De Nedersaksen

Afl. 35 – Thuus Komm’n met Joey Rozendal en Wim van der Meer In gesprek met zwagers Joey Rozendal (34, Lemelerveld) en Wim van der Meer (35, Haarle) van de stichting The Society Documents Foundation. Over de film Thuus Komm’n, die het Carnaval in Lemelerveld verbeeldt. De film werd gelanceerd met een geweldige première in Lemelerveld en is inmiddels uitgezonden door RTV Oost. Wat bezielde Joey, die nog nooit een film had gemaakt, om zo’n avontuur aan te gaan? Welke problemen kwam hij tegen? Wat zijn de toekomstplannen van de makers? Wat is er zo bijzonder aan het carnaval in Lemelerveld en wat hebben Hendrik Jan en Albert met het Carnavalsfeest? Wim is sinds kort bestuurslid van uitgeverij Twentse Media en werkt daar aan een Nedersaksische uitgeverij. Waarom is hij daar mee bezig en wat drijft hem? Natuurlijk hebben de mannen ook muziek meegenomen en wordt het titellied van de film ‘Dan Kom Ik Thuus’ gedraaid. Joey wist Hendrik Jan te strikken om dit lied speciaal voor de film te schrijven. Dialectoloog Harrie Scholtmeijer vertelt over bezittelijke voornaamwoorden in de streektaal. Geïnspireerd door een opmerking van trouwe luisteraar Linda uit Haaksbergen. Harrie, Hendrik Jan en Albert doen in deze laatste aflevering van deze serie dan ook een oproep aan luisteraars om hun taalvragen en/of opmerkingen in te sturen. Wie weet hoor je in het volgende seizoen jouw vraag terug in de rubriek ‘Het Woord Is Aan Harrie’. LINKJES: Stichting The Society Documents Foundation: The Society Documents Foundation (tsdfoundation.eu) Man in the Arena Speech Teddy Roosevelt: https://youtu.be/bP3RoAOaQHY?si=4yLgdtphfUNkEYxA Potlatch Noord-Amerika: https://youtu.be/bP3RoAOaQHY?si=4yLgdtphfUNkEYxA Wim werkt voor Waterschap Vallei en Veluwe: https://www.vallei-veluwe.nl Jaarboek Twente: https://uitgeverijtwentsemedia.nl/product/jaarboek-twente-2023/ LVVH – Bie’t schoap ant schap : LVHH - Bie ‘t schoap ant schap (youtube.com) LinkedIn van Joey: (9) Joey Rozendal | LinkedIn LinkedIn van Wim: Wim van der Meer | LinkedIn

De broers Rudi en Rob Bults zijn geboren en getogen in Hellendoorn (Heldern). Beide broers zijn grote cultuur- en muziekliefhebbers en zeer ondernemend. Rob is al ruim 30 jaar actief als muzikant en organisator van diverse culturele festivals en projecten in Overijssel. Hij werkt op het snijvlak van cultuur en educatie met zijn bedrijven Top of the Hill en productiehuis De Verhalenboot. Zijn oudere broer Rudi heeft de afgelopen 20 jaar flink aan de weg getimmerd met zijn bedrijf The Fellowship of Acoustics; een van de mooiste gitaarwinkels in Europa, gevestigd in een monumentaal pand te Dedemsvaart. Hoe is hij ertoe gekomen om in kwaliteitsgitaren te gaan handelen? Samen hebben de twee broers in het najaar van 2023 een reis gemaakt naar China en Amerika. Hoe kijken de Sallandse kerels terug op deze reis? Wat viel hen op aan deze twee totaal verschillende landen en waar voelden ze zich het meest op hun gemak? De mannen nemen in deze aflevering hun prachtige gitaren mee om live enkele liedjes te spelen. Tijdens de reis door China en Amerika schreven ze in liedvorm een reisverslag speciaal voor de Nedersaksen podcast, vanzelfsprekend in hun mooie Sallandse variant van het Nedersaksisch. Linkjes: Gitaarwalhalla The Fellowship Of Acousics: https://www.tfoa.eu Productiehuis De Verhalenboot: https://deverhalenboot.nl/contact/ Uutspreken. Dialectproject waar Rob samen met Albert aan werkte: https://open.spotify.com/album/3eWujSa0czW0ZtyejfckHq?si=lylPD2eMTMupHe29_ARvBA Informatie over dichteres Johanna van Buren: https://www.canonvannederland.nl/nl/overijssel/salland/hellendoorn/van-buren Santa Cruz gitaren: https://santacruzguitar.com

