Nooit meer slapen

In 2017 debuteerde ze met de verhalenbundel ‘Verkruimeld land’ en in 2020 werd ze door NRC Handelsblad verkozen tot een van de literaire talenten van het jaar. Twee jaar later verscheen haar debuutroman ‘Half leven’, die genomineerd werd voor de Confituur Boekhandelsprijs, de Hebban Debuutprijs en de Opzij Literatuurprijs en won de PrixFintro Publieksprijs. Vorig jaar ontving Sabi de Jonge Veer en de Ultima voor Opkomend Talent en deze zomer verschijnt haar tweede roman ‘Zo zingt de pijn’. In dit boek onderzoekt ze of intergenerationeel trauma om te zetten is in intergenerationele troost. Lotje IJzermans gaat met Aya Sabi in gesprek.

Arnon Grunberg is schrijver. Hij werd bekend met zijn debuutroman ‘Blauwe Maandagen’, die bekroond werd met de Anton Wachterprijs en het Gouden Ezelsoor. Later volgden titels als ‘Fantoompijn’, ‘de Asielzoeker’ en ‘Tirza’, waarmee hij de Libris-literatuurprijs en de Gouden Uil won. Ook richtte Grunberg de Holocaust Literatuurprijs op. Deze prijs wordt elke twee jaar uitgereikt voor het beste literaire werk waarin de Holocaust een belangrijke rol speelt. Zelf werd hij in 2022 bekroond met de Johannes Vermeer Prijs en de PC Hooft Prijs. Nu presenteert Grunberg een nieuw seizoen van ‘Het filosofisch kwintet’. “De oude wereld sterft, en de nieuwe wereld worstelt om geboren te worden; nu is de tijd van monsters”. Deze zin uit 1929, toegeschreven aan Antonio Gramsci, vormt het uitgangspunt van het nieuwe seizoen. Grunberg gaat wekelijks met verschillende denkers op zoek naar de monsters van deze tijd. Femke van der Laan gaat met Arnon Grunberg in gesprek.

Giovanni Brand is performer en schrijver. Hij maakt theater over verhalen die bijna te zwaar zijn om aan te horen. De Roma- en Sintigemeenschap loopt over van die verhalen, omdat er op veel plekken in Europa (nog altijd) onmenselijk met hen wordt omgegaan. Brand ziet het daarom als zijn verantwoordelijkheid om de verhalen van de Roma- en Sintigemeenschap op het toneel te brengen, omdat ze ook onderdeel zijn van onze Nederlandse geschiedenis. Brand maakte succesvolle voorstellingen als ‘I Love Roma’ en ‘Zanger zonder volk’, waarmee hij genomineerd werd voor de Toneelschrijfprijs 2024. Nu duikt Brand opnieuw de heftige geschiedenis van de Roma in. Zijn muzikale voorstelling ‘No Man’s Land’ vertelt het verhaal van drie generaties (Roma)vrouwen die tegen hun wil gesteriliseerd zijn. Deze vrouwen strijden om te ontsnappen aan een leven vol onderdrukking, terwijl ze worstelen met de verwachtingen die aan hen worden gesteld. Ze vinden troost in de rijke mythologie van de Roma-gemeenschap, die hen meer steun biedt dan de harde realiteit van hun bestaan. Femke van der Laan gaat met Giovanni Brand in gesprek.

Jaap van den Beukel is fotograaf en documentairemaker. In zijn fotografie vertelt hij, door de omgeving te gebruiken, een verhaal over de geportretteerden. Zo maakte hij in 2016 de serie ‘Our Grid/Growing between the Lines’, waarin hij portretten van jongeren uit de Amsterdamse wijk IJburg afzet tegen de strakke architectuur van het eiland. Ook maakte hij documentaires, zoals ‘Om die liefde gaat het’, een portret van zijn ouders in hun meest kwetsbare jaren. Recent maakte Van den Beukel 'Mijn Noord', een serie portretten over de bewoners van de wijk Tuindorp Nieuwendam. Met deze serie werd hij in 2023 genomineerd voor de Zilveren Camera en de Dutch Photography Award. Waar de tentoonstelling een visuele indruk gaf van de buurt, duikt hij met een gelijknamige documentaire dieper in het dagelijkse leven en de opvattingen van met name oudere bewoners van de wijk Tuindorp Nieuwendam. Juist voor deze groep heeft Amsterdam-Noord de afgelopen jaren een ingrijpende transformatie doorgemaakt. Femke van der Laan gaat met Jaap van den Beukel in gesprek.

Mattias Spee is pianist en componist. Hij studeerde in 2021 af aan het Conservatorium van Amsterdam en ontwikkelde zich sindsdien tot componist, improvisator en interdisciplinair artiest. Spee wordt een van de grootste pianotalenten van Nederland genoemd en besteedt graag aandacht aan werken en componisten die vergeten dreigen te raken. Deze fascinatie resulteerde in een serie albums genaamd ‘Eclipse’. Voor het derde album in deze serie richt hij de schijnwerper op Sergei Protopopov. Deze componist maakte in de jaren '20 van de 20ste eeuw furore met zijn harmonische vindingrijkheid, maar het Stalin-regime keurde zijn composities af, stuurde hem naar een strafkamp in Siberië en legde een boycot op zijn werk. Spee nam niet alleen het uitgegeven werk van Protopopov onder handen, maar zette ook enkele onuitgegeven manuscripten als eerste pianist ooit op de plaat. Femke van der Laan gaat met Mattias Spee in gesprek.

