceaan. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠

Afl.2: Er is alleen maar nu!  In deze tweede aflevering van dit tweeluik over Landhuis Oud Amelisweerd gaat het niet alleen over de ambitie maar vooral over de vraag hoe je het aanpakt als je moet beginnen met vrijwel niets. Slechts dat lege landhuis. Waar begin je en hoe betaal je al je kosten? Het denkwerk dat er in gaat zitten, maar ook de dilemma’s van ons Nederlandse subsidiesysteem en over de aantrekkelijkheid én de gevaren van de groei. Je kunt weliswaar starten maar je zekerheid is beperkt tot de volgende aanvraagronde. ‘Er is alleen maar nu!' Midden in de Corona-periode schreef Lotte Walrave een mail aan de directeur van Stadsherstel Utrecht met de vraag of hij al wist wat hij met Landhuis Oud Amelisweerd wilde gaan doen. Ze had gelezen dat stadsherstel het landhuis in beheer zou nemen. Een paar gesprekken later kreeg ze de sleutel. En toen kwam Chantal Perlee op haar pad en gingen ze dat lege landhuis met de mooiste en meest kwetsbare 18e eeuwse behangsels digitaal toegankelijk maken. Samen vertellen Chantal en Lotte in “The making of Landhuis Oud Amelisweerd” over de zoektocht om nieuw leven te blazen in het oude landhuis, om het landhuis open te stellen voor publiek, om er een plek voor jonge makers van te maken én om er een digitaal archief aan te leggen voor verhalen over verleden, heden en een beetje toekomst. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠

Afl. 1 ‘Leave no traces’. In deze eerste aflevering van een tweeluik over Landhuis Oud Amelisweerd vertelt directeur Lotte Walrave over haar ambitie om met een zuchtje weer te kunnen verdwijnen ‘alsof het huis mij niet heeft gekend’. ‘Leave no traces’. Chantal Perlee vertelt over hun plan om het fragiele landhuis niet met spullen maar met verhalen te vullen.  Midden in de Corona-periode schreef Lotte Walrave een mail aan de directeur van Stadsherstel Utrecht met de vraag of hij al wist wat hij met Landhuis Oud Amelisweerd wilde gaan doen. Ze had gelezen dat stadsherstel het landhuis in beheer zou nemen. Een paar gesprekken later kreeg ze de sleutel. En toen kwam Chantal Perlee op haar pad en gingen ze dat lege landhuis met de mooiste en meest kwetsbare 18e eeuwse behangsels digitaal toegankelijk maken. Samen vertellen Chantal en Lotte in “The making of Landhuis Oud Amelisweerd” over de zoektocht om nieuw leven te blazen in het oude landhuis, om het landhuis open te stellen voor publiek, om er een plek voor jonge makers van te maken én om er een digitaal archief aan te leggen voor verhalen over verleden, heden en een beetje toekomst. Dit najaar publiceert De Museoloog een nieuwe serie podcasts onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? ⁠⁠Schrijf je in voor de nieuwsbrief⁠

Van vaderlandslievend naar maatschappijkritisch. The making of de Atlas Van Stolk Abraham van Stolk was een 19e eeuwse verzamelaar van oude prenten. Een Rotterdamse houthandelaar en een verlicht burger! Hij verzamelde tienduizenden prenten om een beeld te schetsen van de ‘vaderlandse’ geschiedenis. Zo’n verzameling noem je een atlas, een collectie afbeeldingen, zoals een museum een verzameling objecten heeft en een bibliotheek een heleboel boeken. Die Atlas van Stolk is sinds een aantal jaren ondergebracht bij de openbare bibliotheek van Rotterdam en de verzameling groeit nog steeds. Tegenwoordig is conservator Maretta Johnson verantwoordelijk voor de collectie. Arnoud Odding sprak met haar over de vraag hoe je zo’n ‘vaderlandslievende’ collectie nieuwe betekenis geeft en hoe musea en bibliotheken vernieuwen in gepolariseerde en maatschappelijk bewogen tijden. ‘De Atlas van Stolk is de eerste aflevering in een nieuwe serie podcasts van De Museoloog, onder de noemer: The making of… In deze serie spreekt Arnoud Odding met makers van tentoonstellingen en musea over de vraag hóe je vernieuwt in tijden van maatschappelijk engagement en politieke ophef. Niets missen van De Museoloog? Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Veel musea zijn de afgelopen decennia verzelfstandigd en dat betekent de vrijheid om bijvoorbeeld zelf je personeel te werven of ‘zelf je gummetjes te kopen’, zoals Kris Callens zegt. Maar het betekent ook dat een overheid kan zeggen dat je je problemen zélf maar oplost. ‘Dat is niet ons probleem’, terwijl musea toch ook echt een publieke taak blijven. Eén van de grote vragen voor musea in de komende jaren is hoe we de publieke opdracht borgen van een ondernemende, maatschappelijke instelling. Luister naar het verhaal van Kris Callens, een Vlaamse kunsthistoricus die al bijna negen jaar directeur is van het Fries Museum. Schrijf je in voor inspirerende verhalen van mensen die musea in beweging brengen in de ⁠nieuwsbrief van De Museoloog!