Afl. 33 – Religiewetenschapper Arjan Sterken Arjan Sterken (31) is opgegroeid in Witharen, een buurtschap in de gemeente Ommen. Hij heeft religiewetenschappen gestudeerd in Nijmegen, de Rijksuniversiteit in Groningen en aan de Rice University in Houston, Texas. Op dit moment werkt Arjan aan de Radboud Universiteit als promovendus en docent in de vergelijkende religiewetenschappen. Hij specialiseert zich in mythologie en folklore, in het bijzonder van India en de Germaanse gebieden (zoals Nederland, Duitsland en Scandinavië) met een bijzondere voorliefde voor de Nedersaksische gebieden.  Als religiewetenschapper is Arjan betrokken geraakt bij de nieuwe Nederlandse speelfilm ‘Witte Wieven’. Een korte horrorfilm van 61 minuten geregisseerd door Didier Konings. Hij is een Nederlandse concept- en visual effects artist die in het verleden heeft meegewerkt aan grote titels zoals Wonder Woman en Stranger Things. Ook was Konings regisseur voor de bekroonde korte films Uncario en Seized. De film Witte Wieven maakt onderdeel uit van het programma Koolhoven Presenteert. Een ontwikkelingstraject van de VPRO in samenwerking met de NPO, het NPO-fonds en met steun van het filmfonds. Naast zijn betrokkenheid als religiewetenschapper maakte Arjan zich er hard voor dat de film in het Nedersaksisch werd gedraaid en zette hij zich gedurende het maakproces in als taalcoach. Een bijzonder gesprek over zijn vak, liefde voor taal en zijn betrokkenheid bij de film die op 30 januari 2024 in première ging tijdens het Rotterdams filmfestival. Op 16 maart is ‘Witte Wieven’ te zien om 22.00 uur bij de VPRO op NPO 3 en is daarna te streamen via NPO plus. Links: Rijks Universiteit Nijmegen:  A.W. Sterken (Arjan) MA | Radboud Universiteit (ru.nl) De film: Witte Wieven - IFFR - Didier Konings (wittewievenfilm.com) De regisseur: https://www.didierkonings.com/ Producent ‘Witte Wieven’: Make Way Film | Making Film Fantastic Koolhoven presenteert: https://www.vpro.nl/programmas/koolhoven-presenteert.html Nedersaksen afspeellijst: https://open.spotify.com/playlist/6wmStWLGa4m777qgxs0W31?si=5e13f43ceee047ab