Anja Meulenbelt is schrijver en feminist. Meulenbelt gaf twintig jaar les over socialisatie en diversiteit aan vrouwengroepen op de Hogeschool van Amsterdam. Ook richtte ze de feministische uitgeverij 'Sara' op en was ze tussen 2003 en 2011 Eerste Kamerlid voor de SP. Ze brak als schrijver door met ‘De schaamte voorbij’ en heeft inmiddels meer dan vijftig titels op haar naam staan. De feministische klassieker ‘De schaamte voorbij’ wordt binnenkort herdrukt en ondertussen werkt Meulenbelt aan haar nieuwe boek ‘Niet van gisteren’, dat in september verschijnt. Terugkijkend op een halve eeuw activisme actualiseert Meulenbelt de strijd die zij al decennialang voert.   Lotje IJzermans gaat met Anja Meulenbelt in gesprek.

Martin Michael Driessen is opera- en toneelregisseur, vertaler en schrijver. Hij debuteerde in 1999 met zijn roman ‘Gars’, over de avonturen van de ridder Gars de Gars, waarmee hij voor de AKO-Literatuurprijs werd genomineerd. In 2016 won hij de ECI-Literatuurprijs en ECI-Lezersprijs voor zijn novellenbundel ‘Rivieren’. Hierna volgden titels als ‘De pelikaan’, ‘Mijn eerste moord’ en ‘Het licht aan het einde van de loop’. Zijn werk werd vertaald in het Italiaans, Duits en Hongaars.  In zijn nieuwe roman ‘Liefde in het Derde Rijk’ vertelt Driessen de verhalen van Georg, Lore en Klara. Klara speelt een belangrijke rol in de Lebensbornorganisatie, die zich inzet voor het ‘arisch’ ras. Lore is haar chauffeuse en Georg is een gewoon soldaat. Met en door hen beschrijft Driessen de passie van de eerste liefde, overlevingsdrang, verraad, en trouw, in de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Femke van der Laan gaat met Martin Michael Driessen in gesprek.

Fréderike Geerdink is journalist. Ze vertrok in 2006 naar Turkije en Koerdistan om daar als freelance correspondent te gaan werken. Met haar journalistieke werk daagde ze de plaatselijke machthebbers zo intensief uit, dat ze tweemaal werd gearresteerd, en uiteindelijk het land werd uitgezet. Haar ervaringen als correspondent in Turkije verschenen in de boeken 'De jongens zijn dood’ en ‘Dit vuur dooft nooit’. In haar nieuwe manifest 'Alle journalistiek is activisme' neemt Geerdink de lezer mee in haar activistische journalistiek en concludeert ze: Journalistiek die niets probeert te bewerkstelligen, is geen journalistiek. Femke van der Laan gaat met Fréderike Geerdink in gesprek.

Hester Knibbe is dichter. Ze debuteerde in 1982 met de bundel ‘Tussen gebaren en woorden’. Sindsdien publiceerde zij nog een tiental bundels, die onder andere werden bekroond met de Herman Gorterprijs, de Anna Blamanprijs en de Adriaan Roland Holstprijs. Daarnaast was Knibbe voorzitter van de Nederlandse afdeling van schrijversorganisatie ‘PEN’, die zich inzet voor vrijheid van meningsuiting en samenwerking tussen schrijvers, en was ze in 2015 en 2016 stadsdichter van Rotterdam. In haar nieuwste bundel ‘Barcode van stilte’ wil Knibbe vat krijgen op de fundamenten onder ons bestaan. In de bundel gaat ze op zoek naar de stilte. De stilte die je kunt ervaren in de marge van de samenleving, of juist in de hectiek ervan.  Femke van der Laan gaat met Hester Knibbe in gesprek.

Hadewych Minis is actrice, theatermaker en zangeres. Voor haar rol in de film 'Borgman' won Minis haar eerste Gouden Kalf en voor de vertolking van Rachel Hazes in ‘Bloed, Zweet & Tranen’ volgde de tweede. Ook speelde ze in films en series als 'Toni Erdmann' en 'Tokyo Trial' en dit jaar was ze te zien in de serie 'Bennie'. In 2021 speelde Minis de one woman show ‘Girls en Boys’ en vertelde ze het verhaal van een jonge vrouw die haar grote liefde ontmoet op een vliegveld. Voor deze monoloog won zij de Theo d’Or. In het nieuwe theaterstuk ‘Cruel Summer’, te zien op theaterfestival de Parade, creëert Minis samen met Stephanie Louwrier een 30-minuten-durende oestrogeenbom. In een tijd waarin het vooral om ‘ik’ gaat en steeds minder om ‘wij’, gaan zij met humor en muziek op zoek naar de dialoog met elkaar. Femke van der Laan gaat met Hadewych Minis in gesprek.