De Nieuws BV Politiek

Met volop zon en liefst twee weken lang een lege agenda zou je denken dat iedereen het rustig aan doet. Maar niets is minder waar. Politiek redacteur van BNNVARA Peter Kee en Joop.nl-chef en opiniemaker Francisco van Jole nemen de politieke actualiteit door.     Het broeit bij de Partij voor de Dieren, NSC is op sterven na dood (in de peilingen) en verrassend genoeg is er meer zuur dan zoet te melden na de doorrekening van de voorjaarsnota. Peter en Francisco duiden in vogelvlucht het fenomeen Nico Koffeman, de lijsttrekker Nicolien van Vroonhoven, het slinkende klimaatfonds van Sophie Hermans, het gedachtegoed van Pieter Omtzigt én het huishoudboekje van de Nederlander.

De minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans, presenteert vandaag een pakket maatregelen om dit land schoner en duurzamer te maken, maatregelen die grotendeels al uitgelekt zijn. Zo blijft de CO2-heffing wel in stand, maar worden er ook subsidies beschikbaar gesteld voor de fossiele industrie om te verduurzamen. In de Week van Kee is Tweede Kamerlid voor de Partij voor de Dieren Christine Teunissen te gast om haar visie te geven: "Dit kabinet stelt alleen maar het oplossen van de echte problemen die we hebben uit."

Het paasweekend werd bruut verstoort door het vertrek van NSC-leider Pieter Omtzigt. Het viel ons politieke duo rauw op hun dak. Opiniemaker Francisco van Jole (Joop.nl) vanwege de timing op Goede Vrijdag. Politiek duider Peter Kee (BNNVARA) vond het op die dag heel verrassend. 'Tegelijkertijd was het een ongeluk dat je van kilometers afstand kon zien aankomen.' Verder hebben Kee & Van Jole het over Rotterdam. De Partij voor de Dieren uit de gemeenteraad maakt zich los van de landelijke partij vanwege hun steun voor de Europese herbewapening. En er vond zondag een demonstratie plaats, waarover Geert Wilders en minister David van Weel dinsdag tijdens het vragenuur discussieerden. Kee & Van Jole bespreken het allemaal.

Met noodwetgeving wil D66 zorgen dat er heel snel veel woningen bij komen. En daarbij mag de staatsschuld best een beetje oplopen, zegt Tweede Kamerlid Hans Vijlbrief in De Nieuws BV. Dinsdagochtend presenteerde hij samen met Rob Jetten de nieuwe plannen. Eerder al pleitte de partijleider voor 10 nieuwe steden. In dit plan pakken ze daarop door. Vijlbrief wil meer geld vrijmaken zodat ook de infrastructuur en voorzieningen op orde komen. Verder hebben ze meerdere plannen om de doorstroom meer op gang te krijgen. Luister het hele gesprek nu terug.

Het kabinet presenteerde deze week in de voorjaarsnota een maatregel die veel huurders als goed nieuws zullen ervaren: de huren in de sociale sector worden bevroren in 2025 én 2026. Een adempauze voor mensen die worstelen met oplopende woonlasten, maar woningcorporaties zijn minder blij met de plannen en zijn bang dat de plannen zorgen dat de woningbouw stokt.  “Dit kabinet schuift de grote problemen opnieuw vooruit,” zegt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop in De Wee van Kee. “Klimaat, stikstof, het lerarentekort – er komt geen structurele oplossing. En ook op wonen is dit geen echte visie, maar crisismanagement.”  De Hoop is al langer fel voorstander van huurbevriezing. “Wij willen dat alle huren dit jaar al worden bevroren, dus ook in de middenhuur en vrije sector,” zegt hij. “Mensen moeten niet hoeven kiezen tussen huur betalen of boodschappen doen.”  Maar de woningcorporaties reageren kritisch. Ze worden niet volledig gecompenseerd voor de misgelopen inkomsten, waardoor investeringen onder druk komen te staan. “Als dit zo doorgaat, worden er straks tienduizenden sociale huurwoningen minder gebouwd,” waarschuwt Aedes, de koepel van woningcorporaties. En dat terwijl de woningnood historisch hoog is.  Volgens De Hoop is dat precies waar het kabinet tekortschiet. “Er worden korte problemen opgelost, maar de investeringen die nodig zijn voor de toekomst blijven uit. Dat is veelzeggend voor dit kabinet.”  Daar komt bij dat het ‘zuur’ van de voorjaarsnota pas na de media-aandacht voor het ‘zoet’ werd gepresenteerd. “Op Goede Vrijdag, toen veel mensen al op vakantie gingen, werd pas duidelijk wat de keerzijde is van die mooie plannen,” aldus De Hoop. “Dat is geen toeval. Niemand wilde het slechte nieuws brengen.”  De huurbevriezing is een poging om op korte termijn mensen te helpen, maar het lost het structurele probleem van woningtekort niet op. Integendeel, zeggen experts: zonder nieuwe woningen komt de huurmarkt nóg verder onder druk te staan.  Wie de wooncrisis écht wil oplossen, moet volgens De Hoop verder kijken dan de komende twee jaar. “Er is moed nodig en langetermijndenken. Alleen zo zorgen we dat iedereen in Nederland straks nog een betaalbaar dak boven het hoofd heeft.”