De Twenten Boudewijn en Ben leerden elkaar kennen toen ze beiden betrokken raakten bij de moeder der Regio Soaps ‘Van Jonge Leu en Oale Groond’ van RTV Oost. Boudewijn als acteur en Ben als taalcoach. Met Ben praten we over zijn vakgebied. Want wat doet een taalcoach? Wat bedoelt Ben met het zoeken naar het wit tussen de regels? Wat bedoelt hij met de term ‘schuldige taal’? Welke psychologie ligt daaronder?  En hoe belangrijk is zijn ondersteuning bij producties waarin de streektaal een rol speelt? Bijvoorbeeld bij het theaterspektakel Dhlomo, over de Zuid-Afrikaanse voetballer, bokser, muzikant en politiek activist Darius Dhlomo die in Twente zijn thuis vond? Boudewijn was artistiek leider van deze grote productie in het Heracles stadion te Almelo. Boudewijns theaterproductiebedrijf heet ‘Noaberproducties’. Hij vertelt over de kenwaarden en visie die schuilgaan achter zijn bedrijfsnaam. Wat bezielt Boudewijn in zijn werk? Naast deze boeiende onderwerpen komen ook de persoonlijke favoriete liedjes in de streektaal van de heren aan bod. Links LinkedIn profiel van Boudewijn: https://www.linkedin.com/in/boudewijn-koops-83875982/ Twents Cultuurbedrijf van Boudewijn: https://www.gelijkspel.nu/ LinkedIn profiel van Ben: https://www.linkedin.com/in/ben-siemerink-31744335/ Ben is mede-grondlegger van en schrijft voor TKKR het Twents mediaplatform met alles over verleden, heden & toekomst van Twente: https://www.tkkr.nl/ben-siemerink.html Twentse taal ambassadeurs: https://www.1twente.nl/tweta-nederlands Nedersaksen aflevering met Marlene Bakker: https://open.spotify.com/episode/0McaAvMwCZ9Ki64eV6zr8J?si=05a5ca895a1d40bf

Bert Hadders groeide op in Tweede Exloërmond en raakte daar al vroeg aan de muziek verslingerd. Rond zijn 18e levensjaar verhuisde hij naar de stad Groningen, waar hij nog steeds woont. Hij is drummer, dj, programmeur, manager, geluidstechnicus, gitarist, festivalorganisator, medewerker van RTV-Noord, platenbaas, liedjesschrijver en zanger. Hadders speelt vanaf zijn zestiende in uiteenlopende bands. Met muziek in diverse stijlen als rock, blues, new wave, bluegrass, cajun, country en folk. In eerste instantie Engelstalig. Geldnood dreef hem richting de streektaal: de Veenkoloniale variant van het Gronings. Of is het een Drentse variant van het Nedersaksisch Hoe dan ook; de streektaal bracht succes. Sinds Hadders in de streektaal zingt, kan hij van zijn muziek bestaan en heeft hij diverse prijzen in de wacht gesleept. Waaronder tot twee keer toe de Streektaalprijs van het Noorden (DVHN). Hendrik Jan en Albert gaan met deze veelzijdige artiest in gesprek. Over zijn wortels, inspiratiebronnen en werk. Hoe kan het toch kan dat in Groningen zoveel fantastische muziek in de streektaal wordt gemaakt?  Bert had ook zijn Martin gitaar bij zich voor een intieme livesessie in de Hedon podcaststudio. LINKS Website Bert Hadders: https://berthadders.nl/ Tickets voor ‘Ain minsk is gain eerappel’: https://www.theater.nl/ain-minsk-is-gain-eerappel-bert-hadders-herman-sandman/?acceptCookies=65a52d3318e3d Column Herman Sandman: https://dvhn.nl/auteur/Herman-Sandman.html Video’s: https://www.youtube.com/@billypotok FB Pagina van StAD   https://www.facebook.com/stadmuziek

