De Nieuws BV Politiek

Na weken van verkiezingsdebatten staan Frans Timmermans, Pieter Omtzigt en Geert Wilders vandaag eindelijk tegenover elkaar in de Tweede Kamer. Hoe heeft verkenner Ronald Plasterk het ervan afgebracht en hoe gaat de formatie nu verder? Ons politieke duo Peter Kee (BNNVARA) en Francisco van Jole (Joop.nl) volgt het debat in Den Haag op de voet en praat ons bij.

Het referendum in Nederland kent een lange historie, en binnenkort maakt hij wellicht een comeback. Er zijn immers verkiezingen geweest. En de tweederde meerderheid die nodig is voor een grondswetwijziging, lijkt er in de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer te zijn. Wat kunnen we van dit referendum verwachten? D66-Kamerlid Joost Sneller heeft goede hoop op de invoering van een bindend correctief referendum, maar wil niet te vroeg juichen. Eva Rovers (mede-oprichter van Bureau Burgerberaad) is minder enthousiast: "Referenda kunnen polariseren, omdat complexe vragen tot 'voor of tegen' worden teruggebracht." Wat zij voorstelt en wat Joost Sneller daarvan denkt, hoor je in De Nieuws BV.

Tweede Kamerlid word je niet zomaar. Niet alleen moet een partij je een plek gunnen op de kieslijst én moet je genoeg stemmen halen, er zijn ook nog andere eisen. In aflevering 1 van dit drieluik gingen onze politieke redactie langs bij de Kiesraad die de eisen opstelt, en in aflevering 2 bij de commissie die de Geloofsbrieven checkt. De laatste aflevering is de laatste horde van dit proces: het afleggen van de eed of de belofte. Politiek redacteur Lukas Snijders sprak erover met Tweede Kamerlid Caspar Veldkamp van NSC, én over de vraag: moet je als Kamerlid eigenlijk in Nederland wonen?

De Tweede Kamer kreeg deze week maar liefst 67 volledig nieuwe leden. Wennen dus. Een van hen is voormalig militair Gijs Tuinman (BBB), één van drie Afghanistan-veteranen die onderscheiden is met de militaire Willemsorde. We spreken hem over zijn overstap naar de politiek, zijn keuze voor BBB én wat de gesprekken met de PVV zouden kunnen betekenen voor de steun aan Oekraïne. De PVV wil Oekraïne namelijk wel politiek steunen, maar wil geen financiële steun of oorlogsmaterieel sturen. ''Ik denk dat de soep niet zo heet wordt gegeten'', zegt Tuinman daarover, "wij staan als een huis voor Oekraïne".

De gemeente Utrecht heeft een opvallend besluit genomen. Ze willen voor meer inwoners met een minimaal inkomen de gemeentelijke belastingen kunnen kwijtschelden. Hiermee ligt Utrecht op ramkoers met het kabinet, want dit voorstel gaat tegen de landelijke wet in. Kan dit wel? In De Nieuws BV praat Patrick Lodiers met twee gemeenteraadsleden uit Utrecht: Julia Kleinrensink van GroenLinks, die voor het voorstel heeft gestemd, en Margreet Ramaker van de VVD, die tegen is.

In aanloop naar de verkiezingen maakten we bij De Nieuws BV de serie ‘Haagse Groentjes’. Zeven kandidaten van zeven partijen die met weinig politieke ervaring toch de stap naar de Tweede Kamer wilden maken, vroegen we naar hun politieke voorbeeld. Twee van hen behaalden uiteindelijk die felbegeerde zetel: Arend Kisteman (VVD) en Faith Bruyning (NSC). Politiek redacteur Lukas Snijders ging bij hen beiden langs om te kijken hoe ze zich voorbereiden op hun bijzondere, nieuwe baan. Op zoek naar de eerdere reportages met Kisteman en Bruyning? Ook die vind je in de podcastfeed van De Nieuws BV Politiek.

De Tweede Kamer telt vanaf vandaag maar liefst 67 gloednieuwe leden. Het verloop van de leden was nog nooit zo groot. Een frisse passaatwind of een dramatisch verlies aan ervaring? Ons vaste politieke commentatorduo Peter Kee en Francisco van Jole laat hun licht erover schijnen, Peter gaan op reportage en 'tegels lichten' bij nieuwe Tweede Kamerleden en met Francisco praten we over de mogelijk-wellicht- misschien-wel-aanstaande-coalitie.

Tweede Kamerlid word je niet zomaar. Niet alleen moet een partij een kandidaat een plekje gunnen op de kieslijst en moet die genoeg stemmen halen, er zijn ook nog andere eisen. Welke precies ging onze politieke redactie na bij de Kiesraad (aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/keeenvanjole/99651/9-vraag-aan-den-haag-aan-welke-eisen-moet-je-voldoen-om-tweede-kamerlid-te-worden-s02)) en bij de Tweede Kamer zelf. VVD-Kamerlid Ulysse Ellian vervult namelijk een bijzondere rol bij het toelaten van nieuwe leden. Politiek redacteur Joost Bekendam zocht hem op.

De wereldwijde klimaattop in Dubai is van start gegaan. Het is de vuurdoop van eurocommissaris Wopke Hoekstra na twee maanden inwerken. Zijn kabinetschef Diederik Samsom is te gast in de Week van Kee. Het draait in Dubai allemaal om het akkoord van Parijs uit 2015. De opwarming van de aarde moet beperkt worden: in elk geval ruim onder de 2 graden en het liefst onder de 1,5 graad.  Op de eerste dag van de top is direct afgesproken dat er een klimaatschadefonds komt. Samsom benadrukt dat het uniek is dat ze zijn begonnen met een klein succes. "Voorgaande jaren was er altijd meteen ruzie tussen de rijke landen en de ontwikkelingslanden." Volgende week vertrekken Samsom en Hoekstra naar Dubai voor de politieke onderhandelingen.  Politiek duider Peter Kee (BNNVARA) vraagt Samsom ook naar zijn ervaringen met formeren. De voormalig PvdA-voorman was in 2012 medeverantwoordelijk voor een van de snelste formaties ooit voor wat uiteindelijk kabinet Rutte II werd. Dat gebeurde destijds in volledige radiostilte. "Het stijlverschil is wel opvallend", zegt Samsom als hij het vergelijkt met wat zich nu in Den Haag afspeelt. Luister het hele gesprek in De Nieuws BV nu terug.

PVV werd vorige week met 37 zetels veruit de grootste van de verkiezingen. Dus was het deze week aan Geert Wilders om het initiatief te nemen voor het vormen van een nieuw kabinet. Stap 1: het aanstellen van een verkenner. En dat ging, voor de verandering, weer eens bepááld niet zonder slag of stoot... Peter Kee en Joost Bekendam hebben het over de rise and fall van Gom van Strien en bespreken wat we kunnen verwachten van de nieuwe verkenner, Ronald Plasterk.      En verder: het bezoek van Wilders aan Kijkduin valt niet goed bij mogelijke coalitiepartners BBB en NSC. De VVD schakelt zichzelf uit als coalitiepartner, want die partij wil na 13 jaar aan het hoofd van het kabinet te hebben gestaan, nu liever niet meer regeren. Kee en Bekendam bespreken de strategie die daarachter schuilt, en wat de VVD-achterban daar wel niet van denkt. Liever het fragment terugkijken? Dat kan hier (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nieuws-bv/7e29c6db-3a3d-4696-a434-eb0b60ad2183/2023-11-29-kee-en-bekendam-verkennen-de-verkenning-je-kan-toch-op-zn-minst-een-uurtje-nadenken-of-je-dit-wil).