De waarschuwingen van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, VNG, over een dreigend 'ravijnjaar', volgend jaar, lijken geholpen te hebben; In de gisteren afgesproken voorjaarsnota is er een toezegging voor extra geld aan gemeenten opgenomen. Maar is de angel er wat de zorgen voor 2026 betreft dan nu helemaal uit? Nee: want onder andere op het gebied van de financiering van jeugdzorg, op asiel en op woningbouw valt nog voldoende te verbeteren. Daarover is Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht en voorzitter van de VNG te gast in de Nieuws BV.

Ze zijn eruit: de coalitiepartijen hebben vandaag een akkoord bereikt voor de voorjaarsnota. Makkelijk ging het niet: de partijleiders hebben meer dan 25 uur achter elkaar met elkaar onderhandeld. Politiek duider Peter Kee en hoofdredacteur van Joop.nl Francisco bespraken in de Nieuws BV wat hun opviel aan de deal die is gesloten.  Wie denkt dat de grote dossiers met de nota opgelost zijn, komt volgens Kee bedrogen uit. 'Stikstof, asiel, klimaat en de gevangenissen, daar is allemaal geen antwoord op gekomen en wordt doorgeschoven naar augustus.'  Volgens Van Jole maakt het feit dat de fractieleiders ook de onderhandelaars waren nog iets anders duidelijk: er komt weinig terecht van het extraparlementaire kabinet, dat ervoor zou zorgen dat er meer scheiding zou zijn tussen kabinet en kamer. 'De kamer heeft in dat kamertje zitten overleggen, terwijl er op minister Heinen na geen ministers betrokken waren.' Volgens Kee ligt hierbij ook frustratie bij het kabinet.  De nota gaat ook op plekken pijn doen. Zo wordt bijvoorbeeld de Lelylijn geschrapt. Van Jole: 'Bijna alles was in de nota staat, stond ook al in het hoofdlijnenakkoord. Het blijft toch een raadsel dat ze zo lang hebben vergaderd over dingen die ze afgesproken hebben.' Maar volgens Kee is dat te kort door de bocht. 'Dat ze zo aan het vergaderen waren is niet zo gek, want de wensen die vooral de BBB, PVV en NSC hadden waren enorm.'  Luister de hele Kee en van Jole nu terug!

Mensen vanuit de bijstand naar passend werk begeleiden. Dat was in een notendop het doel van de participatiewet toen die tien jaar geleden werd ingevoerd. Maar sindsdien komt de wet meestal negatief in het nieuws: "totaal mislukt", "een ramp" en een "werkwet die niet werkt". Morgen praat de Kamer over een update van de participatiewet. De plannen die nu voorliggen, 'de participatiewet in balans', moet de boel verbeteren. Toch wil Esmah Lahlah (GroenLinks/PvdA) het op minimaal 14 punten bijsturen via amendementen, daarover vertelt ze in De Nieuws BV.

Het is schadelijk dat de partijleiders van de coalitiepartijen hun eigen stempel willen drukken op de Voorjaarsnota. Dat stelt oud-kamerlid van de VVD en bankier Jan Middendorp in de Week van Kee. Bij Stephan en Peter legt hij uit wat het probleem daarvan is: ze beloven heel veel dingen die geld kosten en gooien daarmee de 'traditie van een gedegen begrotingsproces' overboord."PVV, NSC en BBB zijn bezig met het spelveld waarop al tijden gespeeld wordt op het laatste moment te veranderen, in plaats van financiële keuzes te maken over wat je doet met het geld wat je hebt."

Nicolien van Vroonhoven heeft een zure nasmaak overgehouden na het lintjesdebat deze week. 'Het is ongelofelijk dat we een minister hebben die het vertikt om lintjes te geven aan vrijwilligers', zegt de gedeeld fractievoorzitter van NSC in de Week van Kee. 'Dit is het oogappeltje van de heer Wilders. Die beschermt haar te vuur en te zwaard.' Asielminister Marjolein Faber moest zich woensdag in de Tweede Kamer verantwoorden over de lintjeskwestie. Daarnaast stond ook de eenheid van kabinetsbeleid ter discussie. De motie van wantrouwen tegen Faber werd niet aangenomen. Ook NSC steunde deze niet. Van Vroonhoven blikt terug op het fractieoverleg vlak voor de stemming: 'Daar was het sentiment: deze minister kan zich eigenlijk helemaal niks meer permitteren'. Voor NSC is het belangrijkst dat de twee asielwetten worden aangenomen. Het is nu aan Faber om te laten zien dat ze dat kan, vindt Van Vroonhoven. 'We kunnen ze negeren en isoleren. Of ze kunnen ze laten zien wat ze waard zijn.' Luister het hele gesprek in De Nieuws BV nu terug.