Het begon met een brand bij de etherpiraat 'Tik van de Meule' in Sint Jansklooster, wat leidde tot een schadepost van 75.000 tot 100.000 euro. Hieruit ontkiemde een fantastisch avontuur voor  muziekliefhebbers Germaine Rook en Hendri op de Haar uit de kop van Overijssel. Op 3 juni 2023 vormde Sint Jansklooster het decor voor een groots concert met vergeten artiesten van het Nederlandstalige levenslied. Ook presenteerden ze daar hun boek "Het Vergeten Zwarte Goud". De 'goudzoekers' organiseerden dit tributefestival om deze muzikanten nog één keer een groot podium te bieden. Zowel lokale als nationale grootheden deelden het podium. Het werd een gigantisch succes met duizenden bezoekers, veel media aandacht en een TV serie op RTV Oost.  Met een passie voor ouderwets vinyl, speuren de goudzoekers naar singles uit de gouden tijd van de Nederlandse muziek (jaren vijftig tot en met zeventig). Het is hun missie de geschiedenis van het Nederlandse levenslied eren.  Hendrik Jan en Albert in gesprek Germaine Rook en Hendri op de Haar van "Het Vergeten Zwarte Goud" over hun avontuur, liefde voor het Nederlandse piratenrepertoire en hun passie voor vinyl, oftewel "Het Zwarte Goud". Vanzelfsprekend worden enkele prachtige pareltjes gedraaid en komt de prangende vraag ‘hoe nu verder’ ook aan bod.  Linkjes: Website: Het Vergeten Zwarte Goud | De Nederlandse geschiedenis in beeld Erfgoed: https://www.immaterieelerfgoed.nl/nl/page/15206/het-vergeten zwarte-goud RTV Oost serie: https://www.rtvoost.nl/het-vergeten-zwarte-goud De Piraat: https://tikvandemeule.nl/ Liedjes uit deze aflevering die niet op Spotify staan: Marijke “Ik Verlies Je”: https://youtu.be/E71mnTgBaB8?si=cfhZ6zYkOzy7FKGS Candlelight “ ’t Is Klote Hier”: https://youtu.be/a3KoY4QVwhk?si=51-TZF7Z_1wFuxWT Marian Karsemeyer “Ik Wil Alleen Maar Bij Je Zijn”: https://youtu.be/0kUKSY6xE_4?si=TVTs85-Kam1opgrg

Te gast zijn de Haaksbergse schrijver-journalist Dolf Ruesink en oud-manager Martin Jansen om te praten over het aanstaande 50-jarig jubileum van de rockgroep Normaal in 2025. De Achterhoekse band speelde een cruciale rol in de emancipatie van het platteland en de herwaardering van de streektaal. Ruesink volgt Normaal vanaf de oprichting en schreef als journalist talloze verhalen voor regionale dagbladen. Eerder publiceerde hij samen met drummer en medeoprichter wijlen Jan Manschot het boek "Wat is Normaal?" en beschreef hij het fenomeen in de Høkbiebel uit 1993. Op dit moment werkt Ruesink aan een vervolg met de werktitel "Nederland 50 jaar Normaal". Dit boek, dat eind 2024 of begin 2025 verschijnt, belicht vooral de beleving van de fans, oftewel de 'anhangers'. Het nieuwe boek geeft elke provincie een eigen hoofdstuk met aandacht voor typische Normaal-verschijnselen zoals vervoer per tractor en veewagens, moddergevechten, varkentje-tik-races, kermisruzies, gooien met bier en lingerie, smijten met natte T-shirts, stampen op de vloer en wilde feesten tijdens de Hökersweekends. Martin Jansen deelt tijdens de uitzending smakelijke anekdotes over zijn avonturen met Normaal en de 'Anhangers', inclusief de interactie tussen hem en Ruesink. En natuurlijk komen ook de favoriete Normaal-liedjes van de mannen aan bod. Een gesprek over 50 jaar Normaal en hun onvergetelijke 'anhangers'!

Kerst 2023. Een gesprek met twee jonge ondernemende vrouwen; Ellen Peters en Yke Oude Griep. Beiden zijn geboren en getogen in Twente. Ellen is na wat omzwervingen tijdens haar studiejaren teruggekeerd naar Twente. Na haar terugkomst verdiepte ze zich in de Twentse Sproake en het leren spreken van deze taal. Waarom wilde ze dat?  Hoe heeft ze dit aangepakt? En voelt ze zich Twent of Nedersaks? We spreken met Ellen over de rol van de streektaal in haar programmering voor theater Concordia in Enschede. Maar ook haar betrokkenheid bij het boekje 'Twents Veur Dummies' en haar favoriete streektaallied komen voorbij.  De Twentse zangeres Yke Oude Griep studeert zang aan het Artez Conservatorium te Enschede. Naast haar Nederlandstalige liedjes schrijft en zingt ze ook in het Twents. Wat vinden ze op het Conservatorium  van zingen in de streektaal?  Speciaal voor de Nedersaksen nam Yke enkele iedjes live op in de Hedon studio, met gitarist Kai Zwaferink. In het Twents maar ook in het Nederlands. Onder andere haar debuutsingle; ‘Waterpas’ komt voorbij. Links: Theater Concordia in Enschede : https://www.concordia.nl Ellen is lid van Levende talen Nedersaksisch https://ltnedersaksisch.nl/ Yke is te volgen via Instagram: https://www.instagram.com/ykeoudegriep/ En natuurlijk via Spotify: https://open.spotify.com/artist/6hMx6eNzyCxaSAGRVHxepx?si=yus8yeTiR-yG_zaBycnPdw De Kleine Twents voor Dummies is hier te bestellen: https://www.bol.com/nl/nl/p/voor-dummies-de-kleine-twents-voor-dummies/9300000052431355/

Sinds 1994 heeft Monique verschillende functies binnen de omroep vervuld: redacteur, programmamaker, presentatrice, redactiechef en eindredacteur. Na 30 jaar kent ze de regionale omroep van Overijssel van binnen en van buiten. Hendrik Jan en Albert hebben regelmatig bij haar aan tafel gezeten de afgelopen jaren. Deze keer zijn de rollen omgedraaid. Het werd een zeer prettig gesprek over haar loopbaan bij de regionale omroep van Overijssel, bijvoorbeeld haar rol bij het roemruchte tv-programma 'Kiek'n Waj Zegt'. Ook sprak ze over haar mentor, wijlen Prof. Dr. Ds. Anne van der Meiden, haar liefde voor de Twentse Sproake, muziek, het communicatievak en haar visie op de regionale omroep. Monique Sleiderink: een gepassioneerde en sympathieke vakvrouw! Uitzending boekpresentatie 'Et Heanige Preenske' van Herman Finkers, gepresenteerd door Monique Sleiderink: https://www.rtvoost.nl/tv/aflevering/herman-finkers-presenteert-et-heanige-preenske/1521004_20230921200600 30 jaar RTV Oost met 'Kiek'n Wa'j Zegt'. Taalspel gepresenteerd door Monique Sleiderink: https://www.rtvoost.nl/nieuws/2152937/30-jaar-tv-oost-kiekn-waj-zegt-en-wilmink-vertelt De verwondering - In gesprek met Anne van der Meiden: https://npo.nl/start/serie/de-verwondering/seizoen-2021_1/anne-van-der-meiden_1/afspelen

Hendrik Jan en Albert in gesprek met politicus en bestuurder Eddy van Hijum. Afgelopen zomer heeft hij de overstap gemaakt van het CDA naar de nieuwe politieke partij NSC van Pieter Omtzigt en schreef het partijprogramma. Zijn politieke carrière begon in 1998 als gemeenteraadslid in Zwolle voor het CDA. Vervolgens diende hij als lid van de Tweede Kamer van 2003 tot 2014, en daarna werd hij gedeputeerde in Overijssel om nu weer namens NSC terug te keren in de Tweede Kamer. In deze aflevering niet zozeer een gesprek over politiek, maar over een recente publicatie van zijn hand, het boek "Op de drempel van een nadere unie". Dit boek werpt licht op een interessant stuk geschiedenis. Tijdens de Opstand van de Nederlandse provincies tegen koning Filips II van Spanje in de late 16e eeuw, onderscheidde Overijssel zich door geen deel uit te maken van de Nadere Unie en het Plakkaat van Verlatinge niet te ondertekenen. Van Hijum onderzocht waarom Overijssel vasthield aan neutraliteit en zelfstandigheid, en hoe de Staten van Overijssel worstelden met de opkomende natiestaat. "Op de drempel van een nadere unie" neemt lezers mee naar historische locaties in Overijssel, Den Haag en Brussel en toont dat de zorgen en dilemma's van de toenmalige Statenleden relevant zijn voor hedendaagse Europese vraagstukken. Dit boek biedt waardevolle inzichten in de Nederlandse geschiedenis en politiek.